تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 397 |
تعداد مقالات | 3,116 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,378,577 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,657,942 |
مطالعه نقش برجسته های گیاهی سیراف در دوره ی ساسانی | ||
جلوه هنر | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، پاییز و زمستان 1396، صفحه 21-38 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2017.7787.1040 | ||
نویسندگان | ||
الهه پنجه باشی1؛ فاطمه دولاب ![]() | ||
1استادیار، دانشکده الزهرا، گروه نقاشی | ||
2کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه تهران مرکز | ||
چکیده | ||
هنر گچبری، از هنرهای تزئینی معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ ها و بناهای قبل از اسلام بوده است. از نقوش ناب در گچبری ایرانی می توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. که در کاخ های ساسانی نمونه های متنوعی از آن به چشم می خورد. این نقوش در گچبری ها، نقوش چکیده نگاری شده ای از طبیعت اند و اشکال متنوعی را در بر می گیرند که عبارتند از نقوش: نخل، انگور، انار، گل نیلوفر آبی و گل چند پر است. نقش برجسته های ساسانی از گچ ساخته شده است و نقش مهمی در هنر تزیینی داشته و روی دیوارهای آجری و دیوارهایی که با قلوه سنگ ساخته می شده را می پوشانیده است. گچ ها را به صورت پلاک های قالبی و کنده کاری شده در تزیین بناهای سلطنتی به کار می بردند و در آنها از نقوش مختلف گیاهی، هندسی، نمادین و غیره استفاده می کردند. در پیکر تراشی سنگی ساسانی از نقش برجسته های بزرگ و با عظمت سنگی، در سی و دو نقش برجسته، خلاصه شده که اکثر آنها در فارس قرار دارد. نقوش برجسته در سیراف متعلق به دوره ساسانی می باشد که در آن نمونه های متنوعی از نقوش گیاهی دیده شده است. با توجه به نقوش برجسته سیراف این سوال ها مطرح می شود: از چه نقوش گیاهی در نقشبرجسته های سیراف استفاده شده است؟ آیا نقوش گیاهی سیراف با نقوش گیاهی دیگر دوره ساسانی شباهت دارد؟ هدف از نوشتن این مقاله، مطالعه نقشمایه های گیاهی نقش برجسته های سیراف در دوره ی ساسانی می باشد. در این مقاله نتیجه گرفته می شود، نقش برجسته های سیراف، جنبه نمادین داشته و بر جنبه تزیینی آن، نیز تاکید شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده، تاریخی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، از نوع اسنادی و کتابخانه ای است. | ||
کلیدواژهها | ||
ساسانی؛ نقش برجسته؛ سیراف؛ نماد؛ گیاه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Study of Siraf Plant Motif in Relief Works of Sassanid Era | ||
نویسندگان [English] | ||
elaheh panjeh bashi1؛ fatemeh doolab2 | ||
1Assistant Professor, Faculty of Al-Zahra, group painting | ||
2MA in visual communication, Tehran University Center | ||
چکیده [English] | ||
stucco art is one of decorative arts in Iran building architecture decorated most parts of pre-Islamic palaces and buildings. One of unique Iranian stucco is plants patterns, plenty of them were found in Sassanid palaces. These patterns in stucco are abstract patterns of nature and consist of various forms like palm, grape, pomegranate, lotus, and multilateral flower. Sassanid in relief motifs were made of gyps, And play significant role in decorative art and cover brick walls and rubble walls. Gyps were worked as cubic plaque and carving in monarch building decorations in which it was used various plants, Geometric, Symbolic and etc. In Sassanid rock sculpture it was used large in relief motifs with huge stone form in 32 in relief motifs most of them located in Fars. Siraf in relief motifs belong to Sassanid era in which various samples of plant patterns had seen clearly. Due to Siraf motifs following questions raised: What plant patterns were used in Siraf in relief motifs? Is there any similarity between Siraf plant patterns with other plant patterns of Sassanid era? This research aims to study Siraf motifs plant patterns in Sassanid era. It was concluded that Siraf motifs are symbolic forms and also it was emphasized on its decorative aspects. This is an analytic- historical research and data gathered in documentary-library method. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Sassanid, Relief Motifs, Siraf, symbol, plant | ||
