پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 941 |
| تعداد مقالات | 7,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,854,676 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,850 |
مناجات ـ قصههای مثنوی | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 28، فروردین 1401، صفحه 131-152 اصل مقاله (522.98 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2022.39919.2326 | ||
| نویسنده | ||
| طاهر لاوژه* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| «مناجات» در مثنوی از یک طرف مفهومی مکاشفه‌ای دارد و از سوی دیگر نقش هنری آن اغلب، توضیح مضامین و تبیین مفاهیم قصههای آن است. مولانا به‌منظور بیان نکات عرفانی و در جهت تکمیل دقایق باطنی خویش کاربرد مناجات را شیوه‌ای مؤثر برای توضیح موضوعات عرفانیِ داستان می‌داند. باید دانست که مولانا در مناجات‌های خویش در راستای نیل به کدام مقاصد سخن عرفانی است؟ بررسی نقش مناجات و کارکرد آن برای درک بهتر مبانیِ جمال‌شناسی مثنوی، تبیین دقیق‌تر نگرش‌های عرفانی مولانا با استفاده از رویکرد تفسیری معانی رمزی قصه و چگونگیِ بسط مفاهیم آن از قِبل قابلیت‌های بلاغی این نوع ادبی، هدف اصلی پژوهش حاضر است. این مقاله به روش توصیفی و به شیوة تحلیل محتوا و نقد اجزای تحقیق، مناجات‌های مثنوی را در ارتباط با درون‌مایة قصههای آن ارزیابی می‌کند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که مناجات ساحتِ جمال‌شناسی مثنوی را تا حد بسیار هنری متحول می‌کند و استفاده از آن، نه‌تنها یافته‌های ذهنی مولانا را در معانی و صورت‌های بدیعی گسترش می‌دهد، بلکه مفاهیم رمزی و مبهم قصه را بر مبنای آن به‌روشنی تفسیر و تأویل می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلام عاطفی مولانا؛ مناجات‌های مثنوی؛ مفاهیم رمزی؛ تفسیر و تأویل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Hymn – Stories in Masnavi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Taher Lavzheh | ||
| Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| "Hymn" in Masnavi has an esoteric meaning on the one hand, and an artistic role, on the other hand, which chiefly explains the themes and concepts of the stories. Rumi, in order to express mystical points and to complete his inner thoughts, considers the use of hymn as an effective way to explain the mystical themes of the stories. It should be known which purposes of mystical speech Rumi intends to achieve by using hymns. Accordingly, investigating the role of hymn and its function for a better understanding of the foundations of Masnavi aesthetics, explicating Rumi's mystical views using the interpretative approach of story’s symbolic meanings, and explaning the way of expansion of its concepts according to the rhetorical potential of this literary genre, are the main objectives of the present research. This article, through applying a descriptive method and using content analysis and criticism of research components, evaluates Masnavi hymns in relation to the content of its stories. The results of the research show that prayers change the field of Masnavi aesthetics to a great extent and its use not only expands Rumi's mental findings in new meanings and forms, but also clearly interprets the symbolic and ambiguous concepts of the story based on it. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Emotional language of Rumi, Masnavi’s hymn, Symbolic concepts, Interpretation | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ترجمه محمدمهدی فولادوند (1382). دارالقرآن الکریم.
اکبری، سعید و همکاران (1399). «بازشناسی تحلیلی تأویل آیة الست در زبان صوفیانه و معنای آن در گسترة تفسیر»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، 14، 2، پیاپی 45، صص 117ـ 134.
امیدعلی، حجتاله (1400). «تحلیل خشم در مثنوی مولوی با تکیه بر نظریة استعارة مفهومی لیکاف»، فصلنامه متنپژوهی ادبی، 25 (88)، صص 60ـ 85.
بخشی، اختیار (1400). «نقش فراست و شهود صوفیانة مولوی در تکوین اشعار مثنوی و دیوان شمس»، مطالعات عرفانی دانشگاه کاشان، سال 1، شماره 33، صص 29ـ 72.
برتنس، هانس (1387). مبانی نظریة ادبی، ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی، چاپ دوم، تهران: ماهی.
بید هندی، محمد (1383). «بررسی و تحلیل معناشناسی تأویل و اعتبار معرفتی آن در اندیشة ملاصدرا»، مجله پژوهش و حوزه، شماره 20 ـ 21، صص 51 ـ 70.
پورنامداریان، تقی (1385). داستان پیامبران در کلیات شمس(شرح و تفسیر عرفانی داستانها در غزلهای مولوی)، چ 3، ج1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پورنامداریان، تقی (1384). در سایة آفتاب، چ 2، تهران: سخن.
تشکری، منوچهر و نسرین سهرابی (1400). «تحلیل نشانهمعناشناختی «مکان نمادین» در داستان دقوقی از مثنوی»، مطالعات عرفانی دانشگاه کاشان، سال 1، شماره 33، صص 95ـ 124.
