پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,495,746 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,788 |
نقش گیاهان اساطیری و مقدس در هنر ساسانی (با تأکید بر نقوش برجسته و فلزکاری) | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 5، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، اسفند 1394، صفحه 45-64 اصل مقاله (11.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2016.2126 | ||
| نویسندگان | ||
| مهتاب مبینی* 1؛ آزاده شافعی2 | ||
| 1استادیار دانشگاه پیام نور ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد پیام نور ایران | ||
| چکیده | ||
| گیاهان در آیین و ادیان مختلفِ باستان اهمیت ویژهایداشتهو برخی از آن‌ها به دلایل مختلف جایگاه مقدس و اسطوره‌اییافته‌اندکه برگرفته از اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی انسانها بوده و علاوه بر آن در زندگی عملی آن‌ها نیز تأثیر بسزایی داشته و بر اساس همین ویژگی‌ها، در هنر هر دورانی بازتاب یافته‌اند. در ایرانِ باستان نیز شماری از گیاهان، از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و مقدس شمرده می‌شدند. نخست در دورهی هخامنشیان که هنر ایران به سبکی منسجم دستیافت و بر اساس تعالیم زرتشت و باورهای اعتقادی، نمادهای گیاهی در هنر آن‌ها نمود فراوانی پیدا کرد. ساسانیان نیز که خود را وارث هنر هخامنشی می‌دانستند، این نمادها و اسطوره‌های گیاهی را همچنان در آثار هنریِ مختلف خود نشان داده و حفظ کردند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوهی کتابخانهای تنظیم‌شده است، به شناخت گیاهان اساطیری و مقدس، تعیین خاستگاه این نمادهای اسطورهای و اهمیت و نقش آن‌ها در هنر دوران ساسانی پرداخته‌شدهاست. یافتهها بیانگر این است که استفاده از نقوش گیاهان اساطیری و مقدس در هنر ساسانی ورای جنبه تزیینی، کاربرد نمادین و اعتقادی داشته و به عبارتی ریشه در باورهای مذهبی آن دوره دارد؛ نمادهایی که بیانگر شگون و برکت، خیرخواهی، باروری، جاودانگی و مانایی و همچنین دوام سلطنت و قدرت بوده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلید واژه ها : گیاه؛ اسطوره؛ مقدس؛ نقش؛ هنرساسانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The role of mythological and Sacred Plants in Sassanid Art (With emphasis on relief, metalworking and stucco) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahtab mobini1؛ azade shafei2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Plants had a special importance in different ancient religions and cultures and due to different reasons some of them had sacred and mythological status which was derived from people’s religious beliefs. They also had significant impacts on people’s practical lives and based on these features they were manifested in art of each era. In ancient Iran, some plants had specific importance and were considered as sacred plants. In Achaemenid era when Iranian art achieved a coherent style, plant symbols were widely represented in this art which were according to Zarathustra’s teachings and beliefs. Sassanid who thought themselves as the heir of Achaemenian art, continued to use and keep these plant symbols and myths in their various art works. By applying descriptive-analytical research method and library-based documents, this paper attempts to provide recognition of mythological and Sacred Plants, determination of the origins of these mythological and their importance and roles in Sassanid art. The research results present that the use of motifs of mythological and Sacred Plants served decorative, symbolic and religious purposes. In another word, they were rooted in religious beliefs of that era and they symbolized blessing, mercifulness, fertility, immortality, and even the continuity of monarchy and authority. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: plant, Myth, sacred, motif, Sassanid art | ||
| مراجع | ||
|
