پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,732,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,067,254 |
بررسی روند تأسیس سازمان بازرسی شاهنشاهی 1337ش. | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 5، دوره 25، شماره 26، شهریور 1394، صفحه 99-121 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.2064 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن زندیه1؛ محمدعلی منفرد2؛ مسعود آدینه وند* 3 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکترا در دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
| 3دانشجوی دکترا تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمین قزوین | ||
| چکیده | ||
| از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت‌داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می‌گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم‌ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به‌کار نمود. با تأسیس این سازمان که یکی از پیامدهای کودتای 28 مرداد 1332ش. و واکنشی به فساد و ناکارآمدی داخلی به شمار می-رفت، وظایف نامحدودی به آن محّول و ریاست آن به افراد مورد اعتماد رژیم پهلوی (یزدان‌پناه و فردوست) واگذار شد. این مقاله با استفاده روش تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای، به ترسیم وضعیت کشور بعد از کودتا، بسترها و روند تأسیس سازمان مذکور و اقدامات دولت در این زمینه می-پردازد و درصدد پاسخگویی به این پرسش‌هاست که اصولاً تأسیس بازرسی شاهنشاهی محصول چه شرایطی بود و این سازمان چرا به‌وجود آمد؟ دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که تشکیل این سازمان کوچک در دهه‌ی ناآرام 1330ش. علی‌رغم اختیارات نامحدود و اقدامات فراوانی که انجام داد، نشانه‌ای دیگر بر تمامیت‌خواهی محمدرضاشاه، تلاش برای کنترل همه‌جانبه بر کشور و مهمتر ناکارآمدی و عدم تمرکز نهاد بازرسی در این دوره می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمدرضاشاه؛ کودتای 28 مرداد 1332ش؛ سازمان بازرسی شاهنشاهی؛ فساد اداری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Investigation of the Formation Process of the Royal Inspection Office in 1337 | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hassan Zandiyehh1؛ Mohammadali Monfared2؛ Masoud Adinehvand3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of History, University of Tehran | ||
| 2PhD Candidate in the Higher National Defense University | ||
| 3PhD Candidate in History, Imam Khomieni International University of Qazvin | ||
| چکیده [English] | ||
| During The reign of Pahlavi II, there existed a diversity of information and security (intelligence) offices in Iran. These institutions were mostly the result of Shah᾿s suspicion of his own officials and governmental institutions, rather than the need to maintain the affairs of the nation. Imperial inspection office was an important institution in this reared which began its work in Mehr 1337 and its responsibility was to keep the Shah informed of the country's various places and their situations or activities. This institution which was a consequence of Mordad 28th Coup in 1332, displayed the corruption and the internal inefficiency of the Pahlavi regime. It had a range of infinite duties and its head were (Yazadanpanah and Fardoust) two of Shah᾿s trustees. The present study uses an analytic approach and relies on the library and documentary sources to deal with the condition of the country after the coup and the reasons for the springing up of such institutions. It intends to answer the following questions: why did the Imperial inspection office appear? and what conditions led to the emergence of this office? this paper reveals the inefficiency of the Pahlavi regime and its desire to have control over all aspects of life in the country and the conditions of the turbulent 1330᾿s. It also shows the inefficiency of the inspection office in this period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imperial Inspection office, Mohammad Reza shah, 28 Mordad coup | ||
| مراجع | ||
|
