پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 962 |
| تعداد مقالات | 7,936 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,427,261 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,545,973 |
ماهیت‌شناسی آسمان‌های هفتگانه با تکیه بر مولفه‌های «خلق» و «امر» درآیات قرآن | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 30، مرداد 1395، صفحه 151-184 اصل مقاله (674.63 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2016.2355 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزانه روحانی مشهدی* 1؛ مجید معارف2 | ||
| 1استادیار پژوهشکده اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2استاد گروه قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| اندیشمندان مسلمان در تبیین مصداق آسمان‌های هفتگانه قرآن پنج دیدگاه عمده ارائه داده‌اند؛ اول، سخن گفتن قرآن براساس علم مخاطبان اولیه و مخالف دانستن انگاره هفت آسمان با علم امروزین بشر؛ دوم، غیر تعیینی دانستن عدد هفت و دلالت آن بر کثرت؛ سوم، مادی دانستن هفت آسمان و تطبیق هفت آسمان با پدیده های شناخته شده مادی؛ چهارم، مادی دانستن هفت آسمان و تطبیق آسمان اول با کیهان و ناشناخته دانستن شش آسمان دیگر؛ پنجم، مادی دانستن آسمان اول و معنوی و مجرّد دانستن شش آسمان یا شش عالَم دیگر. مقاله حاضر ضمن نقد سه دیدگاه نخست، دیدگاه چهارم را با تکیه بر دو مفهوم «خلق» و «امر» در قرآن، تبیین و تقویت نموده، دیدگاه پنجم را با تکیه بر بر بازتعریف پدیده مادی و پدیده معنوی بر اساس قرآن نقد و با اثبات وجود عوالمی با مراتب گوناگونی از تقیّد به زمان و در نتیجه مراتب گوناگون مادّیت، به صورت جدیدی تبیین کرده است. آن‌گاه با تکیه بر نظریه علامه طباطبائی یعنی مَثَل بودن عالم محسوس برای عوالم غیرمحسوس، از درستی رویکرد سوم از منظر مَثَل بودن مصداق مادی آسمانها برای مصداق اصلی که نامحسوس و فرامادی است، دفاع می‌کند . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هفت آسمان؛ آسمان معنوی؛ طبیعت و فراطبیعت؛ قرآن و علم؛ علم و دین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Defining the Nature of ”Seven Heavens” Based on the Theory of “Khalq” and “Amr” in the Qur’an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farzaneh Rohani Mash'hadi1؛ Majid Maaref2 | ||
| 1Assistant Professor at the Research Center for the Miracles of the Quran, Shahid Beheshti University | ||
| 2 Full Professor in Hadith and Quranic sciences at Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| Muslim scholars have five major suggestions for the referent of “seven heavens” in the Qur’an. First, this term is consistent with the knowledge of its first addressees and therefore in contradiction with today’s science. Second, what is meant by the number “seven” is not a specific quantity but it is employed figuratively to denote multiplicity. Third, the seven heavens are corporeal and it refers to some physical phenomena. Fourth, the seven heavens are corporeal: the first is the cosmos and the others are unknown. Fifth, the first heaven is corporeal but the other six are non-physical. This study has given a critical review of the first three viewpoints it has then, elucidated and improved the fourth view according to the theory of “khalq” and “amr” in the Qur’an. As, it has criticized the fifth view by redefining the corporeal and incorporeal phenomenon according to the Qur’an and has provided a new explanation for it by proving the existence of worlds with different degree of connectivity to time and therefore different levels of materiality. Supporting the theory of Allama Tabatabayi that the perceptible world is an exemplum (Mathal) for the non-perceptible one, this article justifies the third view that the corporeal referent of the heavens is an exemplum for the actual incorporeal and nonphysical one. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| seven Heavens, incorporeal heaven, The Qur’an and science, Science and religion, Incorporeal and corporeal world | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - آلوسی، سید محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه. - ابن‌عاشور، محمد‌بن‌طاهر (بی‌تا)، التحریر و التنویر، بیروت: موسسة التاریخ. - ابن‌عربی، ابوعبدلله محیی‌الدین‌محمد (1422ق)،تفسیر القرآن، بیروت: داراِحیاءالتراث العربی. - ابوحجر، احمد عمر (1411ق)، التفسیر العلمی للقرآن فی المیزان، بیروت: دارقتیبه. - اسعدی، محمد (1386ش)، سایه‌ها و لایه‌های معنایی، قم: بوستان‌کتاب. - بشارتی، محمدرضا (1393ش)، پدیده شهاب سنگ در قرآن از نگاه علم، تهران: پژوهشکده اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی. - برومند، محمدحسین (1384ش)، درسنامه تفسیر قرآن، تهران: دانشکده