
تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 967 |
تعداد مقالات | 8,010 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,573,826 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,692 |
حق تولیدمثل: مطالعه انتقادی در اسناد بین المللی حقوق بشر | ||
مطالعات زن و خانواده | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 35، دی 1403، صفحه 21-46 اصل مقاله (422.58 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jwfs.2024.43426.2970 | ||
نویسنده | ||
محدثه معینی فر* | ||
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
تولید مثل و باروری انسان و ابعاد مختلف آن از مهم ترین موضوعات در سر تا سر جهان است. یکی از حوزه های تحلیل این حق، اسناد بینالمللی حقوق بشر است، زیرا این اسناد روندهای بینالمللی شکل گیری و توسعه این حق را نشان می دهند. بنابراین، این مقاله در پی دستیابی به درکی مناسب از تعریف، ماهیت، دامنه و محتوا، صاحبان و متعهدان حق تولید مثل است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در اسناد حقوق بشری، تعریف مشخص و مورد توافقی از حق تولید مثل وجود ندارد. نظریه های گوناگون (نظریه هوفلد در مورد حق، نظریه اراده- انتخاب و نظریه سود- منفعت) نمی توانند ماهیت حق تولید مثل را بهخوبی موجه کنند. به علاوه، چالشهای معرفت شناختی زیادی در خصوص محتوا و دامنه حق تولید مثل و تعهدات دولتها نسبت به آن در این معاهدات وجود دارد که استیفای حق تولی دمثل را دشوار یا حتی غیرممکن میکند. | ||
تازه های تحقیق | ||
عدم شفافیت مفهوم، محتوا و دامنه حق تولیدمثل و باروری در حوزه اسناد حقوق بشر، این حق را که در اسناد قانونی به رسمیت شناخته و تضمینشده، بیاثر کردهاست. درنتیجه، استیفای حق تولیدمثل بر اساس قوانین داخلی، پیچیدهتر میشود. از همین رو است که تا به امروز تلاش کمی برای بهبود وضعیت استیفای حق تولیدمثل انجامشده است. علاوه بر اشکال فوقالذکر، بودجه بیشتری برای فراهمکردن شرایط استیفای این حق لازم است و راهکارهای تحقق این موضوع نیز در کشورهای مختلف تفاوت دارد. در این مقاله سعی شدهاست تا با نگاهی انتقادی به تبیین ابعاد مبهم حق تولیدمثل پرداخته شود. اگرچه برخی پژوهشگران معتقدند در اجلاس بینالمللی جمعیت و توسعه حق تولیدمثل تعریف شده، اما واقع آن است که این توضیحات، تعریف و تبیین آن نیستند و فقط برخی ابعاد یا مصادیق حق تولیدمثل را توصیف میکنند. بهعلاوه، ماهیت حق تولیدمثل روشن نیست و از آن در حقوق بینالملل بحثی نشده است. برای درک ماهیت این حق، میتوان به نظریههایی چون نظریه هوفلد در مورد حق، نظریه اراده-انتخاب و نظریه سود- منفعت مراجعه کرد. اگر حق تولیدمثل بهعنوان حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در نظر گرفته شود، در این صورت حق- ادعای مدنظر هوفلد خواهد بود، اما نکته مهم این است که ازنظر برخی صاحبنظران کارکردی برای صاحب حق ندارد. در توصیف حق تولیدمثل بر اساس نظریه اراده- انتخاب نیز چالشهایی وجود دارد، مانند ابهام در مفهوم سلطه یا تسلط، موجه سازی بنیانهای فکری تحمیل تکالیف بر افراد، عدم ملاحظه حقوق اولیه انسانی برای افراد نابالغ و بیطرفی دولت و غیره. اشکالات نظریه سود- منفعت در توصیف حق تولیدمثل نیز شامل مواردی چون نادیده گرفتن برابری، عدم سنجش سود و زیان، ابهام در مفهوم منفعت و استفاده از این نظریه برای در نظر گرفتن تولیدمثل انسان بهعنوان یک تکلیف است. اگرچه معاهدات یا اسناد بینالمللی حقوق بشر بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به محتوا و دامنه حق تولیدمثل میپردازند، محتوا و دامنه حق تولیدمثل همچنان در حقوق بینالملل قابلبحث است. به نظر میرسد تمامی اسناد حقوق بشری بههمین ترتیب بسیاری از ابعاد حق تولیدمثل را نادیده گرفته و قادر به تعریف آن نیستند. براساس نظریات مذکور، صاحب حق تولیدمثل صرفاً اشخاص حقیقی هستند، اما متعهدان آن شامل همه اشخاص حقیقی یا حقوقی مانند دولت است. درنهایت، بحثهای مهمی درباره تعهدات دولتها وجود دارد، مانند تعریف و ماهیت این تعهدات، انواع تعهدات، کیفیت تحمیل این تعهدات بر دولتها و کیفیت اجرای این تعهدات توسط دولتهای طرف که ابهام این مفاهیم یکی از عواملی است که استیفای حق تولیدمثل را با مشکل مواجه میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
reproduction؛ reproductive rights؛ human rights؛ treaty؛ instruments | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Reproductive Rights: A Critical Study of International Human Rights Documents | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohaddeseh Moeinifar | ||
