پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 938 |
| تعداد مقالات | 7,696 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,622,287 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,985,857 |
کاربرد نظریه حوزه معنایی در مطالعات قرآنی | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 5، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آبان 1395، صفحه 119-139 اصل مقاله (472.48 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2016.2524 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی لطفی* | ||
| دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| حوزه معنایی با دو رویکرد درزمانی و هم‌زمانی قابل بررسی است که در بررسی درزمانی تغییراتی معنایی همچون تعمیم یا گسترش معنایی، تخصیص معنایی، مجاز، استعاره، ترفیع معنایی و تنزل معنایی مورد توجه قرار می‌گیرند. بر این اساس، پاره‌ای از واژگان قرآنی در مقایسه با دوره جاهلی دچار توسعه مفهومی و افزایش مدلول‌های خود شده‌اند و برخی دیگر مفهومی تخصصی یافته و کاهشی در مدلول‌های آنها رخ داده است. همچنین فرایندهایی همچون مجاز، استعاره، ترفیع و تنزل نیز در بخشی از واژگان‌های قرآنی قابل مشاهده است. شناسایی این دسته از تغییرات و دسته‌بندی آنها می‌تواند در روشن شدن معنای واژگان قرآنی تأثیر بسزایی داشته باشد. همچنین با بررسی هم‌زمانی حوزه معنایی و در نظر گرفتن باهم-آیی‌های همنشینی و متداعی واژه‌ها، امکان دست یافتن به روابط موجود بین واژگان‌های قرآنی و ترسیم آنها بصورت شبکه‌ای از مفاهیم به پیوسته در قالب ترسیم روابط افقی و عمودی واژگان‌ها وجود دارد. مقاله حاضر با روشی توصیفی به بررسی درزمانی و هم‌زمانی حوزه معنایی می‌پردازد و در صدد تبیین کاربرد این موضوع در بررسی واژگان قرآنی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ معناشناسی؛ حوزه معنایی؛ باهمآیی همنشینی؛ باهمآیی متداعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Application of semantic field in Qur'anic Studies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehdi Lotfi | ||
| چکیده [English] | ||
| semantic field can be studied with the two approaches of diachronic and Synchronic. The semantic changes include changes such as Generalization, Semantic narrowing, Metonymy, metaphor, Degeneration and Elevation. Accordingly, some words of the Quran in comparison with the ignorant period have conceptual development and increase its reference-grade And other specialized concept and a decrease in sense occurred. As well as processes such as metaphor, Metonymy, Degeneration and Elevation in the Qur'anic words are visible. Classifying and identify these changes and clarify the meaning of the Qur'anic words is very important. Also with reviewing semantic field in diachronic approach and with considering syntagmatic collocation relations between Quranic words can be attainable.To obtain the relationship between the Quranic words and draw networks of the concepts, they should constantly drawn in the form of horizontal and vertical relationships. This paper describes formation of the semantic field and its changs and concerns and seek an explanation of this issue to examine the words of the Qur'an. