پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 941 |
| تعداد مقالات | 7,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,854,055 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,451 |
مطالعه سیر تحول تصویری براق در نگارگری ایرانی (از قرن هفتم تا سیزدهم هجری قمری) | ||
| مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 7، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1397، صفحه 93-106 اصل مقاله (597.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2018.3937 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا شیخی* 1؛ ملیحه صادقی فر2 | ||
| 1استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران. | ||
| 2کارشناسی ارشد هنر اسلامی، گروه هنر اسلامی،موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| براق-مرکب حضرت پیامبر در شب معراج- در میان حیوانات ترکیبی اساطیری، نمونه‌ای نادر و واسطه تحقق تجربه‌های ماورایی انسان است. هدف مقاله، مطالعه سیر تحول تصویری براق، از قرن 7 - 13 هجری قمری است. بنابراین، سوال اصلی تحقیق این است که، تحولات بصری براق از دوره ایلخانی تا قاجار چیست؟ براق، ترکیبی از بالاتنه انسانی با بدنی شبیه به اسب، چهره‌ای زنانه، موهایی بلند و تاجی برسر دارد. پاهای ظریف، بلند، قوی و در حال حرکت و صورت و اندام به شیوه سه رخ نشان داده شده است. در وجوه افتراق می‌توان بیان کرد که، براق در این بازه زمانی، از آیات و روایات متاثر بوده است. فرم براق صفوی، زیبایی و شکوه را در هم آمیخته، ولی در دوره قاجار، این تناسب از کف رفته است؛ اغلب سه رخ، و تزیینات متناسب با ویژگی حاکم بر دوره تاریخی اوست. در دوره ایلخانی، چهره مغولی است. دوره تیموری و به‌ویژه در دوره صفوی، زیبایی و نزدیکی به اندام اسب دارد و در دوره قاجار، فربه و دارای تاج بلند با دم طاووس بوده که اتصال گردن کلفت با سری زنانه از وجاهت فرم براق، کاسته است. براق ابتدا، دو بال دارد، ولی در دوره‌های تیموری و صفوی، بدون بال و در دوره قاجار بالدار است. براق دوره ایلخانی، دمی ضخیم و کوتاه دارد؛ در دوره صفوی، بلندتر و باریک‌تر، و در دوره قاجار، دم براق شبیه طاووس ترسیم می‌شود. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بر اساس مطالعه کتابخانه‌ای است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: نگارگری ایرانی؛ معراج؛ براق؛ فرم در ترسیم براق؛ تزیینات دوره‌های نامبرده | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of the Evolution of Buraq Image in Persian Painting (From the 7th to the 13th century AH) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Sheikhi1؛ Maliheh Sadeghifar2 | ||
| 1Assistant Professor, Handicrafts Department, Faculty of Applied Art, University of Art, Tehran, Iran. | ||
| 2M.A in Islamic Art, Islamic Art Department, Ferdows Institute of Higher Education, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Buraq- the Prophet's horse in Ascension night (Miraj)- is a rare example of mythological animals which served as the mediator for the realization of human supernatural experiences. In the oldest existing Islamic accounts on the Ascension, this steed has been mentioned; although there are numerous differences in the details and descriptions of the subject matter. Most narrations depict a white animal the size of which is between a mule and donkey. It has red eyes and there are two wings located around its thighs. This steed rides the scope of its vision in each of its steps. There are other narratives that portray Buraq as the steed for other prophets as well, especially Abraham. This paper aims to study the evolution of the Buraq image from the 7th to the 13th centuries AH, and answer this question that what visual developments the Buraq’s image has undergone since the Ilkhanids rule to the Qajars? In this research, 10 books of ‘Mirajnameh’ dating back to 7th-13th century AH were studied. According to the selected Buraq images, the process of formation of Buraq’s body parts might be classified into three general groups based on visual characteristics: the wingless, the winged and the one possessing the tail of the Sassanid Simurgh peacock. In the abovementioned historical periods, Buraq has been depicted as a creature possessing a human being’s upper body the lower body similar to a horse, with a feminine face, long and crowned hair, having elegant, long, slender and strong, moving legs, and the face and limbs shown in three quarter views. The differences include the appearance of the tail: the Ilkhanid’s Buraq has a thick and short tail; the Timurid’s Buraq has a longer yet thinner one while the Safavid’s Buraq and in particular the Qajar’s, has tail similar to that of a peacock. In paintings of the Timurid period, Buraq has a sparkling, charming, round and angel-like face, hair hanging down from head sides with the end of the hair round in shape and Buddhist style, stretched earlobes. It is portrayed wearing Mongolian golden hat, the shape and color of which differs in some paintings. In Miraj miniature created by Sultan Muhammad, ‘the Prophet riding Buraq’, all the principles of illustrating the horse and riding has been observed beautifully, as if Buraq