پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,695 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,344 |
مطالبات جامعة شهری کرمانشاهان در عرایض عصر قاجار (از مشروطه تا سقوط قاجار؛ 1324-1344ق/1906-1925م) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 6، دوره 34، شماره 62 - شماره پیاپی 152، شهریور 1403، صفحه 147-175 اصل مقاله (921.92 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2025.47236.2933 | ||
| نویسندگان | ||
| ناهید کشتمند1؛ محمد شیخ نوری* 2؛ روح الله بهرامی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| عرایض را می‌توان از مهم‌ترین اسناد تاریخی به شمار آورد که با زندگی سیاسی و اجتماعی جامعه ارتباط وثیقی دارند و نمایانگر دغدغه‌ها و مشکلات جامعه‌ای‌اند که عموماً به دنبال عدم حلّ و فصل مطالباتشان در مجاری رسمی، ناگزیر به نوشتن عریضه بوده‌اند. مقالة حاضر با هدف شناخت دغدغه‌ها و مسائل شهری کرمانشاهان عصر مشروطیت و با تکیه بر اسناد عرایض، به رشته تحریر درآمده است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به خوانش و بررسی عرایض این دوره پرداخته و به این پرسش پاسخ داده است که مردم به عنوان طبقۀ فرودست، حلّ و رفع چه مسائلی را در این دوره به واسطة عرایض از مقامات بالادستی می‌خواستند؟ نتایج به دست آمده در بررسی مطالبات جامعه شهری کرمانشاهان در سه مقطع تاریخی در این دوره، نشان می‌دهد که مطالبات مذکور در قالب چهار مقولۀ اصلیِ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در پیوند با تحولات در نوسان بوده است. درحالی‌که در دوره اول و دوم مشروطه و جنگ جهانی اول، ساحت سیاسی مطالبات در صدر بوده، اما در دوره سوم با چرخشی بنیادین و با کاهش چشمگیر مطالبات سیاسی، مقولۀ اجتماعی با تنوع موضوعی و حجم بالایی از عرایض، در رأس جدول این مطالبات قرار گرفته و مقوله فرهنگی با تحرکی صعودی، در ردیف دوم جدول قرار گرفته است. از بُعد اقتصادی نیز در هر سه مقطع روند یکنواخت این‌گونه مطالبات را شاهدیم که عمدتاً در رابطه با سیستم مالیات‌گیری شکل گرفته بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کرمانشاهان؛ جامعة شهری؛ کُنشگران عریضه؛ مطالبات اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Demands of the Urban Society of Kermanshah in the Petitions of the Qajar Era (From the Constitutional Revolution to the Fall of the Qajar Dynasty; 1324-1344 AH/1906-1925 AD) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nahid Keshtmand1؛ Mohamad amir Sheikh noori2؛ Roh alah Bahrami3 | ||
| 1Ph.D. candidate in history of Islamic Iran, Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor, Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Petitions can be considered one of the most important historical documents closely linked to the political and social life of society, representing the concerns and problems of a society that generally had to write petitions after its demands were not resolved through official channels. The present article was written with the aim of understanding the concerns and urban problems of Kermanshah during the constitutional era and is based on petition documents. This research utilized the content analysis method to read and examine the petitions from this period and to answer the question of what problems the people as a lower class in this period demanded from the higher authorities to solve through petitions and solved? The results of studying the demands of the urban society of Kermanshah at three historical points in this period show that the above-mentioned demands fluctuated in the form of four main categories: social, political, economic, and cultural, in conjunction with the developments. While in the first and second constitutional periods and the First World War, the political sphere of demands was at the top, in the third period with a fundamental shift and a significant decrease in political demands, the social category with a variety of issues and a high volume of petitions is at the top of the table of these demands, and the cultural category with an upward movement has been in the second row of the table. From an economic point of view, we also see a uniform trend of such demands in all three periods, which were made above all in relation to the tax system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Kermanshah residents, Urban society, Petition activists, Social demands | ||
| مراجع | ||
|
- آدمیت، فریدون و هما ناطق (2536)، افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشرنشدۀ دوران قاجار، تهران، نشر آگاه.
