
تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 967 |
تعداد مقالات | 8,022 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,613,349 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,634,248 |
خوانشی از تصوف خاقانی بر پایۀ نقد دیدگاههای صاحبنظران | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2025.50330.2669 | ||
نویسندگان | ||
سیدمرتضی سجادی نژاد1؛ علیرضا فولادی* 2؛ فاطمه سادات طاهری2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و زبان های خارجی،دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و زبان های خارجی،دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
چکیده | ||
ابهام در رابطه با جایگاه تصوف خاقانی، ناشی از دیدگاههایی که آن را صوری یا مقطعی میدانند، بازنگری این موضوع را ضروری کرده است. این پژوهش با هدف تبیین اصالت تصوف خاقانی و ارائۀ چارچوبی نو انجام شد. با روش توصیفی-تحلیلی، شواهد زندگی (چلهنشینی و مراودات با صوفیان)، اندیشه (مضامین عرفانی) و زبان شعری (ابداعات زبانی) خاقانی بررسی شد. یافتهها نشان میدهد که خاقانی، بهعنوان صوفی خلاق، تصوفی اصیل و متمایز را شکل داد که «حکمی–آذربایجانی–ترکیبی» نامیده میشود. این تصوف، ریشه در حکمت اسلامی دارد، در سبک شعری موسوم به آذربایجانی با پیچیدگیهای زبانی بروز یافته و تلفیقی از زهد عملی مکتب بغداد (متجلی در چلهنشینیها) و عشق عرفانی مکتب خراسان (بیانشده در قصاید) را نشان میدهد. چلهنشینیهای سیساله و اصطلاحسازیهای صوفیانه، نقش خاقانی را بهعنوان چهرهای پیشرو در پیوند شعر و تصوف تأیید میکند. این مطالعه با ارائۀ چارچوبی بدیع، جایگاه متمایز خاقانی را در ادبیات فارسی بازنمایی کرده و راه را برای پژوهشهای نوین در تصوف هموار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
خاقانی؛ تصوف؛ سبک آذربایجانی؛ مکتب بغداد؛ مکتب خراسان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Reading of Khaqani’s Sufism Based on a Critique of Scholars’ Perspectives | ||
نویسندگان [English] | ||
SeyyedMorteza SajjadiNejad1؛ Alireza Fouladi2؛ Fatemeh Sadat Taheri2 | ||
1P.h.D Student,, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Kashan University, Kashan, Iran | ||
2Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Kashan University, Kashan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Ambiguity surrounding the status of Khaqani’s Sufism, stemming from views that deem it superficial or transient, necessitates a reevaluation of this subject. This study aims to elucidate the authenticity of Khaqani’s Sufism and propose a novel analytical framework. Employing a descriptive-analytical method, it examines evidence from Khaqani’s life (seclusion practices and interactions with Sufis), thought (mystical themes), and poetic language (linguistic innovations). The findings reveal that Khaqani, as a creative Sufi, crafted an authentic and distinctive form of Sufism, termed “Hikmi-Azerbaijani-Synthetic.” This Sufism is rooted in Islamic wisdom, manifested through the intricate linguistic style of the Azerbaijani poetic tradition, and reflects a synthesis of the practical asceticism of the Baghdad school (evident in seclusion practices) and the mystical love of the Khorasan school (expressed in his odes). Khaqani’s thirty-year seclusion and Sufi terminology underscore his pioneering role in bridging poetry and Sufism. By introducing an innovative framework, this study redefines Khaqani’s distinct position in Persian literature and paves the way for new research in Sufism. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Khaqani, Sufism, Azerbaijani style, Baghdad school, Khorasan school | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 |