
تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 941 |
تعداد مقالات | 7,773 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,854,196 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,557 |
معیار شناسایی نهاد طلاق خودسرانه در نظامهای حقوقی ایران، عراق و الجزایر | ||
مطالعات زن و خانواده | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 34، مهر 1403، صفحه 135-163 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jwfs.2024.44836.3020 | ||
نویسندگان | ||
مینا سالم پور* 1؛ محمد روشن2؛ حسین سیمایی صراف1 | ||
1دانشکده حقوق، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران | ||
2پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
طلاق حقی است که شارع مقدس تحت اقتدار زوج قرار داده است. لیکن اعمال آن باید در راستای غرض مقصوده شارع و برای دستیابی به مصلحت مشروع و متناسب باشد؛ در غیر این صورت زمینه تحقق طلاق خودسرانه مهیا می گردد. در نظام حقوقی ایران به نهاد طلاق خودسرانه و معیارهای آن عنایت لازم نشده است، در حالی که پیش بینی این نهاد و شناسایی معیارهای آن با توجه به آثار حقوقی مترتب برآن، از جمله اجرت المثل ایام زوجیت؛ نحله؛ تنصیف دارایی و جبران خسارت ضرورت دارد. از سویی دیگر در کنترل اراده مستبدانه مرد نقش بسزایی خواهد داشت. یافته های پژوهش، بیانگراین است که علیرغم سکوت نظام حقوقی ایران؛ با مطالعه درآیات قرآن؛ روایات؛ فتاوی فقها معلوم می گردد که، معیارهای قصد اضرار؛ فقد مصلحت مشروع؛ عدم تناسب مصلحت ذیحق و ضرردیگری؛ تعارض با غرض شارع و مخالفت با عرف به عنوان معیارهای شناسایی نهاد طلاق خودسرانه قابل استنتاج است. به موجب ماده 7 قانون مدنی عراق سه معیار قصد اضرار؛ فقد مصلحت مشروع و عدم تناسب بین مصلحت و مفسده به عنوان ضابطه تشخیص خودسری در استفاده از حق پیشبینی شده است. مقنن الجزائری در قانون مدنی، معیارهای شخصی که مربوط به قصد و نیت درونی است و معیار موضوعی که مبتنی بر عدم تعادل بین مصلحت کسب شده و ضرر وارد به دیگری است را به عنوان ملاک های تمییز سوءاستفاده از حق پیش بینی نموده است. در عمل قضات در تشخیص طلاق خودسرانه از غیر آن، بر اساس ضابطه های پیشگفته رای صادر مینمایند. | ||
کلیدواژهها | ||
طلاق خودسرانه؛ نظام حقوقی ایران؛ نظام حقوقی عراق؛ نظام حقوقی الجزائر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The criteria for the identification of highhanded divorce in the legal systems of Iran, Iraq and Algeria | ||
نویسندگان [English] | ||
Mina Salempour1؛ mohammad roshan2؛ Hossein Simaei saraf1 | ||
1Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
2Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Divorce, granted by the sacred lawgiver, is controlled by the husband, but it must align with the institution's philosophy to avoid arbitrary divorce. Iran's legal system has not given enough attention to this issue and its criteria. Predicting arbitrary divorce and its criteria, including financial matters, property division, and compensation, is crucial. It also helps in controlling a man's autocratic will. Studying Quranic verses, narrations, and jurists' rulings reveals criteria for arbitrary divorce: intention to cause harm, loss of legitimate benefits, lack of proportionality between parties' rights, conflicting with the lawgiver's purpose, and contradicting customary norms. The Iraqi Civil Code considers three criteria for abuse of a right: malicious intent, lack of legitimate interest, and disproportion between interest and harm, guiding the identification of arbitrary exercise. Algeria's civil law defines personal and objective criteria to distinguish misuse of the right based on intentions and the balance between benefits and harm. Judges differentiate divorce from other arbitrary actions based on these principles. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
arbitrary divorce, legal system of Iran, legal system of Iraq, legal system of Algeria | ||
مراجع | ||
