پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,791 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,545 |
قزلباشان ادیب: درآمدی بر فعالیت ادبی و رویکرد فرهنگی امیران عالی‌رتبه قزلباش در عهد شاه تهماسب صفوی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 34، شماره 63 - شماره پیاپی 153، آبان 1403 | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2025.48843.2981 | ||
| نویسندگان | ||
| علی ابوالقاسمی* 1؛ نزهت احمدی2؛ علی اکبر جعفری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| در دهه‌های آغازین تشکیل دولت صفوی که دوره فتح و تکوین حکومت بود، اشرافیت نظامی قزلباش سهم بسیار زیادی در ساختار قدرت داشتند اما بعد از تثبیت این حکومت و درنتیجه تلاش راهبران سیاسی نظام صفوی برای کاستن قدرت نظامیان قزلباش به تدریج نوعی دگرگونی در ماهیت نیروهای نظامی قزلباش به وقوع پیوست که در نتیجه آن، برخی نظامیان قزلباش با پرداختن به فعالیت‌های اداری، ادبی و هنری، از کارکردهای صرفا نظامی و مواضع همیشگی اهل شمشیر، فاصله گرفتند. باتوجه به اهمیت این موضوع در مطالعات صفوی‌شناسی، این پژوهش با رویکرد توصیفی -تحلیلی، ضمن تأملی بر ساختار نظامی قزلباشان و توجه به نزاع میان اهل قلم و اهل شمشیر، با هدف بررسی و تبیین فعالیت‌ها و رویکردهای ادبی امیران عالی‌رتبه قزلباش در دوره شاه تهماسب، این پرسش را مورد بررسی قرار می‌دهد که: چه عواملی باعث تغییر جایگاه و کارکرد بخشی از اشرافیت نظامی قزلباش و ورود آنها به مسائل ادبی و فرهنگی شده است؟ دستاورد پژوهش حاکی از این است که سیاست تحدید قدرت قزلباشان، سیاستهای مذهبی و آموزشی شاه تهماسب، علایق و روحیات شخصی، آموزش و تعلیم در کودکی، سابقه و تجربه کشورداری، دیوانی و اجرایی برخی اویماقات قزلباش، وضعیت اقتصادی مطلوب و تاثیرپذیری فرهنگی حاصل از زیستن و پرورش یافتن در شهرها و ایالاتی با پیشنه غنی فرهنگی و اقتصادی، زمینه‌ی ورود برخی قزلباشان اهل شمشیر به جرگه ادیبان و شاعران را فراهم گردانید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفویه؛ قزلباش؛ اهل شمشیر؛ اهل قلم؛ ادبیات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Literary Qizilbash: An Introduction to the Literary Activities and Cultural Approch of the High-Ranking Qizilbash during the Reign of Shah Tahmasp Safavi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alı Abolghasemı1؛ Nozhat Ahmadi2؛ Aliakbar Jafari2 | ||
| 1PhD student, Department of History, Faculty of Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the early decades of the Safavid state, during the period of conquest and consolidation, the Qizilbash military aristocracy held a significant share of power within the government structure. However, following the stabilization of the Safavid rule and as a result of political leaders’ efforts to reduce the influence ofthe Qizilbash military forces, a gradual transformation occurred in the nature of these forces. Consequently, some Qizilbash military figures distanced themselves from purely military functions and traditional warrior roles, engaging instead in administrative, literary, and artistic pursuits. Given the importance of this subject in Safavid studies, this research, adopting a descriptive-analytical approach, examines the military structure of the Qizilbash and the conflict between the "men of the pen" and the "men of the sword."It aims to explore and explain the literary activities and orientations of high-ranking Qizilbash commanders during the reign of Shah Tahmasp. The central question addressed in this study is: What factors contributed to the shift in status and function of certain members of the Qizilbash military aristocracy, leading them to engage in literary and cultural matters?The findings of this research indicate that the policy of limiting the power of the Qizilbash, Shah Tahmasp’s religious and educational policies, personal interests and inclinations, early childhood education, experience in governance and administration among certain Qizilbash tribal leaders, favorable economic conditions andcultural influences stemming from living and being raised in cities and provinces with arich cultural and economic heritage facilitated the transition ofsome Qizilbash warriors into the ranks ofpoets and literary figures. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Safavid, Qizilbash, men of the sword, men of the pen, literature | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 145 |
||