پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 941 |
| تعداد مقالات | 7,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,854,612 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,813 |
مطالعه عوامل تأثیرگذار بر مبانی بصری نقوش قالی‌های مصور در نقاشی‌های ایرانی (مطالعه موردی: آثار دوره‌های نادری، زند و قاجار) | ||
| مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 8، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1397، صفحه 107-122 اصل مقاله (926.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2018.3940 | ||
| نویسنده | ||
| سمانه کاکاوند* | ||
| استادیار گروه فرش،دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر تهران | ||
| چکیده | ||
| قالی‌های موجود در نقاشی‌ها، تفاوت‌هایی با قالی‌های موزه‌ای دارند؛ زیرا آن‌ها، تصویری بازنمایی شده از دست‌بافته‌هایی هستند که، از نقش کاربردی خود خارج شده‌اند و به عنوان یک متن هنری، قابلیت خوانش در یک بستر گفتمانی را پیدا کرده‌اند. در نقشه قالی‌های مصور، در نقاشی حاکمان و درباریان میانه قرن دوازدهم تا سیزدهم هجری قمری، تحولی بارز مشهود است. به نظر می‌رسد که، میان طراحی مبانی بصری به کار گرفته شده در نقوش قالی‌ها، و برخی آثار هنرهای صناعی در دوره‌های نادری، زند و قاجار، با خلقیات پادشاهان مذکور، ارتباط مستقیمی وجود داشته است. تحقیق در باره این موضوع، ضمن آن‌که، مطالعه‌ای اجتماعی را از طریق تحلیل آثار هنری محقق می‌کند، از آن‌رو اهمیت دارد که، به گسترش دانش تخصصی در حوزه های مغفول فرش نیز خواهد انجامید. به این ترتیب، توجه به فقر منابع پژوهشی در این حوزه، به ویژه در ادوار افشاری و زندی، تحلیل بصری نقوش قالی‌های موجود در نقاشی‌ها، می‌تواند بخشی از این نقصان را مرتفع سازد. به نظر می‌رسد، ابعاد گوناگون اجتماعی و فرهنگی دوره‌های افشار، زند و قاجار، در به‌کارگیری مبانی تجسمی و طراحی نقوش، از طریق انتخاب طرح قالی‌های مرتبط با نگاره‌های سه پادشاه شاخص ادوار نامبرده، بازتاب یافته است. از این‌رو، پژوهش در این مقاله، به روش تطبیقی، توصیفی-تحلیلی و با استفاده از رویکرد بازتاب برای تحلیل داده‌ها انجام شده است. جامعه آماری، نقاشی‌هایی با موضوع پیکره‌نگاری از سه پادشاه، از سه دوره تاریخی پیاپی افشار، زند و قاجار هستند که به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. مطالعه تطبیقی نقوش در پیکره‌نگاری سه پادشاه، این نتیجه را به دست داد که، ارتباط مستقیمی میان شخصیت و خلقیات شاهان و نوع چیدمان اجزای اثر، به ویژه نقوش قالی‌های نقاشی شده، وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: نقش‌مایه؛ قالی؛ افشار؛ زند؛ قاجار؛ بازتاب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Factors Affecting the Visual Principles of Motifs of Carpets Depicted in Iranian Paintings (Case Study: Works of Naderi, Zand & Qajar Eras) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Samaneh Kakavand | ||
| Assistant Prof., Carpet Department, Faculty of Applied Arts, Tehran University of Art | ||
| چکیده [English] | ||
| Despite the existence of abstract motifs in Iranian carpets, lots of mysteries are hidden behind these designs. Various designs and patterns of each era is a reflection of the conditions of the time. Although some historical periods are close to the contemporary era, yet few carpets created in that time span have survived. Therefore, the researchers have to explore other visual artworks and find images of carpets among them. The carpets depicted in the paintings are different from those in the museums because they represent images of hand-woven carpets that are no more functional yet they could be examined in a discursive context as an artistic text. There are evident changes in the illustrated carpet designs in the paintings of the rulers and royal families of the middle of the twelfth to thirteenth century AH. Apparently, there is a direct relationship between the design of visual principles used in the carpet motifs as well as some other works of art in Naderi, Zand and Qajar dynasties with the kings’ temperaments. Doing some research on this subject, while making possible a social study through the analysis of artwork, is important because it will also contribute to the development of professional knowledge in the those areas regarding carpet design which have been neglected. Thus, given the lack of research resources in this field, especially in Afshar and Zand periods, the visual analysis of carpet motifs in paintings can help compensate part of this shortage. It seems that the various social and cultural dimensions of Afshar, Zand and Qajar periods are reflected in the application of the visual principles and design of motifs through choosing the carpets design associated with the portraits of the three main kings of these epochs. The study has been conducted through comparative, descriptive-analytical method and using reflection approach for data analysis. The data required has been collected through desk study of library sources followed by data analysis. The files collected were reliable tools for the present study. Meanwhile, this paper relies on the "reflection approach" in analyzing data because part of the findings of this paper is related to artistic works that can only be analyzed in the context of this approach. In order to analyze the data and find out the relationship between the visual principles of the carpet motifs, the social conditions and kings' temperaments in each period, several steps have been defined. At first, the carpet’s appearance has been descried through which, the hidden layer and foundation basis has been analyzed. The statistical population includes portraits