منابع - آدام، رابرت (1375). معماری کلاسیک، ترجمه حسین سلطان‌زاده، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی. - آزاد بخت، مجید و طاووسی، محمود(1391). استمرار نقش‌مایه‌های ظروف سیمین دوره ساسانی بر نقوش سفالینه‌های دوره سامانی نیشابور، نگره، شماره 22، 57-72 - آموزگار، ژاله (1389). تاریخ اساطیری ایران، چاپ دوازدهم، تهران، سمت. - اتینگهاوزن، ریچارد و یار شاطر، احسان (1379).اوج‌های درخشان هنر ایران، ترجمه هرمز عبدالهی و رویین پاکباز، چاپ اول، تهران، آگاه. - انصاری،جمال (1366).گچ‌بری دوران ساسانی و تأثیر آن در هنرهای اسلامی، فصلنامه هنر، شماره 13، 318- 373. - اوشیدری، جهانگیر(1371). دانشنامه مزدیسنا، واژه‌نامه توضیحی آیین زرتشت، تهران، مرکز. - بهمنی، پردیس (1389).سیر تحول و تطور نقش و نماد در هنرهای سنتی ایران، دانشکده هنر و رسانه دانشگاه پیام نور تهران. - پرادا، ایدت(1383).هنر ایران باستان، ترجمه یوسف مجید زاده، تهران، دانشگاه تهران. - پور خالقی چترودی، مهدخت (1380).درخت زندگی و ارزش فرهنگی و نمادین آن در باورها، مجله مطالعات ایرانی، شماره 1، 89-126. - خالدیان، ستار (1387).تأثیر هنر ساسانی بر سفال دوره اسلامی، باستان پژوهی، شماره 16، 19-30. - خرازی زاده، شادی (1383). نقش گیاهان در هنرهای تجسمی ایران باستان، استاد راهنما: امیر اشرف آریان پور، استاد مشاور: غلامعلی حاتم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. - دادور، ابوالقاسم و منصوری، الهام (1385). درآمدی بر اسطورهها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان، تهران، انتشارات دانشگاه الزهرا(س). - دادور، ابوالقاسم و مکوندی، لیلا (1391). بررسی طرح تاج شاهان در سکه‌های ایران از دوره هخامنشی تا ساسانی، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 50، 23-32. - رضی، هاشم (1374). اوستا، تهران، موسسه فرهنگی و انتشاراتی فروهر. - رضی، هاشم (1381). دانشنامه ایران باستان، تهران، سخن. - رضی، هاشم (1381). تاریخ آیین راز آمیز میترایی در شرق و غرب؛ ج 1 و 2، تهران، انتشارات بهجت. - زمانی، عباس (2535). تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران، اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر. - طاهری، صدرالدین و زهره سلطانمرادی (1392).گیاه زندگی در ایران، میانرودان و مصر باستان،نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، شماره 2، دوره 18، ص 1-15. - سودآور، ابوالعلا (1384). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان، تهران، نشر نی. - سیروس، شهریار (1392). پردیس هخامنشی خاستگاه باغ ایرانی، فصلنامه معماری و ساختمان، شماره 35، ص 126-131. - شمس، امیر (1379). نگاهی به نشان‌ها و نمادها در ایران باستان،مجله هنرهای تجسمی،شماره 8، ص 194-209. - فرنبغ دادگی، رمضان (1380). بندهش،ترجمه مهرداد بهار، تهران، توس. - قلی زاده، خسرو (1387). فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایه متون پهلوی، تهران، شرکت مطالعات و نشر کتاب پارسه. - گیرشمن، رومن (1390). هنر ایران در دورهی پارتی و ساسانی، ترجمه بهرام فره وشی. تهران، علمی فرهنگی - مرادی، یوسف (1381). معرفی کتاب گچ‌بری‌های چال ترخان اثر دبوره تامپسون، مجله باستان پژوهی، شماره 10، ص 69-72. - مقدم، محمد (1380). جُستار درباره مهر و ناهید، تهران، انتشارات هیرمند. - منصوری، امیر (1393). بهار و یادمان‌های رمزی نوروزی در نگاهی به یافته‌های باستان‌شناسی محدوده سد سیمره، http://baloutestan.ir - موسوی، بی‌بی زهرا و آیت الهی، حبیب اله(1389). بررسی نقوش منسوجات در دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی،نگره، شماره 17، 47-57. - نوابی، ماهیار (1346).درخت آسوریک،چاپ دوم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. - واشقانی فراهانی، ابراهیم (1389). سرآغاز گیاهان در اساطیر ایرانی، مجله مطالعات ایرانی، شماره 17 (علمی – ترویجی)، 237-262. - وارنر، رکس (1386).دانشنامه‌ی اساطیر جهان، ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل‌پور، چاپ اول، تهران، اسطوره. - هینلز، جان راسل (1388).اسطوره‌های ایرانی، ترجمه دکتر مهناز شایسته فر، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی. - هینلز، جان راسل (1385). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی. چاپ دهم، تهران، چشمه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,188 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 63,184 |
||