پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 933 |
| تعداد مقالات | 7,667 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,518,656 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,898,569 |
سبک شناسی خطاب های خداوند به پیامبر اکرم (ص) | ||
| زبان پژوهی | ||
| مقاله 1، دوره 6، شماره 10، اردیبهشت 1393، صفحه 85-120 اصل مقاله (888.05 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jlr.2014.1083 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین سیدی1؛ محمدعلی کاظمی تبار2 | ||
| 1دانشگاه فردوسی | ||
| 2دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله کوشیدهایم با توجه به تفاوتهای موجود میان آیههای مکّی و مدنی، به این سؤال پاسخ دهیم که سبک خطابهای خداوند متعال به رسول گرامی اسلام (ص) در آیههای مکّی چگونه است و چه ویژگیها و امتیازهایی دارد. منظور از خطاب در این نوشتار، همان معنای لغوی آن، یعنی «رودرروسخنگفتن با شخص و جهتدهی کلام بهسوی مخاطب است»؛ بنابراین، برای پاسخدادن به سؤال یادشده، خطابهای قرآن را به انواعی گوناگون همچون ندا، امر، نهی، استفهام، خبر و شرط تقسیم کرده وآیههای مربوط به هر سبک را بررسی کرده و درنهایت، به این نتیجهها رسیدهایم: نداهای خداوند متعال به پیامبر اسلام (ص) با پیامبران دیگر تفاوت دارد؛ زیرا خداوند متعال همۀ پیامبران قبلی را با نامشان خطاب کرده است؛ درحالی که برای خطابکردن پیامبر اکرم (ص)، از القاب و اوصافی همچون «یا ایّها النّبیّ»، «یا ایّها الرّسول» و... استفاده کرده و هدفش از این کار، تکریم و ممتازکردن آن حضرت نسبتبه دیگران بوده است. نکتۀدیگر، آن است که کاربرد فراوان فعل «قُل» در آیههای مکّی نشان میدهد که الفاظ و معانی قرآن، بهصورت همزمان ازجانب خداوند متعال به آن حضرت وحی شده است و ایشان نیز آنها را در نهایت امانتداری به مردم رسانده است. علاوهبر این، بیشتر خطابهایی که به سبک نهی بیان شدهاند، معنای مجازی دارند و از مهمترین معانی آنها میتوان دلداری، ارشاد، دوام و استمرار، و... را ذکر کرد. در سبک استفهام نیز الگوی «أرأیتَ»، «أفرأیتَ» و مشابه آن، بسیار تکرار شده است و از سبکهای جدید استفهام در قرآن میتوان ورود همزه بر واژههای «إن» و «إذا»، و ترکیب این دو را با هم ذکر کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سبک؛ خطاب؛ ندا؛ امر؛ نهی؛ استفهام؛ خبر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Stylistics Addressed by Almighty Allah to Payambar (PBUH) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Seyedi1؛ Mohammad Ali Kazemitabar2 | ||
| 1Ferdosi University | ||
| 2PhD Student, Department of Arabic Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| In this article, according to the differences between Makki and Madani verses, we respond to the question about how different the style of addressing of Almighty Allah to Payambar (PBUH) in Makki verses is as well as what their charactersitcs are. It must be noted that our purpose in this article, is addressing the lexical meaning of the word, which means face to face speaking with a person and giving direction of speech to the audience. Thus, to answer the above question, the Quran addresses are divided in various types such as: call, imperative, negative, interrogative, statements, and conditional and the verses related to each style were explored. The findings show that the frequently used verb "say" in Makki verses indicates that words and meanings of the Quran have simultaneously been inspired on behalf of Almighty Allah to Payambar (PBUH) who has delivered it in a secure and complete form to the people. Moreover, most of the addressing in the forbidden style has virtual meanings and the most important meanings are: comfort, guidance, durability. In the interrogatve style the pattern “do you remember” or “did you see” is repeated more than others. The new styles of interrogation in Quran may be referred to the use of “hamzeh (ء)” in the words - إن, .إذا | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Style, address, call, imperative, negative, interrogative, statement | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - آلوسی، سید محمود (1415ق). روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه. - ابنعاشور، محمد بن طاهر (بیتا). التحریر و التنویر. - ابنعطیۀ اندلسی (1422ق). المحرّرالوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه. - ابنمنظور، محمد بن مکرم (1994م). لسانالعرب. چاپ سوم. بیروت: دار صادر. - ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408ق). روضالجنان و روحالجنان فی تفسیرالقرآن. مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. - ابوحاقه (1996م). البلاغه و التحلیلالادبی. چاپ سوم. بیروت: دارالعلم للملایین. - امیل بدیع یعقوب (1991م). موسوعه النحو و الصرف و الاعراب. چاپ دوم. بیروت: دارالعلم للملایین. - بابایی، احمدعلی (1382ش). برگزیدۀ تفسیر نمونه. چاپ سیزدهم. تهران: دار الکتب الاسلامیه. - بحرانی، سید هاشم (1416ق). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد بعثت. - بخیت، محمد (1982م). سُلّمالوصول لِشرح نهایهالسّؤل. چاپ اول. بیروت: عالمالکتب. - بلخی، مقاتل بن سلیمان (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان. بیروت: دار احیاء التراث. - بهار، محمدتقی (1381ش). سبکشناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی. چاپ اول. تهران: زوار. - ثقفی تهرانی، محمد (1398ق). تفسیر روان جاوید. چاپ سوم. تهران: برهان. - جرجانی، سید شریف علی بن محمد (1938م). التعریفات. چاپ اول. مصر: المطبعهالخیریه. - جرجانی، عبدالقاهر (1976م). اسرارالبلاغه. تحقیق محمد عبدالمنعم خفاجی. چاپ اول. مصر: مکتبهالقاهره. - جوادی آملی (1386ش). تفسیرتسنیم. چاپ ششم. قم: دفترتبلیغات اسلامی. - حسینی همدانی، سید محمدحسین (1404ق). انوار درخشان. تهران: کتابفروشی لطفی. - حقی بروسوی، اسماعیل (بیتا). تفسیر روحالبیان. بیروت: بینا. - خرمشاهی، بهاءالدین (1372ش). قرآنپژوهی. تهران: مرکز نشر فرهنگی شرق. -رازی، محمد فخرالدین (1983م/ 1403ق). تفسیر فخر رازی. چاپ دوم. بیروت: دارالفکر. - زحیلی، وهبـه بن مصطفی (1418ق). التفسیرالمنیر فی العقیده و الشریعـه و المنهج. بیروت: دار الفکر المعاصر. - زرقانی، محمد عبدالعظیم (2005م). مناهلالعرفان فی علومالقرآن. چاپ سوم. بیروت: دارالمعرفه. - زرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله (1975م). البرهان فی علومالقرآن. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. چاپ اول. بیروت: بینا. - سبزواری نجفی، محمد بن حبیبالله (1406ق). الجدید فی تفسیر القرآن المجید. چاپ اول. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. - ------------------------ (1419ق). ارشادالاذهان الی تفسیرالقرآن. چاپ اول. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. - سیوطی، جلالالدین (2004م). الاتقان فی علومالقرآن. تصحیح و تحقیق محمد سالمهاشم. بیروت: دار الکتب العلمیه. - شریف لاهیجی (1373ش). تفسیر شریف لاهیجی. تهران: نشر داد. - صبحی، صالح (1362ش). پژوهشهایی دربارۀ قرآن و وحی. ترجمۀ محمد مجتهد شبستری. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - طباره، عبدالفتّاح (1361ش). پایههای اساسی شناخت قرآن. ترجمۀ رسول دریایی. رسالت قلم. - طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیرالقرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. - طبرسی، فضل بن حسن (1377ش). تفسیر جوامعالجامع. تهران: دانشگاه تهران و مدیریت حوزۀ علمیۀ قم. - طنطاوی، سید محمد (بیتا). التفسیرالوسیط للقرآنالکریم. - طوسی، محمد بن حسن (بیتا). التبیان فی تفسیرالقرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی. - عاملی، ابراهیم (1360ش). تفسیر عاملی. تهران: صدوق. - فاضلی، محمد (1376ش). دراسـه و نقد فی مسائل بلاغیههامّـه. چاپ اول. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. - فضل، صلاح (1998م). علمالاسلوب. مبادئه و اجرائاته. قاهره: دارالشروق. - فضلالله، محمدحسین (1419ق). مِن وحیالقرآن. بیروت: دارالملاک للطباعـه و النشر. - فیض کاشانی، ملامحسن (1418ق). الاصفی فی تفسیرالقرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - قرشی، سید علیاکبر (1377ش). تفسیر احسنالحدیث. چاپ سوم. تهران: بنیاد بعثت. - قزوینی، خطیب (1980م). الایضاح فی علومالبلاغه. تحقیق محمد عبدالمنعم الخفاجی. چاپ پنجم. بیروت: دار الکتب اللبنانی. - کاشانی، ملافتحالله (1336ش). تفسیر منهجالصادقین فی الزامالمخالفین. تهران. - گنابادی، سلطان محمد (1408ق). بیانالسعاده فی مقاماتالعباده. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. - مراغی، احمد بن مصطفی (بیتا). تفسیرالمراغی. بیروت: دار احیاء التراث العربی. - مسدّی، عبدالسلام (2006م). الاسلوبیه و الاسلوب. چاپ ششم. بیروت: دار الکتب الجدیده المتحده. - مطهری، مرتضی (1375ش). آشنایی با قرآن 1 و 2: تفسیر سورۀ حمد و قسمتی از بقره. صدرا. - مکارم شیرازی، ناصر (1374ش). تفسبر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیه. - -------------- (1421ق). الامثل فی تفسیر الکتاب المُنزَل. چاپ اول. مدرسۀ امام علی بن ابیطالب. - نحاس، ابوجعفر احمد بن اسماعیل (1985م). اعرابالقرآن. تحقیق زهیر غازی زاهد. چاپ دوم. مکتبـه النهضـه العربیه. -هاشمی، احمد (1991م). جواهرالبلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. بیروت: دارالفکر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,101 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 913 |
||