پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,665 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,333 |
نگاهی به تاریخ نگری آیت الله سید محمدباقر صدر؛ واکاوی کاربرد روش استقراء در کشف سنتهای الهی تاریخ | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 1، دوره 33، شماره 32، دی 1402 | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2025.48058.1750 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا الهویی نظری* 1؛ الهام ربیعی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقاله حاضر به بررسی دیدگاه آیت‌الله صدر به تاریخ از دو حیث روشی و جوهری پرداخته است. شهید صدر در کتاب«اقتصادنا» روش‌های آزمایشگاهی استقراء در علوم طبیعی را برای پژوهش تاریخی، غیر قابل اعمال میداند؛ اما در کتاب «مدرسه القرآنیه» ضمن حفظ توجه به تفاوت تاریخ با سایر علوم، بر امکان انجام پژوهش علمی در حوزه تاریخ با استفاده از استقراء تاریخی تصریح می‌کند. این مقاله مدعی است که حلقۀ وصل دو دیدگاه را باید در کتاب «مبانی منطقی استقراء» جستجو کرد. با این توضیح که اولا علم از نظر شهید صدر، همان شناخت یقینی است و روش استقراء آنگونه که مکتب ذاتی شناخت آن را توضیح می‌دهد، در حوزه‌های پژوهشی گوناگون (از طبیعت تا تاریخ) می‌تواند تولید معرفت یقینی کند. ثانیا استقراء همان استدلالی است که طی آن امر عام را می‌توان از امور خاص استخراج کرد، و استخراخ قوانین تاریخی از رویدادهای تکینه نیز نوعی استخراج امر عام از امر خاص محسوب می‌شود. ثالثا شهید صدر همه انحاء مختلف استنتاج استقرائی را مستلزم امکان دخالت در پدیده‌ها نمی‌داند. در پژوهش تاریخی امکان استقراء بر مبنای مشاهدۀ در-زمانی وجود دارد. بنابراین می‌توان ادعا کرد که از این سه جهت بوده است که شهید صدر روش استقراء تاریخی را برای فهم سنت‌ها و قوانین تاریخ قابل استفاده میداند. پس از این بحث روش‌شناسانه، به تشریح دیدگاه ایشان دربارۀ ویژگی‌ها، محدوده و صورت‌های سنن تاریخ و نیز به دلایل اهمیت آگاهی انسان به سنتهای مقرر تاریخی و وابسته بودن اِعمال فاعلیت انسان در تاریخ با تکیه بر چنین معرفتی پرداخته شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمدباقر صدر؛ فلسفه تاریخ؛ سنتهای تاریخ؛ استقراء تاریخی؛ مکتب ذاتی شناخت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Historical Perspective of Muhammad Baqir al-Sadr: Analyzing the Inductive Method in Uncovering Divine Historical Traditions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra AlhooiiNazari1؛ Elham Rabiee2 | ||
| 1PhD in History of Culture and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Theology, AlZahra University | ||
| 2University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| In this article, we explore Ayatollah Seyyed Muhammad Baqir al-Sadr's historical perspective from both methodological and substantive aspects. Shahid Sadr emphasizes in his book Our Economics that the laboratory methods of induction used by natural scientists cannot be directly applied to historical research. However, in Madrasah al-Qur'aniyah, while acknowledging the differences between history and other sciences, he argues for the possibility of conducting scientific research in the field of history. This article contends that the connection between these two views can be found in Logical Foundations of Induction. According to Sadr, science is the pursuit of certain knowledge. The inductive method, as explained by the inherent school of knowledge, ensures the production of certain knowledge across various fields, from natural sciences to history. Induction, as an argument, allows for the extraction of general principles from particular instances. The extraction of traditions or historical laws from individual events is a form of this generalization process. Furthermore, Sadr does not believe that all aspects of inductive inference require the possibility of intervening in phenomena. In historical research, induction can be applied based on diachronic observation. Thus, it can be argued that Shahid Sadr considers historical induction to be a useful method for understanding the traditions and laws of history from these three perspectives. After this methodological discussion, we examine the features, scope, and forms of historical traditions. Finally, throughout this article, we demonstrate why human consciousness of historical traditions is important and how human agency in history is dependent on such awareness. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Muhammad Baqir al-Sadr, philosophy of history, traditions of history, historical induction, inherent school of knowledge | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 |
||