تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,653 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,496,451 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,887,151 |
تشیع اعتدالی و بازتاب آن در تفسیر شیعی | ||
تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
مقاله 1، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 32، دی 1395، صفحه 1-31 اصل مقاله (621.11 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2017.7278.1049 | ||
نویسندگان | ||
محمد حسن شاطری احمد آبادی1؛ مرتضی ایروانی نجفی* 2 | ||
1دانشجوی دکترا دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
یکی از دو گرایش عمده جریان تشیع، گرایشی است که از آن به عنوان گرایش تشیع اصولی یاد میشود و نقطه مقابل آن نیز گرایشی است که به احادیث و اخبار موجود در منابع شیعی نگاهی ویژه دارد. گرایش اصولی توسط عالمان شیعی بغداد در قرن چهارم و پنجم مانند شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی پایه گذاری شد و توسط شاگردان اینان به فلات ایران انتقال یافت و تحت تأثیر زمان و مکان تحولاتی را هم تجربه نمود و جریانی به وجود آورد که از آن با عنوان تشیع اعتدالی یاد گردیده است. این جریان در آثار مختلف علمی و ادبی و از جمله تفاسیر شیعی قرآن بازتاب یافت. دوتفسیر مجمع البیان و روض الجنان مهمترین نمونههای تفسیری از این دست میباشند. مهمترین ویژگیهای این دو تفسیر توجه به تفسیر ظاهر و دوری از تأویل گرایی و نزدیکی بیشتر با دیدگاههای تفسیری و اعتقادی جریان دیگر جهان اسلام ـ اهل سنت ـ میباشد. نوشتار حاضر درصدد معرفی این جریان و نشان دادن جلوههایی از آن در دو تفسیر یادشده میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تشیع اصولی؛ تشیع اعتدالی؛ عبدالجلیل رازی قزوینی؛ تفسیر مجمع البیان؛ تفسیر روض الجنان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Moderate Shia and its reflection on Shiite Interpretation | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammadhasan Shateri ahmad-abadi1؛ Murteza Iravany2 | ||
1PhD student of Qur'an and Hadith, Ferdowsi University of Mashhad | ||
2Associated professor of Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
One of the two major trends of Shiism is the one which called Usouli Shia and on the other hand there is another trend which has a special consideration on the Hadith. Usoul trend has been established by Mufid, Sayyed Murtaza, Tuosi in Baghdad in fourth and fifth centuries. This trend transferred to Iran via their pupils and was altered on that area. This trend was well-known as moderate Shia trend. This trend influenced on scientific and literal works and also Shiite commentaries of the Qur'an. Majmaa al-Bayan and Rouz al-Janan are two of these exegeses. The most important features of these two interpretations are: ''paying attention to the external meaning of the Qur'an'', "avoiding from esoteric meaning of the Qur'an" and "being coordinate with the other Muslims, that is, Sunni Group". This study is going to focus on introduction of this tendency and its features. Bayan, Keywords: Usouli Shia, Moderate Shia, Abd al-Jalil Razi Qazvini, Majma al-Bayan, Rouz al-Janan. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Osuli Shia, Moderate Shia, Abd al-Jalil Razi Qazvini, Majma' al-Bayan, Roḍ al-Janan | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - بحرانی، سیدهاشم (1415ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، قم: بینا، الطبعة الأولی. - بیضاوی، ابوسعید عبدالله بن عمر بن محمد (1410ق)، انوار التنزیل، بیروت: مؤسسةالأعلمی للمطبوعات، الطبعة الأولی. - ثعلبی، ابواسحاق احمد (1422ق)، الکشف والبیان (تفسیر ثعلبی)، تحقیق: ابی محمد بن عاشور، بیروت: داراحیاء التراث العربی، الطبعةالأولی. - جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن (1378ق)، تفسیر گازر( جلاءالأذهان و جَلاءالأحزان)، تصحیح و تعلیق: میرجلال الدین حسینی ارموی ( محدث ارموی)، تهران: چاپ رنگین، چاپ اول. - جعفریان، رسول (1375ش)، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری، بیجا: انتشارات انصاریان، چاپ اول. - حاکم حسکانی، عبیدالله بن عبدالله بن احمد (1411ق)، شواهدالتنزیل لقواعدالتفضیل فی آلایات النازلة فی اهل البیت صلوات الله و سلامه علیهم، تحقیق: محمدباقر محمودی، تهران: مؤسسةالطبع والنشر التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الاسلامی، الطبعة