پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,424,720 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,542,764 |
نقش وزرای شیعی در دوره سلجوقیان ایران و عراق | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 25، شماره 25، خرداد 1394، صفحه 83-113 اصل مقاله (564.04 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.2034 | ||
| نویسنده | ||
| عباس سرافرازی* | ||
| دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| در دوره سلجوقیان نهاد وزارت به عنوان یک عنصر ثبات بر نیروهای مختلف وپراکنده که به صورت داخلی و خارجی در کار بودند نظارت می کرد. این نهاد بازوی کشوری حکومت به شمار می رفت ، وزارت در دوره سلجوقی یکی از نهاد های جا افتاده حکومت اسلامی محسوب می شد و وزیر محور دستگاه حکومتی و از قدرت زیادی بر خودار بود وی به عنوان نایب سلطان عهده دار تمام جنبه های تشکیلات کشوری بود و مسؤلیت زیادی داشت وظایف مالی، نظامی، قضایی ، مذهبی وتشریفات از مهمترین وظایف وزیر به شمار می آمد ، شیعیان در سیر آرام وتدریجی خود یکی از اهدافی را که در ضمن مدارا با حکومت ها دنبال می کردند دست یافتن بر مقام وزارت بعنوان یکی از بالاترین و مؤثر ترین نهاد های حکومتی بود که با وجود مخاطراتی که این منصب داشت در صدد قرارگفتن براین منصب بودند ، از 64 وزیری که از ابتدای دوره سلجوقی از زمان طغرل بیک ( 455 هـ ) تا پایان دوره طغرل سوم در سال (590 هـ ) به وزارت منصوب شدند 13 تن شیعه امامی بودند که اولین آنها تاج الملک ابو الغنایم بود، مشهور ترین وزیر شیعی انوشیروان بن خالد نویسنده کتاب " نفثه المصدور فی فتور زمان الصدور و صدورالزمان الفتور " است که یک مرتبه در دوره محمدبن ملکشاه (511 هـ ) به عنوان وزیر موقت و بار دوم در سال 522 هـ در زمان محمودبن محمدبن ملکشاه به عنوان وزیر و مرتبه آخر در عصرمسعودبن ملکشاه و جمعاً سه مرتبه به وزارت برگزیده شد و مهم اینکه سه وزیر آخر دوره سلجوقی در زمان آخرین پادشاه سلاجقه طغرل بن ارسلان ( طغرل سوم ) هر سه شیعه مذهب بودند و پرونده وزارت پر رونق سلاجقه که شروع کننده آن ابوالفتح رازی سالار بوژگان بود با عزالدین بن رضا، معین الدین کاشی و فخر الدین بن صفی الدین ورامینی وزرای شیعی بسته شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سلاجقه؛ وزارت؛ شیعیان؛ وزرای شیعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Impression of shiite ministry in period of saljoughi Iran and Iraq | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abbas Sarafrazi | ||
| Associate Professor, Department of History, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| In a period of saljoughian habit of ministry on the ground of firmness side of diffrent power and scantyin contro work inner and exterior this habit to be rackoned arms of government country ministry in saljoughi period .one of the habits mutured islamic government taken into account and this axis mechanism minister has many power he was as to deputy president responsible all of the aspects of country office and has many responsebility. Financial respansebility judicial religion and formalite are to be reckend important ministry responsible.shiite revolution serence and serence and gradual one of the purposes in the intrim countionary with government following to find an opportunity minster place as to one of the higher and effective habits of government was purposes them in spite of dangrouses following them from 64 ministry of outset from epoch toghrol beik (445 H) until ending period thired toghrol in (56 H) of ministry inputed . 