الهیات‌ومعارف‌اسلامی دانشگاه تهران. - بلاغی، سید عبدالحجة (1386ق)، حجة التفاسیر و بلاغ الأکسیر، قم: انتشارات حکمت. - بهبودی، محمدباقر (بی‌تا)، هفت آسمان، تهران: نشر معراجی. - بهبودی، محمدباقر ، (1376)، «بازنگری تاریخ انبیاء در قرآن»، فصلنامه پژوهش های قرآنی، ش11و 12. - بهرامی‌نژاد، ابوالفضل (1337ش)، پژوهشی پیرامون طبیعت و ماورای طبیعت، تهران: نشر گلشن. - پارسا، فروغ (1382ش)، «آسمانها در قرآن»، مقالات و بررسیها، ش73. - جودوی، امیر؛ برومند، محمدحسین؛ صالحی، اکرم (1390ش)، «صمد، نفی مادّیت از ذات احد»، فصلنامه‌کتا‌ب قیم، سال1، شماره4. - حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد (1363ش)، تفسیر اثناعشری، تهران: انتشارات میقات. - حقی بروسوی، اسماعیل (بی‌تا)، تفسیر روح البیان، بیروت: دارالفکر. - حکیمی، محمدرضا (1379ش)، خورشید مغرب، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - خسروپناه، عبدالحسین (1388ش)،کلام جدید با رویکرد اسلامی، قم: دفتر نشر معارف. - ذهبی، محمدحسین (1396ق)، التفسیر و المفسرون، بی‌جا: دارالکتب‌الحدیثه. - رازی، فخرالدین محمدبن‌عمر(1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاءالتراث‌العربی. - رشیدرضا، محمد(1947م)، تفسیرالقرآن الحکیم مشهور به تفسیرالمنار، قاهره: دارالمنار. - رضایی‌اصفهانی، محمدعلی (1387ش)، «هفت آسمان و زمین»، مجله قرآن و علم، سال1، شماره2. - روحانی مشهدی، فرزانه (1392ش)، امام مهدی(ع) و سرگذشت پیامبران الهی در قرآن، تهران: انتشارات منیر. - سبزواری، ملاهادی(1369ش)، شرح منظومه، قم: انتشارات علامه. - سروش، عبدالکریم (1373ش)، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: موسسه فرهنگی صراط. - السعدی، داوود سلمان (2011م)، اسرار الکون فی القرآن، بیروت: دارالحرف العربی. - شاکرین، حمیدرضا (1391ش)، «جامعیت چهار وجهی زبان قرآن و برون داد روش‌شناختی آن»، اندیشه نوین دینی، شماره28. - شریعتی، محمدتقی (بی‌تا)، تفسیر نوین، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - شهرستانی، سید هبةالدین (1937م)، الهیئة و الاسلام، ترجمه فردوسی فراهانی، نجف: مطبعة الغری. - شیرازی، صدرالدین محمدبن‌ابراهیم (1419ق)، تفسیر القرآن الکریم، قم: انتشارات‌بیدار. - صادقی‌تهرانی، محمد(1365ش)، الفرقان فی التفسر القرآن بالقرآن و السنة، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی. - طالقانی، سید محمود(1362ش)، پرتوی از قرآن، تهران: شرکت‌سهامی‌انتشار. - طباطبائی، سیدمحمد حسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - طباطبائی، سیدمحمد حسین ، (1353ش)، قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه. - طنطاوی، جوهری (بی‌تا)، الجواهر فی تفسیر القرآن، بیروت: دار الفکر. - طوسی، محمدبن حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی. - طیب‌حسینی، سیدمحمود(1387)، «بررسی مبانی فرامتنی چند معنایی در قرآن کریم»، پژوهش و حوزه، شماره33. - عاملی، ابراهیم(1360ش)، تفسیر عاملی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: انتشارات صدوق. - عروسی‌حویزی، عبد علی‌بن‌جمعه (1415ق)، نورالثقلین، قم: انتشارات اسماعیلیان. - فضایی، یوسف (1356ش)، پیدایش انسان و آغاز شهرنشینی، تهران: انتشارات امیرکبیر. - فقهی‌زاده، عبدالهادی، منصور پهلوان، مجیدروحی دهکردی(1391ش)، «ویژگی های روح از دیدگاه قرآن و روایات»، پژوهشهای قرآن و حدیث، سال45، شماره2. - فیض‌کاشانی، ملامحسن (1415ق)، تفسیر الصافی، تهران: انتشارات‌الصدر. - قپانچی، احمد (بی‌تا)، سر الاعجاز القرآنی، بی‌جا: بی نا. - کلانتری، ابراهیم؛ حمراء، علوی (1392ش)، «چیستی امر»، پژوهشهای قرآن و حدیث، سال46، شماره1. - کلینی، محمدبن یعقوب (1362ش)، الکافی، تهران: اسلامیه. - مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت:دار احیاء التراث العربی. - مرادی، ایمان (بی‌تا)، راز آسمان‌های هفتگانه، اصفهان: معاونت فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی. - مسترحمی، سیدعیسی، فراهی بخشایش، علی‌اکبر(1391ش)، «نقد دیدگاههای مستشرقان در رابطه با تعارض قرآن با علوم طبیعی»، دوفصلنامه قرآن پژوهی خاورشناسان، سال7، شماره12. - مصباح یزدی، محمد (1367ش)، معارف قرآن، قم: موسسه در راه حق. - مکارم شیرازی، ناصر (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب‌الاسلامیة. - مولوی، محمد(1383)، «نوس»، تهران: دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. - نجفی، روح الله(1391ش)، «در جستجوی هفت آسمان قرآن»، کتاب قیم، سال2، شماره7. - نصیری، علی(1388ش)، «آسمان‌های هفتگانه از منظر قرآن»، فصلنامه کاووش های دینی، شماره1. - نفیسی،کاظم (1381ش)، «بعد چهارم در قرآن»، مجله مطالعات اسلامی، شماره58. - النیلی، عالم سبیط (1430ق)، الطورالمهدوی، بیروت: دارالمحجة البیضاء. - هاکس، جیمز (1377ش)، قاموس کتاب مقدس، تهران: اساطیر. - M.Kriele, Spacetime, (2001), Foundations of General Relativity and Differential Geometry, Springer. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,164 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,359 |
||