پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,733 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,721,125 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,063,474 |
پیوند خوشنویسی و تشیع در عصر تیموریان | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 5، دوره 25، شماره 28، اسفند 1394، صفحه 143-170 اصل مقاله (469.34 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2016.2217 | ||
| نویسندگان | ||
| وحید عابدین پور* 1؛ ابوالحسن فیاض انوش2؛ فریدون اللهیاری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| چکیده تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند . سیاست تسامح گرایانه دولتمردان تیموری ، پیوند تشیع با جریان تصوف و تلاش شیعیان چه در درون جنبش های شیعی و چه به صورت فردی زمینه ای را فراهم ساخت تا مذهب تشیع به ویژه در بعد اجتماعی رشد بیشتری نسبت به ادوار گذشته پیدا کند . از طرفی هنر ایرانی و شاخه های متعدد آن بویژه هنر خوشنویسی در این زمان همانند ظرفی هستند که سایر مؤلفه های هویت ایرانی از جمله مذهب تشیع موضوع و مظروف آن را تشکیل می دهند. هنر خوشنویسی که با عنوان هنری اسلامی و مقدس شناخته می شود ، در عصر تیموری در دو بعد نظری و عملی با مفاهیم ، ارزش ها و شخصیت های شیعی ارتباط نزدیک و ملموسی پیدا کرد . الهام روحانی و الگوبرداری استادان خوشنویس از شخصیت امام علی (ع) و کاربرد فرهنگ شیعی در نظام استاد – شاگردی این دوره از ابعاد نظری و نگارش نسخه های خطی ، اشعار و کتیبه های شیعی در بعد عملی قرار می گیرند . تحقیق حاضر با هدف تبیین نقش هنر خوشنویسی در نشر و نمایش معتقدات مذهبی جامعه تیموری از یک سو و چگونگی ارتباط این هنر با مذهب تشیع در این زمان از سوی دیگر به دنبال بررسی علل و زمینه های این ارتباط وثانیاً ویژگی های آن در دورۀ تیموری است. مواردی که به شیوۀ تحلیلی – توصیفی و با استفاده از منابع و اسناد تاریخی و هنری به آن ها پرداخته خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هویت؛ تشیع؛ خوشنویسی؛ تیموریان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The link of the Calligraphy and Tashayyo, in Timurid era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Vahid Abedinpoor1؛ Abolhasan Fayyaz Anosh2؛ Fereidoun Allahyari2 | ||
| 1PhD student in History of Islamic Iran, University of Isfahan | ||
| 2Associate Professor, Department of History, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| Timurids are Turkish – Mongolian dynasty that ruled on Iran and maoraalnehr generally in 771- 913 years. The migrating and settling life at the same time in Joghatay Alus and central Asia led to brief familiarizing of Timur and his substitutes with Islam and Iranian culture. Therefor, the factors of Iranian Identity including Iranian art and shia religion found more time for growthing and unifying. Torelarant policy of timurids governors, the link of Sufism with the shia, individual or poral Shiites trying made the context for developing shia in the social dimension particulariy. On the other hand, Iranian art and its numerous branches, particulariy calligraphy in this time are like context that the other components of Iranian identity for example shia are its texts. The calligraphy as sacerd and Islamic art, had close contact to the shia in the timurid era. Spiritual inspiration and modeled the character of Imam Ali and application of Shiite culture in the system of the master – apprenticeship are the theoretical dimension and writing manuscripts, poems and inscriptions are placed in a practical dimension of shia. The present research aimed at defining the role of the calligraphy in the publication and display of religious belief in the Timurid community and how to communicate this with shia at this time. On the other hand, are looking to investigate the causes of this communication. The method of this article is descriptive – analytic and is based on historical and artistic documents or resources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Timurid, Tashayyo| - Calligraphy, Identity | ||
| مراجع | ||
|