is floating weightlessly in space. Buraq wears Safavid hat on his head and his body is depicted very strong and powerful. Its body color is transparent with legs slightly darker while the under the throat shines. Till this point of time and in these versions of narrations, the Buraq is wingless. Buraq appears with two wings at the beginning, but in Timurid and Safavid versions, it is portrayed wingless while its Qajar version is winged. The paper comes to this conclusion that the image of Buraq in this period has been relatively influenced by Quranic verses and narrations. Often Buraq is illustrated in three quarter view with its ornaments corresponding to the prevailing characteristics of its respective historical era. The Mongolian face is the characteristic of the Illkhanid period while the Buraq of Tabriz II School of painting has a fit body as compared to the Buraq of the Herat school miniatures. It is elegant and beautiful, with more decorations. This Buraq is more vibrant in color and dynamic in movements and thus suggests the state of happiness, quick movements and ascension more to appear more imaginary and abstract. If Buraq is illustrated beautifully in some miniatures of Herat school paintings and glorious in others, the Buraq illustrators of Tabriz II School - particularly Sultan Mohammad - have combined beauty and splendor into one form. Due to the illustrator’s personal impressions, folk beliefs and oral culture in the narration of the story of ascension on one hand, and impact of the western art style on the painters on the other, we are witness to changes in Buraq’s drawing during the Qajar era. In this period, the Buraq is fat, wearing a long Qajar crown on head. Interestingly, peacock had turned to a symbol of the Shi'a tradition and was considered a bird from paradise, so the use of peacock’s tail became a main characteristic of Buraq and was exaggerated in the pictures. Putting feminine head on a thick neck for Buraq decreased the elegancy of the paintings during the Qajar reign, thus indicating the reducting of the artists’ attention to religious texts. The research has been conducted through descriptive-analytical method and the desk study of library sources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Iranian miniature, Miraj, Buraq, Form, Ornaments | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم(1393) به خط استاد میرزا احمد نیریزی، تهران: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران. - آژند، یعقوب (1384). مکتب نگارگری تبریز و «قزوین- مشهد»، تهران: فرهنگستان هنر. - ابن منظور، محمدبن مکرم (1408). لسان العرب، جلد 1، بیروت: دار صادر. - تابعی، محمدرضا (1395). نگاره‌هایی از معراج حضرت محمد (ص).تهران: چهاردرخت. - خرگوشی، عبدالملک بن محمد (1361). شرف النبی، ترجمه محمدبن محمد راوندی، تهران: بابک. - سگای، ماری رز (1385). معراج نامه(سفر معجزه آسای پیامبر)،ترجمه مهناز شایسته فر. تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی. - شایسته فر، مهناز، تاجی کیایی (1384). «بررسی نمادهای نور و فرشته راهنما یا پیر فرزانه در فرهنگ ایران و نگارگری دوره تیموری و صفوی»، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره2، 29-50. - شین دشتگل، هلنا (1389). معراج نگاری‌های نسخه‌های خطی تا نقاشی‌های مردمی با نگاهی به پیکره نگاری‌های حضرت محمد(ص)، تهران: علمی و فرهنگی. - صفرزاده، نغمه، موسوی فاطمی، نادر و احمدی، بهرام (1394). «مقایسه تطبیقی تصویر فرشتگان در کتاب آرایی رنسانس با آثار چاپ سنگی قاجار»، نگره، سال سوم، شماره 36، 92-105. - صفرزاده، نغمه (1393). «مقایسه تطبیقی تصویر فرشتگان در نگاره‌های (اسلامی) ایران با نقاشی (دوره‌های بیزانس و رنسانس) در اروپا»، چیدمان، شماره6، 54-65. - طارمی، حسن (1375). براق در دانشنامه جهان اسلام، جلد۲. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی. - طباطبایی، سیدمحمدحسین (1353). ترجمه تفسیر المیزان، محمد باقر موسوی همدانی، جلد 25، تهران: کانون انتشارات محمدی. - طبرسی، فضل بن حسن (1381). تفسیر مجمع البیان، ترجمه علیرضا کرمی، 10 جلدی، مشهد: آستان قدس رضوی، شرکت به نشر. - طبری، محمد بن جریر (1378). تاریخ‌نامه طبری، ترجمه ابوعلی بلعمی، تهران: سروش. - عکاشه، ثروت (1380). نگارگری اسلامی، ترجمه غلامرضا تهامی، تهران: حوزه هنری. - قاضی ابرقوه (رفیع الدین اسحاق بن محمد همدانی) (1350). سیرت رسول الله. جلد 1. تهران: خوارزمی. - گرابار، الگ (1390). مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: متن. - مایل هروی، نجیب (1366). معراج نامه ابوعلی سینا، مشهد: آستان قدس رضوی. - مسعودی، علی بن حسین (1409). مروج الذهب و معادن الجوهر، جلد1، قم: موسسه دارالهجره. - مقدسی، مطهربن طاهر (1374). آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفعیی کدکنی، 6 جلدی، تهران: بلخ. - موسوی، سیدطاهر و خزایی، محمد (1389). «فرشته و دیو در آثار چاپ سنگی قاجاری»، کتاب ماه هنر، شماره 139، 40-43. - نیشابوری، فتال (1423). زندگی پیامبر و اهل بیت، قم: دلیل ما. - وکیلی، هادی، لعل شاطری، مصطفی (1394). «بررسی میزان انطباق تصویر براق در معراج نگاری‌های عصر قاجار با روایات اسلامی»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال ششم، شماره 20، 49-70.
