پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 931 |
| تعداد مقالات | 7,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,492,069 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,373 |
بررسی اثر نومادیسم بر ساختار نظامی ایران از دوره صفوی تا اواخر دوره قاجار | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 2، دوره 26، شماره 30 - شماره پیاپی 120، شهریور 1395، صفحه 35-68 اصل مقاله (608.04 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2016.2501 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا پیشگاهی فرد1؛ یاشار ذکی2؛ افشین کرمی* 3؛ رسول افضلی4 | ||
| 1استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 2استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 3دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 4دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| کوچنشینان در طول سه هزار سال گذشته همواره نقش فعالی در امور سیاسی و پاسداری از مرزهای ایران به عهده داشته‌اند. جامعه عشایری ایران در طی همجواری خود با جوامع روستایی و شهری دارای انواع تعاملات مسالمت‌آمیز و گاه خشونت‌آمیز بوده است. سران ایل‌های جامعه عشایری در برانداختن و تشکیل حکومت-های پیشامدرن در ایران نقش مؤثری داشته‌اند، تا آنجا که برخی محققان جامعه عشایری و نظام ایلی را یکی از موانع شکل‌گیری جامعه و دولت مدرن در ایران دانسته‌اند. تا قبل از تشکیل ارتش منظم، اصولاً ساخت ارتش‌های ایران به طور عمده به وسیله عشایر تأمین می‌شد. عشایر بدان سبب که گروه دائماً مسلح بودند، علیرغم قبول تبعیت از مرکز و شاه، عامل مهمّ تجزیه قدرت سیاسی مرکز به شمار می‌آمدند. در این پژوهش ما با استفاده از رویکردی تحلیلی- توصیفی و با استناد و استفاده از منابع تاریخی دوره مورد مطالعه درصدد هستیم به این پرسش پاسخ مناسب دهیم که شیوه زندگی کوچ‌نشینی و نومادیسم چگونه و به چه شکلی ساختار نظامی ایران را تحت‌الشعاع خود قرار داده است؟ ساختار ایلی ارتش ایران تا چه حد مانعی در برابر گذار به ارتش مدرن بوده است؟ فرض ابتدایی ما بر این است که از دوره صفویه تا اوایل پهلوی ساختار نظامی ایران به شدت متأثر از عناصر ایلی بوده و دولت‌های دوره مورد مطالعه به دلیل ساختار ایلی جامعه آن دوران چاره‌ای جز استفاده از این عناصر در ساختار نظامی خود نداشته-اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارتش؛ کوچ‌نشینی؛ ایران؛ حکومت؛ کوچندگان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An investigation the effect of Nomadism on Iran’s military structure from the Safavid until the late Qajar era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Pishgahifard1؛ Yashar Zaki2؛ Afshin Karami3؛ Rasoul Afzali4 | ||
| 1Professor of Political Geography, University of Tehran | ||
| 2Assistant Professor of Political Geography, University of Tehran | ||
| 3Associate Professor of Political Geography, University of Tehran | ||
| 4PhD student in Political Geography, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Nomads has active role in political affairs and safeguarding the country’s borders over the past three thousand years. Tribal communities during to its proximity to rural and urban societies have been variety of peaceful and violent interactions. The leader of Nomadic society has an important role in the overthrow and formation of premodern governments. As far as some researchers considered it as one of the obstacles to the formation of the modern state and society in Iran. Prior to the formation of regular army, principally Iran’s militaries construction was supplied mainly by Nomads. Since the