- اردشیریان، شهرام (1400)، انتخابات مجلس شورای ملی در کرمانشاهان، کرمانشاه: طاق‌بستان.
- بایگانی شخصی و اسناد خانوادگی هرمز بیگلری (از نوادگان بیگلربیگی کرمانشاهان)
- بشیریه، حسین (1389)، جامعه‌شناسی سیاسی؛ نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران: نشر نی.
- بیات، کاوه (1369)، ایران و جنگ جهانی اول؛ اسناد وزارت داخله، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی.
- پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه؛ ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: نشر خوارزمی.
- حبیب‌زاده، محمدجعفر و کاظم کوهی اصفهانی (1391)، «بررسی و تحلیل ارکان جرم تصرف عُدوانی در حقوق ایران»، فصلنامه حقوق، دوره 42، شمارۀ 4، صص97-116.
- رابینو، اچ. ال (1391)، گزارشی از بازرگانی و اجتماع شهر و ایالت کرمانشاه در سده نوزدهم، ترجمۀ محمدرضا همزه‌ای، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
- رحمانیان، داریوش و مهدی میرکیانی (1392)، «تأثیر بلواهای نان بر روابط حکومت و مردم در عصر ناصری»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال دوم، شمارۀ 2، صص65-91.
- سلطانی، محمدعلی (1373)، تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج3، 4، تهران: سها.
- صفایی، ابراهیم (1347)، «صندوق عرایض»، مجله نگین، شماره 42، صص39-40.
- طلایی، زهرا (1383)، «بررسی و معرفی نسخه خطی (مجموعه اسناد)؛ سواد کتابچه شکایت‌ها و عرض‌حال سال 1291-1292ق»، گنجینه اسناد، شمارۀ 56، صص38-43.
- ططری، علی (1388)، «بررسی جایگاه عریضه در پژوهشهای اسنادی»، پیام بهارستان، دورۀ دوم، سال اول، شمارۀ 4، صص465-476.
- فربرن، مایلز (1394)، تاریخ اجتماعی، مسائل، راهبردها و روش‌ها، ترجمۀ ابراهیم موسی‌پور بشلی و محمد‌ابراهیم باسط، تهران: سمت.
- فرجیها، محمد و حسین جوادی (1393)، «مطالعه جرم‌شناسی تخلفات و فساد اداری»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهاردهم، شمارۀ 54، صص243-266.
- کرزن، جرج (1367)، ایران و قضیه ایران، ترجمۀ غلامعلی وحید مازندرانی ج2، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
- کرمعلی، اکرم، سهم‌الدین خزایی و محسن رحمتی (1401)، «گونه‌شناسی اعتراض‌های زنان در عصر ناصری (1264-1313)»، مجلۀ (تاریخ) ایران، دوره 15، شمارۀ 1، صص245-262.
- کشاورز، اردشیر (1382)، زندگان عرصه عشق، ج1، کرمانشاه: طاق‌بستان.
- کلارک، جی. آی. و بی. دی. کلارک (1394)، کرمانشاه مرکز استان پنجم، ترجمۀ کیومرث ایران‌دوست و کسری آشوری، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
- لمبتون، ا. ک. س. (1377)، مالک و زارع در ایران، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- مجموعه مصوبات ادوار اول و دوم قانونگذاری مجلس شورای ملی (1318)، نشر مجلس.
- مستوفی، عبدالله (1360)، شرح زندگانی من، ج1، تهران: نشر زوار.
- معتمدی، فرج‌الله‌خان (1385)، نهضت مشروطیت در کرمانشاه و کنگاور؛ یاداشت و خاطرات میرزا فرج‌الله‌خان معتمدی و امان‌الله‌خان ساری اصلان امیر تومان، به کوشش محمدعلی سلطانی، تهران: انتشارات مؤسسۀ تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- همدانی، فریدالملک (1354)، خاطرات فرید، گردآوری مسعود فرید، تهران: زوار.
- روزنامه حبل‌المتین یومیه (1325ق)، شمارۀ 25.
- روزنامه فرهنگ (30 ذی‌قعده 1302)، سال هفتم، شماره 324.
