پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 931 |
| تعداد مقالات | 7,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,492,090 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,381 |
بررسی و تحلیل نظام های تاریخگذاری وقایع در تاریخنگاری عصر صفوی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 8، دوره 26، شماره 30 - شماره پیاپی 120، شهریور 1395، صفحه 219-252 اصل مقاله (707.69 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2016.2507 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد تقی مشکوریان* 1؛ علی اکبر جعفری2؛ اصغر فروغی ابری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| مورخین جهت مرتب سازی وقایع از نظام های گاهشماری رایج بهره می گرفتند تا به وقایع خود بعد زمانی بخشیده و به اصطلاح انها را تاریخگذاری کنند. الگوهای تاریخگذاری وقایع و انگیزه های پشت پرده انها مسئله تحقیق حاضر است. زمینۀ این تحقیق تاریخنگاری سلسله ای عصر صفوی است، که در آن میتوان سامانه های مرتبسازی وقایع را به دو دسته اصلی موضوعی و سال نگاری تقسیم کرد. نگاه ما به دنبال تحولاتی است که در این دورۀ تاریخی در شیوه های تاریخگذاری رخ داده است و تاریخ های موضوعی از منظر موضوع این تحقیق تغییری رانشان نمیدهند. پس تنها سال نگاری، که خود به سه شاخه فرعی (عصری، چرخه ای، جلوسی) تقسیم می شود محل توجه خواهد بود. در تحلیل روش های سال نگاری خواهیم دید که میتوان رابطۀ معناداری میان روشهای تاریخگذاری سال نامه ای و مقام و موقعیت شاه در منظومۀ فکری جامعۀ صفوی یافت، یا مورد تایید قرار داد. همانطور که احتمالاً حجم تاریخ های تولید شده در این عصر نیز تا حدی تابع همین عامل است: یعنی با مطلق شدن قدرت شاه، از تعداد و شاید نیاز به تاریخ نگاری کاسته می شود و در عوض بر آثاری داستانی که به ستایش شاه می پردازند افزوده می شود. به این منظور ابتدا اصولی که مورخین صفوی برای مرتبسازی وقایع برگزیده اند بررسی می شود. سپس به معرفی روش های اصلی تاریخ گذاری سال نگارانه در این دوره و توزیع تاریخی آن ها پرداخته می شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفویه؛ تاریخنگاری؛ نظامهای تاریخگذاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Dating systems in Safavid historiography | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Taqi Mashkouriyan1؛ Ali Akbar Jafari2؛ Asghar Foroughi Abari2 | ||
| 1PhD student in the history of Islamic Iran, University of Isfahan | ||
| 2Associate Professor, Department of History, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| In order to arrange the events, historians have used common chronological ordering systems to give them temporal dimension and date them. Dating patterns of the events and the motivations behind them are the focus of the present study. The present study is aimed at dating The Safavid Dynasty in which the ordering systems of the events are divided into two main categories of thematic and chronologic. The researchers look for the changes that have occurred within the dating methods of this period. From this perspective, the thematic dates do not present any changes. Therefore, the chronologic dating which is itself divided into three sub-categories (periodic, cyclic and sitting) will be the focus of the present work. By analyzing the dating methods, it will be shown (or can be affirmed) that there is a significant relation between the chronological dating methods and the status of the king within the mental system of the Safavid society. As the amount of the created histories in this period is to some extent dependent upon this fact; meaning that the in line with the king’s absolute power, the number of and even the need for dating is decreased and instead, works containing the praise of kingdom is increased. For this purpose, firstly the principles which the Safavid historians have chosen for ordering the events are considered. Then, the main chronological dating methods and their historic distribution in this period are introduced. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Safavids, Historiography, dating systems | ||
| مراجع | ||
|