أیمن، مصطفی الدباغ، (2014)، التعسف فی الطلاق، المجلد الثامن عشر، ، مجلة جامعة الأقصی، العدد الأول. بلحاج العربی، (2014)، النظریة العامة للالتزام فی القانون المدنی الجزائری، ج2، ط6، بن عکنون –الجزائر. بلحاج العربی، (2006)، قانون الأسرةمع تعدیلات الأمر 05-02ومعلقا علیه بمبادئ المحکمة العلیا خلال أربعین سنة، ،2006-1966دیوان المطبوعات الجامعیه. بلحورابی، سعاد، (2014)، نظریه التعسف فی استعمال الحق و تطبیقها فی الفقه الاسلامی و القانون الوضعی الجزائر، مذکره للنیل شهاده الماجستر، جامعه مولود معمری – تیزی وزو. بن زیطة عبد الهادی، (2006-2005) تعویض الضرر المعنوی فی قانون الأسرة الجزائری والفقه الإسلامی، دراسة لنماذج تطبیقیة مذکــرة مکملــة لنیـــل شهـــادة الماجــســتــیـــــر التتخصص العلوم الاسلامیه السنه الجامعیه. بهرامی احمدی، حمید، (1370)، سوءاستفاده ازحق مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و دیگر نظامهای حقوقی، چ دوم، تهران، انتشارات اطلاعات. بن عماره صوریه رانیا،( 2019-2020)، الطلاق التعسفی فی قانون الاسره الجزائری، مذکرة نهایة الدراسة لنیل شهادة الماستر جامعة عبد الحمید بن بادیس مستغانم، کلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، السنة الجامعیه. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، (1366)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، چاپ اول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. جمیل فخری محمد جانم، (2013)، التدابیر الشرعیة للحد من الطلاق التعسفی فی الفقه والقانون، عمان –الأردن، دار الحامد للنشر والتوزیع. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1378)، مبسوط ترمینولوژی، ج 3، تهران، گنج دانش، چاپ اول. حرعاملی، محمد بن حسن، (بی تا)، تفصیل الوسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج 26، باب اول از ابواب ارث، موسسه ال بیت علیهم السلام الاحیاء التراث. خمینی، سیدروح الله، (1387)، تحریر الوسیله، ج چهارم، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ دوم، موسسه انتشارات دارالعلم. رحان عبدالله محمد، (2021-2020)، الطلاق والحقوق المالیة للمراة المطلقه دراسة تحلیلة مقارنة فی ضوء قانون الاحوال الشخصیة العراق، القانون والسیاسه، جامعه نوروز، کردستان العراق، 1. شهیدی، مهدی، (1385)، مجموعه مقالات حقوقی، تهران، مجد. طباطبایی، سید محمد حسین، (بی تا) تفسیر المیزان، جلد2، ترجمه مصباح یزدی، محمد تقی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. طباطبایی، سید محمد حسین، (بی تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 2، منشورات جامعه المدرسین فی حوزه العلمیه قم. طبرسی، امین الدین ابوعلی الفضل بن الحسن، (1367)، تفسیر جوامع الجامع، جلد اول، چاپ دوم تهران، انتشارات دانشگاه تهران. طاهری، محمد علی، (1384) دانشنامه حقوق خصوصی، ج 2، تهران، انتشارات محراب فکر، چاپ اول. ظفری، فرخدخت، (1353) طلاق در قانون کنونی ایران، رسالة دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا، دانشگاه ملی ایران. عبدالامیر کاظم زاهد، السلطه التقدیریه لقاضی احوال الشخصیه نفقه الطلاق التعسف دراسه اصولیه فی الفقه الاسلامی و قانون احوال الشخصی العراقی، جامعه امام صادق قسم القانون، الدراسات الادیان، عدد40. مجید، عمی العبیدی، (2009)، الطلاق التعسفی فی الشریعة والقانون، مجلة جامعة الانبار العلوم الاسلامیه، المجلد األاول، العدد الثالث. مسعوده، بودیه، (2016 -2015)، الطلاق التعسفی دراسه مقارنه بین الفقه الاسلامی و قانون الاسره الجزائری، مذکره مکمله لمقتضیات نیل شهاده الماستر، جامعه محمد بو ضیاف بالمسیله. مسعوده، نعیمه الیاس2010- 2009)، التعویض عن الضرر فی بعض مسائل الزواج و الطلاق، رسالة لنیل شهادة الدکتورا فی القانون الخاص الجزائر، جامعة أبی بکر بلقاید – تلمسان. مظفر، محمدرضا، (1403 ه- 1983م.) اصول الفقه، المجلد الاول، الطبعه الرابعه بیروت، دارالتعارف للمطبوعات. مطهری، مرتضی،(1373)، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا موسسه چاپ و صحافی، چاپ هجدهم وسیله، رقیق، کریمه، جعیجع، (2020-2019)، احکام الطلاق التعسفی فی القانون الجزائری، مذکره مقدمه لنیل الشهاده الماستراکادمی الجمهوریة الجزائریة، میدان الحقوق والعلوم السیاسیه تخصص حقوق الاسره، جامعه محمد بوضیاف المسیله. References Abdul Amir K., The Discretionary Authority of the Personal Status Judge in Alimony for Arbitrary Divorce: A Fundamental Study in Islamic Jurisprudence and Iraqi Personal Status Law, Imam Sadiq Society - Law Department, Religious Studies, Issue 40. (text in Arabic) Ayman, M. (2014). Arbitrariness in Divorce, Volume Eighteen, Al-Aqsa University Journal, Issue One. (text in Arabic) Bahrami Ahmadi, H. (1991). Abuse of the Right to Study: A Comparative Study in Islamic Law and Other Legal Systems, 2nd Edition, Tehran, Entesharat-e Ettela'at Publications. (text in Persian) Belhadj A. (2006). Family Law with Amendments of