پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,017 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,585,825 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,621,115 |
اشتقاق اکبر در العین و مقاییس اللغه | ||
| زبان پژوهی | ||
| مقاله 72، دوره 9، شماره 24، آذر 1396، صفحه 139-161 اصل مقاله (731.89 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jlr.2017.4163. | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا فراتی* 1؛ بتول مشکین فام2 | ||
| 1دانش آموخته دانشگاه الزهراء | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء(س) | ||
| چکیده | ||
| زبان عربی اشتقاقی است و این اشتقاق که خاستگاه یک واژه را مورد بررسی قرار می‌دهد، یکی از راه‌های گسترش زبان میباشد و به گسترش واژگان و معانی آنها کمک می‌نماید .از انواع اشتقاق که در آن ضمن حفظ ترتیب حروف اصلی(ثنایی-دوحرفی)یکیاز حروفسه‌گانه به حرفی هم‌مخرج(تجانس) و یا قریب‌المخرج(تقارب) تغییر می‌یابد، اشتقاق اکبر است که به روابط معنایی بین واژگان می‌پردازد. این پژوهش بر آن است که این پدیدة زبانی را در اولین و قدیمی‌ترین فرهنگ لغت مدوّن به زبان عربی یعنی معجم «العین» الخلیل بن احمد الفراهیدی (وفات 175) که بر مبنای مخارج حروف و اشتقاق تنظیم شده است، بررسی نماید. خلیل پس از ذکر ثنایی و تقلیب لفظ ثلاثی، معنای عام واژه را مطرح کرده و جهت ارتباط معنایی بین واژگانی که حاوی اشتقاق اکبر هستند، از الفاظی که بر تشبیه دلالت دارند (مانند «مثل، شبیه،کاف (تشبیه) و یضارع» بهره جسته است. این معجم منشأ تألیف بسیاری از لغت دانان در قرن‌های بعد گردید. پس از آن معجم «مقاییساللغه» احمد بن فارس (وفات 395) که بر مبنای اصل و ریشة کلمات و اشتقاق تنظیم شده، مورد بررسی قرار گرفته است. ابن فارس در موازنه و بیان معنای خاص واژگانی که اشتقاق اکبر دارند، از لفظ «ابدال» استفاده نموده است. این کتاب در اواخر عمر مؤلف تألیف شده و مبنای کار فرهنگ نویسان پس از خود قرار گرفته است. هدف مقاله از بررسی پدیدة اشتقاق اکبر در دو فرهنگ لغت مذکور، بیان چگونگی تأثیرپذیری مؤلف مقاییس اللغه ازصاحب العین با عنایت به تجانس و تقارب آن و ارزیابی دیدگاه دو نویسنده در این زمینه میباشد .روش مقاله توصیفی- آماری است و از خلال این روش آمار و نتایجی به دست آمده است: 29% واژگان العین و 48% الفاظ مقاییساللغه از اشتقاق اکبر برخوردارند که 122 واژه،21% در دو معجم، در این پدیدة زبانی مشترک هستند. این اشتراک می‌تواند مؤید تأثیرپذیری ابن فارس از صاحب العین باشد و در خلق الفاظ و گسترش معانی عربی ایفای نقش نماید . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشتقاق اکبر؛ اشتراک معنی؛ العین؛ مقاییس اللغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Derivation Akbar Al Ain and MqayysAllghh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Forati1؛ Batol Maskinfam2 | ||
| 1alzahra university | ||
| 2alzahra university | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Arabic is derivative, and this derivation, which examines the origin of a term, is one of the ways in which language is expanded and helps to expand their vocabulary and meaning. Of the derivation types in which, while preserving the order of the original letters (two letter), one of the triple letters is converted into terms like divergence or divergence (convergence), it is an actuality derived that relates to the semantic relations between the vocabulary. The study seeks to explore this linguistic phenomenon in the first and oldest Arabic-language dictionary, Al-Ain -al-Khalil ibn Ahmad al-Farahidi (d. 175), based on the expenditure of the letters. Khalil, after mentioning the two letter words and the termination of the three letter word, poses the general meaning of the word, and the semantic relation between the words that contain the derivation of the term, and which have used the words that refer to it as "methl, shabih, cuff, yodhareo." This collection was originated by many dictionaries in the following centuries. Subsequently, the verse of the "verses of the word" of Ahmad ibn Fars (d. 395), which is based on the principle and the words of the words, has been considered. The Persian has used the word "Abdul" in balancing and expressing the special meaning of the lexical words which