تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,493,062 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,743 |
اهمیت ارتباطی ـ تجاریِ راه عتبات عالیات در رونق شهر کرمانشاه در دورۀ قاجار با تکیه بر شواهد تاریخی و باستانشناسی موجود | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 5، دوره 26، شماره 32 - شماره پیاپی 122، اسفند 1395، صفحه 109-133 اصل مقاله (900.38 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.2652 | ||
نویسندگان | ||
محمد ابراهیم زارعی1؛ یداله حیدری باباکمال* 2 | ||
1دانشیار گروه باستانشناسی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلیسینا، همدان | ||
2دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
چکیده | ||
راهها از دیرباز نقش مهمی در شکلگیری شهرها و شکوفایی تمدنها داشتهاند. شهر کرمانشاه در طول تاریخ به سبب اهمیت ارتباطی در قرون قبل از اسلام با عبور جادۀ شاهی و در قرون پس از اسلام با عبور شاهراه خراسان از آن، همواره مورد توجه بوده است. در دورۀ قاجار راه کاروانرو خراسان که با عنوان راه عتبات عالیات مطرح میشود، نقش مهمی در توسعه و رونق تجارت، صدور و ورود کالاهای خارجی، تعاملات دولتهای عثمانی و قاجار، عبور زوار و حمل جنائز داشته است. مسئلۀ یاد شده بر ضرورت موضوع دلالت داشته و با توجه به اینکه اهمیت راه عتبات عالیات و نقش آن در شکوفایی شهر کرمانشاه در دوره قاجار تاکنون بررسی نشده، انجام پژوهشی مستقل در این زمینه لازم و ضروری است. بنابراین پژوهش حاضر در تلاش است که اهمیت راه عتبات عالیات در شکوفایی و رونق شهر کرمانشاه در دورۀ قاجار را بررسی و مناسبات سیاسی دولتهای قاجار و عثمانی را در زمینه برخورد با زائران تحلیل کند. نتایج پژوهش نشان میدهد که راه عتبات با کارکردی چند منظوره اعم از تجاری (صادرات و واردات کالا)، مذهبی (زوار عتبات عالیات و حمل اجساد) و ارتباطی (کاروانرو) نقش مهمی در توسعه شهر کرمانشاه در دورۀ قاجار داشته است؛ چنانکه بازار توسعه یافته در مسیر حرکت کاروانهای عتبات عامل مهم رونق شهر در این دوره بوده است. به خاطر اهمیت یاد شده، شاهزادگان قاجاری حاکم کرمانشاه پس از تعامل با دولت عثمانی تمهیدات لازم را جهت امنیت زوار و تجار عازم عتبات عالیات و بغداد فراهم نمودهاند | ||
کلیدواژهها | ||
"کرمانشاه"؛ "دوره قاجار"؛ "راه عتبات عالیات"؛ "زوار"؛ "حمل اجساد" | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Importance of Commercial – Communication Road of the Holy Shrines in the Development of Kermanshah City in Qajar Period, Based on Historical and Archeological Evidence | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Ebrahim Zarei1؛ Yadollah Heidari Babakamal2 | ||
1Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, Bu Ali Sina University, Hamedan. | ||
2Phd Student, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Hamedan. | ||
چکیده [English] | ||
Abstract Roads always had an important role in the formation of cities and flourished civilizations. Kermanshah city throughout the history has been considered due to importance of communication in the centuries before Islam with royal road passing, and Khorasan highway passing through it in the Islamic period. In the Qajar period, Khorasan highway considered as the road of Holy Shrines had important role in the development and prosperity of the city during this period. This issue implied the necessity of subject and considering that the importance of this road hasn't been investigated in the flourishing city of Kermanshah, therefore independent research is necessary in this field. The present research is the first attempt that aims is study the importance of the road of holy shrines in the prosperity of Kermanshah city. The results show that the road of holy shrines with multi-purpose functional such as trade (exports and imports), religious (holy shrines pilgrims and conveyance of the corpses), and communication had an important role in the development and prosperity of the city of Kermanshah in Qajar period. Due to the importance of aforementioned matters, Qajarian princes as ruler of the Kermanshah, provided necessary measures in order to the safety of pilgrims and merchants that set off to the holy shrines and Baghdad. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
"Kermanshah", "Qajar Period", "Road of the Holy Shrines", "Pilgrims", "Conveyance of the Corpses" | ||
مراجع | ||