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Quran, Semantics, semantic field, collocation, syntagmatic collocation | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - آرلاتو، آنتونی(1373ش). درآمدی بر زبانشناسی تاریخی، ترجمه یحیی مدرسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ابن فارس، احمد(1404ق). معجم مقاییس اللغه، به کوشش عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتبه الأعلام الإسلامی. - ابن منظور، محمد بن مکرم(1405ق). لسان العرب، قم:ادب الحوزه - اعشی، میمون بن قیس(1362ق). دیوان الاعشی الکبیر، تحقیق محمد محمد حسین، بیروت: بینا - اگریدی، ویلیام، مایکا دابرو ولسکی و مارک ارنف(1389ش)، درآمدی بر زبانشناسی معاصر، ترجمه علی درزی، تهران: سمت - انیس، ابراهیم(1984م). دلاله الالفاظ، قاهره: مکتبه الانجلو المصریه. - انیس، ابراهیم(1384ش). المعجم الوسیط، ترجمه محمد بندریگی، تهران: انتشارت اسلامی. - ایزوتسو، توشیهیکو(1361ش). خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار. - ایزوتسو، توشیهیکو(1360). ساختمان معنایی مفاهیم اخلاقی-دینی در قرآن، ترجمه فریدون بدرهای، تهران: انتشارات قلم. - باقری، مهری(1378ش). مقدمات زبانشناسی، تهران: نشر قطره. - پالمر، فرانک(1366ش). نگاهی تازه به معنیشناسی، ترجمه کورش صفوی، تهران: نشر مرکز - جوهری، اسماعیل بن حماد(1407ق). الصحاح، بیروتک دارالعلم للملایین. - حسنین، صلاح(2011م). دراسات فی علم اللغه الوصفی و التاریخی و المقارن، قاهره: مکتبه الآداب. - راغب، محمد بن حسین(1412ق). المفردات فی غریب القرآن، بیروت و دمشق: دارالعلم- الدار الشامیه. - زبیدی، مرتضی(1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر. - زمخشری، محمود(1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی. - زمخشری، محمود ، (1419ق). اساس البلاغه، بیروت: دار الکتب العلمیه. - زوزنی، حسین بن احمد(1993م). شرح المعلقات السبع، بیروت: دارالعالمیه. - سلیمان احمد، عطیه(1993م). اللهجه المصریه الفاطمیه، قاهره: مکتبه الاسکندریه. - سعیدی روشن، محمد باقر(1388ش)، روش پلکانی مفهوم شناسی واژگان قرآن، پژوهشهای قرآن و حدیث، شماره 1 - سیدی، حسین(1390ش)، تغییر معنایی در قرآن: بررسی بینامتنی قرآن با شعر جاهلی، تهران: سخن. - شریفی، علی(1392ش). نقد و بررسی آرای ایزوتسو در حوزه معناشناسی قرآن کریم، حکمت معاصر، سال چهارم، شماره سوم. - صفوی، کورش(1379ش). درآمدی بر معنیشناسی،تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. - صفوی، کورش ، (1391ش). نوشتههای پراکنده دفتر اول معنیشناسی، تهران: انتشارات علمی. - طرفه بن العبد(1423ق). دیوان طرفه العبد، شرح مهدی محمد ناصرالدین، بیروت: دارالکتب العلمیه. - عبدالرئوف، حسین(1388ش)، در باب تنوع سبکشناختی در ژانر قرآنی، زیباشناخت، ترجمه ابوالفضل حری، سال دهم، شماره 20 - فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، (بی تا)، معجم القاموس المحیط، بیروت: شرکه الأعلمی للمطبوعات. - قرشی، سید علی اکبر(1371ش). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیه. - گیررتس، دیرک(1393ش). نظریههای معنیشناسی واژگانی، ترجمه کورش صفوی، تهران: نشر علمی. - مختار عمر، احمد(1386ش). معناشناسی، ترجمه سید حسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. - مشکوه الدینی، مهدی(1376ش). سیر زبانشناسی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. - مطیع، مهدی، احمد پاکتچی و بهمن نامور مطلق(1388ش)، درآمدی بر استفاده از روشهای معناشناسی در مطالعات قرآنی، پژوهش دینی، ش 18 - مظهری، محمد ثناء الله(1412ق). التفسیر المظهری، پاکستان: مکتبه الرشدیه. - مهدوی، صدیقه(1388ش). ساختار گزارههای اخلاقی قرآن، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). - نغزگوی کهن، مهرداد و شادی داوری(1393ش)، فرهنگ توصیفی زبانشناسی تاریخی، تهران: انتشارات علمی - یول، جورج (1378ش)، بررسی زبان، ترجمه محمود نور محمدی، تهران: انتشارت راهنما - Lyons, J (1981). Semantics, London: Cambridge university press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,416 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,463 |
||