پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 973 |
| تعداد مقالات | 8,046 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,675,031 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,784,113 |
• خودسازی به مثابه راه نجات: پژوهشی تطبیقی در نهج‌البلاغه و دمه‌پده | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2025.51079.4398 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدیه خورسندی1؛ مهدی مطیع* 2؛ محمدرضا ستوده نیا1 | ||
| 1دانشگاه اصفهان، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، گروه علوم قرآن و حدیث. | ||
| 2گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اهل البیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| خودسازی و نقش آن در فرآیند نجات، یکی از مضامین بنیادین و مشترک در سنت‌های دینی و فلسفی است که در دو متن نهج‌البلاغه و دمه‌پده، به‌گونه‌ای متمایز اما هم‌راستا مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکردی تطبیقی، به واکاوی مفهوم «خودسازی» در این دو منبع می‌پردازد و می‌کوشد با تمرکز بر تداخل‌ها و تمایزهای مفهومی، فهمی ژرف‌تر از نحوه مواجهه این دو دیدگاه دینی با «خود» در مسیر نجات ارائه دهد. دَمَه‌پَده(Dhammapada)، یکی از متون کهن بودایی است که به زبان پالی نگاشته شده و مجموعه‌ای از سروده‌های منسوب به بودا را در قالب اشعار کوتاه گرد آورده است. این اثر بر خویشتن‌کاوی در مسیر نجات تأکید دارد. در مقابل، نهج‌البلاغه مجموعه‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های منسوب به امام علی(ع) است که ضمن پرداختن به مسائل معنوی، اخلاقی و اجتماعی، توجهی عمیق به موضوع خودسازی، تقوا، و آمادگی برای معاد دارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هر دو متن، «خودسازی» را کانونی در فرآیند نجات تلقی می‌کنند اما نوع نگاه در این دو متفاوت است. در دمه‌پده، نجات امری درونی، فردی و تدریجی است که از طریق و رهایی از وابستگی‌ها و تسلط بر خود حاصل می‌شود؛ در حالی‌که در نهج‌البلاغه، خودسازی در سایه اتصال به خداوند با مفاهیمی چون آخرت و تقوا پیوند می‌یابد. این پژوهش، با برجسته ساختن نسبت‌ها و افتراق‌های مفهومی میان دو متن، بستری برای فهم تطبیقی از مفهوم نجات در دو دیدگاه اسلامی و بودایی فراهم می‌آورد و بر اهمیت بازخوانی تطبیقی ادیان تأکید می‌ورزد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهج‌البلاغه؛ دمه‌پده؛ نفس؛ خودسازی؛ نجات‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Self-Cultivation as the Path to Salvation: A Comparative Study of Nahj al-Balaghah and the Dhammapada | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdieh Khorsandi1؛ Mahdi Motia2؛ Mohammadreza Sotoudehnia1 | ||
| 1Department of Quranic Sciences and Hadith, Faculty of Theology and Ahl al-Bayt Studies, University of Isfahan, Iran. | ||
| 2Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Ahl al-Bayt Education, University Of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Self-cultivation and its role in the process of salvation is a fundamental and shared theme across religious and philosophical traditions. In Nahj al-Balaghah and the Dhammapada, this concept is addressed in distinct yet parallel ways. This study adopts a comparative approach to explore the notion of “self-cultivation” in these two texts, aiming to provide a deeper understanding of how each religious discourse engages with the “self” on the path to salvation by examining both conceptual overlaps and divergences. The Dhammapada, a classical Buddhist text written in Pali, comprises a collection of verses attributed to the Buddha that emphasize introspection as a means to liberation. In contrast, Nahj al-Balaghah is a compilation of sermons, letters, and sayings attributed to Imam Ali (peace be upon him), which, alongside addressing spiritual, ethical, and social matters, place strong emphasis on self-discipline, piety, and preparation for the afterlife. Findings of this study reveal that both texts regard “self-cultivation” as central to the process of salvation, yet their perspectives differ. In the Dhammapada, salvation is seen as an internal, personal, and gradual journey achieved through detachment and mastery of the self. Conversely, in Nahj al-Balaghah, self-cultivation is tied to divine connection and integrated with concepts such as the afterlife and piety. By highlighting the conceptual parallels and distinctions between the two, this research provides a foundation for a comparative understanding of salvation in Islamic and Buddhist paradigms, and underscores the significance of re-examining religious discourses through comparative frameworks. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nahj al-Balaghah, Dhammapada, Nafs, self-cultivation, soteriology | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |
||