are more derived. This book is written in the late years of the author's life and is the basis for the work of the cultivators. The purpose of this article is to study the phenomenon of the emergence of Akbar in the two dictionaries, the expression of how influential the author of the book is on the subject of his coincidence and assessment, and to assess the views of the two authors in this regard. The methodology of the article is descriptive-statistical. In this method, statistics and results are obtained: 29% of al-Ain's words and 48% of the words are Moghaysis al-Laghata of Azteqagh Akbar, in which 122 words, 21% in two dictionaries, are common in this phenomenon. Subscription can confirm the influence of Ibn Fars from Sahib Al-Ain which plays the role of creating words and expanding Arabic meanings. Key Words: The ways to extend Arabic language, Derivation, Akbar derivation, Al-Ain, Maqaeis Al-Loghah. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Akbar derivation, sharing means Ain, MqayysAllghh | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
منابع الإسکندری، احمد (1926). فقه‌اللغه. چاپ قاهره. ابن الأنباری، ابو البرکات کمال الدین (1959). نزهه الألباء فی اللغه العربیه. کویت. ابن الأنباری، ابو البرکات کمال الدین (1959). الأضداد فی اللغه العربیه.کویت. ابن جنی، ابو الفتح عثمان (2001). الخصائص. تحقیق عبد الحمید هندوای، بیروت. دار الکتب العلمیه. ابن فارس،احمد بن زکریا (1316هـ). معجم مقاییساللغه. تحقیق عبد السلام محمد هارون. اتحادکتاب العرب. المکتبه السلفیه. ابوالطیب اللغوی (1960). الإبدال. تحقیق عضدالدین التنوخی. دمشق. انیس، ابراهیم ( 1965). فی اللهجات العربیه. بی‌جا. انیس، ابراهیم (1996). من أسرار اللغه. قاهره. امیل، بدیع یعقوب (1985). المعجم المفصل فی دقائق اللغ العربیه. بیروت: دار الکتب العربیه. امیل، بدیع یعقوب (1986). فقه اللغه العربیه وخصائصها. بیروت. دارالعلم للملایین. التفتازانی، سعد الدین (1428). شرح المختصر فی المعانی و البیان و البدیع. قم: شریعت. جبل، محمد حسن (2006). المختصر فی أصوات اللغه العربیه. قاهره: مکتبه الآداب. الجوالیقی، ابومنصور موهوب بن احمد (1966) المعرب من کلام الأعجمی علی حروف المعجم. تحقیق احمد محمد شاکر. طهران. حامدهلال، عبدالغفار (1995). العربیه خصائصهاوسماتها. بی‌جا. حنّا ترزی، فؤاد (2005). الإشتقاق. بیروت: مکتبه لبنان. الخفاجی، شهاب الدین (2003) شفاء الغلیل فیما ورد فی کلام العرب من الدخیل. تحقیق محمدعبدالمنعم الخفاجی. بالمکتبه الأزهریه للتراث. الخلیل بن احمد الفراهیدی (1967). العین. تحقیق عبدالحمید هنداوی. بغداد. الراجحی، عبده علی (1972). فقه‌اللغه فی الکتب العربیه. بیروت: دار النهضه العربیه. ربحی، کمال (1975). التضاد فی ضوء اللغات السامیه. بیروت: دار النهضه العربیه. سرکیس، یوسف الیاس (1928). معجم المطبوعات العربیه أو المعربه. بیروت: دار صادر. سلوم، داود (1986). دراسه اللهجات العربیه القدیمه. عالم الکتب. سلیم، عبدالفتاح (2006). اللحن فی اللغه مظاهره و مقاییسه. قاهره: مکتبه الآداب. السیوطی، جلال الدین (بی‌تا). الإفتراح فی أصول النحو. حلب: دار المعارف. السیوطی، جلال الدین (بی‌تا). المزهر فی علوم اللغه و انواعها. تحقیق محمد ابو الفضل ابراهیم. بیروت: دار الفکر. الشدیاق، احمدفارس (1284هـ). سرّاللیال فی القلب و الإبدال.آستانه: دارصادر. صبحی، صالح (بی‌تا). دراسات فی فقه‌اللغه. دارالعلم للملایی. عبدالتواب، رمضان (1987). فصول فی فقه‌اللغه العربیه. قاهره: مکتبه الخانجی. عبدالله، امین (2000). الإشتقاق. قاهره: مکتبه الخانجی. عبدالمقصود، محمد (2006). مفهوم الإشتقاق و تطوره. قاهره: الثقافه الدینیه. فؤاد، سزگین (بی‌تا). تاریخ التراث العربی. بیروت. القفطی، جمال الدین (1950). إنباه الرواه علی انباه النحاه. مصر. الکرملی، الأب انساس ماری (بی‌تا). نشوء العربیه نموها واکتهالها. مکتبه الثقافه الدینیه. محمد سالم، محسن (1907). تصریف الأفعال و الأسماء. بی‌جا. محمد مایو، عبد القادر (1998). الوجیز فی فقه اللغه العربیه. بی‌جا. مکی نصره، محمد (1308هـ). نهایه القول المفید فی علم التجوید. قاهره. النادری، محمد اسعد (2005). فقه‌اللغه مناهله و مسائله. بیروت: المکتبه العصریه. وافی، عبد الواحد (1956). فقه‌اللغه. قاهره. یونس، علی محمد (2004). مقدمه فی علمی الدلاله و التخاطب. دار الکتاب الجدید.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 787 |
||
