پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,423,420 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,541,551 |
جایگاه و نقش زنان در نظام اداری ایران دوره رضاشاه (1320-1304ش.) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 27، شماره 34 - شماره پیاپی 124، شهریور 1396، صفحه 9-37 اصل مقاله (636.37 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.13954.1287 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود آدینه وند* 1؛ حجت فلاح توتکار2؛ نصراله پورمحمدی املشی3؛ محسن بهرام نژاد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
| 2استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
| چکیده | ||
| در دوره رضاشاه برنامه‌های تمرکز، تجدد آمرانه، وحدت ملی و تشکیل حکومت واحد به عنوان شاخص‌های اصلی این دوره، منجر به اصلاحات زیادی ازجمله در عرصه نظام اداری کشور شد. از مهمترین ویژگی‌های دیوانسالاری در این دوره، ورود زن به این بخش و شکلگیری قشر کارمند زن بود که بررسی آن، مسأله اصلی مقاله حاضر است. کشف حجاب و سیاست حضور زنان در اجتماع و گسترش تعلیم و تربیت آنان در افزایش تعداد زنان کارمند تأثیر زیادی داشت و با گسترش دیوانسالاری و تأسیس ادارات مختلف، به بدنه آن راه یافتند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع اسنادی- کتابخانه‌ای، به واکاوی نقش زنان در دیوانسالاری نوین پرداخته و در پی پاسخ به این پرسش است که زنان در نظام اداری دوره رضاشاه چه جایگاهی داشتند؟ دستاوردهای تحقیق نشان می‌دهد که در دوره رضاشاه برای اولین بار در تاریخ اداری کشور، زنان علیرغم ناکامی‌های حقوقی و جنبش‌های مدنی، در سطحی پائین‌تر از مردان به استخدام دولت درآمدند؛ گرچه ساختار فکری، فرهنگی و اجتماعی کشور و همینطور یکسان نبودن وضعیت توجه به شهرهای مختلف، موجب شد که زنان بیشتر در تهران و آن هم، عمدتاً در نظام آموزشی جدید، به کار گرفته شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رضاشاه؛ نظام اداری؛ زنان؛ تجدد آمرانه؛ عرفی‌سازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Clarifying the Role of Women in Iran's Administrative System in Reza Shah Era (1925-1941) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoud Adinevand1؛ Hojjat Fallah Toutkar2؛ Nasrollah Pourmohamadi Amlashi3؛ Mohsen Bahram Nejad3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Concentrative plans, magisterial modernization, national unification and regime’s efforts to form a unified government, during the reign of Reza Shah, as the key characteristics of this era, caused so many reforms, e.g. in Iran’s administrative system. Along with expansion of bureaucratic procedures, women were also employed and thereby a new class, the female employees, has been gradually created. Some programs, such as unveiling, expanding education, especially for women, had a great influence on increasing the number of female employees. This was one of the main features of administrative system in the era, which is the problem we are going to shed light on. Through a descriptive-analytic method and based on documentaries and library sources, we shall study the status of women in administrative system during the reign of Reza Shah. As a result, we can claim that in this era, for the first time, and despite to all their legal and civil failures, women of course less than men, could contribute in Iran’s bureaucratic system. However, some factors, e.g. cultural structure of the society and government’s discrimination in paying attention to different cities, eventually caused that their employment was confined mainly to Tehran and in modern educational system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Reza Shah, Administrative System, Women, Magisterial Modernization, Secularism, Unveiling | ||