Order 05-02 and Annotated with the Principles of the Supreme Court Over Forty Years, 2006-1966, University Publications Council. (text in Arabic) Belhadj A. (2014). General Theory of Obligation in Algerian Civil Law, Volume 2, 6th Edition, Ben Aknoun - Algeria. (text in Arabic) Belhourabi, S. (2014). The Theory of Arbitrariness in the Exercise of Right and its Application in Islamic Jurisprudence and Positive Law in Algeria, Master's Thesis, University of Mouloud Mammeri - Tizi Ouzou. (text in Arabic) Ben A. & Souria R., (2019-2020). Arbitrariness in Divorce in Algerian Family Law, Final Thesis for the Master's Degree, Abdelhamid Ibn Badis University Mostaganem, Faculty of Law and Political Science, Academic Year. (text in Arabic) Ben Zita A. (2006-2005). Compensation for Moral Damage in Algerian Family Law and Islamic Jurisprudence, A Study of Practical Applications, Supplementary Thesis for the Master's Degree in Specialized Islamic Sciences, Academic Year. (text in Arabic) Har'amli, M., (no date). Tafsir al-Wasa'il al-Shi'a ila Tahqiq Masa'il al-Shari'ah, Volume 26, First Chapter on the Issues of Inheritance, Al-Bayt Institute for the Revival of Heritage. (text in Arabic) Jafary Langroudi, M.J.(1999). Comprehensive Terminology, Volume 3, Tehran, Ganj Danesh Publications, First Edition. (text in Persian) Jamal Fakhri M.J., (2013). Sharia Measures to Curb Arbitrary Divorce in Jurisprudence and Law, Amman - Jordan, Dar Al-Hamid for Publishing and Distribution. (text in Arabic) Khomeini, S.R. (2008). Tahreer al-Wasilah, Volume Four, Translated by Sayyid Mohammad Baqer Musavi Hamadani, Second Edition, Dar al-'Ilm Publications Institute. (text in Persian) Majid, U. (2009). Arbitrariness in Divorce in Sharia and Law, Journal of Anbar University for Islamic Sciences, Volume 1, Issue 3. (text in Arabic) Masouda, B.(2016-2015). Arbitrary Divorce: A Comparative Study between Islamic Jurisprudence and Algerian Family Law, Supplementary Thesis for the Master's Degree, University of Muhammad Boudiaf in M'sila. (text in Arabic) Masouda, N.E. (2010-2009). Compensation for Damages in Some Marriage and Divorce Issues: A Dissertation for the Doctorate in Private Law, Abi Bakr Belkaid University - Tlemcen. (text in Arabic) Motahhari, M. (1994). The Legal System for Women in Islam, Sadr Publishing Institute, Eighteenth Edition. (text in Persian) Muzaffar, M.R. (1983). Principles of Jurisprudence, Volume One, Fourth Edition, Beirut, Dar al-Ta'aruf for Publications. (text in Arabic) Rahan A.M. (2021-2020). Divorce and Financial Rights of the Divorced Woman: A Comparative Analytical Study in Light of the Personal Status Law of Iraq, Law and Politics Journal, University of Nourouz, Kurdistan, Iraq, Issue 1. (text in Arabic) Shahidi, M. (2006). Collection of Legal Articles, Tehran, Moj. (text in Persian) Tabarsi, A., (1988). Tafsir Jawami' al-Jami, Volume One, Second Edition, Tehran, University of Tehran Publications. (text in Persian) Tabatabai, S.M.H. (no date). Al-Mizan fi Tafsir al-Quran, Volume 2, Publications of the Society of Teachersin the Qom Seminary. (text in Persian) Tabatabai, S.M.H. (no date). Tafsir al-Mizan, Volume 2, Translated by Misbah Yazdi, Mohammad Taqi, Alameh Tabatabai Scientific and Intellectual Foundation. (text in Persian) Taheri, M.A. (2005). Encyclopedia of Private Law, Volume 2, Tehran, Mehrab Fekr Publications, First Edition. (text in Persian) Tamimi Amadi, A.(1987). Classification of Pearls of Wisdom and Droplets of Speech, Editor: Darayati, Mostafa, First Edition, Qom, Islamic Propagation Office. (text in Persian) Waseela, R., Karima, J (2020-2019). Provisions of Arbitrary Divorce in Algerian Law,Thesis submitted for the Master's Degree in Family Law at Mohamed Boudiaf University in M'sila, Faculty of Law and Political Science. (text in Arabic) Zaferi, F. (1974). Divorce in Contemporary Iranian Law, Master's Thesis in Criminal Law, National University of Iran. (text in Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19 |