توکلی، حمیدرضا (1398). «جایگاه روایت‌شناختی و بلاغی نیایش در مثنوی»، مجلة علمی مطالعات زبانی و بلاغی، سال 10، شمارة 19، 127 ـ 160.
حاتمی، سعید (1399). «از نظریة خلق و کسب ابوالحسن اشعری تا طرد و قبول ابلیس از دیدگاه سنایی»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، 14، 2، پیاپی 45، صص 1ـ 18.
خدایار، ابراهیم (1387). دعا در مثنوی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس و نشر علم.
ذاکری کیش، امید (1400). «عام و عامه در مثنوی مولانا»، دوماهنامة فرهنگ و ادبیات عامه، 9 (40)، صص 325ـ 353.
زرینکوب، عبدالحسین (1372). سرّ نی، چاپ چهارم، ج1، تهران: علمی.
سروش، عبدالکریم (1388). قمار عاشقانه، چاپ چهاردهم، تهران: صراط.
سلمانی، علی و تقی پورنامداریان (1400). «جبر و اختیار از منظر عرفان و کلام»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، 15، 1، پیاپی 46، صص 81ـ 98.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1394). در هرگز و همیشه انسان (از میراث عرفانی خواجه عبدالله انصاری)، چ 1، تهران: سخن.
صادقی اردستانی، احمد (1383). مناجات و زمزمه‌های عاشقانه، قم: نقش.
صافی، محمود (1383). الجدول فی اعراب القرآن، تهران: احسان.
عطار، محمد بن ابراهیم (1393). منطق‌الطیر، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ چهاردهم، تهران: سخن.
علمی، قربان (1388). «نیایش در اندیشة مولوی»، پژوهشنامه عرفان، دوفصلنامة علمی تخصصی عرفان، 1، 1، صص 37ـ 59.
فیضی، کریم (1388). صدها سال تنهایی، تهران: اطلاعات.
قنبری، بخشعلی و طیبه مکی آبادی (1392). «بررسی مبانی دعا از منظر مولوی با تأکید بر مثنوی»، مطالعات نقد ادبی، 8، 32، صص 38ـ 61.
کاظمی، مرضیه و همکاران (1400). «بررسی و تحلیل سیر مراتب انسانهای کمالیافته در آثار مولانا». فصلنامه متنپژوهی ادبی، 25 (90)، صص 8ـ 30.
کربن، هانری (1392). فلسفة ایرانی و فلسفة تطبیقی، ترجمة جواد طباطبایی، تهران: مینوی خرد.
لاوژه، طاهر (1400). «کارکرد نماد در حکایتهای حدیقه، داستانهای مثنوی و قصههای پریان». فصلنامه متنپژوهی ادبی، 25 (89)، صص 217ـ 241.
محجوب، فرشته (1399). «نشانهشناسی تمثیل «طوطی و بازرگانِ» مثنوی برپایة نظریة مایکل ریفاتر». پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، 14، 2، پیاپی 45، صص 99ـ 116.
محمودی، مریم و مهدیه ولی محمدآبادی (1395). «دعا از دیدگاه ابن عربی و مولانا». فصلنامة عرفان اسلامی، 13، 50، صص 148ـ 163.
مولوی، جلالالدیـن محمد بلخی (1374). مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسن، چ 7، تهران: انتشارات علمی و نشر علم.
مولوی، جلالالدیـن محمد بلخی (1386). فیه ما فیه، تصححِ بدیعالزمان فروزانفر، چ 2، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.
میبدی، ابوالفضل رشید‌الدین (1382). کشف الاسرار و عدّة الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، جلد 1، چ 7، تهران: امیرکبیر.
نژادسلیم، رحیم (1368). «مناجات مولوی در مثنوی»، کیهان اندیشه، شماره 26، صص 154 ـ 156.
نیکلسون، رینولد الین (1374). شرح مثنوی معنوی مولوی، ترجمه و تعلیق حسن لاهوتی، دفتر اول، تهران: علمی و فرهنگی.
وحیدیان کامیار، تقی (1384). «آیا پاسخ حضرت موسی کلام بلاغی است؟»، نامه فرهنگستان، 26، صص 45 ـ 58.
یاسی‌پور، غلامرضا (1382). مناجات در ادب فارسی، تهران: حسینیه ارشاد.
