تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,421 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,785 |
تحلیل تاریخی علل باداشت و تبعید ایرانیان توسط متفقین در دوره اشغال: شهریور 1320 ـ شهریور 1324 | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 2، دوره 26، شماره 29 - شماره پیاپی 119، خرداد 1395، صفحه 39-62 اصل مقاله (475.45 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2016.2227 | ||
نویسنده | ||
سجاد راعی گلوجه* | ||
دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد اسلام دانشگاه تهران، کارشناس اسناد و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران | ||
چکیده | ||
متفقین (انگلستان و شوروی)، پس از تمهیدات لازم و با دستاویز حضور و فعالیت آلمانیهای مقیم ایران بر ضد متفقین، در 3 شهریور 1320 ایران را اشغال و رضاشاه را وادار به استعفا و تبعید از ایران کردند و در مرحله بعد، اقدام به ایجاد دولت دستنشانده و تحمیل پیمان اتحاد سهگانه کردند. آن دو کشور اندکی پس از اشغال ایران اقدام به بازداشت ایرانیان از اقشار گوناگون و ایجاد بازداشتگاه در درون قلمرو حاکمیت دولت ایران در شهرهای اراک، تهران و رشت کردند. بخشی از ایرانیان را نیز از اوطان خود به شهرهای دیگر تبعید کردند. هر دو اقدام در تناقض آشکار با پیمان اتحاد ایران با متفقین و ناقض حق حاکمیت ایران بود. علت ظاهری بازداشتها و تبعیدها همکاری و تمایل افراد مذکور به آلمانیها با عنوان ستون پنجم بود که گرچه در مورد عده کمی صدق میکرد، ولی علل اصلی آن جلوگیری از انتخاب رجال مخالف انگلیس و شوروی و مخالفان اشغال به نمایندگی دوره چهاردهم مجلس شورای ملی، تهدید و جلوگیری از اقدامات مخالفتآمیز اصحاب مطبوعات، ملیون و نظامیان و برخورد با مخالفان قدیم و جدید سیاستهای انگلیس و شوروی در ایران بود. همچنین بخشی از پرسنل وزارت راه و راهآهن را که به برخی اطلاعات جنگ جهانی دوم مثل میزان و نوع محمولات نظامی و تدارکاتی متفقین، مسیرها و گذرگاههای سوقالجیشی دسترسی داشتند، بازداشت کردند. این مقاله درصدد است تا با بهرهگیری از اسناد تاریخی و خاطراتِ افراد بازداشت و تبعیدشده به بازنمایی چگونگی بازداشت و محیط بازداشتگاهها و علل ظاهری و واقعی بازداشتها و تبعیدها بپردازد.. | ||
کلیدواژهها | ||
بازداشت/تبعید/ایرانیان/متفقین/انگلیس/شوروی/جنگ جهانی دوم؛ 1945 ـ 1939/اشغال/مداخله | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Historical study of Iranians' deterrence and exile by the allies during the Occupation period (1941-45) | ||
نویسندگان [English] | ||
Sajjad Raee Gollojeh | ||
PhD student in the history of Iran after Islam, University of Tehran, Documentation Expert and Researcher of Contemporary Iranian History | ||
چکیده [English] | ||
Britain and Soviet Union during the Second World War, jointly invaded and occupied Iran, Then coerced Reza shah to abdicate and live in exile. They as Allies soon formed a Puppet government in Iran and imposed the tripartite pact, intervening in domestic affaires with breach of sovereignty and amity. Under these circumstances, they set up diverse lockups to detain Iranians from various strata, presumably in charge of supporting Germany but, in fact, it was a pretext to prevent the anti-Britain and soviet personalities to attain parliamentary position. They also attempted to suppress the anti Britain and anti- soviet media and the various new and old opponents from Press, the Army, and Road administration and keep them in isolation. The also detained some groups from the Railways for their access to the Allies' secret and strategic information regarding the military vehicles, arms volume and vital straits and passages. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Exile, Detainees, Iranians, Allies, Britain, Soviet Union, Second World War, 1939- ؛ 45, Occupation, Intervention | ||
مراجع | ||
- آرشیو مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی. سال 1321. کارتن 13. پروندة 33. - _____. سال 1322. کارتن 12. پروندة 33. - _____. سال 1323. کارتن 12. پروندة 22. - آیتالله کاشانی به روایت اسناد و خاطرات. جلد دوم. (1386). به کوشش سید محمود کاشانی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - «آیتالله کاشانی در زندان بیگانگان در ایران». فصلنامة تاریخ و فرهنگ معاصر. سال 4. ش 1و2 (بهار و تابستان 1374). - اسنادی از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم. جلد پنجم: بازداشت و تبعید. (1390). به کوشش ایرج محمدی و حجتالله کریمی. تهران: خانه کتاب. - اسنادی از روابط ایران و انگلیس (1320- 1325ش). (1382). به کوشش بهناز زرینکلک. تهران: سازمان اسناد و کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران. - ایران در اشغال متفقین؛ مجموعة اسناد و مدارک 24-1318. (1371). به کوشش صفاءالدین تبرائیان. تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا. - خاطرات جعفر شریفامامی (1380). تهران: سخن. چاپ دوم. - خاطرات یک نخستوزیر (1371). به کوشش باقر عاقلی. تهران: علمی. چاپ دوم. - خلعتبری، انوشیروان. (1385). محبوسین متفقین در ایران (1324 ـ 1322). تهران: اهورا. - دهنوی، م. (1361). مجموعهای از مکتوبات، سخنرانیها و پیامهای آیتالله کاشانی. جلد 1. تهران: چاپخش. - رائین، اسماعیل (1358). اسناد خانة سدان. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - سپهر، احمدعلی (1374). خاطرات سیاسی مورخالدوله سپهر. به کوشش احمد سمیعی. تهران: نشر نامک. - ستون پنجم: گوشهای از فعالیتهای عوامل آلمان براساس اسناد محرمانة بریتانیا (ایران، 1324 ـ 1320)، (1391). ترجمة کاوه بیات. تهران: جهان کتاب. - شوکت، حمید (1386). در تیررس حادثه؛ زندگی سیاسی قوامالسلطنه. تهران: اختران. چاپ دوم. - صفایی، ابراهیم (1383). دکتر احمد متیندفتری. تهران: نشر قطره. - گزیدة اسناد جنگ جهانی دوم در ایران (1381). به کوشش بهروز قطبی. تهران: اطلاعات. - لارودی، نورالله (1332). اسیران؛ فجایع عمّال تبهکار انگلیس در ایران. تهران: شرکت سهامی چاپ. 1332. - لنچافسکی، ژرژ. (1351). غرب و شوروی در ایران: سی سال رقابت 1948-1918. ترجمة حورا یاوری. تهران: ابن سینا. - نوبخت، حبیبالله، «در بازداشتگاه اجانب»، در: خاطرات و اسناد؛ مجموعهای از خاطرات خاطرهنویسان نخبه و عکسها و اسناد معتبر. جلد 3. (1369). به کوشش سیفالله وحیدنیا. تهران: وحید. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,971 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,969 |