پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,495,943 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,879 |
بینش و روش در تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری حمدالله مستوفی قزوینی | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 7، دوره 24، شماره 14 - شماره پیاپی 99، دی 1393، صفحه 149-179 اصل مقاله (584.07 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2016.2372 | ||
| نویسندگان | ||
| ذکرالله محمدی1؛ مسعود آدینه‌وند* 2 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد‌از اسلام، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین | ||
| چکیده | ||
| حمدالله مستوفی قزوینی از مورخان و رجال دیوانی عصر ایلخانان بوده که با اثرپذیری از پیشینیان و نیز تأثر از روزگار خود، به نگارش آثاری در حوزه‌های تاریخ، شعر و جغرافیا روی آورده است. بینش مستوفی، ترکیبی از عقلگرایی و مشیتباوری، و روش او نیز متأثر از معرفتشناسیاش به تاریخ، آمیزهای از شیوۀ انتقادی و روایی با سادهنویسی و تکیه بر استناد‌هاست. در پژوهش حاضر، فرض بر آن است که مستوفی بهعنوان مسلمانی متدین بر‌خلاف بسیاری از مورخان معاصر و قبل‌از خودش، ضمن اثرپذیری از نگاه سنتی، مؤلفههای نقد و سنجش روایات و نگاه منطقی را در آثار خود منعکس کرده است. هدف از مقالۀ پیشِ‌روی، آن است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، رابطۀ میان بینش مستوفی با سبک تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری او روشن و به این پرسش، پاسخ داده شود که بینش تاریخی مستوفی بر تاریخ‌نگاری او چه اثری گذاشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهند نظام فکری این مورخ دیوانی، مبتنی‌بر دو رویکرد روایی و انتقادی، و نگاه مشیتباورانه بوده و او ضمن سلطنت‌گرایی و دفاع از ایلخانان ایرانی، اطلاعات فراوانی را دربارۀ اوضاع نابسامان سیاسی، مذهبی، اجتماعی و اقتصادی ایران در دوران مغولان و ایلخانان ثبت کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حمدالله مستوفی؛ ایلخانان؛ تاریخ‌نگاری؛ تاریخ‌نگری؛ عقلگرایی؛ مشیت‌گرایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Insights and methods in the history and historicizing of Hamdollah Mustawfi Qhazvini | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zekrollah Mohammadi1؛ Masoud Adinehvand2 | ||
| 1Associated Professor, Department of History, Imam Khomeini International University of Qazvin | ||
| 2P.H.D Candidate in History, Imam Khomeini International University of Qazvin | ||
| چکیده [English] | ||
| Hamdollah Mustawfi Qazvini was one of the historians and scholars of Ilkhanids period who, under the influence of his predecessors and influenced by his time, embarked on writing books on history, poetry, and geography. Mustawfi's insight was a combination of rationalism and fatalism and his method, also influenced by his knowledge of history, is a blend of critical method and narrative relying on simple rhetoric and citations. It is assumed that Mustawfi as a pious Muslim unlike many of his contemporary historians and predecessors, while influenced by the traditional viewpoint, has reflected indices of criticism and logical look in his works. The aim of this research is to, based on a descriptive-analytical method, shed light on the relation between his insight and attitude on the methodology of historiography and attitude toward history and tries to respond to the question that how has Mustawfi's attitude and insight influenced his historiography? Data of the article show that this historian's system of thought and ideas had been based on the two narrational and critical approaches and his fatalistic views. While being pro-monarchy and defending Iranian Ilkhanids, he has recorded a lot of information from the chaotic political, religious, social and economical situation of Iran during Mongols and Ilkhanidsperiod. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hamdollah Mustawfi, Ilkhanids, Historiography, Historicizing, Rationalism, Providence | ||
| مراجع | ||
|