Holy Quran, Translated by M. M. Fooladvand (2005). Dar Al- Quran al-Karim Publications. Akbari, S. (2020). “Analytical recognition of the ‘alast’ verse in the sufism language and its meaning in the interpretation domain”, Researches on Mystical Literature (gowhar-i-guya), 14, 2 (45), 117 - 134. Attar, M. (2017). Manteq al-Tayr, Edited by M. R. Shafiee Kadkani, 14th edition, Tehran: Sokhan. Bakhshi, B. (2021). “The role of Rumi's Frost and Sufi intuition in the development of Masnavi and Divan Shams poems”, Mysticism Studies, 1 (33), 29- 72. Bid Hendi, M. (2006). “A study and analysis of the semantics of interpretation and its epistemological validity in Mulla Sadra's thought”, Journal of Research, No. 20 – 21, 51 - 70 Elmi, Q. (2009). “Prayer in Rumi's thought”, Erfan Research Journal, Two specialized scientific journals of Erfan, 1 (1). 37- 59. Fayzi, K. (2009). Hundreds of years alone, Tehran: Etteleaat. Hans, B. (2008). Fundamentals of literary theory, Translated by M. R. Abolghasem, 2th edition, Tehran: Mahi. Hatami, S. (2020). “From the theory of creation and acquisition by Abolhasan Ash'ary to rejection and acceptance of satan in Sanai’s view”, Researches on Mystical Literature (gowhar-i-guya), 14, 2 (45), 1 - 18. Kazemi, M. & Mirbagheri Fard, S. A. (2022). “An investigation and analysis of the course of human beings' perfection in mowlavi’s works”, Literary Text Research, 25 (90), 7 - 30. Khoda Yar, E. (2010). Prayer in Masnavi, Tehran: University of Tarbitat Modarres & Elm. Korban, H. (2013). Iranian philosophy and comparative philosophy, Translated by Javad Tabatabaii, Tehran: Minooy e- Kherad. Lavzheh, T. (2022). “The function of the symbol in Hadiqah's Tales, Masnavi’s stories and Fairy Tales”, Literary Text Research, 25 (89), 217 - 241. Mahjoub, F. (2021). “Allegorical semiotics of ‘the Parrot and the Merchant’ of Masnavi Based on the theory of Michael Rifater”, Researches on Mystical Literature (gowhar-i-guya), 14, 2 (45), 99 - 116. Mahmoodi, M. & Vali Mohammad Abadi, M. (2016). “Prayer from the perspective of Ibn Arabi and Rumi”, Islamic Sufism Quarterly,13 (50), 148 – 163. Maybudi, A. (2003). Kashf al- asrar wa uddat al – abrar (Unveiling of Mysteries and Provision of the Righteous), Edited by A. A. Hekmat, Vol. 5, 7 th edition, Tehran: Amir Kabir. Mevlevî, J. (1995). Masnavi Manavi, 7 th edition, Tehran: Elmi & Nashr-e Elm. Mevlevî, J. (2007). Fih e- Ma Fih, Edited by B. Forouzanfar, 2th Edition, Tehran: Negah. Nezhad Salim, R. (1988). “Hymn of Movlavi in Masnavi”, Keyhan –e Andishe, No 26, 154 – 156. Nicholson, R. (1995). Explanation of Rumi's spiritual Masnavi, Translated and suspended by H. Lahouti. Vol. 1. Tehran: Elmi wa Farhanghi. Omid Ali. H. (2022). “Analysis of anger in Rumi's Masnavi relying on Lakoff's Conceptual Metaphor Theory”, Literary Text Research, 25 (88), 60 - 85. Poornamdarian, T. (2005). In the shade of the sun, 2th edition, Tehran: Sokhan. Poornamdarian, T. (2006). The story of the prophets in Diwan-i Shams-i Tabriz, (Mystical description and interpretation of stories in Rumi's sonnets), 3th edition, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies. Qanbari, B. & Makki Abadi, T. (2013). “Examining the basics of prayer from the perspective of Rumi with emphasis on Masnavi”, Literary Criticism Studies, 8 (32), 38- 61. Sadeqi Ardastani, A. (2006). Hymn in Lovely, Qom: Naqsh. Salmani, A. & poornamdarian, T. (2022). “Determinism and free will from the point of view of theology and mysticism”, Researches on Mystical Literature (gowhar-i-guya), 15, 1 (46), 81 - 98. Shafiei Kadkani, M. (2015). Never and always human; from the mystical heritage of Khajeh Abdullah Ansari, 1th edition, Tehran: Sokhan. Soroosh, A. (2009). Romantic Gambling, 14th edition, Tehran: Serat. Tashakkori, M. & Sohrabi, N. (2021). “Analysis of the semantic sign of "symbolic place" in the story of Daqooqi from Masnavi”, Mysticism Studies, 1 (33), 95- 124. Tavakkoli, H. (2019). “Supplications in Masnawī: a narratological and rhetorical interpretation”, Journal of Linguistic and Rhetorical Studies, 10(19), 127 – 160. Vahidiyan Kamyar, T. (2005). “Is the answer of Prophet Moses a rhetorical word?” Nama-i farhangistan, 26, 45 – 58. Yasipur, Gh. (2005). Hymn in Persian Literature, Tehran: Hosayniyeh Ershad. Zakeri Kish, O. (2021). “Folk and folklore in Rumi's Masnavi”, Culture and Folk Literature, 9 (40), 321 – 354. Zarrin Koob, A. H. (1993). Ser e- Nay, 4th edition, Vol. 1, Tehran: Elmi. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 733 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 581 |
||