پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 941 |
| تعداد مقالات | 7,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,854,122 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,499 |
بررسی شکل‌گیری دیوان اهل حق در دورۀ سلطان اسحاق برزنجی و آثار آن | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 5، دوره 34، شماره 62 - شماره پیاپی 152، شهریور 1403 | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2024.47295.2937 | ||
| نویسنده | ||
| منصور رستمی* | ||
| مدرس مرکز آموزش عالی حوزوی علامه طباطبایی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اینکه منابع آیینی اهل حق رمزواره بیان شده، تاریخ پیدایش آن در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. با رمزگشایی از متون اهل حق درمی‌یابیم که یارسانیان ظهور و بروز آن را به عصر حضرت علی(ع) برگردانده‌اند. مهد پیدایش اهل حق در قرن دوم قمری در کرمانشاه و لرستان بوده است. با ظهور سلطان اسحاق برزنجی در قرن هفتم و هشتم، تشکیلات آیین‌یاری (اهل حق) در اوراماناتِ کرمانشاه شکل گرفت. در مقالۀ حاضر به این پرسش پاسخ داده شده است که شکل‌گیری تشکیلات آیین اهل حق در «پردیور» چه نتایجی به دنبال داشت؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که با حضور کاکه‌ای‌های برزنجه از توابع استان سلیمانیۀ عراق، یارسانیان غرب ایران و اشخاصی که از بلاد مختلف راهی پردیور شده بودند، دیوان یاری سامان یافت. در این دوره، قوانین و احکام آیینی آن توسط سلطان اسحاق و برخی از یارانش بیان گردید که فصل تازه‌ای در حیات اجتماعی، فرهنگی و آیینی این طایفه را به دنبال داشت و جغرافیای زیستی اهل حق فراتر از ایران و عراق گسترش پیدا‌کرد این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی، با تکیه بر متون اصلی آیینی و بهره‌برداری از آثار عالمان این طایفه، به تبیین و بررسی کیفیت شکل‌گیری تشکیلات (دیوان) آیین یارسان در پردیور پرداخته است. چگونگی توسعۀ و تقنین این آیین در عصر سلطان اسحاق، از دیگر اهداف این مقاله است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سلطان اسحاق؛ دیوان یاری؛ آیین اهل حق؛ آیین یارسان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Formation of the Ahl al-Haqq Court during the Period of Sultan Ishaq Barzanji and Its Works | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mansour Rostami | ||
| Lecturer, Kermanshah Seminary Higher Education Center, Kermanshah, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Since the religious sources of the Ahl al-Haqq express themselves in cryptic a language, the date of their origin is shrouded in a veil of ambiguity. By deciphering the texts of the Ahl al-Haqq, we find that the Yarsanis have traced its emergence and manifestation to the era of Imam Ali (AS). The cradle of the emergence of the Ahl al-Haqq was in Kermanshah and Lorestan in the second century of the lunar calendar. With the advent of Sultan Ishaq Barzanji in the seventh and eighth centuries, the Ayinyari (Ahl al-Haqq) organization was formed in the Oramanas of Kermanshah. The present article answers the question of what were the results of the formation of the Ahl al-Haqq religious organization in the “Pardivar”? The research findings show that the Divan Yari was organized with the presence of the Kakeis of Barzanjeh from the Sulaymaniyah province of Iraq, the Yarsanis of western Iran, and people who had come to Pardivar from different countries. During this period, its ritual laws and rules were stated by Sultan Ishaq and some of his companions, which led to a new chapter in the social, cultural, and ritual life of this tribe, and the biogeography of the Ahl al-Haqq expanded beyond Iran and Iraq. This article, with a descriptive-analytical approach, based on the main ritual texts and utilizing the works of the scholars of this tribe, has explained and examined the quality of the formation of the organization (Divan) of the Yarsan religion in Pardivar. The development and codification of this religion in the era of Sultan Ishaq is another aim of this article. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sultan Ishaq, Divan Yari, Ahl al-Haqq religion, Yarsan religion | ||
| مراجع | ||
|
- افضلی، سید قاسم (2011)، سیری به سوی خاندان سید محمد گوره سوار، با مقدمۀ سید مسعود افضلی، ج1، عراق-اربیل: مرکز تحقیق و نشر مکریانی.