ـ ابراهیم، فؤاد (1998). الفقیهوالدولهالفکرالسیاسیالشیعی. بیروت: دارالکنوز الادبیه. ـ احتشامالسلطنه، میرزا محمودخان (1369). خاطرات. به کوشش سید محمد مهدی موسوی. تهران: انتشارات زوار. ـ اصفهانی، میرزا ابوطالب خان (1363). مسیر طالبی. تهران: سازمان انتشارات آموزش انقلاب اسلامی. ـ اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1307ق.). نسخۀ خطی قانونی تسهیل ساختن طرق و شوارع به شمارۀ 110215. تهران: کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. ـ اوبن، اوژن (1362). ایران امروز 1907 ـ 1906 ایران و بینالنهرین. ترجمه علیاصغر سعیدی. تهران: زوار. ـ اولیویه، مسیو (1371). سفرنامۀ اولیویه. ترجمه محمدطاهر میرزا. تهران: انتشارات اطلاعات. ـ بایندر، هنری (1370). سفرنامههِنریبایندر. ترجمه کرامتاله افسر. تهران: انتشارات فرهنگسرا. ـ بلوشر، ویپرت (1362). سفرنامهبلوشر. ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی. ـ بوالحسنی، مهناز (1382). «اثر دسترسی و محدودیت دسترسی بر ساختار فضایی ـ کالبد شهر». مجله مدیریت شهری. شماره 14، صص 86 ـ93. ـ پارسادوست، منوچهر (1364). روابط تاریخی و حقوقی ایران، عثمانی و عراق (1980ـ1514م.). تهران: شرکت سهامی انتشار. ـ پولاک، یاکوب ادوارد (1368). سفرنامه پولاک؛ ایران و ایرانیان. ترجمه کیکاوس جهانداری. تهران: خوارزمی. ـ جکسن، ابراهام (1352). سفرنامهجکسن؛ایراندرگذشته. ترجمه فریدون بدرهای. تهران: انتشارات خوارزمی. ـ حبلالمتین. سال هشتم. شماره 34. سال 1318ه.ق. ـ خاوری، میرزا فضلالله (1380). تاریخذوالقرنین. تصحیح ناصر افشارفر. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ـ دگرنی، جان (1375). «دگرگونی تهران در اواخر قرن نوزدهم». مجله معماری و شهرسازی. شماره 6 و 7، ترجمه کامران صفامنش. آکسفورد، صص 109ـ121. ـ دنبلی، عبدالرزاق بیگ (1383). مآثر سلطانیه. تصحیح و تحشیه غلامحسین زرگرینژاد. تهران: مؤسسه انتشاراتی ایران. ـدوال، مک (1383). تاریخ معاصر کرد. ترجمه ابراهیم یونسی. تهران: انتشارات پانیذ. ـ دوروششوار، ژولین (1378). خاطرات سفر ایران. ترجمه مهران توکلی. تهران: نی. ـ دوسرسی، لوران (1362). ایران در 1840ـ1839م.، ترجمه احسان اشراقی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ـ دومرگان، ژاک (1339). جغرافیای غرب ایران. جلد دوم. ترجمه و توضیح کاظم ودیعی. تبریز: انتشارات چهر. ـ رنانی، قاسم و قنبر علی کرمانی (1380). تجارت در دورۀ قاجاریه. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. ـ زهیر، لباف (1354). عراق و روابط آن با ایران. تهران: علمی. ـ سپهر، احمد علی (مورخالدوله) (1374). خاطرات سیاسی مورخالدوله سپهر. به کوشش احمد سمیعی. تهران: نشر نامک. ـ سدیدالسلطنه، محمدعلی خان (1362). سفرنامه سدیدالسلطنه (التدقیق فی سیرالطریق). به تصحیح و تحشیه احمد اقتداری. تهران: انتشارات بهنشر. ـ سلطانزاده، حسین (1385). مقدمهای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران. تهران: انتشارات امیرکبیر. ـ سلیم، درینگیل (1384). «مبارزه در عراق دوران عبدالحمید دوم: بررسیموردسیاستضدتبلیغی عثمانی». ترجمه نصراله صالحی. نامه تاریخپژوهان. سال1. شماره2. صص10ـ28. ـ صبری، آتش (2010). «نعشکشیبهعتبات: رقابتایرانوعثمانیدرعراقسده 19میلادی». ترجمه نازلی کامورای. ایراننامه. سال 26. شماره 2ـ1. صص 512ـ532. ـ عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار). ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره. ـ فریدنی مشایخ، آذرمیدخت (1369). مسائل مرزی ایران و عراق و تأثیر آن در مناسبات دو کشور. تهران: امیرکبیر. ـ فلاندن، اوژن (1356). سفرنامهاوژنفلاندنبهایران. ترجمه حسین نورصادقی. تهران: انتشارات اشرفی. ـ فلور، ویلم (1366). جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران. ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: توس. ـ کامبخشفرد، سیفالله (1374). معبد آناهیتای کنگاور. چاپ اول. تهران: سازمان میراث فرهنگی. ـ گروته، هوگو (1369). سفرنامه گروته. ترجمه مجید جلیلوند. تهران: انتشارات نی. ـ لانکریگ، استیون همزلی (1376). تاریخ سیاسی و اجتماعی و اقتصادی عراق 1950 ـ1900م. ترجمه علی درویشی. مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. ـ مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه اسناد مکمل، کارتن 11، سند شماره 162، سال1290هـ.ق. ـ مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه اسناد مکمل، کارتن 14، شماره سند 185، 1291هـ.ق. ـ مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه اسناد مکمل، کارتن14، شماره سند 224، سال1296هـ.ق. ـ مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه اسناد مکمل، کارتن 12، سند شماره 109، سال 1316هـ.ق. ـ ناطق، هما (1358). مصیبت وبا بلای حکومت. تهران: گستره. ـ نقاش، اسحاق (1996). شیعه العراق. ترجمه عبداله نعیمی. دمشق: دارالمدی للشکافه و النشر. ـ هاردینگ، سر آرتور (1370). خاطرات سیاسی سر آرتور هاردینگ. ترجمه جواد شیخالاسلامی. تهران: سازمان انتشارات کیهان. - BOA, DH. MKT, 2419/83, 1 B 1318
- Litvak ( 2001). Money, and Politics the Oudh Bequest in Najaf and Karbala, Cambridge university press.
- Nasiri, Mohamad Reza (1991). Nasireddin sah Zamaninda Osmanli–Iran Münasebetleri, Tokyo, Institute for the Stady of Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA).Tokyo University. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,005 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,132 |