- روزنامه مجلس (1325ق)، شمارۀ 142.
- ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، س 1335، ک 37، پ89:53.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 501ع4آآ1.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 240012726.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 57/10ت/2/آ1.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 240002373.
-سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 123176/298.
-سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 58528-298.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 14/66/56-29000.
- کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای ملی (کمام)، اسناد به شماره‌های: 2/17/148/2؛ 5/4/1/17/148/2؛ 16/7/1/17/148/2؛ 4/10/1/17/148/2؛ 15/4/1/17/148/2؛ 10/1/17/148/2؛ 3/2/1/3/1/3؛ 10/1/17/148/2؛ 10/1/17/148/2؛ 2/10/1/17/148/2؛ 1/12/17/148/2؛ 4/1/405/1043/2؛ 4/1/17/148/2؛ 4/1/17/148/2؛ 9/10/1/17/148/2؛ 4/10/1/17/148/2؛ 9/1/17/148/2؛ 6/1/17/148/2؛ 10/1/17/148/2؛ 41/10/1/17/148/2؛ 5/3/1/17/148/2؛ 8/3/1/17/148/2؛ 15/1/17/148/2؛ 37/10/1/17/148/2؛ 48/10/1/17/148/2؛ 2/1/17/148/2؛ 21/2/1/17/148/2؛ 12/1/17/148/2؛ 11/10/1/17/148/2؛ 55/10/1/17/148/2؛ 5/4/1/17/148/2؛ 4/11/148/2؛ 21/2/1/17/148/2؛ 50/10/1/17/148/2؛ 8/1/17/148/2؛ 10/1/17/148/2؛ 4/1/17/148/2؛ 3/10/1/17/148/2؛ 41/10/1/17/148/2؛ 5/2/3/129/2؛ 14/1/32/2/3؛ 13 /1/32/2/3؛ 4/1/32/2/3؛ 15/1/32/2/3؛ 5/1/32/2/3؛ 2/1/1/32/2/3؛ 8/1/1/32/2/3؛ 9/1/3/3/4؛ 9/1/3/3/4؛ 9/1/3/3/4-5769؛ 63/1/28/58/4؛ 59/25/58/4؛ 52/1/28/58/4؛ 14/1/21/121/5؛ 4/1/21/121/5؛ 21/10/21/121/5؛ 1011-5769؛ 81/1/28/58/4؛ 5795-1011؛ 43/1/28/58/4؛ 5763-1011؛ 37/1/21/121/5؛ 27/1/21/121/5؛ 1011-6957؛ 1011-5809؛ 1011-5805؛ 57/25/58/5؛ 10/1/28/58/4؛ 1011-5791؛ 1011-5771؛ 1011-5794؛ 38/1/28/58/4؛ 11/1/21/121/5-1011؛ 1/1/21/121/15/1011؛ 56/1/28/58/4؛ 1011-5797؛ 28/1/28/58/4؛ 1011-5780؛ 78/1/21/121/5؛ 70/1/21/121/5؛ 1011-5816؛ 29/1/21/121/5؛ 1011-5776 -1011-5789؛ 1011-5819؛ 1011-5777–1011؛ 5773-34/1/21/121/5؛ 16/1/21/121/5؛ 24/1/21/121/5؛ 5813-1011؛ 5788-1011؛ 22-1011؛ 3058/1/21/121/5-1011؛ 26/1/21/21/5؛ 17/1/28/58/4؛ 5807-1011؛ 47/1/21/121/5؛ 88/1/31/65/6؛ 17/1/21/121/5؛ 88/1/31/65/6؛ 17/1/21/121/5؛ 1011-5784؛ 1011-5718؛ 2/28/58/4؛ 57/1/21/121/5؛ 5812 -1011؛ 79/1/21/121/5؛ 1011-8842؛ 1011-7857؛ 5779-1011.
