پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 951 |
| تعداد مقالات | 7,816 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,003,018 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,218,977 |
سنخ شناسی مشارکت اصحاب حاضر در احد براساس قرآن و منابع تاریخی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 25، شماره 26، شهریور 1394، صفحه 5-28 اصل مقاله (651.25 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.2060 | ||
| نویسندگان | ||
| شهلا بختیاری* 1؛ فاطمه مطهری فر2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد گروه تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| جنگ احد یکی از غزوات مهم رسول ا... (ص) است که در سرنوشت اسلام و مسلمانان تاثیر به سزایی داشت. پس از پیروزی ابتدایی، پاره ای از مسائل زمینه را برای شکست مسلمانان فراهم کرد. این شکست درست در آستانه پیروزی سپاه اسلام و فرار سپاه قریش رخ داد. اصحاب حاضر در احد، دارای مشارکت و عملکرد متفاوتی در میدان نبرد بودند. شجاعتی که برخی از آنان از خود نشان دادند هم سو با حمایت از شخص پیامبر(ص) در شرایط بحرانی جنگ و پیشبرد منافع اسلام بود. از سویی دیگر، بسیاری از سپاهیان اسلام، دارای اقدامات و مشارکت نظامی ناکافی و غیرموثر بودند. به طوری که نتوانستند مقاومت کنند و از میدان گریختند. رویکرد قرآن و منابع تاریخی به رخدادهای این جنگ تا حدودی متفاوت است. در این مقاله سعی می شود با استفاده از روش کمی نوع شناسی، سنخ شناسی مشارکت صحابه برگرفته از آیات قرآنی و صحابه ذکر شده در منابع تاریخی صورت گیرد. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، در مقایسه بین سنخ همراه کامل و سایر سنخ ها از مجموع 27 آیه مربوط به احد، 70 درصد آیات شاخصه‌ها و ویژگی های سنخ های همراه حداکثری، نیمه همراه و غیرهمراه را بیان می-کند و فقط 30 درصد باقیمانده نشانگر شاخصه‌های همراهان کامل می‌باشد منابع تاریخی بیشتر صحابه حاضر در میدان را با ویژگیهای قابل صدق بر همراهی کامل معرفی می‌کنند و از ذکر گونه-های دیگر و ویژگیهای آنان به سرعت می‌گذرند. اما در رویکرد آیات قرآن بیشتر صحابه با مشارکت نسبتاً غیرفعال و با رفتار منفعلانه و سست مورد خطاب بوده‌اند. در واقع مورد خطاب آیات قرآن برعکس منابع، بیشتر ناظر به اصحابی است که مشارکت آنها در نبرد ناکافی و غیرموثر بوده است. . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نبرد احد؛ سنخ شناسی؛ مشارکت؛ اصحاب پیامبر(ص)؛ قران؛ منابع تاریخی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The typology of companions’ contribution in Auhud battle based on The Quran and historical resources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shahla Bakhtiari1؛ Fatemeh Motahary Far2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of History, Alzahra University | ||
| 2Master's Degree Student Department of History Alzahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| Auhud, one of the significant battles in the prophet era, had a strong influence on Muslim destiny. Initially victorious, the battle ended up with defeat at the part of Muslims in spite of enemy desertion. Having various contributions of companions during the battle, some companions fought sincerely for the sake of the prophet and his mission however, some did not prove so. Their effort so could be considered as inefficient support as they escaped from the field and failed to resist. The Quranic and historical resources approach to this event may vary so this research intends to recognize the type of contributions made in the battle. The method applied in this research is qualitative typology. According to the statistics, from 27 verses (Ayat) about Auhud Battle only 30% would bear the index of “full supporters” whereas the rest of 70% fall for “semi or non supporters” index. Interestingly, the historical resources, willing to introduce the majority of companions as full supporters, ignore the characteristics of two other indicia upon them. Therefore, the Quranic critical approach to the passive contribution of majority of companions in the battle shows obvious contradiction towards the historical resource analysis. In fact, the verses address to the companions who were negligent in the field of the battle and their effort has considered as insufficient and inefficient to support the prophet. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The battle of Auhud, typology, Contribution, the Companions, Historical resources | ||
