پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,888 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,724 |
معناشناسی توصیفی واژه"عزم"در قرآن کریم | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 34، مرداد 1396، صفحه 141-165 اصل مقاله (861.47 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2017.11922.1370 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا صرفی* 1؛ فتحیه فتاحی زاده2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراء (نویسنده مسئول) | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراء | ||
| چکیده | ||
| عزم از واژگان کلیدی قرآن کریم است.میزان اثرگذاری "عزمِ قرآنی" بر سرنوشت انسان،آن را به یک واژه اساسی تبدیل کرده است.پژوهش حاضر، واژه "عزم" را از نگاه معناشناسی ساخت‌گرا و براساس روابط هم‌نشینی و جانشینی بررسی می‌‌کند.با توجه به آیات "عزم"، دو واژه "امر" و "صبر" پربسامدترین هم‌نشین "عزم" است. واژگان "توکل"، "طلاق"، "عقده النکاح"، "شاورهم"، "عهدنا"و "نسیان" دیگر همنشینهای عزم است که هر کدام فقط یک‌بار با این واژه هم‌نشینی داشته‌اند. در میان همنشینهای عزم، صبر جایگاه ویژه‌ای دارد، تا آنجا که برخی این دو را مترادف دانسته‌اند. سیاق هم‌نشینی عهد با عزم نیز بر جایگاه مقدماتی عهد الهی نسبت به"عزم قرآنی" دلالت دارد. بررسی همنشینهای عزم نشان می‌‌دهد، در چارچوب قواعد هم‌نشینی و جانشینی واژه مناسبی برای جانشینی "عزم" وجود ندارد. با توجه به همنشینهای واژه "عزم"، چهار مؤلفة معنایی برای آن مشخص شد. تعریف "عزمِ قرآنی"، بر اساس مؤلفه‌های معنایی آن چنین است: در فرهنگ قرآن، "عزم"، ارادة حکیمانة قاطع، بر بندگی خداوند متعال است. انسان مؤمن با کسب و حفظ چنین اراده‌ای بر عهد الهی استوار و از وسوسه نفس و شیطان در امان خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معناشناسی عزم؛ امر؛ صبر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Descriptive Semantics of the Word "Azm" (determination) in the Holy Qurʼan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra sarfi1؛ Faathiyeh fattahizadeh2 | ||
| 1Assistant professor of Hadith and Quranic sciences at Alzahra University | ||
| 2Professor of Hadith and Quranic sciences at Alzahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| "Azm" (determination) is one of the key words of The Holy Qurʼan. The extent of its influence on the destiny of human beings has turned it into an essential word. This study analyses the meaning of the word "Azm" (determination) by studying it's paradigmatically and syntagmatic relationships based on structuralistic semantics. Considering the verses in which the word "Azm" has occurred, the words "Amr" (matter)" and "Ṣabr (patience)" are the two most frequent collocations of the afore mentioned word. Otherwise the words "Tawakkul" (reliance), "Ṭalaq" (divorce)", "Aqdat-a-nnikāḥ" (the tie of marriage)", "Shawir-hum" (consult them), "Ahdina" (our covenant)" and "Nisyān" (forgetting) are other collocations for the word with only one occurrence. Among these words, the word "Ṣabr" is of great significance as to which some consider the two as synonymous. The collocation of the word "Ahd" with "Azm" indicates the priority status of the God’s covenant to determination. Studying the paradagmital relations of the word shows that there is not any suitable substitution for this word in the Qur'an. According to this study, four semantic components can be drawn from the occurrence of the word "Azm" in the Qur'an i.e. the wise conclusive will to serve the exalted God. The believer obtaining such a will and maintaining it would keep his covenant with Allah and will be safeguarded from the worldly and satanic temptations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| semantics of the word "Azm", "Amr", "Sabr" | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - آلوسى، محمود بن عبدالله، (1415)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، دار‌الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، بیروت. - ابن سیده، على بن اسماعیل،(1421)، المحکم و المحیط الأعظم، دار الکتب العلمیة،بیروت. - ابن فارس، احمد بن فارس، (1404)، معجم مقاییس اللغة، مکتب الاعلام الاسلامی،قم. - ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب، دار صادر،بیروت،چاپ: 3. - ابنعاشور، محمدطاهر، (1420)، التحریر و التنویر، مؤسسة التاریخ العربی، بیروت. - ابنقتیبه، عبدالله بن مسلم، (1411)، تفسیر غریب القرآن، مکتبة الهلال، بیروت. - ابوحیان، محمد بن یوسف، (1420)، البحر المحیط فى التفسیر، دار الفکر ، بیروت. - ازهرى، محمد بن احمد، (1421)، تهذیب اللغة، دار احیاء التراث العربی، بیروت. - جوهرى، اسماعیل بن حماد، (1376)، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، دار‌العلم للملایین، بیروت. - خلیل بن احمد فراهیدى، (1409)، کتاب العین، نشر هجرت، قم، چاپ: 2. - درویش، محىالدین، (1415)، اعراب القرآن الکریم و بیانه، الارشاد ،حمص، چاپ :4. - راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1424)، تفسیر الراغب الاصفهانى، مدار الوطن للنشر ، ریاض. - سلمان‌نژاد، مرتضی، (1391)، معناشناسی تدبّر در قرآن با سه رویکرد ساختاری، ریشه‌شناسی و تاریخ انگاره، راهنما: محمود کریمی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع). - شریف الرضى، محمد بن حسین، (1406)، تلخیص البیان فی مجازات القرآن، دار‌الأضواء، بیروت، چاپ: 2. - شیخ صدوق، محمد بن على ابن بابویه، (1413)، من لایحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ: 2. - شیخ طوسى، محمد بن حسن،(بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، دار إحیاء التراث العربی، بیروت. - صاحب بن عباد، (1414)، المحیط فى اللغة، عالم الکتب، بیروت. - صادقى تهرانى، محمد، (1406)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى ، قم، چاپ: 2. - صافى، محمود، (1418)، الجدول فی إعراب القرآن و صرفه و بیانه، دار الرشید، دمشق، چاپ: 4. - طباطبایى، محمدحسین، (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ: 2. - طبرانى، سلیمان بن احمد، (2008م)، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، دار الکتاب الثقافی، اردن. - طریحى، فخرالدین بن محمد، (1375)، مجمع البحرین، مرتضوى، تهران، چاپ: 3. - عبدالباقی، محمد فواد، (1386)، المعجم المفهرس، نشر همسفر، قم. - عکبرى، عبدالله بن حسین، (1419)، التبیان فی إعراب القرآن، بیت الأفکار الدولیة ، ریاض. - فراء، یحیى بن زیاد، (1980) ، معانى القرآن، الهیئة المصریة العامة للکتاب ، قاهره، چاپ: 2. - فیومى، احمد بن محمد، (1414)، المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى، موسسه دار الهجرة، قم،چاپ: 2. - قرطبى، محمد بن احمد، (1364)، الجامع لأحکام القرآن، ناصر خسرو، تهران. - قونوى، اسماعیل بن محمد، (1422)، حاشیة القونوى على تفسیر الإمام البیضاوى، دار الکتب العلمیة، بیروت. - کلینى، محمد بن یعقوب، (1407)، الکافی، الإسلامیة، تهران، چاپ: 4. - مراغى، احمد مصطفى، (بی‌تا)، تفسیر المراغى، دار الفکر، بیروت. - مصطفوی، حسن، (1385)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی، تهران، چاپ :3. - نحاس، احمد بن محمد،(1421)، اعراب القرآن ، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، بیروت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,778 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,553 |
||