منابع - آبراهامیان، یرواند (1389 الف). ایران بین دو انقلاب. ترجمة احمدگل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. - ــــــــــــــــــ (1389 ب). تاریخ مدرن ایران. ترجمة محمد ابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. - آرشیو مرکز اسناد ملی ایران. ش بازیابی 1537/240. ش سند 1537/240. - ـــــــــــــــ ش بازیابی 19826/1/12. ش سند 12257/293. - ـــــــــــــــ ش بازیابی 2701/293/91. - ـــــــــــــــ ش بازیابی 51278/1/12. ش سند 59045/293. - ـــــــــــــــ ش بازیابی بازیابی 30290/1/12. ش سند 22062/293. - ـــــــــــــــ ش بازیابی ندارد. ش سند 1392/380. - ـــــــــــــــ ش بازیابی ندارد. ش سند 605/260. - ـــــــــــــــ ش بازیابی ندارد. ش سند 6213/340. - ــــــــــــــ ش بازیابی ندارد. ش سند 88990/298. - از ظهور تا سقوط (مجموعة اسناد لانه جاسوسی آمریکا) (1366). دانشجویان مسلمان پیرو خط امام. ج1. 1366. - اساس‌نامه و آیین‌نامة سازمان بازرسی شاهنشاهی (1339). بیجا: بینا. - استمپل، جان دی. (1377). درون انقلاب ایران. ترجمة منوچهر شجاعی. تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا. - افراسیابی، بهرام (1364). ایران و تاریخ (از کودتا تا انقلاب). تهران: زرین. - الموتی، مصطفی (1369). ایران در عصر پهلوی. ج2: رضاشاه در تبعید. ج10: آریامهر در اوج قدرت. لندن: پکا. - امیرعلایی، شمس‌الدین (1361). صعود محمدرضاشاه به قدرت (دیکتاتوری شاه). تهران: دهخدا. - اورنگ، م. (1347). «چشم و گوش مهر یا سازمان بازرسی شاهنشاهی». ارمغان. د37. ش5 و 6. - بیل، جیمز (1371). شیر و عقاب. ترجمة فروزنده برلیان (جهانشاهی). تهران: فاخته. - پهلوی، محمدرضا (1371). پاسخ به تاریخ. ترجمة حسین ابوترابیان. تهران: سیمرغ. - توفیق، ابراهیم (1385). «مدرنیسم و شبه‌پاترمونیالیسم عصر پهلوی». جامعهشناسی ایران. س6. ش25. - خواندنیها. س19. ش80. شنبه 22 تیر 1338. - ــــــــ س20. ش46. شنبه 7 اسفند 1338. - دادگر، حسن (1382).«فساد مالی در تاریخ معاصر ایران». زمانه. س2. ش9. - رحمانیان، داریوش (1391). ایران بین دو کودتا. تهران: سمت. - روزنامة اطلاعات. س33. ش9743. چهارشنبه 30 تیر 1337. - روزنامة کیهان.ش 2596. 30 مهر 1337. - زاهدی، اردشیر (1381). 25سال در کنار پادشاه: خاطرات اردشیر زاهدی. تهران: پیام. - زرنگ، محمد (1381). تحول نظام قضایی در ایران (از سقوط رضاشاه تا تشکیل دادگاه‌های انقلاب و عمومی). ج2. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - زرینکوب، عبدالحسین (1371). تاریخ مردم ایران (قبل از اسلام). ج1. تهران: امیرکبیر. - سینایی، وحید (1384). دولت مطلقه، نظامیان و سیاست در ایران. تهران: کویر. - شاهدی، مظفر (1389). افول مشروطیت (زندگینامة دکتر اقبال). تهران: مطالعات تاریخ معاصر ایران. - صدر، محسن (1364). خاطرات صدرالاشرف. تهران: وحید. - صمیمی، مینو (1391). پشت پردة تخت طاووس. ترجمة حسین ابوترابیان. تهران: اطلاعات. - فاروقی، احمد و ژان لورویه (1358). ایران بر ضد شاه. ترجمة مهدی نراقی. تهران: امیرکبیر. - فردوست، حسین (1386). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی (خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست). ویرایش عبدالله شهبازی. ج1 و 2. تهران: اطلاعات. - فوران، جان (1388). مقاومت شکننده. ترجمة احمد تدین. تهران: رسا. - کاتوزیان، محمدعلی همایون (1382). اقتصاد سیاسی ایران از مشروطیت تا انقلاب. ترجمة محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز. - گازیوروسکی، مارک ج. (1371). سیاست خارجی آمریکا و شاه: ایجاد یک حکومت سلطهپذیر در ایران. ترجمة جمشید زنگنه. با مقدمة غلامرضا نجاتی. تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا. - گاهنامةپنجاه سال شاهنشاهی پهلوی (فهرست روزبه‌روز وقایع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران از 3 اسفند 1399 تا 1355) (1355).ج2. نشریة کتاب‌خانة پهلوی. - گراهام، رابرت (1358). ایران سراب قدرت. ترجمة فیروز فیروزنیا. تهران: سحاب کتاب. - لاینگ، مارگارت (1371). مصاحبه با شاه. ترجمة اردشیر روشنگر. تهران: البرز. - لنگرودی، احمد راسخی (1389). افسانة اقبال. تهران: کویر. - لوح فشردة مجموعة قوانین مجلس شورای ملی (لوح حق). قانون تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی مصوب 31 اردیبهشت 47. - ــــــــــــ قانون مصوب 29 مهر 1337. - ــــــــــــ قانون مصوب 30/1/1294ق. - مجموعهتألیفات،نطق‌ها،پیام‌ها،مصاحبه‌هاوبیانات اعلی‌حضرت همایون محمدرضاشاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران (1355). ج2 و 5. بیجا: بینا. - مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی. دورة 19، جلسة 240، ص240، سه‌شنبه 14 آذر 1337. - ــــــــــــدورة 22، جلسة 29، ص 29، یکشنبه 8 بهمن 1346. - میرخلفزاده، حسین (1355). سیری در تاریخ شاهنشاهی ایران. تهران: اقبال. - نجاتی، غلامرضا (1377). تاریخ سیاسی بیست‌وپنج ساله (از کودتا تا انقلاب). ج1 و 2. تهران: رسا. - هلیدی، فرد (1358). دیکتاتوری و توسعة سرمایه‌داری در ایران. ترجمة فضل‌الله نیک‌آیین. تهران: امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,229 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,336 |
||