منابع - آژند، یعقوب (1386). سلطانعلی مشهدی. تهران: امیرکبیر. - --------- (1387الف). مکتب نگارگری شیراز. تهران: فرهنگستان هنر. - --------- (1387ب). مکتب نگارگری هرات. تهران: فرهنگستان هنر. - ابن‌حسام، محمدبن حسام‌الدین (1381). خاوران‌نامه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ابن‌عبدربه، احمدبن محمد (1367). العقد‌الفرید. به‌کوشش احمد فرید و دیگران. ج4. قاهره. [بی‌نا]. - اسفزاری، معین‌الدین محمد (1338). روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات. به‌کوشش سیدمحمدکاظم امام. 2ج. تهران: دانشگاه تهران. - اصیل‌الدین واعظ، عبدالله‌بن عبدالرحمن [بی‌تا]. رسالۀ مزارات هرات. تصحیح فکری سلجوقی. [بی‌جا]. [بی‌نا]. - افشار، ایرج (1348). یادگارهای یزد. 2ج. تهران: انجمن آثار ملی. - افندی، مصطفی عالی (1369). مناقب هنروران. ترجمۀ توفیق سبحانی. تهران: سروش. - امیرعلیشیر نوایی (1363). مجالس‌النفایس. به‌اهتمام علی‌اصغر حکمت. تهران: منوچهری. - بیانی، مهدی (۱۳۶۳). احوال و آثار خوشنویسان. ۲ج. تهران: علمی. - جعفریان، رسول (1375). تاریخ تشیع در ایران. ج2. قم: انصاریان. - جکسن، پیتر و لورنس لاکهارت (ویراستار) (1390). تاریخ ایران کمبریج. ترجمۀ تیمور قادری. ج6. تهران: مهتاب. - حافظ ابرو، عبدالله‌بن لطف‌الله (1372). زبده‌التواریخ. تصحیح سیدکمال حاج‌سید‌جوادی. ج2. تهران: نشر نی. - حبیبی، عبد‌الحی (1355). هنر عهد تیموری و متفرعات آن. کابل: بنیاد فرهنگ ایران. - حسینی تربتی، ابوطالب (1342). تزوکات تیموری. تهران: نشر اسدی. - خوافی، ابوالقاسم شهاب‌الدین (1357). منشأ‌الانشاء. 2ج. به‌قلم نظام‌الدین عبدالواسع نظامی باخزری. به‌کوشش رکن‌الدین همایونفرخ. تهران: دانشگاه ملی ایران. - خواندمیر، غیاث‌الدین‌بن همام‌الدین (136۲). حبیب‌السیر. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. ج3. تهران: کتاب‌فروشی خیام. - ------------------------ (1372). مآثرالملوک. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: رسا. - درایتی، مصطفی (1389). فهرست دست‌نوشته‌های ایران (دنا). تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - دولتشاه سمرقندی، دولتشاه‌بن بختیشاه (1382). تذکره‌الشعراء. تصحیح ادوارد براون. تهران: اساطیر. - رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم (1352). آثار ملی اصفهان. تهران: انجمن آثار ملی. - ریشار، فرانسیس (1383). جلوه‌های هنر پارسی. ترجمۀ ع. روح‌بخشان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - زکی محمد حسن (1363). تاریخ صنایع ایران بعد از اسلام. ترجمۀ محمدعلی خلیلی. تهران: اقبال. - سام‌میرزاصفوی (1384). تذکرۀ تحفه سامی. تصحیح رکن‌الدین همایونفرخ. تهران: اساطیر. - سمرقندی، محمدبن عبدالجلیل (1367). قندیه و سمریه: دو رساله در تاریخ مزارات و جغرافیای سمرقند. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: مؤسسۀ فرهنگ جهانگیری. - سودآور، ابوالعلاء (1380). هنر دربارهای ایران.تهران: کارنگ. - شایسته‌فر، مهناز (1381). «مؤلفه‌های شیعی در هنر تیموری». در مجموعه مقالات هنر اسلامی. به‌اهتمام محمد خزائی. تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. - ---------- (1384). هنر شیعی. تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. - شرف‌الدین علی یزدی (1387). ظفرنامه. تصحیح سعید میرمحمدصادق و عبدالحسین نوایی. 2ج. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - شیبی، کامل مصطفی (1359). تشیع و تصوف تا آغاز سدۀ دوازدهم هجری. ترجمۀ علیرضا ذکاوتی قراگزلو. تهران: امیرکبیر. - شیرازی، یعقوب‌بن حسن (1376). تحفه‌المحبین. به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه و دیگران. تهران: نقطه- میراث مکتوب. - شیمل، آنه‌ماری (1368). خوشنویسی و فرهنگ اسلامی. ترجمۀ اسدالله آزاد. مشهد: آستان قدس. - طباطبایی، عبدالعزیز (1374). مکتبه العلامه الحلی. قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث. - فرهانی منفرد، مهدی (1382). پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویه. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - قلیچ‌خانی، حمیدرضا (1373). رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته به آن. تهران: روزنه. - کاتب، احمدبن حسین (1345). تاریخ جدید یزد. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر. - مایل هروی، نجیب (1372). کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی‌آستان قدس. - مستوفی بافقی، محمد مفیدبن محمود (1385). جامع مفیدی. به‌کوشش ایرج افشار، ج۳. تهران: اساطیر. - منز، فوربس (1392). قدرت، سیاست و مذهب در عصر تیموریان. ترجمۀ حسن اسدی. تهران: مولی. - منشی قمی، احمدبن حسین [بی‌تا]. گلستان هنر. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: منوچهری. - میرخواند، محمدبن خاوندشاه (1373). روضه‌الصفا. تصحیح عباس زریاب. 7ج. تهران: علمی. - میرزا ابوالقاسمی، محمدصادق (1387). کتیبه‌های یادمانی فارس. تهران: فرهنگستان هنر. - نظام‌الدین شامی (1363). ظفرنامه. به‌کوشش پناهی سمنانی. تهران: بامداد. - نوایی، عبدالحسین (1379). رجال حبیب‌السیر. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - واصفی، زین‌الدین محمود (1349). بدایع‌الوقایع. تصحیح الکساندر بلدروف. 2ج. تهران: بنیاد فرهنگ. - همایی، جلال‌الدین (1375). تاریخ اصفهان. به‌کوشش ماهدخت همایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - هنرفر، لطف‌الله (1355). «اصفهان در دورۀ جانشینان تیمور». هنر و مردم. س۱۴. ش163. صص6-19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,579 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,634 |
||