- Akkasheh, S. (2001). Islamic Miniature. (Sayid Ghoalmreza Tahami, Trans.). Tehran: Hozeh Honari. - Azhand, Y. (2005). Tabriz & Qazvin-Mashhad Schools of Miniature. Tehran: Academy of Arts. - Ghazi Abarghoo (Rafiuddin Ishaq ibn Muhammad Hamedani). (1971). Biography of Prophet Muhammad (Vol. I). Tehran: Khwarazmi. - Ibn i-Manzoor, M.M. (1988). Lesan ul-Arab (Vol. I). Beirut: Dar Sader. - Masoudi, A.H. (1989). Muruj adh-dhahab wa ma'adin al-jawahir (Meadows of Gold and Mines of Gems)(Vol. I). Qom: Dar ul-Hejreh. - Mayel Heravi, N. (1987). Avicenna’s Treaties on Prophet Muhammad’s Ascension. Mash’had: Astan-e Qods-e Razavi. - Moghaddasi, M.T (1995). Creation & History (Vol. I to VI). (Muhammad Reza Shafiee Kadkani, Trans.). Tehran: Balkh. - Mousavi, S.T., Khazaee, M. (2014). Angels & Demons as Reflected in Lithographic Works of Qajar Period. Book of Month: Art, 139, 40-43. - Khargooshi, A.M. (1982). Sharaf ul-Nabi. (Muhammad bin Muhammad Ravandi, Trans.). Tehran: Babak. - Neyshaboori, F. (2003). The Life of the Holy Prophet & His Family. Qom: Dalil-e Ma. - Safarzadeh, N., (2014).Comparative Study of the Angels’ Portrait in Iranian Islamic Miniatures with the Byzantine & Renaissance Painting in Europe. Chideman, 6, 54-65. - Safarzadeh, N., Mousavi Fatemi, N. & Ahmadi, B. (2015). Comparative Study of the Angels’ Portraits in the Arts of the Book during Renaissance with Qajar Lithography. Negareh, 36, 93-106. - Saguy, M.R. (2006). The Miraculous Journey of Mahomet: Mirâj nâmeh. (Mahnaz Shayesteh Far, Trans.). Tehran: Institute for Islamic Art. - Shayesteh Far, M., Kimiaee, N. (2015). A Study of Symbols of Light, Guiding Angels or the Wise Old Man in Iranian Culture & Timuri-Safavid Miniature. Islamic Art Studies Quarterly, 2, 29-50. - Shin Dashtgol, H. (2010). Illustrations of the Prophet Mohammad’s Ascension in Manuscripts to Folk Paintings with a Glance at the Prophet’s Iconography. Tehran: Elmi va Farhangi. - Tabari, M.J. (1999). Tabari History. (Abu Ali Bal’ami, Trans.). Tehran: Soroush. - Tabarsi, F. H. (2002). Tafsir Majma ul-Bayan (10 Vols.). (Alireza Karami, Trans.). Qom: Bayan-e Javan; Mash’had: Astan-e Qods-e Razavi, Beh Nashr. - Tabatabaee, M.H. (1974). Tafsir Al-Mizan (Vol. 25). (Sayid Mohammad Baqer Mousavi Hamedani, Trans.), Tehran: Mohammadi. - Tabe’I, M.R. (2016). Folios from the Ascension of Prophet Muhammad (PBUH). Tehran: Chahar Derakht. - Taremi, H. (1996). ‘Boraq’. In the Encyclopedia of Islamic World (Vol. II). Tehran: Islamic Encyclopedia Foundation. - Vakili, H., Lal Shateri, M. (2015). An Analysis of the Level of Compliment of Boraq’s Image in the Ascension Accounts of Qajar Period & the Islamic Era. The History of Islamic Culture & Civilization Quarterly Research Journal, 6(20), 49-70. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 638 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,146 |
||