Assistant Professor of theology and Islamic thought, Faculty of Islamic Sciences and Researches, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Human procreation and its various features are among the most important topics worldwide. One of the areas of this analysis deals with international human rights documents because these documents show international trends in reproductive rights. Therefore, this paper aims to prepare a venue to understand the definition, nature or entity, scope and content, right - holder and duty bearer, and the obligations of duty-bearers regarding others’ reproductive rights in international human rights organizations. The findings indicated there is no specific and agreed definition of reproductive rights in these human rights documents. The theories (Hohfeld’s theory about a right, the Will - Choice Theory, and the Benefit - Interest Theory) cannot justify the nature of reproductive rights well. There are many epistemological challenges regarding the content and the scope of these reproductive rights and related states’ obligations in those treaties, which made the realization of these reproductive rights difficult or even impossible. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
تولید مثل, حقوق باروری, حقوق بشر, معاهده, اسناد | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
References
Anonymous (2013). Respecting human rights: an introductory guide for business. Germany: Global Compact Network Germany: 1-34. ]Link[ Blank Robert H. (1997). Assisted reproduction and reproductive rights: the case of in vitro fertilization. Politics and the Life Science, 16 (2):279-288. DOI: https://doi.org/10.1017/S0730938400024849 ]Link[ Brock Dan W. (2002). Human cloning and our sense of self’ Science, 296 (5566): 314-316. DOI: 10.1126/science.1070371]Link[ Commons John R. (1925). Law and Economics. The Yale Law Journal, 34 (4): 371-382. DOI: https://doi.org/10.1017/S1744137411000336 ]Link[ Erikson. M. (2000). Reproductive freedom: In the context of international human rights and humanitarian law (First Edition). Kluwer Law International. ]Link[ Fontaneau Francois A. (2013). Student Submission: The Right to Religious Freedom & the Hohfeldian Analysis of Rights Solidarity. The Journal of Catholic Social Thought and Secular Ethics, 3 (1):91-99. ]Link[ Haslegrave M. (2006). ‘Integrating sexual and reproductive rights into the medical curriculum. Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynecology, 20 (3): 433-445. ]Link[ Karimi A. & Chalabi A. (2009). Introduction and elaboration of Hohfelds application in the area of children’s rights. Private Law Studies Quarterly, 38 (3):211-231. DOI: 20.1001.1.25885618.1387.38.3.11.2 (Text in Persian) ]Link[ Miller Alice M. & Roseman Mindy J. (2011). Sexual and reproductive rights at the United Nations: frustration or fulfillment. Reproductive Health Matters, 19 (38):102-118. DOI: 10.1016/S0968-8080(11)38585-0 ]Link[ O'Rourke A. (2009). Refuge from a Jurisprudence of Doubt: Hohfeldian Analysis of Constitutional Law. South Carolina Law Review, 61 (1):141-170. ]Link[ Packer Corinne A.A (1996). The right to reproductive choice: A study in international law. First Edition. Finland: Abo Arkademi University Institute for Human Rights. ]Link[ Shalev C.(2000). Rights to sexual and reproductive health: The ICPD and the convention on the elimination of all forms of discrimination against women. Health and Human Rights, 4 (2): 36-66. DOI: https://doi.org/10.2307/4065196 ]Link[ Sperling D. (2011). Male and Female He Created Them: Procreative liberty, its conceptual deficiencies and the legal right to access fertility care of males. International Journal of Law in Context, 7 (3): 375–400. DOI: https://doi.org/10.1017/S174455231100019X ]Link[ Zampas CH. & Gher Jaime M. (2008). Abortion as a human right: International and regional standards. Human rights law review, 8 (2):249-294. DOI: http://dx.doi.org/ngn008 ]Link[ | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 94 |