تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 933 |
تعداد مقالات | 7,666 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,515,980 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,896,761 |
تأمّلی در مدلول روایت موسوم به مباهته | ||
تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
مقاله 7، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 28، دی 1394، صفحه 157-180 اصل مقاله (455.22 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2015.2136 | ||
نویسندگان | ||
علی محمدیان1؛ محمدرضا علمی سولا* 2؛ محمدتقی فخلعی3 | ||
1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
شارع مقدّس اسلام همواره متشرّعان را به رعایت موازین اخلاقی و برخورد عادلانه با اشخاص توصیه نموده است. آیات قرآنی و روایات مأثوره از اهل بیت(ع) همگی بر این امر تأکید دارند که حتّی در مواجهه با افراد و جریانهای انحرافی، نباید حریم عدالت و اخلاق را زیر پا گذاشته و از راههای مذموم شرعی، درصدد حمایت و حراست از کیان شرع بر آمد. با این وجود نظریهای در دوران متأخّر پدیدار شده است که دادن نسبتهای کذب و خلاف واقع را به برخی از دشمنان دین(بدعتگذاران)، با توجیه بی آبرو کردن آنان و جلوگیری از فریفته شدن مردم روا دانسته است. عمده دلیل این دیدگاه استظهار از روایتی موسوم به مباهته(باهتوهم) و برخی دلایل ادعایی دیگر است. جستار حاضر با بازخوانی تحلیلی-انتقادی روایت مذکور و سایر ادلّه موجود در مسئله، مستندات ارائه شده را کافی برای اثبات نظریه فوق نیافته و چنین دیدگاهی را برنتابیده است. نگارنده معتقد است دیدگاه فوق مستند صالحی برای تخصیص عمومات و اطلاقات حرمت بهتان و افترا نداشته و شرع مقدّس هرگز چنین رفتاری را تجویز نمیکند. | ||
کلیدواژهها | ||
بهتان؛ افترا؛ بدعت؛ روایت مباهته | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Reconsideration of the Denotation of the Hadith Known as "Mobahata"(Calumination) | ||
نویسندگان [English] | ||
Ali Mohammadian1؛ Mohammadreza Elmi Sola2؛ Mohaamad taghi fakhlaee3 | ||
1PhD student in Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad | ||
2Assistant Professor, Faculty of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad | ||
3Full Professor, Faculty of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
Prophet Mohammad (PBUH) has always recommended the pious to be faithful to the Islamic ethics and behave fairly toward all people. Quranic verses and hadiths of Ahl-ol-Bayt all emphasize on the fact that even in the face of heretical people and movements, justice and morality should not be violated and moreover religion should never be defended employing deceitful and rebuking ways. But in the recent era, a theory has emerged that validates attributing lies to some of the religious opponents (heretics) by means of defaming them in order to prevent people from been deceived by them. This theory‘s main argument is a narration known as “Mobahata” (calumniation) along with other acclaimed evidences. The present study with critical –analytical reconsideration of the aforementioned narration as well as other reasons did not find the provided documentations sufficient to prove the theory and authoritative enough for specifying the general rules mentioned in religious sources against such conduct. Consequently the author believes that Islamic doctrine never justifies these kinds of behaviors. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Calumny, Hadith of “Mobahata”, Heretics | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - ابن داود حلّى، حسن بن على (1383ق)، رجال ابن داود، تهران: دانشگاه تهران. - ابن غضائرى، ابوالحسن (بیتا)، رجال ابن الغضائری-کتاب الضعفاء، قم: اسماعیلیان. - ابن هشام، ابومحمد عبدالملک (1418ق)، السیرة النبویة، بیروت: دارالمعرفه. - اردبیلى، احمد بن محمد (1422ق)، زبدة البیان فی أحکام القرآن، تهران: المکتبه الجعفریه. - انصارى، مرتضى بن محمد امین (1415ق)، کتاب المکاسب، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ. - بحرانى، یوسف بن احمد (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: انتشارات اسلامى. - برقى، ابوجعفر (1371ق)، المحاسن، قم: دارالکتب الإسلامیه. - بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: داراحیاء التراث العربى. - تبریزى، جواد