الأول. - حاکم نیشابوری، ابوعبدالله محمد بن عبدالله (بیتا)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفة. - حموی، یاقوت بن عبدالله (1399ق)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر للطباعة و النشر. - حویزی عروسی، عبدعلی بن جمعه (1419ق)، تفسیر نورالثقلین، تصحیح: سید هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسه اسماعیلیان. - ذهبی، محمدحسین (1396ق)، التفسیر والمفسرون، بی جا: دارالکتب الحدیثه، الطبعة الثانیة. - رازی ، ابوالفتوح حسین بن علی بن محمد (1366ش)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح: محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. - رازی قزوینی، عبدالجلیل (1391ش)، بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض (معروف به «النقض»)، تصحیح: میرجلال الدین حسینی ارموی ( محدث ارموی)، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، تهران: سازمان چاپ و نشر و کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چاپ اول. - سیدمرتضی، علی بن حسین (1998م)، أمالی المرتضی (غرر الفوائد و درر القلائد)، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهرة: دارالفکر العربی. - شریف لاهیجی، قطب الدین محمد بن شیخ علی (1390ش)، تفسیر شریف لاهیجی، تصحیح: میرجلال الدین محدث ارموی و دکتر محمدابراهیم آیتی، تهران: انتشارات علمی، چاپ اول. - شوشتری، نورالله (1427ق)، کشف العوار فی تفسیر آیة الغار، تحقیق و تقدیم: محمدجواد محمودی، قم: مکتبة التفسیر وعلوم القرآن، الطبعة الأولی. - شوشتری، نورالله (1429ق)، کشف العوار فی تفسیر آیةالغار، تحقیق: محمدجواد المحمودی، قم: دارالحبیب، الطبعة الأول. - طبرسی، فضل بن حسن (1415ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، الطبعة الأولی. - طبری، محمد بن جریر (1422)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن (تفسیر طبری)،تحقیق: عبدالله بن عبدالمحسن الترکی، قاهرة: مرکز البحوث و الدراسات العربیة و الإسلامیة بدار هجر، الطبعة الأولی. - طوسی، محمدبن حسن (1413)، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: احمد حبیب قصیر العاملی، بیروت: الأمیرة للطباعة والنشر والتوزیع، الطبعة الأول. - عسقلانی، ابن حجر احمد بن علی (1421ق)، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: صدقی جمیل العطار، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، الطبعة الأولی. - عماد الدین طبری، حسن بن علی بن محمد (1383ش)، کامل بهایی، تحقیق وتصحیح: اکبر صفدری قزوینی، تهران: انتشارات مرتضوی، نوبت اول. - عیاشی، محمدبن مسعود (1421ق)، التفسیر للعیاشی، تحقیق: قسم الدراسات الإسلامیة لمؤسسة البعثة، قم: الطبعة الأولی. - فخر رازی، محمد بن عمر (1415ق)، تفسیر الفخر الرّازی المشتهر بالتفسیرالکبیر و مفاتیح الغیب، تقدیم: خلیل محیی الدین المیسی، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر. - فیض کاشانی، محمدبن مرتضی (1419ق)، کتاب الصافی فی تفسیر القرآن، تحقیق: السید محسن الحسین الأمینی، طهران: دارالکتب الاسلامیة، الطبعة الأولی. - قرطبی انصاری، ابوعبدالله محمد بن احمد (1415ق)، الجامع لأحکام القرآن، مقدمه: خلیل الدین المیسی، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع. - القرطبی، ابن عبدالبر یوسف بن عبدالله بن محمد (1422ق)، الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، تصحیح و تعلیق: الشیخ علی محمد معوض والشیخ عادل احمد عبدالموجود، بیروت: دارالکتب العلمیة، الطبعةالثانیة. - قمی، علی بن ابراهیم (1404ق)، تفسیر القمی، تصحیح: السید طیب الموسوی الجزائری، قم: مؤسسه دارالکتاب للطباعة و النشر، الطبعة الثالثة. - قیصری، احسان (1375ش)، مدخل اخباریان، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر: سید کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول. - کریمی نیا، مرتضی (1434ق)، المصابیح من تفسیر القرآن کنز ٌمن تراث التفسیر الشیعی، بیجا: تراثنا، العدد الأول. - گرامی، سید محمدهادی (1391ش)، جایگاه اصطلاح شیعه اصولی درگفتمان کلامی عبدالجلیل رازی قزوینی، مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت عبدالجلیل رازی قزوینی، قم: ناشر دارالحدیث، چاپ اول. - نجاشی، ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عباس (1413ق)، فهرست أسماء مصنّفی الشّیعةالمشتهر بالرجال النجاشی، تحقیق: موسی شبیری زنجانی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، الطبعةالرّابعة. - نفیسی، شادی (1392ش)، مبانی جری و تطبیق از دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن شناخت، شماره دوازدهم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 978 |