مراجع | ||
آپم پوپ، آرتر و اکرمن، فیلیس (1387). سیری در هنر ایران (از دوران پیشازتاریخ تا امروز)، دوره ساسانی، مترجمان نجف دریابندری و دیگران، چاپ اول، جلد دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. امینی، همایون (1386). صد جلوه از میراث ایران، چاپ اول، نشر قلمرو آفتاب. انصاری، جمال (1391). تاریخ فرهنگ ایران (2،1) از آغاز تا پایان عصر پهلوی، چاپ چهارم، تهران: سبحان نور. انصاری، جمال (1365)، گچبری دوران ساسانی و تأثیر آن در هنرهای اسلامی، فصلنامههنر، شماره (19) ص 61-62. بگلو، مرتضی قاسم (1385). سکههای سیراف، چاپ اول، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و بنیاد ایرانشناسی شعبه استان فارس. بوسایلی ماریو، شراتو امبرتو (1376). تاریخ هنر ایران (2) هند پارتی و ساسانی، ترجمه دکتر یعقوب آژند، چاپ اول، انتشارات مولی. بهار، مهرداد (1377)، از اسطوره تا تاریخ، چاپ هفتم، نشر چشمه. پاکباز، روئین (1390). دایرة المعارف هنر (نقاشی، پیکرسازی، گرافیک)، چاپ دهم، انتشارات فرهنگ معاصر. حسینعلی، مهرناز (1389). تاریخ هنر جهان و تاریخ هنر ایران، انتشارات مهر سبحان. حسینی، رضا (1388). هنر و معماری ایران و جهان، چاپ اول، تهران: مارلیک. خالقی مطلق، جلال (1386). شاهنامه فردوسی (نسخه دستنویس فلورانس)، چاپ دوم، جلد پنجم، تهران: مرکز دایرهّ المعارف بزرگ اسلامی. زمانی، عباس (1327). تأثیر هنر ساسانی در هنر ایرانی، کتابخانه ملی ایران. زمانی، عباس (1390). تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، چاپ اول، تهران، انتشارات اساطیر. سرفراز، علیاکبر و فیروزمندی، بهمن (1387). باستانشناسی و هنر دوران تاریخی (ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی)، چاپ چهارم، تهران: مارلیک. سمسار، محمدحسن(بی تا). جغرافیای تاریخی سیراف، شماره (140)، انجمن آثار مفاخر فرهنگی، ص 38- 43. سید صدر، سید ابوالقاسم (1383). دایرهّ المعارف هنر، چاپ اول، تهران: سیمای دانش. کارگر، سامان (1388). طرح مرمت قلعه نصوری، ویرایش دوم کنگره بینالمللی سیراف. کریستین سن، آرتور (1317). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: رنگین. کریستین سن، آرتور (1389). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: نگاه. کیانی، محمد یوسف (1374)، تزئیناتاسلامیوابستهبهمعماریایراندردورهاسلامی، سازمان میراث فرهنگی، تهران: سمت. گرانتوسکی، آ. آ. و دیگران (1389). تاریخ ایران (از زمان باستان تا امروز)، ترجمه کیخسرو کشاورزی، چاپ سوم، تهران: گلشن. لوسی اسمیت، ادوارد (1380). فرهنگ اصطلاحات هنری، ترجمه فرهاد گشایش، چاپ اول، تهران: عفاف. لوکونین، ولادیمیر گریگوریویچ (1394). ایران (2)، ترجمه مسعود گلزاری و مهردخت وزیرپور کشمیری، چاپ دوم، تهران: کتابدار. معصومی، غلامرضا (1374). سیراف (بندر طاهری)، چاپ دوم، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، نشر قطره. معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی، چاپ بیست و پنجم، تهران: امیرکبیر. مرزبان، پرویز و معروف، حبیب (1380). فرهنگ مصور هنرهای تجسمی (معماری، پیکره سازی، نقاشی)، چاپ چهارم، انتشارات سروش. ندیم، فرناز (1386)، نگاهی به نقوش تزیینی در هنر ایران، مجلههنر، دوره چهارم، شماره (4)، ص 17. وایت هوس، دیوید (1384). کاوشهای باستانشناسی در بندر سیراف، ترجمه غلامرضا معصومی، انتشارات شروع. هال، جیمز (1380)، فرهنگنگارهاینمادهادرشرقوغرب، ترجمه رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 64 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |
||