| مراجع | ||
|
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما). اسناد شماره 34106/297، 34523/297، 1327/297، 7678/297. 12076/297، 22541/297، 25843/297، 6094/294، 43155/297،4455/293، 53208/240، 32905/240، 20755/240، 1556/297، 53448/240، 72572/240، 15121/293، 34769/240، کتب فارسی: ـ آبادیان حسین و زهره صفری (1393). «مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان در دوره مشروطه تا سلطنت رضاشاه»، جستارهای تاریخی، سال پنجم، شماره دوم، شماره دوم، صص 1-19. ـ آبراهامیان، یرواند (1384). تاریخ ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گلمحمدی، محمدابراهیم فتاحی و لیلایی. تهران: نشر نی. ـ آپتون، جوزف (1361). نگرشی بر تاریخ نوین ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران: نیلوفر. ـ آدمیت، فریدون (1385). حکومت قانون در عصر سپهسالار. تهران: خوارزمی. ـ ادیبی، حسین (1358). طبقه متوسط جدید در ایران. تهران: جامعه. ـ آمار کارمندان دولت (1335). وزارت کشور: آمار عمومی. تهران: سازمان برنامه. ـ آموزگار، حبیبالله (1307). اصلاحات اجتماعی. تهران: سیروس. ـ اداره کل آمار و ثبت احوال (1318). فرهنگ پیشهها. تهران: چاپخانه فردین و برادران. ـ آوری، پیتر (1371). تاریخ معاصر ایران. ج 2. ترجمه محمد رفیعیمهرآبادی. تهران: عطایی. ـ ایوانف، م. س (1356). تاریخ نوین ایران. ترجمه هوشنگ تیزابی. تهران: طوفان. ـ اجلالی، فرزام (1382). بنیان حکومت قاجار: نظام سیاسی ایلی و دیوانسالاری مدرن. تهران: نی. ـ اکبری، محمدعلی (1384). تبارشناسی هویت جدید ایرانی. تهران: علمی و فرهنگی. ـ بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از مشروطه تا انقلاب سفید. ج1. تهران: این سینا. ـ بشیریه، حسین (1374). جامعهشناسی سیاسی. تهران: نی. ـ تقیزاده، حسن (1353). مقالات. ج 4. به کوشش ایرج افشار. تهران: شکوفان. ـ جزنی، بیژن (بیتا). طرح جامعه شناسی و مبانی استراتژی جامعه انقلابی ایران. بیجا: بینا. ـ حامدی، زهرا (1394). مبانی ایدئولوژی حاکمیت و تأثیر آن بر متون و مواد درسی در عصر پهلوی اول. تهران: نشر تاریخ ایران. ـ حکمت، علیاصغر (1355). سی خاطره از عصر فرخنده رضاشاه پهلوی. تهران: وحید. ـ خسروپناه، محمدحسین (1384). اهداف و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی. تهران: پیام امروز. ـ خلیلیخو، محمدرضا (1373). توسعه و نوسازی در دوره رضاشاه 1320ـ1299ش. تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی. ـ دارا، حسینعلی (1319). مجموعه قوانین استخدامی ایران، بیجا: چاپخانه شرکت مطبوعات. ـ دولتآبادی، صدیقه. (1377). نامهها، نوشتهها و یادها. ج1. ویرایش مهدخت صنعتی و افسانه نجمآبادی. شیکاگو: نگرش و نگارش زن. ـ دولتآبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. ج4. تهران: عطار. ـ دهقان، علی (1329). تربیت معلم در کشورهای فرانسه، انگلستان و ایران. تهران: چاپخانه دانشگاه. ـ رستمکلایی، یاسمین (1387). «برنامه گسترده برای زنان ایران نو»، رضاشاه و شکلگیری ایران نوین. به کوشش استفانی کرونین. ترجمه مرتضی ثاقبفر. تهران: جامی، صص 235ـ270. ـ ساتن، الول (1335). رضاشاه کبیر یا ایران نو. ترجمه عبدالعظیم صبوری. تهران: علمی. ـ سالنامه آماری وزارت فرهنگ، سال تحصیلی 1317ـ1316ش. تهران: مطبه روشنایی. ـ ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران. ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران. ـ سینایی، وحید (1384). دولت مطلقه، ارتش و نظامیان در ایران. تهران: کویر. ـ سیاسی، علیاکبر (1386). یک زندگی سیاسی. تهران: ثالث. ـ صبوری، منوچهر (1380). جامعهشناسی سازمانها. تهران: سخن. ـ شفقزاده، رضا «زنان و کار» عالم نسوان سال 11، شماره 6، آبان 1311، صص 249ـ241. ـ شهریباف، جعفر (1369). تاریخ اجتماعی تهران ج 6 تهران: رسا. ـ صادقی، فاطمه (1384). جنسیت، ناسیونالیسم و تجدد در ایران تهران: روشنگران. ـ صادقی، اشرف (1311). «اشتغالات زنان»، عالم نسوان سال 11، شماره 3، اردیبهشت 1311، صص 112ـ110. ـ صدر، محسن (1364). خاطرات صدرالاشرف. تهران: وحید. ـ صدیق، عیسی (1354). تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا زمان حاضر. تهران: دانشگاه تهران. ـ __________ (1345). یادگار عمر. ج 2. تهران: امیرکبیر. ـ صلاح، مهدی (1388). کشف حجاب؛ زمینهها، پیامدها و واکنشها، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. ـ طاعتی، آرام (1356). «بررسی امکانات و محدودیتهای انجام امور مدیریت برای زنان در جامعه ایران و هند»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی کشور. ـ طغرانگار، حسن (1383). حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از جمهوری اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ـ «عده کارمندان دولت». خواندنیها. ش پنجم، سال هشتم، شنبه 28 شهریور 1326، ص 7. ـ فوران، جان (1388). مقاومت شکننده. ترجمه احمد تدین. تهران: رسا. ـ قلفی، محمدوحید (1379). مجلس و نوسازی در ایران. تهران: نی. ـ قنبری، داریوش (1385). دولت مدرن و یکپارچگی ملی در ایران. تهران: تمدن ایرانی. ـ کاتوزیان، محمدعلی (1382). اقتصاد سیاسی در ایران. ترجمه محمدرضا عزیزی و کامبیز عزیزی. تهران: مرکز. ـ کامران، امین (1381). «آموزش دختران و زنان در زمان رضاشاه». فصلنامه زنان (مجموعه آراء و دیدگاههای فمنیستی). ج 2. به کوشش نوشین احمدی و پروین اردلان. ـ کار، مهرانگیز (1376). حقوق سیاسی زنان ایران. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. ـ کدی، نیکی (1369). ریشههای انقلاب ایران. ترجمه عبدالرحیم گواهی. تهران: قلم. ـ مجموعه قوانین و مصوبات دوره چهارم قانونگذاری مجلس شورای ملی (1309). تهران: مطبعه مجلس. ـ مجموعه قوانین و مصوبات دوره دهم قانونگذاری مجلس شورای ملی (1337). تهران: چاپخانه مجلس. ـ مجموعه قوانین و مصوبات دوره یازدهم قانونگذاری مجلس شورای ملی (1337). تهران: مجلس. ـ مستوفی، عبدالله (1388). شرح زندگانی من. ج 3. تهران: زوار. ـ مقبل، احمد (1326). مستخدمین دولت در ایران و شورای دولتی. تهران: شرکت سهامی چاپ. ـ میلسپو، آرتور (1356). مأموریت آمریکائیان در ایران. ترجمه حسین ابوترابیان. تهران: پیام. ـ نفیسی، سعید (1384). تاریخ معاصر ایران از چهارم اسفند 1299 تا چهارم شهریور 1320ش. تهران: فروغی. ـ نوریاسفندیاری، فتحالله (1335). رستاخیز ایران. تهران: سازمان برنامه. ـ واعظشهرستانی، نفیسه (1388). سیاستهای عشایری پهلوی اول. تهران: نشر تاریخ ایران. ـ وبر، ماکس (1393). اقتصاد و جامعه. ترجمه عباس منوچهری. مهرداد ترابی نژاد و مصطفی عمادزاده. تهران: سمت. ـ وحدت، فرزین (1382). رویارویی فکری ایران با مدرنیت، ترجمه مهدی حقیقت خواه. تهران: ققنوس. ـ یزدی، فرخی (1301). «انحصار مشاغل دولتی». روزنامه طوفان، سال دوم، شماره دهم، 4 میزان 1301. ص 1. ـ یغمایی، اقبال (1355). کارنامه رضاشاه کبیر یا بنیانگذار ایران نوین. تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر. لاتین: - Bamdad, Badr al-Muluk (1977). From Darkness Into Light Women's Emancipation in Iran, New Yourk, Exposition Press.
- Banani, Amin (1961). The Modernization of Iran (1921-1941). Stanford University Press.
- Farazmand, Ali (2001). Handbook of Comparative and Development Public Administration (Public Administration and Public Policy), New York.
- Farazmand, Ali (2007). Strategic public personnel administration : building and managing human capital for the 21st century, United States of America.
- Sheikholeslami, A. Reza (1971). »The Sale of Offices in Qajar Iran«, Iranian Studies: Administrative Developments in Qajar Iran, Vol. 4, No. 2/3, pp. 104-118.
- Menasheri, David. 1992. Education and Making of Iran, Cornel University Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,989 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,882 |
||