بن على (1416ق)، إرشاد الطالب إلى التعلیق على المکاسب، قم: اسماعیلیان. - تفرشى، سید مصطفى (1418ق)، نقد الرجال، قم: مؤسسه آل البیت. - جرجانى سید امیرابوالفتوح (1404ق)، آیات الأحکام: تهران، نوید. - جصاص، احمد بن على (1405ق)، احکام القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربى. - جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق)، الصحاح، بیروت: دارالعلم. - حائرى مازندرانى، محمد بن اسماعیل (1416ق)، منتهى المقال فی أحوال الرجال، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - حرّعاملى، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - حمیرى، عبدالله بن جعفر (1413ق)، قرب الإسناد، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - خمینی، روح الله (1379ش)، کتاب البیع، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام. - خوئى، ابوالقاسم (1421ق)، مصباح الفقاهه(المکاسب)، بیجا. - ـــــــــــــــ ، (بیتا)، معجم رجال الحدیث، 24 جلد، بیجا. - روحانى، سیدصادق (1412ق)، فقه الصادق(ع)، قم: مدرسه امام صادق(ع). - زبیدى، مرتضى (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر. - زمخشرى، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی. - سید رضى، محمد (1414ق)، نهج البلاغه، قم: مؤسسه نهج البلاغه. - شهید ثانى، زین الدین بن على (1410ق)، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: داورى. - ـــــــــــــــ ، (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه. - صانعی، یوسف (1387ش)، مجمع المسائل(استفتائات)، قم: میثم تمّار. - صدوق، محمّد بن على (1412ق)، الاعتقادات فى الدین، قم: علمیّه. - طباطبایى سیدمحمد حسین (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامى. - طبرسی، فضل بن حسن (1377ش)، جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. - ـــــــــــــــ ، (1372ش)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو. - طریحى، فخرالدین (1416ق)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوى. - طوسى، محمد بن حسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب الإسلامیه. - ـــــــــــــــ ، (بیتا)، الفهرست، نجف: المکتبه الرضویه. - علامه حلّى، حسن بن علی (1381ق)، رجال العلامه، نجف: المطبعه الحیدریه. - ـــــــــــــــ ، (1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: انتشارات اسلامى. - عمید زنجانى، عباسعلى (1421ق)، فقه سیاسى، تهران: امیر کبیر. - فاضل مقداد، مقداد بن عبداللّه (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن: قم، مرتضوى. - فیض کاشانى ملامحسن (1415ق)، تفسیرالصافى، تهران: انتشارات الصدر. - ـــــــــــــــ ، (1406ق)، الوافی، اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین(ع). - قرائتى، محسن (1383ش)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درسهایی از قرآن. - قمّى، محمد مؤمن (1422ق)، مبانی تحریر الوسیله-کتاب الحدود، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. - کشّى، ابوعمرو (1490ق)، رجال الکشی، مشهد: نشر دانشگاه مشهد. - کلینى، ابوجعفر (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیه. - مازندرانى، محمدصالح بن احمد (1382ق)، شرح الکافی، تهران: المکتبه الإسلامیه. - مجلسی اول، محمد تقى (1406ق)، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم: کوشانبور. - مجلسى دوم، محمدباقر بن محمدتقى (1410ق)، بحار الأنوار، بیروت: مؤسسه الطبع و النشر. - ـــــــــــــــ ، (1404ق)، مرآةالعقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دارالکتب الإسلامیه. - مراغى احمد بن مصطفى (بیتا)، تفسیر المراغى، بیروت: داراحیاء التراث العربى. - مصباح یزدى، محمدتقى (1380ش)، اخلاق در قرآن، قم: مؤسسه امام خمینى. - مصطفوى حسن (1380ش)، تفسیر روشن، تهران: مرکز نشر کتاب. - مطهری، مرتضی (۱۳۷۵ش)، آشنایی با قرآن، تهران: صدرا. - ـــــــــــــــ ، (۱۳81ش)، سیری در سیره نبوی، تهران: صدرا. - مکارم شیرازى، ناصر (1421ق)، الأمثل فى تفسیر کتاب الله، قم: مدرسه امام على(ع). - ـــــــــــــــ ، (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیه. - ـــــــــــــــ ، (1426ق)، أنوار الفقاهه-کتاب التجاره، قم: مدرسه امام علی(ع). - منتظرى، حسینعلى (1409ق)، مبانى فقهى حکومت اسلامى، قم: مؤسسه کیهان. - موسوى اردبیلى، عبدالکریم (1427ق)، فقه الحدود و التعزیرات، قم: الجامعه المفید. - نجاشى، ابوالحسن (1407ق)، رجال النجاشی، قم: انتشارات اسلامى. نجفى، محمدحسن (1404ق)، جواهرالکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,153 |