- القاصی، مجید (1358)، آئین یاری اهل حق، تهران: انتشارات مؤلف.
- پارسا، علیرضا، محمدابراهیم مالمیر، رضا رسولی شربیانی و منصور رستمی (1400)، «تبیین و بررسی تجلی خداوند از نگاه آیین یارسان (اهل حق) و عرفان اسلامی»، مجله نقد و نظر، شمارۀ 103، صص111-147.
- پردیور (1389)، ترجمۀ سید امرالله شاهابراهیمی، [بی‌جا]: [بی‌نا].
- جیحون‌آبادی، نعمت‌الله (1361)، حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت، با مقدمه و تصحیح محمد مُکری، تهران: کتابخانه طهوری، چاپ دوم.
- حسینی، سید محمد (1395)، ترجمه و شرح دیوان گوره، ج1، تهران: انتشارات پرسمان.
- حسینی، سید محمد و حشمت آژنگ (1390) ، یارِ وِریا، عراق (سلیمانیه): انستیتو فرهنگی کرد.
- دیوان‌گوره (1382)، گردآوری سید محمد حسینی، کرمانشاه: انتشارات باغ نی.
- رستمی، منصور (1402)، آیین یارسان (اهل حق)، قم: انتشارات شاکر.
- رستمی، منصور (1403)، «بررسی و منزلت امام حسین(ع) در آیین اهل حق»، مجلۀ نقد و نظر، شمارۀ 113، صص137-171.
- رستمی، منصور (1401)، «ریشه‌یابی منشأ میانی بنیادین آیین یارسان در فرق اسلامی»، پژوهشهای ایران‌شناسی، دورۀ 12، شمارۀ 2، صص247-264.
- روحتاو از برزنجه تا شاهو [بی‌تا]، ترجمه و حواشی سید محمد حسینی، عراق: [بی‌نا].
- شیخ صدوق، محمدبن علی (1362)، خصال، ترجمۀ آیت‌الله کمره‌ای، ج2، [بی‌جا]: کتابخانه اسلامیه، چاپ چهارم.
- صفی‌زاده، صدیق (1363)، کلام دورۀ بهلول، تهران: کتابخانه طهوری.
- صفی‌زاده، صدیق (1361)، دورۀ هفتوانۀ سرانجام، با مقدمه و ترجمۀ صدیق صفی‌زاده بوره‌که‌ئی، تهران: کتابخانۀ طهوری.
- صفی‌زاده، صدیق [بی‌تا]، نامۀ سرانجام، با مقدمه و ترجمۀ دکتر صدیق صفی‌زاده.
- طاهری، طیب (2013)، تاریخ و فلسفۀ سرانجام، عراق-اردبیل: خانۀ موکریانی، چاپ سوم.
- عابدین (1393)، به کوشش سید امرالله شاهابراهیمی، [بی‌جا]: [بی‌نا].
- کلام (1394)، ترجمۀ سید امرالله شاهابراهیمی.
- معین، محمد (1371)، فرهنگ معین، ج2، تهران: امیرکبیر، چاپ هشتم.
- میره‌بیگی، طهمورث [بی‌تا]، منزل عاشقان، [بی‌جا]: [بی‌نا].
- مینورسکی، ولادیمیر (1378)، «اهل حق»، سه گفتار تحقیقی در آئیین اهل حق، ترجمۀ محمدعلی سلطانی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی سُها.
- نظری جلالوند، علی [بی‌تا]، «نگاهی صرفا تاریخی به پیدایش دین یاری (اهل حق)»، مجلۀ پیام یاری، شمارۀ 10.
- بانیارانی، تیمور [بی‌تا]، دفتر.
- سورانی، نوروزعلی [بی‌تا]، دفتر، کاتب کرندی 1362.
- شیخ امیر [بی‌تا]، دیوان کلام، به خط سید ایمان خاموشی.
- کلام برزنجه [بی‌تا]، کاتب: سید ایمان خاموشی.
- کلام دورۀ سیروان [بی‌تا]، به خط سید ایمان خاموشی.
- کلام دورۀ بابا ناوس [بی‌تا].
- کلام چهلتن [بی‌تا].
