پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,425,177 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,543,582 |
سادات لاله تبریز در گذار به عصر صفوی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 8، دوره 25، شماره 28، اسفند 1394، صفحه 247-272 اصل مقاله (589.21 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2016.2219 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد تقی مشکوریان* 1؛ علی اکبر جعفری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان و عضو قطب علمی مطالعات فرهنگ و تمدن شیعه در دورۀ صفوی | ||
| چکیده | ||
| شروع حکمروائی صفویه بیش‌تر با نظر به رسمیت یافتن تشیع، تمرکز و یکدست شدن حاکمیت سیاسی و درگیری با عثمانی و ازبکان مورد مطالعه قرار می‌گیرد. اما افراد و گروه‌های مختلفِ درون قلمرو صفوی، چگونه با شرایط جدید مواجه شدند و سیاستهای حکومت صفوی چه عاقبتی برای آنها رقم زد؟ تا آنجا که به موضوع ما مربوط می‌شود، از همان آغاز سادات به طور وسیع از سوی حکومت در مناصب رسمی بکار گرفته شدند، حتی منصب صدارت به انحصار آنها درآمد. اما شیوخ صوفیه چون در امور معنوی و برخی در حوزه قدرت دنیوی، رقیب بالقوه شاه صفوی تصور می-شدند، چندان مورد اعتماد نبودند. رسمیت یافتن تشیع باعث شد هرکسی به صرف باورهای غیر شیعی‌اش عنصری مشکوک تلقی شود، بویژه که عثمانی و ازبکان همواره باورهای مذهبی را توجیه‌کننده درگیری‌های نظامی خود با صفویه می‌دانستند. با این مقدمات، هدف این مقاله پی‌گیری تحولاتی است که خاندان لاله در دوران پرآشوب قرن دهم، در جامعه صفوی از سر گذرانده‌اند. آنها از خاندان‌های سرشناس تبریز در قرن دهم و برخوردار از امتیاز سیادت بودند. بزرگ این خاندان، بدرالدین احمد، شیخی صوفی از سلسله کبرویه و خلیفه سید عبدالله برزش‌آبادی در آذربایجان بود. پدرش مرید خواجه علی صفوی بود و یکی از پسرانش مدت کوتاهی صدارت شاه اسماعیل را داشت. سادات لاله در نیمه دوم قرن دهم، به تسنن متهم بودند و احتمالاً به همین سبب مورد سوءظن قرار گرفته و به اصفهان تبعید شدند. مجموعه اینها نشان می‌دهد مطالعه موردی تاریخچه این خاندان تا چه حد می‌تواند ما را در فهم تحولات این دوره یاری دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سادات لاله؛ جامعه صفوی؛ بدرالدین احمد لاله؛ شهاب‌الدین عبدالله لاله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Laleh Seyeds of Tabriz in the Transition to Safavid Era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Taqi Mashkouriyan1؛ Ali Akbar Jafari2 | ||
| 1PhD student in Iranian History, University of Isfahan | ||
| 2Associate Professor, Department of History, University of Isfahan, and member of the Scientific Center for the Study of Shiite Culture and Civilization in the Safavid Period | ||
| چکیده [English] | ||
| Studies on the first years of the reign of the Safavids mostly focus on the establishment of Shia as the official religion, the concentration of political power, and fighting against the Ottomans and the Uzbeks. But the fact that how different groups inside the Safavid kingdom dealt with new circumstances, and how the Safavid empire affected their life has not been addressed. As far as we are concerned, Seyeds were assigned to official positions by the government from the very beginning, so much so that chancellery was exclusively assigned to them. Sufi sheikhs were not trusted, since they were potentially considered to be rivals of the Safavid kings in religious matters and some in political power as well. Since the Shia was the official religion, everybody was suspected only on the grounds of not believing in this ideology. This was also specially the case, because the Ottomans and the Uzbeks always explained their armed conflicts based on religious beliefs. Having mentioned these facts, this paper aimed at tracing the changes the Laleh family went through in the 16th century which was an unrestful century. The Laleh family was one of the famous families in Tabriz in the 16th century and they had the honorific title of “Seyed”. Badr al-Din Ahmad was the patriarch of the family, who was a Sufi sheikh. He was assigned to be the caliph in Azerbaijan by Seyed Abdullah Barzeshabadi. His father was a disciple of Khaje Ali Safavi, and one of his sons was assigned to be the chancellor of Shah Ismail. In the late 16th century, the Laleh family was accused of being Sunni. Probably it was the reason why they got suspected and were exiled to Isfahan. All these show that the case study of this family is very helpful in understanding the changes that took place in that period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Laleh Seyeds, Safavid society, Badr al-Din Ahmad Laleh, Shihab al-Din Abdollah Laleh | ||
| مراجع | ||
|
