پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,791 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,545 |
بررسی دیدگاه شیخ طوسی در تفسیر آیاتِ "علم حادث" | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آبان 1395، صفحه 39-63 اصل مقاله (497.92 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2016.2518 | ||
| نویسنده | ||
| محمد سلطانی رنانی* | ||
| استاد دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| چکیده یکی از مباحث مهم فلسفه و کلام اسلامی، مبحث علم الهی است. علم از صفات ذاتی خداوند است که همه معلوم‌ها را به طور مطلق، و بدون هیچ قید و شرطی دربرمی‌گیرد. آیات پرشماری نیز در قرآن کریم با علم خداوند و گستره و خصوصیات آن ارتباط دارند. از آن جمله آیاتی است که علم خداوند را بر حصول شرط یا پدیدار شدن حالتی متوقف می‌کند. بنابراین مفسِّر قرآن، به پیروی از اصول و مبانی اعتقادی باید از ظاهر این آیات بگذرد و بر پایه سازوکارهای تفسیری، معانی سازگاری با اصول اعتقادی برای این دست آیات بیابد. متکلِّمان و مفسِّران شیعه امامی بر پایه ادله عقلی و نقلی در این حوزه، دیدگاه‌ها و وآراء خویش را بیان می‌کنند. در این میان، شخصیت شیخ طوسی بسیار قابل توجه است. شیخ طوسی، زعیم و مرجع دینی شیعه، بزرگ فقیه، متکلّم و مفسِّر قرآن است. وی را به حق می‌توان از سرآمدان عرصه کلام و تفسیر دانست. شیخ طوسی در تفسیر گرانسنگ التبیان به گونه‌ای آیات مرتبط با علم الهی را تفسیر نموده است که با اصول و مبانی کلامی سازگار آمده است. وی در تفسیر این دست آیات، وجوهی را بیان می‌کند که در چهار عنوان قابل بررسی است. از میان این وجوه، تفسیر حدوث علم به تحقق معلوم رجحان دارد. توجه به سازوکارهای شیخ طوسی در تفسیر این آیات می‌تواند در تفسیر قرآن کریم، به ویژه آیاتی که به ظاهر خویش با اصول و مبانی کلامی ناسازگار است، راهگشای همه پژوهشگران عرصه تفسیر قرآن کریم باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "شیخ طوسی"؛ "علم الهی"؛ "علم حادث"؛ "تفسیر آیاتِ علم حادث" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Shaykh Tusi's Interpretation on the Verses concerning “Temporal Knowledge” | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad Soltani renani | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important issues in Islamic philosophy and theology is the Divine Knowledge. Knowledge is one the essential attributes of God which comprises the entire datum absolutely and without any conditions. Numerous verses of the Qur’an address the issue of Divine Knowledge, its extent and qualifications. Of these verses are those which suspend the knowledge of Allah to attainment of a condition or occurrence of a situation. In these instances, employing interpretational devices, the exegete of the Qur’an should propose an interpretation consistent with the doctrinal principles, while not confining him to the literal meaning of the verses. The Shiite theologians and exegetes, based on the rational and traditional arguments, have declared their views on these verses. Among these scholars, Shaykh Tusi is an important personality. He is the head of the Shiite community at his time, a great jurisprudent, theologian and exegete of the Qur’an. It is no exaggeration to say that he is a leading personality in theology and exegesis. In his masterpiece, al- Tebyan exegesis, he interprets the verses on the mentioned issue in complete consistency with theological principles. Addressing the issue, he proposes possible interpretations, which can be studied in four categories. Among these alternatives, identifying the achievement of knowledge as realization of the datum is the most eminent one. Considering Shaykh Tusi’s commentaries of these verses, especially those in literal contradiction with theological principles, is a good model example for all the scholars in this field. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shaykh Tusi, Divine knowledge, temporal knowledge, Interpretation of the verses on Temporal Knowledge | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - ابن حزم، علی بن‌احمد اندلسی. (1964م). الفصل فی الملل و النحل و الاهواء. قاهره: مکتبة الخانجی. - ابن عاشور، طاهر بن محمد. (1984م.) تحریر المعنى السدید وتنویر العقل الجدید من تفسیر الکتاب المجید (التحریر و التنویر). تونس: الدار التونسیة. - ابوالفتوح رازی، حسین بن على، (1408ق.) روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن، مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى. - ابوعبیده، معمر بن‌المثنی تیمی بصری. (1381ق.) مجاز القرآن، قاهره: مکتبة الخانجی. - اشعری، ابوالحسن علی بن‌اسماعیل. (1426ق.) مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین. بیروت: المکتبة العصریة. - ترابی، اکبر، ( 1375ش.)، هشام بن‌الحکم و اتهامات، مجله کلام اسلامی، ش16. - تفتازانی، سعدالدین، (1411ق.) مختصر المعانی، بیروت: دارالفکر. - ثعلبی، ابواسحاق احمد بن‌محمد. (1422ق.) الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. تحقیق ابن‌عاشور. بیروت: دار احیاء التراث. - راغب اصفهانی، حسین بن‌محمد. (1999م.) تفسیر الراغب الاصفهانی، مصر: دانشکده الآداب (ادبیات) دانشگاه طنطنا. - زجّاج، إبراهیم بن السری. (1973م.) معانی القرآن و إعرابه. تحقیق د. عبدالجلیل عبده شلبی، بیروت: منشورات المکتبة العصریة. - زمخشری، محمود بن عمرو.(1407ق.) الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. قاهره: مطبعة العامره. - الدوخی، یحیی، (1430ق.)، دفاع عن هشام بن‌الحکم، مجله رسالة الثقلین، ش62. - جرجانی، علی بن محمد، (1419ق.)، شرح المواقف. بیروت: دارالکتب العلمیة. - سید مرتضی، علی بن الحسین، (1410ق.) الشافی فی الامامة، تهران: موسسه الصادق. - الصغیر، محمدحسین علی. (1420ق.) مجاز القرآن خصائصه الفنیة و بلاغته العربیة. بیروت: دار المؤرخ العربى. - قرطبی، شمس‌الدین محمد. (1384ق.) الجامع لاحکام القرآن الکریم، تحقیق: احمد البردونی. قاهره: دارالکتب المصریة. - طباطبایی، سید محمد حسین. (1417ق.) المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه. - طبرسی، الفضل بن الحسن،(1408ق.)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفة. - طبری، محمد بن‌جریر. (2000م.) جامع البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق: احمد شاکر. بیروت: موسسه الرسالة. - طوسی، محمد بن حسن. (1413ق.) التبیان الجامع لعلوم القرآن. تحقیق: احمد حبیب قصیر. بیروت: دار احیاء التراث العربى. - طوسی، محمد بن حسن. (1376ش.) العدّة فى اصول الفقه. تحقیق: محمّد رضا انصارى قمى. قم: چاپخانه ستاره. - (منسوب به امام حسن) عسکری، (1409ق.)، تفسیر القرآن. تحقیق: سیدمحمدباقر ابطحی. قم: مدرسه امام مهدی. - فخررازى، محمد بن عمر. (1415ق.) مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)، بیروت: دار احیاء التراث العربى. - فرّاء، أبو زکریا یحیى بن زیاد. (1955م.) معانی القرآن. تحقیق: أحمد یوسف نجاتی و محمد علی النجار. قاهره: دار الکتب. - فیروزآبادی، محمدبن‌یعقوب. (1412ق.) تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس. بیروت: دارالکتب العلمیة. - کلینی، محمد بن‌یعقوب، (1362ش.) الکافی، تهران: انتشارات اسلامیه. - ملاصدرا شیرازی، محمدابراهیم، (1360ش.) شرح الاصول من الکافی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,741 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,069 |
||