تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,352 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,748 |
واکاوی «مسئلۀ گرانی نان» در کردستانِ دورۀ قاجار و تبیین عوامل موجدۀ آن (1332 - 1342ه.ق) | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 2، دوره 27، شماره 34 - شماره پیاپی 124، شهریور 1396، صفحه 39-67 اصل مقاله (564.22 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.10533.1161 | ||
نویسندگان | ||
مظهر ادوای* 1؛ علی ناظمیان فرد2؛ هادی وکیلی2 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
«نان» به عنوان غذای اصلی و قوت غالبِ مردم ایران در دورۀ قاجار و گرانی آن به ویژه طی سالهای جنگ جهانی اول (1332 - 1336ق/ 1914 - 1918م) مسئلهای فراگیر در تمام نواحی ایران بود. مردمِ کردستان هم در غرب کشور، گرفتار مسئلۀ قحطی و گرانی نان شدند. البته برخلاف دیگر نواحی که با رفتن نیروهای روسیه و انگلیس و برطرف شدن خشکسالی و رفع برخی از عوامل دیگر، اوضاع تغییر کرد و در کیفیت و قیمت گندم و نان ثبات نسبی، به وجود آمد، در کردستان این گونه نشد و با وجودِ خروج نیروهای بیگانه، بارش بارانهای گسترده و غلۀ فراوان، دامنۀ گرانی بعد از سال 1336ه.ق/ 1918م گستردهتر شد. ازاینرو، «مسئلۀ گرانی نان» در کردستان دورۀ قاجار نیاز به تحلیل، تعلیل و واکاوی دارد. این مقاله حولِ محور این پرسش شکل گرفته که چه عواملی سبب شکلگیری مسئلۀ گرانی نان در کردستان دورۀ قاجار (1332 - 1342ق/ 1914- 1924م) شدند؟ در پاسخ، مقاله این مدعا را طرح میکند، عواملی که مسئله گرانی نان در کردستان دورۀ قاجار را شکل دادند، هر کدام با فراهم آوردن شرایط مناسب، سعی کردند از همین مسئله برای حذف عاملهای دیگر بهره ببرند. این پژوهش با تکیه بر اسناد، عرایض و منابع محلینگاری و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی میکوشد تا به تبیین علی و چرایی تکوین و استمرار این معضل اجتماعی بپردازد و نشان دهد که عاملهای شکلدهندۀ مسئلۀ گرانی، برای کسب منافع بیشتر، چگونه از مسئلهای که خود شکل داده بودند، برای حذف همدیگر هم استفاده میکردند. | ||
کلیدواژهها | ||
نان؛ قاجار؛ کردستان؛ گرانی؛ نیروهای خارجی؛ اعیان و مالکین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of "The Problem of The High Cost of Bread"In Kurdistan in Qajar Period And Its Creative Factors (1332-1342) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mazhar Advay1؛ Ali Nazemian Fard2؛ Hadi Vakili2 | ||
چکیده [English] | ||
Bread was the major food of Iranian people in the Qajar period, and its high cost especially during the First World War (1332-1336/ 1914-1918), was a pervasive problem in all regions of Iran. In the west part of the country, the people of Kurdistan suffered from famine and the high cost of bread. Unlike the other regions of Iran, inspite of the withdrawing of foreign forces, widespread rainfall, and abundant grain in Kurdistan, nothing changed there and the scope of inflation became broader after 1918/1336. Hence "the problem of the high cost of bread" in Kurdistan under the Qajars needs to be analyzed and reexamined. This article tries to investigate that which elements where involved in increasing of the cost of bread in Qajar period? (1332-1342/1914-1924). The findings of the current study show that the factors which led to high cost of bread in Kurdistan under the Qajarids, provided good conditions to remove other factors. This study, based on the documents, statements and local resources-under the descriptive and analytic method- seeks to explain the causes of development and duration of this social problem. It also tries to show that how the factors of developing the problem of high cost of bread, for gaining more benefits, used the problem for removing each other. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bread, Qajar, Kurdistan, Inflation, Foreign Forces, Nobles, Landlords | ||