- کلام نوروز، [بی‌تا]، دفتر.
ʻĀbedīn (2014).. Translation and explanation: Seyyed Amrollah Shahebrahimi.[In Presian] Afzali, Seyyed Qasim (2011). A Journey to the Family of Seyyed Mohammad Gore-Savar. With an Introduction by Seyyed Masoud Afzali (First Edition). [In Presian] Al-Qasi, Majid (1979). Āʾīn Yārī Ahl-e Ḥaqq (First Edition). Tehran: Publisher: Mūallef. [In Presian] Cheraghpouran, Kiyumars (2010). Ḥażrat-e ḵān Almās: Translation and short commentary on some blessed Kalams (first edition). Tehran: Aʻyān Publications. [In Presian] Daftar Kalam Seyyed Farzi (n.d.). Writer Seyyed Eman Khamushi 1381. Handwritten. [In Presian] Dīvān-e Gūre (2003). With introduction and footnotes: Seyyed Mohammad Hosseini (first edition). Kermanshah: Bāḡ Ney Publications. [In Presian] Dīvān-e Gūre (2016).. Translation and explanation: Seyyed Mohammad Hosseini (first edition). Iraq - Sulaymaniyah. Kurdish Institute. [In Presian] Kalām (1394). Translator: Seyyed Amerollah Shahebrahimi. [In Presian] Kalām-e Barzanǰeh (n.d.). Scribe of Seyyed Iman Khamoshi. Handwritten. [In Presian] Kalām-e Cheheltan (n.d.). Handwritten. [In Presian] Kalām-e Doūreh-ye Sīrvān (n.d.). Written by Seyyed Iman Khamoshi. [In Presian] Kalām-e Dūreh-ye Bābānāvūs (n.d.). Handwritten. [In Presian] Maǰalleh-ye Payām-e Yārī (n.d.). Unpublished: Issue 10. The article of Siri in the Garden of Kalam, by Narges Kaviani; Deeds and Service, by Rahim Shahoui; Bibliography of Yarsan, by Mansour Saravand; A purely historical look at the emergence of the religion of Yaris (Ahl al-Haqq), by Ali Nazari Jalalvand. [In Presian] Mireh Beigi, Tahmoureth (n.d.). Manzel-e ‘ĀŠeqān. (n.p.). [In Presian] Moein, Mohammad (1992). Farhang-e Moʻīn (8th edition). Tehran: Amīr Kabīr. [In Presian] Nāme-ye Saranǰām (n.d). With an Introduction and Translation by Dr. Sediq Safizadeh. [In Presian] Pardīvar (1990). Translated by Seyyed Amrollah Shahebrahimi. [In Presian] Parsa, Alireza; Malmir, Mohammad Ebrahim; Rasouli Sharbayani Reza; Rostami Mansour (1991), An Account and Consideration of God's Manifestation from the Standpoint of the Yârî Denomination (Ahl-i Ḥaqq) and Islamic Mysticism. Issue: 103: pp. 147-111. [In Presian] Rostami, Mansour (1999). Āyīn Ahl-e Ḥaqq (Kākeh-ī) – Āyīn Yārsān (First Edition). Qom: Šāker Publications. [In Presian] Rūḥtāw az Šāhū Tā Barzanǰeh (n.d.).. Translation and annotations: Seyyed Mohammad Hosseini (first edition). Iraq. [In Presian] Šeīḵ Ṣadoūq (1983). ḵīṣāl (fourth edition). Translator: Ayatollah Kamre’i. Publisher: Islamic Library. [In Presian] Sheikh-Amir (n.d.). Dīvān-e Kalām. Handwritten, handwriting of Seyyed Iman Khamoshi [In Presian] Soltani, Mohammad Ali (1999). Three research discourses in the religion of the righteous (first edition). Article on the righteous, Hassan Khan Etemad al-Saltanat. Saeed Khan Kurdestani. Article on the sect of the righteous. Minorsky, Vladimir. Article on the righteous. Translated by: Mohammad Ali Soltani. Tehran: Sohā Cultural Institute. [In Presian] Taheri, Tayyeb (2013). History and Philosophy of the End (third edition). Iraq - Ardabil. [In Presian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 125 |
||