- wiesbaden Irene Schneider (2006), The petitioning system in Iran state; society and power relations in the late19 century, harrassowitz verlag. - floor, Willem (2018), Kermanshah city province (1800-1945), Mage publishers. Adamiyat, Fereydoun, Nateg, Homa (2536), Social, Political and Economic Thoughts in Unpublished Works of the Qajar Era, Tehran, Āgah Publishing House. [In Persian] Ardeshirian, Shahram (2021), National Assembly Elections in Kermanshah. Kermanshah: Tāqbostān, Vol. 1. [In Persian] Bashiriyeh, Hossein, (2010), Political Sociology: The Role of Social Forces in Political Life. Tehran, Ney Publishing House. [In Persian] Bayat, Kaveh (1980), Iran and the First World War, Ministry of Interior Documents. National Documents Organization Publications, Vol. 1. [In Persian] Biglari, Hormoz (1995), History of Kermanshah in the Qajar Era Including Historical Documents. Vol. 1, Kermanshah: Tāqbostān Publishing House. [In Persian] Clarke, John Innes (1994), Kermanshah: an Iranian provincial city. Translated by Kiyomars Irandoost and Kasra Ashouri, Tehran, Cultural Heritage and Tourism Research Institute Publications. [In Persian] Collection of resolutions of the first and second legislative periods of the National Consultative Assembly, 1939, Majles Publications. [In Persian] Curzon, George Nathaniel Curzon (1988), Persia and the Persian question. Translated by Gholam Ali and Vahid Mazandarani, Vol. 2, Tehran: Scientific and Cultural Publishing House. [In Persian] Fairburn, Miles (1994), Social history: problems, strategies, and methods, Translated by Mohammad Ebrahim Musapour Bashli, Mohammad Ebrahim Basit, Tehran: Samt. [In Persian] Keshavarz, Ardeshir (2003), Zendegān-e ʻArṣe-ye ʻEšq, Vol. 1, Kermanshah, Tāqbostān. [In Persian] Lambton, Ann Katharine Swynford (1998), Landlord and peasant in Persia: a study of land tenure and land revenue administration. Translated by Manouchehr Amiri, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company. [In Persian] Mostūfī, ʻAbdullāh (1981), Šarḥ-e Zendegānī-ye Man. Tehran: Zavvār Publications. [In Persian] Motamedi, Farajollah Khan (2006), Constitutional Movement in Kermanshah and Kangavar: Notes and Memoirs of Mirza Farajollah Khan Motamedi and Amanollah Khan Sari Aslan Amir Toman, edited by Mohammad Ali Soltani, Tehran: Humanities Research and Development Institute Publications. [In Persian] Pollock, Jacob Edward (1989), Persien. Translated by Kikaus Jahandari, Tehran: Kharazmi Publishing House. [In Persian] Rabino, Hyacinth Louis (2012), Diplomatic and consular reports : Persia. Report on the trade and general condition of the city and province of Kermanshah. Translated by Mohammadreza Hamzeh, Kermanshah: Razi University. [In Persian] Soltani, Mohammad Ali (1994), Detailed History of Kermanshahs. Vols. 3 and 4, Tehran: Soha, First Edition. [In Persian]
Farajiha, Mohammad and Hossein, Javadi (2014), " Investigate Infractions and Corruption with Emphasized the Legal and Cultural Factors in Recreation and Cultural Organization of the Municipality of Isfahan". Social Welfare Quarterly, Vol. 14, No. 54, pp. 243-266. [In Persian] Habibzadeh, Mohammad Jafar; Kazem, Koohi Esfahani (2012), “EXAMINATION OF THE ELEMENTS OF “FORCIBLE ENTRY AND DETAINER” IN IRANIAN LAW”, Law Quarterly, Volume 42, No. 4, pp. 97-116. [In Persian] Karamali, Akram, and Sahameddin Khazaei and Mohsen Rahmati (1401), “Typology of Women's Protests in the Nasserite Era (1848-1896).” Iranian Scientific and Research Journal, Volume 15, Issue 1, Serial Number 1401, pp. 212-245. [In Persian] Rahmanian, Dariush and Mehdi Mir Kiani (2013), “The Impact of Bread-Related Riots on the Relation between People and the Government in the Naserid Era.” Institute for Humanities and Cultural Studies, Vol. 2, No. 2, pp. 65-91. [In Persian] Safaei, Ebrahim (1968). "The Petition Fund". Nangin Magazine, No. 42. [In Persian] Talaei, Zahra (2004), "Review and Introduction of the Manuscript (Document Collection): Literacy of the Complaint and Report Booklet for the Years 1291-92 AH", Ganjineh-e-Asnad, No. 56, pp. 38-43. [In Persian] Tatari, Ali (2009), "Review of the Position of Petition in Documentary Research". Payam-e Baharestan, Vol. 2, No. 1, No. 4, pp. 465-476. [In Persian]
Rūznāmeh-ye Farhang, 30 Dhu al-Qa’dah 1302, Year 7, Issue 324. Rūznāmeh-ye Ḥabl ul-Matīn Daily, 1325 AH 25. Rūznāmeh-ye Maǰles, 1325 AH 142, 115-116.
