پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,495,754 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,789 |
تحلیلی بر سنت های دیوانسالاری ایران در خلیج فارس «امام مسقط و اجاره داری بندرعباس» (1209-1285) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 3، دوره 25، شماره 25، خرداد 1394، صفحه 165-191 اصل مقاله (554.41 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.2037 | ||
| نویسندگان | ||
| سلمان قاسمیان* 1؛ مصطفی پیرمرادیان2؛ سید اصغر محمودابادی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| 2استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| 3استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| بررسی ماهیت اجاره داری بندرعباسی در دوره قاجاریه نقش مهمی در شناخت تعملات ساحل نشینان سواحل شمالی و جنوبی دارد. بررسی این اخرین نمونه های عینی از سنت مقاطعه، برای پاسخ به برخی ابهام ها ضروری می نماید. مالیات و عوارض گمرکی بندرعباس از آغاز دوره قاجار با قبول تابعیت به حکمران بستک و سپس مسقط واگذار شد. در برخی تالیفات به دلیل عدم توجه به سنت مقاطعه، به اشتباه جزایر و بنادر ساحل ایران جزو قلمرو مسقط تصور می گردد. تحول در مناسبات منطقه ای با توجه به قدرت روزافزون و سیاست انگلستان و عقب ماندن دربار قاجار از تحولات جدید، به تدریج تعاملات آل بوسعید و حکومت مرکزی را خدشه دار کرد. این مقاله با رویکردی تحلیلی، ضمن بررسی ماهیت اجاره داری بندرعباس و نقش ان در تعملات آل بوسعید با حکومت مرکزی ایران، به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که اجاره بندرعباسی به حاکم یا امام مسقط در بر گیرنده چه نکات مهمی در خصوص سنت های مدیریتی حاکم بر منطقه خلیج فارس است؟ فرض غالب بر این است که موضوع اجاره داری بندرعباس بیانگر نوعی ارتباط نزدیک حکمرانان مسقط با حکومت مرکزی ایران بر اساس یک سنت تاریخی مقاطعه است.هرچند تحولات سده 19م/13ه و استقرار تدریجی پایه های سبک نوین اقتصادی و تجاری اروپا آن را به گونه ای دیگر نمایان ساخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجاریه؛ دیوانسالاری؛ حاکم مسقط؛ آل بوسعید؛ بندرعباس؛ اجاره داری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analyzes on administrative tradition in Persian Gulf(Bandar-Abbas farming by Muscat ruler (1209-1285) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Salman Ghasemian1؛ Mostafa Pirmoradian2؛ Seyed Asghar Mahmoodabadi3 | ||
| 1PhD Candidate in History of Islamic Iran, University of Isfahan. | ||
| 2Assistant Professor, Department of History, University of Isfahan | ||
| 3Assistant Professor, Department of History, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| By analyzes on Bandar Abbas Farming in Gagar Era, we find some, Heritage of Iranian historical role in persian Gulf security and administrations. By this article we analyze the knowledge of Iranian custom of administration in Persian Gulf. Indeed, this case of study, help us in realizing a fundamental circumstance of history of relation ship between Southern and northern part of Persian Gulf and its Coastal dwellers relations with enteral government of Iran. Bandar Abbas was the successor to the emporium of old Hormoz, the seaport of Kerman and Sistan. Despite its status as the chief Safavid port, Bandar Abbas growth was modest Not surprisingly Iranian government indifference to the fate of the town went hand in hand with the economic decline. So they accept to farm this port by the hands of Arab tribal chiefs whose allegiance to Persian authority was historically