تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,653 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,495,737 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,782 |
مورخان عصر قاجار و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان (از آغاز دورة قاجار تا پیش از دورة مشروطه) | ||
تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
مقاله 3، دوره 25، شماره 16 - شماره پیاپی 101، مهر 1394، صفحه 57-79 اصل مقاله (506.75 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2016.2414 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی خلیفه1؛ امین آریان راد2 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی (ره) | ||
چکیده | ||
موضوع ماهیت متون دساتیری از دیر باز برای پژوهشگران علوم انسانی مطرح بوده است. آنچه تا کنون کمتر مورد توجه قرار گرفته موضوع دیدگاههای آذرکیوانیان در زمینة تاریخ ایران و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان و تاثیر آن بر تاریخنگاری عصر قاجار بوده است. مسالهای که پرسش اصلی این پژوهش بر آن استوار است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار چه واکنشی در برابر روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان انجام دادند؟ فرضیه این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار با وجود پذیرش روایت دساتیری از تاریخ باستان سرانجام به نقد و رد آن پرداختند. در این پژوهش کوشش شده است که در آغاز با استناد با متون دساتیری بهطور ویژه دیدگاههای آذرکیوانیان در زمینة تاریخنگاری بررسی شود و سپس تاثیر این دیدگاهها بر روایت تاریخنگاری دورة قاجار از تاریخ ایران باستان و نوع برخورد و تاثیرپذیری هر یک از مورخان این دوره از این متون از دورة فتحعلیشاه تا پیش از دورة مشروطه مورد بررسی قرار گیرد. وازگان کلیدی: دورة قاجار، آذر کیوانیان، متون دساتیری، محمدتقیخان سپهر، رضاقلیخان هدایت، جلالالدینمیرزای قاجار، میرزا آقاخان کرمانی | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ نگاری قاجار؛ متون دساتیری؛ آذر کیوانیان؛ ایران باستان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Qajar Historians and Dasātiri Narrative on Iran Ancient History | ||
نویسندگان [English] | ||
Mojtaba Khalifeh1؛ Amin Arian rad2 | ||
1Assistant Professor, Department of History, Birjand University | ||
2PHD Candidate in History of Islamic Revolution, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution | ||
چکیده [English] | ||
The nature of Dasātiri texts or neo Zoroastrian issue has been investigated by humanities scholars for ages. Azarkayvanians attitudes towards Iran history and Dasātiri narrative on history of ancient Iran and impact on Qajars era Historiography have not been taken into account to a great extant. Historians of Qajar period reaction toward Dasātiri narrative on history of ancient Iran is the main issue being investigated in the present study. The research hypothesis is that despite accepting Dasātiri narrative on history of ancient Iran, Qajars historians rejected and criticized it. This study primarily aims at considering Azarkayvanians attitudes toward historiography narratives of Qajar era about history of ancient Iran and the maner in which historians have been affected by Dasātiri texts from Fath Ali shahs to constitutional era. Keyword: Qajar Historiography Azarkayvanian, Mohammad Tghi Khan Sepehr, Reza Gholi khan Hedayat, Jala al-Din Mirza Ghajar, Mirza Agha khan Kermani. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Qajar historiography, Dasatiri texts, Azarkayvanian, Ancient Iran | ||
مراجع | ||
ـاحمدی، حسین و عبدالرسول خیراندیش (1391). «آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستانگرایی در تاریخنگاری معاصر ایران». فصلنامه تاریخ ایران، ش12. تابستان و پاییز، صص 1-31. ـاعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا پسر فتحعلیشاه (1259ق). اکسیرالتواریخ. ج1. نسخه خطی شماره 1238.کتابخانه مجلس شورای اسلامی. ـ اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1292ق). تاریخ ایران. طهران. ـ ـــــــــ . (1308-1311ق). درر التیجان فی تاریخ بنیالاشکان. طهران: دارالطباعة دولتی. ـالاصفهانى، حمزه بن الحسن (بیتا). تاریخ سنى ملوک الارض و الانبیاء علیهم الصلاه و السلام، بیروت، منشورات دار مکتبه الحیاه. ـامانت، عباس (1377). «پورِ خاقان و اندیشه بازیابی تاریخ ملی ایران: جلالالدینمیرزا و نامه خسروان». فصلنامه ایراننامه. س 17. ش4. زمستان. صص 5- 54. ـآخوندزاده، میرزا فتحعلی (1357). الفبای جدید و مکتوبات. به اهتمام پروفسور حمید محمدزاده. تبریز: نشر احیا. ـ آئین هوشنگ (1296ق.). مقدمه و خاتمه مظلوم مسافر مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا یزدانی ملقب به درویش فانی. طهران: بینا. ـبلعمی، ابوعلی (1380). تاریخنامه طبری: گردانیده منسوب به بلعمی، به تصحیح و تحشیه محمد روشن، 2 ج، تهران، انتشارات سروش. ـبهار، محمدتقی. سبکشناسی. ج3. تهران: زوار، 1381. ـپور داود، ابراهیم (1355). «دساتیر» در: فرهنگ ایران باستان. زیرنظر بهرام فرهوشی. بخش نخست. چ2. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. صص 17-51. ـتوکلیطرقی، محمد (1382). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تهران: نشر تاریخ ایران. ـجلالالدینمیرزا ([1324ق. / 1284]). نامه خسروان: داستان پادشاهان پارس بهزبان پارسی که سودمند مردمان بویژه کودکان است. نخستین نامه از آغاز آبادیان تا انجام ساسانیان. دومین نامه از آغاز طاهریان تا انجام خوارزمیان. سیمین نامه از آغاز چنگیزخان تا انجام زندیان. بمبئی: بهدست یاری خانصاحب میرزا محمدخان ملک الکتاب مظفری پریس. ـالحسینی، السید جمال (1379). تاریخ اجمالی ایران و تتمهالبیان فی تاریخ الافغان و البیان فی الانجلیز و الافغان. اعداد و تقدیم سیدهادی خسروشاهی. تهران: کلبه شروق. ـدینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1386). اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی. ـذکاءالملک فروغی، میرزا محمدحسین و میرزا محمدعلیخان. (1314-1313ق.). تاریخ سلاطین ساسانی که طبقة چهارم از ملوک فرس یا پادشاهان عجم بودهاند. ج 1. تهران: اداره انطباعات. ـذکاءالملک فروغی، میرزا محمدحسینخان و معتمدالسلطان میرزا محمدعلیخان. (1318ق). تاریخ ایران از اول تاریخ تا کنون به سبک این عصر و زمان. ج1. تهران: شرکت طبع کتاب. ـذکاءالملک [فروغی، میرزا محمدحسینخان] و میرزا محمدعلیخان ذکاءالملک (1326ق). تاریخ ایران از اول تاریخ تا کنون به سبک این عصر و زمان. ج2. تهران: شرکت طبع کتاب. ـسپهر، محمدتقی لسانالملک (1377). ناسخالتواریخ (تاریخ قاجاریه). ج1: از آغاز تا پایان سلطنت فتحعلیشاه. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. ـ سپهر، محمدتقی (بیتا). ناسخالتواریخ. کتاب اول. ج1. طهران: چاپ سنگی. ـ شهمردان، رشید (1363). تاریخ زرتشتیان. تهران: فروهر. ـ فرزانه بهرام بن فرهاد (بیتا). شارستان چهار چمن. بیجا: بینا. ـطبری، محمدبن جریر (1375). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج1 و 16، تهران، انتشارات اساطیر. ـکرمانی، میرزا آقاخان (1387). نامة باستان. به کوشش علی عبداللهینیا. کرمان: نشر مرکز کرمانشناسی. ـکرمانی، میرزا آقاخان (1340ق). صد خطابه. نسخه خطی شماره 772. کتابخانه مجلس شورای اسلامی. ـکرمانی، میرزا عبدالحسینخان. (1389). آیینة سکندری: تاریخ ایران از زمان ماقبل تاریخ تا رحلت حضرت ختمی مرتبت. به اهتمام علیاصغر حقدار. تهران: نشر چشمه. ـکرمانی، میرزاآقاخان (2000). سه مکتوب. به کوشش و ویرایش بهرام چوبینه. آلمان: انتشارات نیما. کیخسرو اسفندیار (1362). دبستان مذاهب. با یادداشتهای رحیم رضازاده ملک. تهران: کتابخانه طهوری. ـگوبینو، کنت (1326). تاریخ ایرانیان. ترجمه ابوتراب خواجهنوریان (نظمالدوله). مقدمه نصرالله فلسفی. تهران: شرکت مطبوعات. ـ مجتبایی، فتحالله (1374). «آذرکیوان»، در: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. ج1. زیر نظر محمدکاظم موسوی بحنوردی، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی. ـمسکویه، ابوعلی احمدبنمحمد (1294ق.). جاویدان خرد. ترجمه ابنشمسالدین محمدحسین. [همراه با موخرهای از] مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا. [تهران]: بینا. ـ معین، محمد (1336). «آذر کیوان و پیروان او». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ش39. فروردین. صص 42ـ 25. ـ مقدسی، مطهر بن طاهر (1381). آفرینش و تاریخ (البدء و التاریخ)، مقدمه، ترجمه و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، ج1، تهران، نشر آگه. ـ ملکم، سرجان (1380). تاریخ کامل ایران. ترجمه میرزا اسماعیل حیرت. تهران: افسون. ـمیرخواند، محمدبنخاوندشاهبنمحمود (1380). تاریخ روضهالصفا فی سیره الانبیاء و الملوک و الخلفا. تصحیح و تحشیه جمشید کیانفر. ج1. تهران: انتشارات اساطیر. ـهدایت، رضاقلیخان بن محمدهادی (بیتا). فرهنگ انجمن آرای ناصری. به اهتمام سید اسماعیل کتابچی و اخوان. تهران: کتابفروشی اسلامیه. ـهدایت، رضاقلیخان (1373). فهرسالتواریخ. تصحیح و تحشیه عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ـهدایت، رضاقلیخان (1380). تاریخ روضهالصفای ناصری. تصحیح و تحشیه جمشید کیانفر. ج 13 و 14. تهران: انتشارات اساطیر. ـهدایت، رضاقلیخان (1274ق). نژادنامه. نسخه خطی شماره 8911. کتابخانه مجلس شورای اسلامی. ـیعقوبی، ابن واضح (1362). تاریخ یعقوبی. ترجمه محمد ابراهیم آیتی. ج 1 و 2. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ Amanat, Abbas .(2004)."Historiography Viii. Qajar Period" in:Encyclopaedia Iranica. Vol.XII. Edited by Ehsan Yarshater. New York: Encyclopaedia Iranica Foundation. pp. 369-77.
- Corbin, Henry .(1987)." ĀZAR KAYVĀN" in:Encyclopaedia Iranica. Vol.III. Edited by Ehsan Yarshater. New York: Encyclopaedia Iranica Foundation. pp. 183-187.
- Malcolm, Sir John. (1929).The History of Persia, from the most early period to the present time. London. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,279 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,273 |