13 person was imamy shiite the first of them was tajolmolk abolghasem .the famous shiite ministry was anoshirvan ebne khaled bood writer (( naflat almasdour fi fatour al soudour , soudour alzaman alfatour )) that one of them degree in a period mohammadebne maleksha (511 H) as to temporory ministry and another time in )525 H) in a peiord of mohammadebne malekshah as to ministry and another time in period masoudenbe malekshah and all of salajeghe toghrolebne arsalan (third toghrol ) all of them was shiite and the dossier full of biskness of salajeghe who starting them was abolfateh razi salar bozhgan bagher aldin ebne reza .moein aldin kashi and fakhrodin ebne Safialdin varamini ministry pertaining to the shiite was closed | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Salajoughi, Ministry, Shiite, Shiite ministry | ||
| مراجع | ||
|
منابع - ابن‌اثیر، عزالدین علی (بی‌تا). تاریخ بزرگ اسلام و ایران (الکامل). ترجمۀ ابوالقاسم حالت. ج18. تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی علمی. - --------------- (بی‌تا). تاریخ بزرگ اسلام و ایران (الکامل). ترجمۀ علی هاشمی. ج17. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران. - ابن‌جوزی، عبدالرحمان بن علی (1357ش). المنتظم فی التاریخ الملوک و الامم. چ1. حیدرآباد هند: مطبعة دایرة‌المعارف عثمانی. - ابن‌طقطقی، محمد بن علی (1350ش). تاریخ فخری. ترجمۀ محمد وحید گلپایگانی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - ابن‌فندق، ابوالحسن علی بن زید بیهقی (بی‌تا). تاریخ بیهق. تصحیح و تعلیقات احمد بهمنیار. تهران: فروغی. - ابوالحسنی، علی (منذر) (). «پرده‌برداری از یک تحریف تاریخی: مندرجات ضد‌شیعی سیاست‌نامه». وبگاه رسمی استاد علی ابوالحسنی. www.monzer.ir. - ابوالرجای قمی، نجم‌الدین (1363ش). تاریخ وزرا. به‌کوشش محمد‌تقی دانش‌پژوه. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی. - اقبال آشتیانی، عباس (1338ش). وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی از تاریخ تشکیل این سلسله تا مرگ سلطان سنجر (433-552). به‌کوشش محمد‌تقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران. - اقبال آشتیانی، عباس و محمد قزوینی (1380ش). «مقدمه‌ای بر مراسلات دیوان سلجوقیان و خوارزمشاهیان و اوایل عهد مغولان». به‌کوشش اکرم مسعودی و نادر مطلّبی. نامۀ بهارستان. س2. ش3. ص109. - بنداری اصفهانی، عماد فتح بن علی (1356ش). زبدة النصرة و نخبة العصرة (تاریخ سلسلۀ سلجوقی). ترجمۀ محمد‌حسین جلیلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - بویل، جی. آ. (1366ش). تاریخ ایران کمبریج از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان. ترجمۀ حسن انوشه. ج5. چ1. تهران: امیرکبیر. - پرویز، عباس (1351ش). تاریخ سلاجقه و خوارزمشاهان. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران (علمی). - حسینی اُرموی (محدث)، جلال‌الدین (1385ش). تعلیقات نقض. ج2. تهران: انجمن آثار ملی. - حسینی یزدی، ابن‌النظام محمد بن محمد بن عبدالله (1337ق/ 1909م). العراضة فی الحکایة السلجوقیه. به‌سعی فارل زوسهایم آلمانی. لیدن، هلند: کتابخانۀ بریل. - حلمی، احمد کمال‌الدین (1390ش). دولت سلجوقیان. ترجمۀ عبدالله ناصری طاهری. با همکاری حجت‌الله جودکی و فرحناز افضلی. تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ادارۀ چاپ. - حمیدالدین کرمانی، احمد بن عبدالله (1983م) راحة العقل. تحقیق مصطفی غالب. چ2. بیروت، لبنان: دار الاندلس. - خواجه رشید‌الدین فضل‌الله (1362ش). جامع التواریخ. به‌کوشش بهمن کریمی. چ2. تهران: اقبال. - خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین (1333ش). حبیب السیر فی اخبار افراد بشر. بمبئی 1858. تهران. - دفتری، فرهاد (1377ش). افسانه‌های حشاشین یا اسطوره‌های فداییان اسماعیلی. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: نشر و پژوهشهای فرزان روز. - راوندی، محمد بن علی بن سلیمان (1364ش). راحة الصدور و آیة السرور در تاریخ آل سلجوق. تصحیح محمد اقبال. حواشی و تصحیح مجتبی مینوی. تهران: امیرکبیر. - رضوی، رسول (1391ش). «دفاع از امامیه و برائت از اسماعیلیه در النقض». مجموعه مقالات کنگرۀ بزرگداشت عبدالجلیل رازی قزوینی. ج1. تهران: چاپ مجلس شورای اسلامی. - سبحانی، جعفر (1418ق). بحوث فی الملل و النحل. ج8. چ1. قم: امام صادق. - ستارزاده، ملیحه (1385ش). سلجوقیان (431-590). چ2. تهران: سمت. - شریف، میان‌محمد (1389ش). تاریخ فلسفه در اسلام. ترجمۀ گروه مترجمان. زیر‌نظر نصرالله پور‌جوادی. ج2. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - صدرالدین، ابوالحسن علی بن ناصر بن علی حسینی (1933م). اخبار الدولة السلجوقیه. لاهور: چاپ محمد اقبال. - ---------------------------------- (بی‌تا). زبدة التواریخ: اخبار امرا و پادشاهان سلجوقی. مقدمه و تصحیح محمد نورالدین و ضیاء‌الدین بونیات‌اُف. ترجمۀ رمضان‌علی روح‌اللهی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - صفا، ذبیح‌الله (1372ش). تاریخ‌ادبیات ایران. ج2. چ13. : فردوسی. - طباطبایی، سید محمد‌حسین (1362ش). شیعه در اسلام. چ1. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی. - ظهیرالدین نیشابوری، خواجه امام (1332ش). سلجوقنامه. تهران: نشر گلالۀ خاور. - فیض، (1350ش). گنجینۀ آثار قم. قم: چاپ مهر استوان. - قزوینی رازی، نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل (1391ش). بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضایح الروافض (نقض). تهران: چاپ مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - کاتب اصفهانی، عمادالدین محمد بن صفی‌الدین (1889م). زبدة النصرة و نخبة العصرة. تحقیق هوتسما. لیدن، هلند. - کلوزنر، کارلا (1363ش). دیوانسالاری در عهد سلجوقی، وزارت در عهد سلجوقی. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: امیرکبیر. - لمبتون، آ. ن. (1372ش). تداوم و تحول در تاریخ میانۀ ایران. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: نشر نی. - مطهری، مرتضی (1368ش). سیری در سیرۀ ائمۀ اطهار. چ4. تهران: صدرا. - مرعشی، سید نصیرالدین (1345ش). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. تهران: شرق. - مستوفی، حمدالله (1363ش). تاریخ گزیده. به‌اهتمام عبدالحسین نوایی. چ3. تهران: امیرکبیر. - مطهری، مرتضی (1368). سِیری در سیرۀ ائمۀ اطهار. چ4. تهران: صدرا. - منشی کرمانی، ناصرالدین (1362ش). سمط العلی للحضرة العلیا. تصحیح عباس اقبال. تهران: اساطیر. - منظورالاجداد، محمد‌حسین (1388ش). «قدرت سیاسی امامیه در دورۀ سلطنت سلجوقیان». فصلنامۀ تاریخ اسلام. ش18. ص37. - نخجوانی، هندوشاه بن سنجر بن عبدالله صاحبی (1357ش). تجارب السلف در تواریخ خلفا و وزرای ایشان. تصحیح عباس اقبال. به‌اهتمام توفیق سبحانی. تهران: کتابخانۀ طهوری. - نظام‌الملک توسی، ابوعلی حسن (1378ش). سیر الملوک (سیاست‌نامه). به‌اهتمام هیوبرت دارک. چ4. تهران: علمی و فرهنگی. - وفایی، مرتضی (1391ش). «مدارس و محافل علمی و دینی و رجال شیعه در کتاب النقض». مجموعه‌مقالات کنگرۀ بزرگداشت عبدالجلیل رازی قزوینی. ج2. قم: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - Hodgson, M. G. (1955). The Order of Assassins: The Struggle of the Early Nizari Hsmailis against the Islamic World. The Hague. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,371 |
||