مراجع | ||
ـ ابن صوفی سلیم، ملا محمدرضا (1390). تاریخ کردستان (1330 - 1344ق). تصحیح دلآرا مردوخی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ـ جمشیدی معصومه (مترجم) (1385). قحطی بزرگ سالهای 1917 – 1919. محمدقلی مجد. تاریخ معاصر ایران/ف س 10. ش40. ص 5 – 58. ـ شریعتی، عبدالله (1416ق). جنگنامۀ سنجر خان با روس و انگلیس، تصحیح و ویراستار سید محمد ناصر. سنندج: انتشارات مسعود. ـ شمس، اسماعیل (1392). گزیدهای از اسناد کردستان (مجلس اول تا پنجم شورای ملی). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ـ علیخانی، رستم (1394). شرح حال رجال خاندان وزیری کردستان «از دورۀ زندیه تا دورۀ پهلوی». سنندج: انتشارات علمی کالج. ـ فراهانی، حسن (1385). روزشمار تاریخ معاصر ایران. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی. ـ فربرن، مایلز (1394). تاریخ اجتماعی (مسائل، راهبردها و روشها). ترجمۀ ابراهیم موسیپور بشلی، محمد ابراهیم باسط. تهران: سمت. ـ قصری، محمد کامبیز (1393). امراء اردلان. سنندج: ناشر مؤلف. ـ کمندی، عباس (1393). حماسۀ سنجر خان. سنندج: انتشارات علمی کالج. ـ کمرهای، سید محمد (1384). روزنامۀ خاطرات سید محمد کمرهای. محقق/ مصحح محمدجواد مرادینیا. ج2. تهران: اساطیر. ـ مردوخ کردستانی، شیخ محمد مردوخ (1352). تاریخ کرد و کردستان و (توابع). ج2. سنندج: ناشر کتابفروشی غریقی. ـ مجد، محمدقلی (1387). قحطی بزرگ. ترجمۀ محمد کریمی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی. ـ مستوفی، عبدالله (1384). شرح زندگانی من. ج3. تهران: زوار. ـ ملکزاده، الهام (بهار 1392). «روایت اسنادی قحطی شرق ایران در جنگ جهانی اول»، فصلنامۀ مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شمارۀ 27. ـ ملکزاده، الهام (بهار 1394). «روایت اسنادی نقش روسیه و شوروی در بحران قحطی جنگ جهانی اول در ایران». مجلۀ تاریخ اسلام و ایران. شمارۀ 115. ـ وقایعنگار کردستانی، علیاکبر (1384). حدیقه ناصریه و مرآتالظفر در جغرافیا و تاریخ سنندج. به کوشش محمد رئوف توکلی. تهران: انتشارات توکلی.
اسناد: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه، کارتن 25، پروندۀ 37، 1336ق. ــ ،کارتن 37، پروندۀ 81، 1335ق. ــ ،کارتن 37، پروندۀ 110، 1335ق. ــ ،کارتن 37، پروندۀ 82، 1335ق. ــ ،کارتن 65، پروندۀ 16، 1335ق. ــ ،کارتن 1/65، پروندۀ 27، 1336ق. ــ ،کارتن 44، پروندۀ 6، 1336ق. ــ ،کارتن 44، پروندۀ 14، 1336ق. مجلس شواری اسلامی. عریضۀ ضعفای سنندج به مجلس. سند شمارۀ 6. کارتن 20. دوسیۀ 11، 23/8/300. ــ.سند شمارۀ 1. کارتن 20. دوسیۀ 1. نمرۀ قبض 1417. ــ. سند شمارۀ 5. کارتن 20. دوسیۀ 9. 2 جدی 1301. نمرۀ 12765. ــ. سند شمارۀ 61. کارتن 20. دوسیۀ 60. سازمان اسناد ملی، شمارۀ بازیابی ۱۳/۱/۶۸۵۳. ــ. شمارۀ بازیابی ۱۳/۱/۲۹۳. ــ. شمارۀ بازیابی ۱۲/۱/۱۰۳۸۴. ــ. شمارۀ بازیابی ۱۳/۱/۴۱۴۷. ــ. شمارۀ بازیابی 1671- 240. ــ. شناسۀ سند ۲۱۰/۶۲۲. ــ. شناسۀ سند 240 - 399. ــ. کارگزار کردستان به وزارت خارجه. نمرۀ 105. شوال 1336ه.ق. ــ. حکومت کردستان به وزارت داخله. نمرۀ 49. 12 ربیعالثانی 1336ه.ق. مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه. سند ش 1591-40-58. 1333ه.ق. روزنامهها: ــ. زبان آزاد. س 1. ش 34. ص 4. 15 محرم 1336/ 1 عقرب 1294/ 23 اکتبر 1917م. ــ.زبان آزاد. س1. ش17. ص4. ذیقعدۀ 1335ه.ق/ 13 سپتامبر 1917م. ــ.ستاره ایران. س 23. ش 69. ص 2. 28 محرمالحرام 1336/ 15 نوامبر 1917م. ــ.عصر انقلاب. س1. ش28. ص 1 - 2. 15 رجب 1333، 30 مه 1915م. ــ.رعد. س6. ش 836. 11 شعبان 1333. 2 سرطان 1294ش. 24 ژوئن 1915م. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 618 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 539 |