| مراجع | ||
|
منابع - قرآن کریم - ابن‌الاثیر، عزالدین ابوالحسن علیبن محمد (1409ق). اسدالغابه فی معرفه الصحابه. بیروت: دارالفکر. - ابن‌حجر عسقلانی، احمدبن علی (1415ق). الاصابه فی تمییز الصحابه. تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیه. - ابن‌سعد، محمد (1410ق). الطبقات الکبری. تحقیق محمد عبدالقادر عطا. بیروت: درالکتب العلم. - ابن‌عبدالبر، یوسف‌بن عبدالله‌بن محمد (1409ق). الاستیعاب فی معرفه الاصحاب. بیروت: دارالکتب العلمیه. - ابنکثیر، اسماعیل‌بن عمرو (1419ق). تفسیر القرآن العظیم. بیروت: درالکتب العلمیه، منشورات محمدعلى بیضون. - ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414ق). لسان‌العرب. بیروت: دار صادر. - ابن‌هشام، عبدالملک (بی‌تا). السیره النبویه. تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی. بیروت: درالمعرفه. - بلاذری، احمدبن یحیی‌بن جابر (1417ق). کتاب جمل من انساب الأشراف. تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلى. بیروت: دارالفکر. - بیرو، آلن (1375). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمة باقر ساروخانی. تهران: شرکت کیهان. - حر، سیدحسین (1385). «بررسی علل شکست غزوة احد از منظر قرآن و پیامبر (ص)». نشریة علوم قرآن و حدیث. ش23. - راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. دمشق: درالعلم الدار الشامیه. - رستمی، کیهان (1386). تحلیلی بر آیات غزوة احد در سورة آل‌عمران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. به راهنمایی محمد حسینی. دانشگاه اصول‌الدین قم. - زمخشری، محمود (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دارالکتاب العربی. - ساروخانی، باقر (1370). درآمدی بر دایرةالمعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان. - سهراب‌زاده، خدیجه (1389). سنخ‌شناسی رفتاری صحابة شاخص حاضر در غزوات با تکیه بر الگوی سنخ‌شناسی قرآن. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. به راهنمایی دکتر علی محمد ولوی. دانشگاه الزهرا. - سیوطی، جلال‌الدین (1404ق). الدرالمنثور فى تفسیر المأثور. قم: کتاب‌خانة آیه‌الله مرعشى نجفى. - طباطبایی، محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسین حوزة علمیه. - طبرسی، فضل‌بن حسن (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو. - ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1377). جوامع الجامع. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - طبری، ابوجعفر محمدبن جریر (1387). تاریخ الامم و الملوک. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دارالتراث. - ـــــــــــــــــــــــــــــــ (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه. - طوسی، محمدبن حسن (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربی. - قرشی، علی‌اکبر(1371).قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه. - قمی، علیبن ابراهیم (1367). تفسیر قمی. قم: نشر دارالکتاب. - گنابادی، سلطان‌محمد (1408ق). بیان السعاده فی مقامات العباده. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. - مصری، محمود (1421ق). اصحاب الرسول (ص). القاهره: دارالحدیث. - مطهری‌فر، فاطمه (1392). سنخ‌شناسی مشارکت اصحاب حاضر در احد براساس قرآن و منابع تاریخی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. به راهنمایی شهلا بختیاری. دانشگاه الزهرا. - مغنیه، محمدجواد (1424ق). تفسیر الکاشف. تهران: دارالکتب الاسلامیه. - مفید، محمدبن محمد (1413ق). الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد. قم: کنگرة شیخ مفید. - مکارم شیرازی، ناصر (1373). ترجمة قرآن کریم. قم: دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى). - ـــــــــــــــــــــ (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه. - میبدی، رشید‌الدین احمدبن ابی‌سعد (1371). کشف الاسرار و عده الابرار. تهران: امیرکبیر. - میثمی، لطف‌الله و دیگران (1384). اُحُد قلة بحران، قلة مدیریت. تهران: نشر صمدیه. - واحدی، علیبن محمد (1411ق). اسباب نزول القرآن. بیروت: دارالکتب العلمیه. - واقدی، محمدبن عمر(1409ق).المغازی. تحقیق مارسدن جونس. بیروت: مؤسسه الاعلمی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,015 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,029 |
||