پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,495,735 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,782 |
مقایسه تطبیقی نگارۀ «معراج» در خمسه نظامی و فال‌نامه تهماسبی | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 1، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، اسفند 1394، صفحه 5-16 اصل مقاله (4.83 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2016.2122 | ||
| نویسنده | ||
| علی رضا مهدی زاده* | ||
| عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| چکیده | ||
| نگاره‌های متعددی با موضوع معراج پیامبر اسلام (ص)، در نگارگری ایران خلق‌شده است؛ اما آثار تولیدشده با توجه به ویژگی‌های سبکی نگارگری ایران و متأثر از شرایط فکری زمانه و دیدگاه حامیان، ازنقطه‌نظر شیوه، کیفیت و روایت با یکدیگر متفاوت‌اند. در این زمینه، از دوره صفوی دو نگارۀ معروف و شاخص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و برجسته، موجود است که عبارت‌اند از: نگارۀ معراج نسخۀ خمسه اثر سلطان محمد و نگارۀ معراج نسخۀ فال‌نامه تهماسبی منسوب به آقامیرک. در هر دونگاره، سفر معنوی پیامبر (ص) در میانه راه، زمانی که فرشتگان به استقبال او آمده‌اند، به تصویر درآمده است؛ اما کاربست عناصر تصویری و تمهیدات تجسمی در این نگاره‌ها، یکسان و یک‌شکل نبوده، به‌طوری‌که هر نگاره، بیانگر روایت و کیفیت هنری متفاوتی است. سؤال اصلی مقاله این است که عناصر بصری، تصویری و تمهیدات تجسمی در هر نگاره، در راستای چه روایتی ظهور و سامان‌یافته و بیانگر چه معنا و کیفیتی هستند؟ به هدف پاسخ به این پرسش، ابتدا عناصر تصویری و بصری دو نگاره، جزءبه‌جزء با یکدیگر مقایسه گشته و سپس شرایط فکری و هنری تولید نگاره‌ها، بررسی‌شده است. روش پژوهش، توصیفی–تحلیلی– تطبیقی است و اطلاعات، از منابع کتابخانه‌ای جمع‌آوری‌شده است. یافته‌ها حاکی است که کاربست عناصر تصویری و تمهیدات تجسمی، منجر به بروز روایت رمزی، عرفانی و تأویلی در نگارۀ خمسه و روایت شیعی، تبلیغی و صریح در نگارۀ فال‌نامه شده است. در بروز چنین حالت، کیفیت و روایتی، شرایط فکری- مذهبی و هنری- حمایتی دوران تولید هر یک از نگاره‌ها، نقش برجسته و مهمی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیدواژه‌ها: نگارۀ معراج خمسه؛ نگارۀ معراج فال‌نامه؛ عناصر تصویری و بصری؛ تمهیدات تجسمی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The comparative study of The Miraj miniature paintings between the Khamseh of Nizami and the Falnameh of Tahmasebi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| alireza mehdizadeh | ||
| چکیده [English] | ||
| There are many images with the subject of The Miraj of Prophet Muhammad in Persian miniature painting but these works are different from each other in terms of stylistic features of Persian miniature painting, technique; quality and narration. They were also impressed by the intellectual situation of their era and the ideas of their patrons. In this regard, there are two prominent and famous miniature painting with remarkable and unique features from Safavid era which are The Miraj miniature paintings of the Khamseh of Nizami and the Falnameh of Tahmasebi referred as Aghamirak. In both of these miniatures the mystic journey of Prophet Muhammad are depicted at the middle of the journey while the angles came to welcome him but in each work, different visual elements and measures had been practiced so that each miniature present different art narration and quality. The main questions are that, in each miniature based on which narration the visual elements and measures were arranged and presented? And what did they transfer in terms of meaning and quality? In order to answer these questions, first visual elements of two miniatures are compared in detail and then the intellectual and artistic situations of their production time are studied. The research method is descriptive – analytical and comparative one and the data are collected by library-based technique. The results show that the application of visual elements and measures led to the creation of a symbolic, mystic and Hermeneutics narration in Khamseh’s miniature and a Shia, propagandistic and explicit narration in Falnameh’s miniature. In these two cases, quality, narration, intellectual, religious, artistic and patronage situations had important and notable impacts on the production. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Key Words: The Miraj miniature painting of the Khamseh, The Miraj miniature painting of the Falnameh, Visual Elements, visual measures | ||
| مراجع | ||
|
منابع علاوه بر قرآن کریم. -آژند، یعقوب (1384). سلطان محمد نقاش. تهران، فرهنگستان هنر. - اشرفی، م. م (1384). سیر تحول نقاشی ایرانی سده شانزدهم میلادی. ترجمه زهره نفیسی. تهران، فرهنگستان هنر. -بینیون و دیگران (1374). سیر تاریخ نقاشی ایران. ترجمه محمد ایران‌منش. تهران، انتشارات امیرکبیر. -جنسن، چارلز (1388). تجزیه‌وتحلیل آثار هنرهای تجسمی. ترجمه بتی آواکیان. چاپ سوم. تهران، سمت. -حلیمی، محمدحسین (1384). اصول و مبانی هنرهای تجسمی. جلد 1. تهران، انتشارات احیاء کتاب. -دونیس، آ دونیس (1388). مبادی سواد بصری. ترجمه نسیم منوچهر آبادی. تهران، بازتاب اندیشه. -شیخ مفید (1388). ارشاد، سیره ائمه اطهار. ترجمه سید حسن موسوی مجاب. تهران، نشر سرور. -عبدی بیک شیرازی (1369). تکمله الاخبار، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، نشر نی. -عماد زاده، حسین (1364). معراج محمد رسول‌الله (ص). تهران، انتشارات محمد. -صفا، ذبیح‌الله (1345). ماجرای تحریم ابومسلم نامه. مجله ایران نامه، شماره 2، ص 33. -طغیانی، اسحاق (1385). تفکر شیعه و شعر دوره صفوی. اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان. -کپس، گئورگی (1389). زبان تصویر. ترجمه فیروزه مهاجر. چاپ نهم. تهران، سروش. -کنبی، شیلا (1382). نقاشیایرانی. ترجمه مهدی حسینی. تهران، انتشارات دانشگاه هنر. -محمدی اشتهاردی، محمد (1382). سیمای پیامبر از دیدگاه گوناگون. تهران، دفتر انتشارات اسلامی. -منشی، اسکندر بیک (1350). تاریخ عالم‌آرای عباسی. تصحیح جواد افشار. تهران، امیرکبیر. -نصر، سید حسین (1375). هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران، دفتر مطالعات دینی هنر. -ولش، گری (1386). هنر دوره صفویان، هنر و ادب ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران، نشر مولی. -____، ____(1375). نگارگری نسخ خطی در ایران. ترجمه محمد طریقتی. فصلنامه هنر، شماره 30، ص 118. - ___،_____(1377). دایرۀ المعارف تشیع. جلد 2، ص 132-133. منابع لاتین: Farhad, Massumeh. (2010). Falname, The book of omen.london:Thames&Hudson. -Welch,s.c.(1979).five royal Persian manuscripts.new York.
Welch.S.G.(1985).The falnameh of shah Tamasbp,in Theasures of Islam,edited by:Toby -Falk,Geneva. -Welch,s.g. (1976). A kings Book of Kings, T he Shahnameh of shah tahmasbp, London:thams and Hudson. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,610 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,212 |
||