of three kings from the three successive historical periods of Afshar, Zand and Qajar, which have been chosen purposefully. Single portrait painting tradition of the kings flourished during the Afshar period and reached its zenith in Qajar era, particularly during Fath Ali Shah’s reign. The comparative study of the carpets depicted in similar images from Afshar, Zand and Qajar eras illustrating portraits of kings and princes contain sociological information. The actual reflection of carpet designs in the paintings facilitates the study of the motifs’ process of evolution. The Afshar era in Iran is well known for Nader Shah and his endeavors. When Nader Shah succeeded to the throne, Iran had just been relieved of Afghan’s war and plunder. Fights and wars that happened during this time led to the emergence of a special age in Iranian art. On the other hand, Karim Khan's unique character and way of administration and ultimately, Fath Ali Shah's mental and emotional dimensions are among the important features influencing the formation of carpet motifs. All these factors put together resulted in the creation of illustrative yet different pieces of art. The comparative study of motifs in the portraits of the three kings indicates a direct relationship between the personalities and temperaments of the kings with the arrangement of the artworks’ components particularly the painted carpets. The kings’ moods and dispositions are even noticeable in their portraits: Nader Shah is sitting on firmly on his knees and is looking seriously at the painter. Karim Khan Zand is depicted informally while using hookah. The painting has portrayed his real life style and not an ideal one. Finally, Fath Ali Shah’s portrait is the reflection of his perfectionist approach and his specific temperament. As a superstructure, art represents the tastes and temperaments of the kings and the clients. Finally, in addition to decoding the analogy of the illustrated carpets, the study of the portraits of these three kings testified to the reflection theory proving that the dimensions and design of carpets are reflections of the paintings’ subjects while the motifs convey the character, tendencies and tastes of the Kings to the audience. In other words, the motifs and designs of the painted carpets reflect Nadir Shah Afshar’s interest in Hindi art and culture; Karim Khan’s tendency towards ethnic, folk culture as well as simple life and Fath Ali Shah Qajar’s love of luxurious life and self-glorification. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Motifs, Carpet, Afshar, Zand, Qajar, Reflection | ||
| اصل مقاله | ||
|
| ||
| مراجع | ||
|
- آژند، یعقوب (1384). «نقاشی دوره زندیه درآمدی بر نقاشی دوره قاجار»، خیال شرقی، شماره 1، 6-15. - استرآبادی، میرزامهدی‌خان (1341). جهانگشای نادری. تصحیح عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار ملی. - استرآبادی، میرزامهدی‌خان (1387). دُرّه نادره؛ تاریخ عصرنادرشاه. به اهتمام: سیّد جعفر شهیدی، چاپ چهارم، تهران: علمی و فرهنگی. - بلک، دیوید (1394). اطلس قالی و فرش، ترجمه نازیلا دریایی، تهران: بنیاد دانشنامه نگاری ایران. - پری، جان آر (1392). زندگی پرماجرای کریم‌خان زند(وکیل‌الرعایا)، ترجمه داود نعمت‌اللهی، تهران: معیار اندیشه. - حشمتی رضوی، فضل الله (1395). تاریخ فرش: سیر تحول و تطور فرش بافی ایران، تهران: سمت. - حصوری، علی (1376). تک مضمونی‌های فرش4: فرش بر مینیاتور، تهران: فرهنگان. - راودراد، اعظم (1386). نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، تهران: دانشگاه تهران. - رجبی، پرویز (1389). کریم‌خان زند و زمان او، تهران: کتاب آمه. - شعبانی، رضا (1359). تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه(جلد اول)، تهران: دانشگاه ملی ایران. - شعبانی، رضا (1386). تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی ایران در دوره‌های افشاریه و زندیه، چاپ هفتم، تهران: سمت. - شفیعی، فاطمه و اسفندیاری‌پور، هوشنگ (1384). جلوه‌گاه هنر و معماری در کاخ کریم‌خانی، شیراز: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس. - صلاح، مهدی (1394). «نقش اسرای هندی در تحولات فرهنگی و هنری دوره نادرشاه افشار»، مطالعات شبه قاره، سال هفتم، شماره 23، 59-77. - صوراسرافیل، شیرین (1375). فرش همدان، تهران: مینا. - قنبری، تابان؛ سلطانزاده، حسین و نصیرزاده سلامی، محمدرضا (1395). «نشانه‌شناسی محتوا و زمینه‌های موثر بر دیوارنگاری و تزئینات دوره زندیه با تاکید بر درون‌مایه‌های هنر قومی»،باغ نظر، سال سیزدهم، شماره 45، 91-104. - مروی، محمدکاظم (1364). عالم آرای نادری(جلد2)، تصحیح محمدامین ریاحی، تهران: زوار. - میرزایی مهر، علی اصغر و حسینی، مهدی (1396). کشف ارزش تصویر در هنر عهد«فتحعلی‌شاه قاجار»، مبانی نظری هنرهای تجسمی، شماره 4، 99-110. - نیبور،کارستن (1354). سفرنامه نیبور، تصحیح پرویز رجبی، تهران: توکا. - هالینگبری، ویلیام (1363). روزنامه سفر هیئت سرجان ملکم به دربار ایران در سال‌های 1799، 1800و1801، ترجمه امیرهوشنگ امینی، تهران: کتاب‌سرا. - هاوسگو، جنی (1374) . هنرهای ایران، دبلیو فریه، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: فرزان.
- http://www.asriran.com/ access date: 2018/4/5.
- http://www.britishlibrary.typead.co.uk/access date: 2018/1/27.
- https://www.brooklynmuseum.org date: 2018/3/14.
- http://www.hali.com/date: 2018/4/01.
- http://www.mesoeurasia.org/accecc date: 2018/4/2.
- http://www.sothebys.com/access date: 2018/1/22.
- http://www.vam.ac.uk/ access date: /2018/4/26.
- http:// 2.bp.blogspot.com/2018/2/10.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 595 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,162 |
||