- آرام، محمدباقر (1386). اندیشۀ تاریخ‌نگاری در عصر صفوی. تهران: امیرکبیر. - آقاجری، هاشم و احمد فضلی (1388). «بازیابی مفهوم ایران‌زمین در آرا و آثار حمدالله مستوفی». تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری. دورۀ 13. ش1. صص1-28. - آئینهوند، صادق (1377). علم تاریخ در گسترۀ تمدن اسلامی. ج1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ابنبلخی (1358). فارسنامه. تصحیح گای لسترنج و رینولد نیکلسون. تهران: اساطیر. - اشپولر، برتولد (1388). تاریخ‌نگاری در ایران. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: گستره. - اشراقی، احسان (1386). «احوال و آثار مستوفی». مجموعه مقالات بزرگ‌داشت حمدالله مستوفی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان. صص364-369. - اقبال، عباس (1384). تاریخ مغول از چنگیز تا تیموری. تهران: امیرکبیر. - براون، ادوارد (1339). تاریخ‌ادبیات ایران: از سعدی تا جامی. ج3. ترجمۀ علیاصغر حکمت. تهران: ابن‌سینا. - برگل، یو. ا. (1362). ادبیات فارسی بر‌مبنای تألیف آمبروز استوری. ج2. ترجمۀ یحیی پورآرین، سیروس ایزدی و کریم کشاورز. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - جوینی، علاءالدین عطاءالملک (1370). تاریخ جهان‌گشا. ج1. به‌سعی جلالالدین طهرانی. تهران: مطبعۀ مجلس. - ---------------------- (1370). تاریخ جهان‌گشا. ج1. به‌اهتمام علامه محمد قزوینی. تهران: ارغوان. - حسنزاده، اسماعیل (1380). «اندیشۀ مشیت الهی در تاریخ‌نگاری اسلامی». تاریخ اسلام. س2. ش5. صص133-166. - حمیدی، جعفر (1372). تاریخ و تاریخ‌نگاران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. - رابینسون، چیس. اف. (1389). تاریخ‌نگاری اسلامی. ترجمۀ مصطفی سبحانی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. - راشکیعلیآبادی، جواد و جواد عباسی (1393). «همایوننامه: تاریخ منظوم زجاجی». جستارهای ادبی. س5. ش187. صص39-58. - رجبزاده، هاشم (1353). آیین کشورداری در عهد خواجه رشیدالدین فضلالله. تهران: توس. - روزنتال، فرانتس (1365). تاریخ تاریخ‌نگاری در اسلام. ج1. ترجمۀ اسدالله آزاد. مشهد: آستان قدس رضوی. - ----------- (1963). علم التاریخ عند المسلمین. ترجمۀ علی صالح احمد. بغداد: مکتب المثنی. - ریپکا، یان (1389). «علوم دقیقه در ایران عهد سلجوقی و مغول». در: جی. آ. بویل. تاریخ ایران کمبریج. ج5. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: امیرکبیر. - ساروخانی، باقر (1375). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. ج1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - سودآور، ابوالعلا (1374). «شاهنامه و ظفرنامه مستوفی». ایران‌شناسی، س7. ش4. صص 61-752.
- شکوری، ابوالفضل (1380). درآمدی بر تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری مسلمانان. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - طباطبایی، سید جواد (1382). دیباچهای بر نظریۀ انحطاط ایران. تهران: اختران. - فردوسی، ابوالقاسم (1361). شاهنامه. ج1. به‌کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: علمی. - مرتضوی، منوچهر (1358). مسائل عصر ایلخانان. تهران: تاریخ و فرهنگ ایران. - مستوفی قزوینی، حمدالله (1362الف). تاریخ گزیده. به‌اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: امیرکبیر. - ----------------- (1362ب). نزهة‌القلوب. به‌تصحیح گای لسترنج. تهران: دنیای کتاب. - ----------------- (1377). ظفرنامه به‌انضمام شاهنامه. ج1. نصرالله پورجوادی و نصرتالله رستگار. تهران: نشر دانشگاهی. - ----------------- (1380الف). ظفرنامه. ج1. با مقدمه و تصحیح مهدی مداینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ----------------- (1380ب). ظفرنامه. ج2. با مقدمه و توضیح پروین باقری اهرنجانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ----------------- (1388الف). ظفرنامه. ج10. با مقدمه و تصحیح منصوره شریفزاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ----------------- (1388ب). نزهة‌القلوب. تصحیح محمد دبیرسیاقی. قزوین: حدیث امروز. - ----------------- (1389). ظفرنامه. ج7. با مقدمه و تصحیح فاطمه علاقه. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - مفتخری، حسین (1378). «پارادایمهای روش‌شناختی مؤثر بر پژوهشهای تاریخی». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. س12. ش122. صص4-13. - ----------- (1390). مبانی علم تاریخ. تهران: سمت. - میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخ‌نگاری فارسی. ترجمۀ محمد دهقانی. تهران: ماهی. - همدانی، خواجه رشیدالدین فضلالله (1392). جامع‌التواریخ. ج1. به‌تصحیح محمد روشن. تهران: میراث مکتوب.
- Melville, C. (1998). Hamd-Allah Mustawfi’s Zafarnamah and the Historiography of the Late Ilkhanid Period. Iran and Iranian Studies: Essays in Honor of Iraj Afshar. PP1-12.
- Wing, Patrick (2008). The Jalayierids and Dynastic Formation in tke Mongol Ilkhanate. Vol1. PH.D. Desertation. Department on Near-Eastern Languages and Civilization. The University of Chicago, Illiois.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,749 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,429 |
||