Nomad was constantly armed groups, despite adherence acceptance from king and center were counted as important factor of breakdown of the political power. In this study, we used the descriptive-analytical approach and based on the use of historical resources intended to answer to this question that Nomadic lifestyle and Nomadism how and in what form is affected Iran’s military structure? How much of the Iran’s nomadic structure of army an obstacle to the transition to a modern army? Our basic assumption is that from the Safavid period until the early of Pahlavi, Iran’s military structure was heavily influenced by tribal element and states of our study due to Nomadic structure of society have no choice except use of these elements in their army structure. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Army, Nomadism, Iran, Government, Nomads | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند (1376). مقالاتی در جامعهشناسی سیاسی ایران. ترجمۀ سهیلا ترابی فارسانی. تهران: نشر و پژوهش شیرازه کتاب. - ابنخلدون، عبدالرحمن‌بن محمد (1366). مقدمۀ ابنخلدون. ترجمۀ پروین گنابادی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - احمدی، حمید (1382). قومیت و قومگرایی در ایران. تهران: نشر نی. - استرآبادی، محمدمهدی‌بن محمدنصیر (1377). تاریخ جهانگشاری نادری. تصحیح سیدعبدلله انوار. چ۱. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - اسکندر منشی (1382). تاریخ عالمآرای عباسی. زیر نظر ایرج افشار. تهران: امیرکبیر. - اکسورثی، مایکل (1388). ایران در عصر نادر. ترجمۀ سیدامیر نیاکویی و صادق زیباکلام. تهران: روزنه. - اماناللهی بهاروند، سکندر (1360). کوچ‌نشینی در ایران. تهران: بنگاه ترجمه و نشرکتاب. - امیراحمدیان، بهرام (1383). «ساختار سنتی، اداری و مدیریتی ایل بختیاری و کارکردهای آن». فصلنامۀ مطالعات ملی. ش3. صص۴۹-۸۲. - اولیویه، گیوم آنتوان (1371). سفرنامۀ اولیویه. ترجمۀ محمدطاهرمیرزا. تصحیح غلامرضا ورهرام. تهران: اطلاعات. - ایوری، پیتر (1389). جنگ و صلح در ایران دورۀ قاجار. ترجمۀ حسن افشار. چ۱. نشر مرکز. - باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1367). سیاست و اقتصاد عصر صفوی. تهران: صفیعلیشاه. - باقری، علی (1371). جامعه و حکومت در ایران. تهران: مرکز نشر بینالملل. - پری، جان. ر (1382). کریمخان زند. ترجمۀ علیمحمد ساکی. تهران: آسونه. - پیشگاهیفرد، زهرا؛ کامران، حسن و افشین کرمی (1391). «اثر نومادیسم بر تکوین مرزهای سیاسی در ایران». فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. س۲۷. ش۱. صص25-۵۰. - تهماسب صفوی (1343). تذکرۀ شاهتهماسب. مقدمۀ امرالله صفری. چ۲. تهران: شرق. - جهانگشای خاقان (تاریخ شاهاسماعیل) (1350). اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. - حسنی، سیدقاسم (1383). «نسبت هویت ایلی و هویت قومی در ایلات و عشایر ایران». فصلنامۀ مطالعات ملی. ش۳. صص۸۳-۱۰۲. - خواندمیر، غیاث‌الدین‌بن همام‌الدین (1380). تاریخ حبیبالسیر فی اخبار افراد بشر. تهران: خیام. - خورشاه‌بن قبادالحسینی (1379). تاریخ ایلچی نظامشاه. تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - دروویل، گاسپار (1389). سفرنامۀ دروویل. ترجمۀ جواد محیی. تهران: نیکفرجام. - دلاواله، پیترو (1384). سفرنامۀ پیترو دلاواله. ترجمۀ شعاعالدین شفا. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - دمانت مورتنسن، اینگه (1377). کوچنشینان لرستان. ترجمۀ محمدحسین آریا. تهران: پژوهنده. - دهقاننژاد، مرتضی (1374). «برخی موانع تاریخی توسعه در ایران». جامعهشناسی کاربردی. ش۷. صص۱۵۹-۱۸۰. - رجبی، پرویز (1376). کریمخان زند و زمان او. تهران: ندا. - روملو، حسن (1384). احسنالتواریخ. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: اساطیر. - سعیدی، حوریه (1381). «از ایلخانگری قاجارها تا دولت قاجاریه». مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات. ش52. صص۹۲-۱۰۱. - سمیعی اصفهانی، علیرضا (1387). «جامعۀ قدرتمند، دولت ضعیف؛ تبیین جامعهشناختی مناسبات دولت- جامعه در ایران عصر قاجار». فصلنامۀ سیاست. دورۀ 38. ش3. ۱۱۷-۱۴۴. - سیوری، راجر (1380). درباب صفویان. ترجمۀ رمضان‌علی روحاللهی. تهران: نشر مرکز. - شاردن، ژان (1374). سفرنامۀ شاردن. ترجمۀ اقبال یغمایی. چ۱. تهران: توس. - شعبانی، رضا (1377). تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه. تهران: قومس. - _____ (1385). «ارتش ایران در دوران زندیه». پژوهشنامۀ تاریخ. ش۲ و ۳. صص۶۱-۸۵. - شهبازی، عبدالله (1369). مقدمهای بر شناخت ایلات و عشایر. تهران: نشر نی. - صفینژاد، جواد (1381). «شیوههای اخذ مالیات در مناطقی از عشایر لُرنشین ایران». نامۀ انسانشناسی. صص۱۵-۳۲. - _____ (1383). «ساختار اجتماعی عشایر ایران». فصلنامۀ مطالعات ملی. ش۱۷. صص۴۳-۸۴. - طبری، احسان (1354). فروپاشی نظام سنتی و زایش سرمایهداری در ایران. تهران: تکمان. - عالمآرای شاهاسماعیل (1384). به‌تصحیح اصغر منتظرصاحب. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - عالمآرای صفوی (1363). به‌کوشش یدالله شکری. تهران: اطلاعات. - عبداللهی، محمد (1386). «اسکان عشایر و توسعۀ حیات اجتماعی آنان در ایران». نامۀ علوم اجتماعی. ش22. صص۱۹-۵۴. - علی‌زاده، علی (1385). «تأثیرات اقتصادی نظام سرمایهداری غرب بر نظام ایلی- عشیرتی ایران». بررسیهای نوین تاریخی. ش۲. صص۱۰۵-۱۲۲. - فوران، جان (1387). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران (از سال 1500 میلادی مطابق با 879 شمسی تا انقلاب). ترجمۀ احمد تدین. تهران: رسا. - قنبری، علی (1367). «افتخار تاریخی عشایر؛ مبارزه در سه جبهه». فصلنامۀ عشایری ذخائر انقلاب. ش3. صص۸۹-۱۰۲. - کرزن، جرج. ن (1349). ایران و قضیۀ ایران. ترجمۀ وحید مازندرانی. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی. - کمپفر، انگلبرت (1360). سفرنامۀ کمپفر. ترجمۀ کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی. - گارثویت، جینرالف (1387). تاریخ سیاسی ایران؛ از شاهنشاهی هخامنشی تاکنون. ترجمۀ غلامرضا علیبابایی. تهران: اختران. - لاکهارت، لارنس (1380). انقراض سلسلۀ صفویه. ترجمۀ اسماعیل دولتشاهی. چ۲. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - لمبتون، آن (1363الف). تاریخ ایلات ایران. ترجمۀ علی تبریزی. تهران: آگاه. - _____ (1363ب). سیری در تاریخ ایران بعد از اسلام. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: امیرکبیر. - مشفقیفر، ابراهیم (1386). «بررسی اهداف سیاسی- نظامی کوچ و اسکان اجباری برخی طوایف ایلات ایران». فصلنامۀ گنجینۀ اسناد. ش67. صص۲۵-۴۴. - مک داول، دیوید (1380). تاریخ معاصر کُرد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: پانیذ. - مینورسکی، ولادیمیر (1356). تاریخچۀ نادرشاه. ترجمۀ غلامرضا رشیدیاسمی. چ۲. تهران: امیرکبیر. - نقیبزاده، احمد (1379). دولت رضاشاه و نظام ایلی. چ۱. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - وحید قزوینی، محمدطاهربن حسین (1383). تاریخ جهانآرای عباسی. به‌تصحیح سعید میرمحمدصادق. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - یلفانی، رامین (1386). «برآمدن و افول قزلباشان در عصر صفویه». پژوهشنامۀ تاریخ. س۲. ش۷. صص۱۲۳-۱۳۸. - یوسفی، امراله (1380). قشقایی در گذر تاریخ. شیراز: تخت جمشید. - Helfgatt, Leonard (1977). “Tribalism as a Socioeconomic Formation in Iranian History”. In Iranian Studies. Vol. X. numbers 1-2. pp. 36-61. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,268 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,838 |
||