Kamām: 2/17/148/2- 5/4/1/17/148/2- 16/7/1/17/148/2- 4/10/1/17/148/2- 15/4/1/17/148/2; 10/1/17/148/2- 3/2/1/3/1/3- 10/1/17/148/2- 10/1/17/148/2- 2/10/1/17/148/2 1/12/17/148/2 4/1/405/1043/2; 4/1/17/148/2- 4/1/17/148/2- 9/10/1/17/148/2- 4/10/1/17/148/2 9/1/17/148/2 6/1/17/148/2- 10/1/17/148/2- 41/10/1/17/148/2- 5/3/1/17/148/2- 8/3/1/17/148/2- 15/1/17/148/2- 37/10/1/17/148/2- 48/10/1/17/148/2- 2/1/17/148/2- 2/21/1/17/148/2- 12/1/17/148/2- 11/10/1/17/148/2- 55/10/1/17/148/2- 5/4/1/17/148/2- 4/11/148/2- 21/2/1/17/148/2- 50/10/1/17/148/2- 8/1/17/148/2- 10/1/17/148/2 - 4/1/17/148/2- 3/10/1/17/148/2- 41/10/1/17/148/2- 5/2/3/129/2- 14/1/32/2/3 - 13/1/32/2/3- 4/1/32/2/3- 15/1/32/2/3- 5/1/32/2/3- 2/1/1/32/2/3- 8/1/1/32/2/3- 9/1/3/3/4- 9/1/3/3/4- 9/1/3/3/4-5769 - 63/1/28/58/4- 59/25/58/4- 52/1/28/58/4 -14/1/21/121/5- 4/1/21/121/5- 21/10/21/121/5- 1011-5769 - 81/1/28/58/4; 5795-1011- 43/1/28/58/4- 5763-1011 - 37/1/21/121/5- 27/1/21/121/5- 1011-6957- 1011-5809 - 1011-5805- 57/25/58/5- 10/1/28/58/4- 1011-5791- 1011-5771- 1011-5794- 38/1/28/58/4- 11/1/21/121/5-1011 -1/1/21/121/15/1011- 56/1/28/58/4- 5797-1011 28/1/28/58/4 - 1011-5780- 78/1/21/121/5 70/1/21/121/5- 1011-5816- 29/1/21/121/5- 1011-5776 -1011-5789- 1011-5819- 1011-5777 – 1011-5773 - 34/1/21/121/5- 16/1/21/121/5 24/1/21/121/5- 5813- 1011-5788-1011 22-1011-3058/1/21/121/5-1011 - 1/26/21/5/21- 17/1/28/58/4- 5807-1011- 47/1/21/121/5- 88/1/31/65/6- 17/1/21/121/5- 88/1/31/65/6- 17/1/21/121/5- 1011-5784 - 1011-5718 - 2/28/58/4- 57/1/21/121/5 - 5812 -1011- 79/1/21/121/5- 1011-8842- 1011-7857 5779-1011 Sākmā: 240012726-240012726-501 4AA1 57/10T/2/A1/240002373- 123176/298- 58528-298 - 14/66/56-29000. Estadokh: S 1335, K 37, P 89:53 . Personal archive and family documents of Hormoz Biglari (descendant of Biglarbey of Kermanshah) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 125 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |
||