منابع - ابن‌کربلایی، حافظ‌حسین‌بن کربلایی (1383). روضات‌الجنان و جنات‌الجنان. تصحیح جعفر سلطان‌القرائی. ج۲. چ۱. تبریز: ستوده. - اسکندر منشی (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. به‌کوشش ایرج افشار. چ۳. تهران: امیرکبیر. - الیاده، میرچا (1388). مقدس و نامقدس. ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - امین، سیدمحسن (1406ق). اعیان‌الشیعه. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. - بورینی، حسن‌بن محمد (1963). تراجم‌الاعیان من ابناء‌الزمان. تحقیق الدکتور صلاحالدین المنجد. چ۱. ج۲. دمشق: مطبوعات الجامع العلمی العربی بدمشق. - تربیت، محمدعلی (1322). دانشمندان آذربایجان. چ۲. تبریز: کتاب‌فروشی فردوسی. - تهماسب صفوی (1304). تذکرۀ شاه‌تهماسب. به‌اهتمام عبدالشکور. برلین: چاپخانة کاویانی. - جامی، عبدالرحمن‌بن احمد (۱۳۴۶). «منشآت جامی». به‌کوشش ادیب طوسی. مجلة دانشکدة ادبیات دانشگاه تبریز. ش81 . صص۲-۲۴. - ------------------ (۱۳۷۸). نامهها و منشآت جامی. تصحیح عصامالدین اورون بایف و اسرار رحمانف. تهران: مرکز نشر میراث مکتوب. - ------------------ (۱۳۸۳). رسالة منشآت. تصحیح عبدالعلی نور احراری. تربت جام: شیخ‌الاسلام احمد جام. - ------------------ (1386). نفحات‌الانس من حضرات‌القدس. تصحیح محمود عابدی. چ۱. تهران: سخن. - جعفریان، رسول (1379). صفویه در عرصة دین، فرهنگ و سیاست. قم: پژوهشکدة حوزه و دانشگاه. - حشری تبریزی، محمدامین (1303ق). روضه‌الاطهار. تبریز: کارخانۀ مشهدی اسدآقا. - خواندمیر، غیاثالدین‌بن همامالدین (1362). حبیب‌السیر. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. ج۴. تهران: کتاب‌فروشی خیام. - خورشاه‌بن قباد الحسینی (1379). تاریخ ایلچی نظام شاه. تصحیح محمدرضا نصیری و کوئیچی هاندا. چ۱. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - دویس، دوین (1384). «سیدعلی همدانی و سنتهای اولیانامه‌نویسی». میراث تصوف. ویراستة لئونارد لویزن. ترجمة مجدالدین کیوانی. ج۱. چ۱. تهران: نشر مرکز. - روملو، حسن (1384). احسن‌التواریخ. تصحیح حسین نوایی. چ۱. تهران: اساطیر. - رویمر، هانس روبرت (1385). ایران در راه عصر جدید. ترجمة آذر آهنجی. چ۱. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - زرینکوب، عبدالحسین (1383). تصوف ایرانی در زمینة تاریخی آن. ترجمۀ مجدالدین کیوانی. چ۱. تهران: سخن. - زویری، محجوب (1385). «معرفی اثر شناخته‌نشدهای در تاریخ عصر صفویه». مجموعه مقالاتی در پاسداشت مقام علمی، فرهنگی و تاریخی دکتر عبدالحسین نوایی. به‌کوشش الهام ملکزاده. تهران: نوگل. - شاملو، ولی‌قلی‌خان (1374). قصص‌الخاقانی. تصحیح سیدحسن سادات ناصری. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - شوشتری، نورالله‌بن شرف‌الدین (1377). مجالس‌المؤمنین. ج۱. چ۴. تهران: انتشارات اسلامیه. - شیرازی، عبدی‌بیگ (1369). تکمله‌الاخبار. تصحیح عبدالحسین نوایی. چ۱. تهران: نشر نی. - شیمل، آنه‌ماری (1374). ابعاد عرفانی اسلام. ترجمۀ عبدالرحیم گواهی. چ۱. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - غفاری، قاضی‌احمد (1343). تاریخ جهان‌آرا. تهران: کتاب‌فروشی حافظ. - فرهانی منفرد، مهدی (1381). پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - فلور، ویلم (1385). نظام قضایی عصر صفوی. ترجمۀ حسن زندیه. چ۲. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. - کارنگ، عبدالعلی (1351). آثار باستانی آذربایجان. تهران: انجمن آثار ملی. - منشی قمی، احمدبن حسین (1383). خلاصه‌التواریخ. تصحیح احسان اشراقی. چ۲. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - مایل هروی، نجیب (1375). «جامی و مشایخ شیعی‌مذهب». نامة فرهنگستان. س۲. ش۱. صص۶۶-۷۰. - ------------- (1377). جامی. چ۱. تهران: طرح نو. - محمدبن منور (1385). اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی‌سعید ابی‌الخیر. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگاه.
- Amir Arjomand, Said (1984). The shadow of god and hidden Imam. The University of Chicago Press. Chicago. - De weese, Devin (1988). "The eclipse of the Kubraviyah in Central Asia". Iranian Studies. Vol. XXI. Numbers 1-2. pp. 45-83. - Millie, Julian (2008). "Khariq ul-‘adah anecdotes and the representation of karamat: writing and spoken hagiography in Islam". History of religions. Vol. 48. No. 1. - Paul, Jurgen (1991). "Forming a faction: The Himayat system of Khwaja Ahrar". International Journal of Middle East Studies. Vol. 23. No. 4. pp. 533-548. - Potter, Lawrence G. (1994). "Sufis and Sultans in post-Mongol Iran".Iranian Studies. Vol. 27. Numbers 1-4. pp. 77-102. - Scarcia-Amoretti, Biancamaria (1986)."Religion in the Timurid and Safavid period". In The Cambridge history of Iran. Edited by: Peter Jackson. Cambridge University Press. - Stanfield Johnson, Rosemary (1994). "Sunni survival in Safavid Iran". Iranian Studies. Vol. 21. No. 1-4. pp. 123-133. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,556 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,573 |
||