- ابوریحان بیرونی، محمد‌بن احمد (1392). آثار‌الباقیه، ترجمۀ پرویز سپیتمان (اذکائی). تهران: نشر نی. - اریکسن، تروند برگ (1385). تاریخ زمان. ترجمۀ اردشیر اسفندیاری. آبادان: پرسش. - اسکندر منشی (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. زیر نظر ایرج افشار. چ۳. تهران: امیرکبیر. - افوشتهای نطنزی، محمودبن هدایت‌الله (1373). نقاوه‌الآثار. به‌اهتمام احسان اشراقی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - الیاده، میرچا (1378). اسطورۀ بازگشت جاودانه.ترجمۀ بهمن سرکاراتی. تهران: طهوری. - _____ (1390). مقدس و نامقدس. ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - الیاسی، علی‌احمد و انور خالندی (1391). «خوانشی از نسخۀ خطی تاریخ عجم به سیاق (سیاق التواریخ)». پیام بهارستان. س۵. ش18. صص۱۰۰-۱۱۸. - امینی هروی، ابراهیم‌بن میرک جلال‌الدین (1383). فتوحات شاهی. تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - بریان، پیر (1381). امپراتوری هخامنشی. ترجمۀ ناهید فورغان. تهران: فرزان روز- قطره. - بیکرمن، ئی. (1384). «زمانسنجی». علم در ایران و شرق باستان. ترجمه و تحشیۀ همایون صنعتیزاده. تهران: قطره. صص۳-۱۸. - توکلی طرقی، محمد (1382). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تهران: تاریخ ایران. - تهماسب صفوی (1304). تذکرۀ شاه‌تهماسب. به‌اهتمام عبدالشکور. برلین: چاپخانة کاویانی. - جنابدی، میرزابیگ‌بن حسن (1378). روضه‌الصفویه. به‌کوشش غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: بنیاد موقوفات افشار. - حسینی استرآبادی، حسن‌بن مرتضی. (1364). تاریخ سلطانی: از شیخ‌صفی تا شاه‌صفی. به‌کوشش احسان اشراقی. تهران: علمی. - حسینی تفرشی، ابوالمفاخربن فضل‌الله (1388). تاریخ شاه‌صفی. تصحیح محسن بهرامنژاد. تهران: میراث مکتوب. - خاتونآبادی، سیدعبدالحسین (1352). وقایع السنین و الاعوام. تصحیح محمدباقر بهبودی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه. - خواندمیر، غیاثالدین‌بن همامالدین (1362). حبیب‌السیر فی اخبار افراد بشر. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. ج۴. تهران: کتاب‌فروشی خیام. - خوزانی اصفهانی، زینالعابدین (نیمۀ اول قرن ۱۱ق). افضل‌التواریخ. ج۲. British Museum, Oriental Mss 4678. - رابینسن، چیس‌اف. (1389). تاریخنگاری اسلامی. ترجمۀ مصطفی سبحانی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. - روملو، حسن (1384). احسن‌التواریخ. تصحیح حسین نوایی. چ۱. تهران: اساطیر. - شاردن، ژان (1372). سفرنامۀ شاردن. ترجمۀ اقبال یغمایی. ج۱. تهران: توس. - شاملو، ولی‌قلی‌بن داودقلی (1374). قصص خاقانی. تصحیح سیدحسن سادات ناصری. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - صنعتیزاده، همایون (1384). علم در ایران و شرق باستان. تهران: قطره. - عبداللهی، رضا (1366). تاریخ تاریخ در ایران. تهران: امیرکبیر. - علامی، ابوالفضل‌بن مبارک (1385). اکبرنامه. تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - غفاری، قاضی‌احمد (1343). تاریخ جهانآرا. تصحیح حسن نراقی. تهران: کتاب‌فروشی حافظ. - قزوینی، یحیی‌بن عبداللطیف (1386). لب‌التواریخ. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - گنابادی، مظفربن محمدقاسم (1276ق). شرح بیست باب در معرفت تقویم. به خط علیرضابن عباسعلی. تهران: [بی‌نا]. - مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار‌الانوار. ج۵۶. بیروت: مؤسسه‌الوفاء. - محمدمعصوم (1368). خلاصه‌السیر. زیر نظر ایرج افشار. تهران: علمی. - منجم یزدی، جلال‌الدین‌محمد (1366). تاریخ عباسی: روزنامۀ ملاجلال. به‌کوشش سیفالله وحیدنیا. تهران: وحید. - منشی قزوینی، بوداق (1378). جواهر‌الاخبار. تصحیح محسن بهرامنژاد. تهران: میراث مکتوب. - منشی قمی، احمدبن حسین (1383). خلاصه‌التواریخ. تصحیح احسان اشراقی. چ۲. تهران: دانشگاه تهران. - میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخنگاری فارسی (سامانیان، غزنویان، سلجوقیان). مترجم محمد دهقانی. تهران: ماهی. - نصیری، محمدابراهیم‌بن زینالعابدین (1373). دستور شهریاران. به‌کوشش محمدنادر نصیری‌مقدم. تهران: بنیاد موقوفات افشار. - نویدی شیرازی، عبدی‌بیگ (1369). تکمله‌الاخبار. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: نشر نی. - واله اصفهانی، محمدیوسف (1382). خلدبرین: ایران در زمان شاه‌صفی و شاه‌عباس دوم. تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - وحید قزوینی، محمدطاهربن حسین (1383). تاریخ جهانآرای عباسی. مقدمه و تصحیح سیدسعید میرمحمدصادق. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - Blake, Stephen P (2013). Time in early modern Islam. Cambridge University Press. - Gronke, Monika (1992). “The Persian Court between Palace and Tent: From Timur to 'Abbas I”. In Timurid Art and Culture: Iran and Central Asia in the Fifteenth Century. Edited by Lisa Golombek and Maria Subtelny. Leiden: E.J. Brill. Pp. 18-22. - Holford-Strevens, Leofranc (2005). The History of Time: A Very Short Introduction. Oxford University Press. - McChesney, R. D (1980). “A Note on Iskandar Beg's Chronology”. Journal of Near Eastern Studies. Vol. 39. No. 1. Pp. 53-66. - Melville, Charles (1994). “The Chinese-Uighur Animal Calendar in Persian Historiography of the Mongol Period”. Iran. Vol. 32. Pp. 83-98. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 937 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,102 |
||