guaranteed by administrative customs. At the beginning of 19 century, Al –Bu-saeed raised to power in Oman. They had some important trade vessel and port .they transferred their capital from Rostaq to Muscat. These movements were concurrent with the reign of 'Aga Mohammad khan' in Iran and causing Persian Gulf eastern coasts and islands to be farmed to Muscat Imams for customs purposes. So, A Persian fireman of 1793 recognized the Sultan of Muscat’s influence over a coastal strip extending Gwadar in the east and Ḵamīr in the west as well as the islands of Qišm and Hormoz.British agent in Persian Gulf seeks to prevent all Arab chiefs from connecting or relating to Persian Government. And in all English sources we fined that they said, Bandar Abbas had been in Muscat Suzerainty. This article, attempt to by a critical aspect, trained and Examined the Bandar Abbas farming origins ,roots and proses in Iranian adumbrative custom and history ,and find some historical indication of Iranian administrative influences in Persian Gulf affairs. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qagars, Bandar-Abbas, Muscat Ruler, Ale-Bu-saeed, Farming | ||
| مراجع | ||
|
منابع - آدمیت، فریدون (1348ش). امیر‌کبیر و ایران. تهران: خوارزمی. - ابراهیمی‌نژاد، بدرجهان (1392ش). روابط ایران و عمان در دورۀ ناصری. تهران: خانۀ کتاب. - ابن‌بلخی (1363ش). فارسنامه. تصحیح گی لسترنج و رینولد آلن نیکلسون. تهران. - ابن‌حوقل، محمد بن حوقل (1345ش). صورة الارض. ترجمة جعفر شعار. تهران: بینا. - ابن‌رزیق، حمید بن محمد (1984م). الشعاع الشاعع بااللمعان فی ذکر ائمة عمان. تحقیق المنعم عامر. سلطنة عمان، وزرات التراث القومی و الثقافه. - احدی، حسن (1381ش). «نقش اقطاعداری و دیوانسالاری در پویۀ تاریخ ایران». نشریۀ کیهان اندیشه. ش81. ص121-130. - اصطخری، ابراهیم بن محمد (1368ش). مسالک و ممالک. تصحیح ایرج افشار. تهران. - افشار سیستانی، محمود (1358ش). سیاست اروپا در ایران. ترجمۀ سید ضیاء‌الدین دهشیری. تهران: نشر موقوفات افشار یزدی. - اقبال آشتیانی، عباس (1328ش). مطالعاتی در‌باب بحرین و جزایر و سواحل خلیج فارس. تهران: چاپخانۀ مجلس. - باستانی پاریزی، محمد‌ابراهیم (1378ش). سیاست و اقتصاد عصر صفوی. تهران: صفی‌علیشاه. - بامداد، مهدی (1347ش). شرح حال رجال ایران در قرن 12، 13 و 14ق. چ1. تهران: زوار. - برن، رهر (1357ش). نظام ایالات در دورۀ صفویه. ترجمۀ کی‌کاووس جهانداری. تهران. - بنداری اصفهانى، فتح بن علی (1980م.) زبدة النصرة: مختصر تاریخ آل‌‌سلجوق عمادالدین کاتب. بیروت. - بنی‌عباسیان بستکی، محمد‌اعظم (1339ش). تاریخ جهانگیریه و بنی‌عباسیان بستک. بهکوشش عباس انجم‌روز. تهران. - بهار، محمد‌تقی [مصحح] (1314ش). تاریخ سیستان. تهران: بینا. - پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ (1375ش). کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول. ترجمۀ کریم کشاورز. تهران: نیل. - پطروشفسکی، کارل پان و جان ماسون اسمیت (1366ش). تاریخ اجتماعی- اقتصادی ایران در دورۀ مغول. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: اطلاعات. - تدمری، احمد جلال (1408ق). «قرائات ارشیفیه فی وثائق التاریخیه و فی صراع الدولی علی الخلیج». مجموعه‌مقالات: ابحاث الندوه راسالخیمه: الاستعمار البرتقالی فی الخلیج العربی، و علاقة بین الخلیج و شرق آفریقا، رأس‌الخیمه. - جمعی از نویسندگان (1984م). تاریخ الخلیج العربی الحدیث و المعاصر. طبعة اولی. قاهره. - حبیبى، حسن و محمد‌باقر وثوقى (1387ش). بررسى تاریخى، سیاسى و اجتماعى اسناد بندرعباس. تهران: بنیاد ایرانشناسى. - حسن‌آبادی، ابوالفضل (1386ش). «نگاهی به اسناد سیورغال در دورۀ صفویه». فصلنامۀ گنجینۀ اسناد. س17. دفتر سوم. - حسینی فسایی، میرزا‌حسن (1367ش). فارسنامۀ ناصری. تصحیح منصور رستگار. تهران: امیر‌کبیر. - خورموجی، محمد‌جعفر (1363ش). حقایق الاخبار ناصری. بهکوشش سید حسین خدیوجم. تهران: نشر نی. - خنجی، فضل‌الله بن روزبهان (۱۳۶۲ش). سلوک الملوک. بهکوشش محمدعلی موحد. تهران. - درویش، مدیحه احمد (1982م). سلطنۀ العمان فی القرنین الثامن و العشر و التاسع عشر. طبعة الاولی. دارالشروق. - روملو، حسن (1384ش). احسن التواریخ. بهکوشش عبدالحسین نوایی. تهران: اساطیر. - السالمی، نورالدین عبدالله بن حمید (1350ق). تحفة الاعیان بسیرة اهل عمان. ج2. طبعة الثانیه. القاهره. - سایبانی، احمد (1377ش). از بندر جرون تا بندر عباسی. بندرعباس: چی‌چی‌کا. - سپهر، محمد‌تقی لسان‌الملک (1353ش). ناسخ التواریخ. چ2. تهران: کتابفروشی اسلامیه. - سلوت، ب. ج. (1993م). عرب الخلیج. ترجمۀ عایده خوری. الطبع الاول. ابوظبی. - السیابی، سالم بن حمود (1965م). اسعاف الاعیان فی أنساب اهل عمان. ج2. بیروت. - --------------- (1994م). عمان عبر التاریخ: سلطنة عمان. وزارة التراث القومی و الثقافه. - شعبانی، رضا (1369ش). تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه. ج1. تهران: نوین. - -------- (1377ش). تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه. ج1. چ2. تهران: نشر قومس. - شوستر والسر، سیبیلا (1364ش). ایران صفوی از‌دیدگاه سفرنامه‌های اروپاییان. ترجمۀ غلام‌رضا ورهرام. تهران: امیر‌کبیر. - صابى. هلال بن محسن (1958م). تحفة الامراء فى تاریخ الوزراء. تصحیح عبدالستار احمد فراج. قاهره. - صالح شهاب، حسن (2001م). عمان عبر التاریخ. دورۀ چهار‌جلدی. طبعة الاولی. سلطنة العمان، وزارت التراث القومی و الثقافه. - طهرانی، ابوبکر (1962-1964م). دیاربکریه: تاریخ حسن‌بیک آق‌قوینلو. - ظهیر‌نژاد، مینا (1375ش). گزیدۀ اسناد خلیج فارس. دورۀ پنج‌جلدی. واحد نشر اسناد. تهران: دفتر مطالعات بین‌المللی. - العابد. صالح محمد (1986م). دور القواسم فی خلیج العربی ]خلیج الفارسی[، 1747-1820. بغداد: مطبعة الالعانی. - عقاد، صلاح (1959م). تیارات السیاسی فی الخلیج الفارسی. قاهره. - عقیل، مصطفی (1994م). التنافس الدولی فی خلیج العربی (1622-1763). الطبعة الثانیه. الدوحه. - عیسوی، چارلز (1369ش). تاریخ اقتصادی ایران. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: نشر گستره. - عین‌السلطنه، میرزا قهرمان سالور (1374ش). روزنامۀ خاطرات. ج1. تهران: اساطیر. - فارس، عبدالله (2010م). علاقات عمانیة- فارسیة فی عهد آل‌بوسعید. سلطنة عمان: مسقط. - فرامرزی، احمد (1381ش). عمان. بهکوشش حسن فرامرزی. تهران. - فسایی، میرزا‌حسن (1367ش). فارسنامۀ ناصری. تصحیح منصور رستگار فسایی. چ1. تهران: امیر‌کبیر. - قاسم، جمال زکریا (1998م). تاریخ الخلیج العربی ]خلیج الفارسی[ الحدیث و المعاصر. ج2. قاهره: دار الحضارة القومی و الثقافه. - ------------ (2000م). دولة بوسعیدی فی عمان و الشرق الافریقا منذ تأسیس و حتی نهایة حکمها فی زنگبار و بدایة عهد‌ها الجدید فی عمان (1741-1970). ابوظبی: مرکز الزاید للتراث و التاریخ. - قدیانى، عباس (1387ش). فرهنگ جامع تاریخ ایران. دورۀ دو‌جلدی. تهران. - قائم‌مقامی، جهانگیر (1341ش). بحرین و مسائل خلیج فارس. تهران:کتابخانۀ طهوری. - کازرونی، محمد‌ابراهیم. (1367ش). تاریخ بنادر و جزایر خلیج فارس. تصحیح منوچهر ستوده. تهران. - کبابی، سدیدالسلطنه (1363ش). بندرعباس و خلیج فارس: اعلام الناس فی احوال بندر عباس. تصحیح احمد اقتداری. تهران: دنیای کتاب. - -------------- (1370ش). تاریخ مسقط و عمان، بحرین و قطر (برهان سدید فی احوال آل‌بوسعید). تصحیح احمد اقتداری. تهران: دنیای کتاب. - -------------- (1371ش). سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج فارس (مغاص اللیالی و منار اللیالی). تصحیح و تحشیۀ احمد اقتداری. تهران: جهان معاصر. - کرزن، لرد (1350ش). ایران و قضیۀ ایران. ترجمۀ غلام‌رضا وحید مازندرانی. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - کریم‌زادۀ تبریزی، محمدعلی (1368ش). اسناد و فرامین منتشر‌نشدۀ قاجاری. لندن. - گیلانی. شیخ‌علی (1352ش). تاریخ مازندران. تصحیح منوچهر ستوده. تهران. - لمتون، ا. ک. س. (۱۳۴۶ش). تکامل نظام اقطاع در ایران قرون وسطی. ترجمۀ عطاءالله مرزبان. نگین. - ------------- (1362ش). مالک و زارع در ایران. ترجمۀ منوچهر امیری. تهران: علمی و فرهنگی. - ماوردی، علی بن محمد (1990م). الاحکام السلطانیة و الولایات الدینیه. علقه خالد عبداللطیف سبع العلمی. بیروت. - مجموعۀ اسناد وزارت امور خارجه. اسناد مکمل پروندۀ 22-23. - محمود، محمود (1329ش). تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس. تهران: چاپخانۀ نقش‌جهان. - مقدسی، محمد بن احمد (1967م). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. لیدن. - ملگون‌اُف، گ. و. (1363ش). سفرنامة ایران و روسیه: نواحی شمال ایران. ترجمة پطرس.بهکوشش محمد گلبن و فرامرز طالبی. تهران: دنیای کتاب. - منجم یزدی، جلال‌الدین محمد (1366ش). تاریخ عباسی یا روزنامة ملاجلال. تصحیح سیف‌الله وحیدنیا. تهران. - منشی قمی، احمد بن حسین (1363ش). خلاصة التواریخ. تحشیه و تصحیح احسان اشراقی. تهران. - میریان، عباس (بی‌تا). جغرافیای تاریخی خلیج و دریای فارس. خرمشهر: کتابفروشی میریان. - وثوقی، محمد‌باقر (1384ش). تاریخ خلیج فارس و ممالک هم‌جوار. تهران: سمت. - هاولی، دونالد (1377ش). دریای پارس و سرزمین‌های متصالح. ترجمۀ حسن زنگنه. بوشهر: بوشهر‌شناسی. - هدایت، رضا‌قلی خان (1380ش). روضة الصفای ناصری. ج9 و 10. تصحیح و تحشیۀ جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. - همدانی، رشیدالدین فضل‌الله (۱۳۷۳ش). جامع‌‌التواریخ. بهکوشش محمد روشن و مصطفی موسوی. تهران.
- Al-Qasimi. Sultan. bin Muhammad (1999). Power Struggles and Trade in the Gulf (1620–1820). Forest Row. London. UK. - Atkhinson, C. U. (1909), A Collection of Treaties, Engagement and Sanads, Relating to India Neighboring Countries. Calcutta. - Badjer, G. P. (1871). History of the Imams and Seyyids of Oman. London. - Burdett, A. L. P. and A. Seay (2000), Iran in the Persian Gulf 1820-1966. Vol.1. UK, British Library Cataloguing Publication Data. Archive Edition. - Curzon, G. N. (1892). Persia and the Persian Question. II. London. - Ives, E. (1773). A Voyage from England to India. London. - John Fryer (1909). A New Account of East India and Persia... 1672-1681. Vol. II. London. - Kelly, J. B. (1968). Great Britain and the Persian Gulf (1795-1880). Oxford University Press. - -------------- (1972). "A Prevalence of Furies: Tribes, Politics, and Religion in Oman and Trucial Oman". The Arabian Peninsula. London, George Allen. - Lorimer, J. G. (1986). Gazetteer of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia. Vol.1. Part IA: Historical, Calcutta, 1908-1915. Republished by Grey International West Mead. England. -Miles, S. B. (1966). Countries and Tribes of the Persian Gulf. Second Edition. London, frank Cass and co. ITD. - Saldanha, J. A. (1986). The Persian Gulf (1870-1904). 8 Voles. London, Archive Edition. - Toye, P. L. (1993). The Lower Gulf Islands: Abu Musa and the Tonbs. London: Archive Edition. - Wellsted. R. (1840). Travels to the City of the Caliphs. I. London. -Wilson, Arnold (1927). Persian Gulf. London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,360 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 918 |
||