پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,696 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,347 |
ارزیابی نظریه وقوع نسخ در قرآن کریم | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 1، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 28، دی 1394، صفحه 1-25 اصل مقاله (538.71 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2015.2130 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره اخوان مقدم1؛ اصغر طهماسبی بلداجی* 2 | ||
| 1استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم وفنون قرآن تهران | ||
| 2کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
| چکیده | ||
| نظریه نسخ از مهم‌ترین مسائل قرآنی است که دانشمندان علوم قرآن و تفسیر درباره وقوع یا عدم وقوع آن، دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. غالب عالمان در اعتقاد به وجود نسخ همداستان و متفق بوده و اختلاف آن‌ها تنها در تعداد و چگونگی آیات منسوخ است. از سویی دیگر، برخی از دانشمندان به خصوص متاخّران، به مقولة «عدم نسخ آیات قرآن» گرایش نشان داده و بر این باورند که هیچ یک از آیات قرآن نسخ نشده اند. در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی، ابتدا نظریه قائلان نسخ مورد واکاوی قرار گرفته و با تأکید بر عدم همداستانیِ آن‌ها در انواع نسخ و تعداد آیات منسوخ، و نیز اختلاف معنای نسخ بین متقدمان و متاخران، همچنین تحلیل محتوائیِ دو آیة معروف به «آیة نسخ» و «آیة تبدیل» (البقره: 106 و نحل: 101) و عدم دلالت آن بر نسخ آیات قرآن، این نظریه نقد شده است. سپس با ارائة دلائلی این نتیجه مطرح می‌شود که نسخ به معنای نسخ حکم آیات، در قرآن واقع نشده، زیرا قرآن ناگزیر باید از لحاظ الفاظ و مفاهیم، بدون تغییر باشد تا جاودانگی آن لطمه نخورد، چرا که قبول نسخ حکم آیات برابر با محدود کردن محتوای برخی از آیات به زمان خاص است و این مهم با جاودانگی و همگانی بودن قرآن در تعارض است. از این رو نسخ تنها بدین معناست که قرآن در مقام آخرین کتاب آسمانی جاودان، ناسخ شریعت‌ها، کتاب‌ها و معجزات پیشین می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ نسخ؛ ناسخ و منسوخ؛ شریعت‌های پیشین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critical Study of the Theory of Abrogation in the Holy Qur’an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zohreh Akhvan1؛ Asqar Tahasbi Bodaji2 | ||
| 1 Assistant professor, Faculty of Qur’an science and skills, Ulum-va-Maaref Qur’an Karim University | ||
| 2M.A. graduated in Faculty of Qur’an science and skills, in Arak University. | ||
| چکیده [English] | ||
| The theory of “Abrogation in Quranic verses” is one of the most important Quranic subjects upon which scholars of Quranic sciences and interpretation has debate. Most of them concur in accepting it on the whole, while they diverge about the number of verses abrogated and its examples. However, among the recent scholars, specially the contemporary ones, there is a great trend towards denying its occurrence in Qur’an. Considering the debates upon the types of abrogation, number of abrogated verses, its different definitions among the early and later scholars, this article has criticized this theory. In addition the implications of the two key verses in this issue (al-Baqara: 106/ al-Nahl: 101) have been examined and its denotation on the acclaimed theory has been rejected. This article has concluded that the abrogation of the Quranic instructions (naskh hokm) has not occurred in Qur’an, since accepting any alteration in its words and concepts, which are implied by abrogation, will contradict with its eternality. Therefore abrogation actually means that the Holy Qur’an as the last eternal divine book has abrogated all the former miracles, religions and books. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Occurrence of Abrogation, Abrogative and Abrogated verses, Former religions, Qur’an | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم، ترجمه فولادوند، محمد مهدی (1415ق)، تهران: دارالقرآن الکریم. - الآمدی،(1387ق). الاِحکام فی اصول الاَحکام. مصر: مکتبه محمد علی صبیح و اولاده. - ابن الجوزی، ابی الفرج عبدالرحمن بن علی (1403ق)، الموضوعات، تحقیق عبدالرحمن محمد بن عثمان، بیروت: دارالفکر. - ابن حنبل، احمد(1419 ق)، المسند، بیروت: مؤسسه الرساله. - ابن عاشور، محمد بن طاهر(1384ق). التحریر و التنویر. قاهره: مطبعه عیسی بابی حلبی. - ابن منظور، محمد (1970م). لسان العرب. بیروت: دارلسان العرب. - احمد، بشیر الدین محمود(1413ق). التفسیر الکبیر. لندن: الشرکه السلا میه. - اخوان مقدم، زهره (1393)، از دریا به آسمان، اصول تفسیر قرآن کریم برگرفته از روایات اهل بیت(ع). تهران: دانشگاه امام صادق(ع). - الادلبی، صلاح الدین بن احمد(1403ق)، منهج نقد المتن عند علما الحدیث النبوی، بیروت: دارالآفاق الجدیده. - بحرانی، شیخ یوسف (1410 ق)، الحدائق الناضرة، قم: انتشارات جامعه مدرسین. - بخاری، محمد بن اسماعیل (1401ق) صحیح. بیروت: دارالفکر. - ترمذی (1403ق). سنن الترمذی. بیروت: دارالفکر. - جبری، عبدالمتعال (1980م). لا نسخ فی القرآن، لماذا؟. قاهره: دارالتضامن للطباعه. - جوادی آملی، عبدالله (1386ش). نزاهت قرآن از تحریف. قم: انتشارات اسراء. - جوهری (1407ق). الصحاح. بیروت: دارالعلم للملایین. - حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (1411ق)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفه. - حرعاملی، محمد بن حسن (1403ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران: المکتبه الاسلامیه. - حسن عبده، ایهاب (1425ق). استحاله وجود النسخ بالقرآن. الجبیزه: مکتبه النافذه. - حسینی شیرازی، سیّد محمّد (1424ق). تقریب القرآن الی الاذهان. بیروت: دارالعلوم. - حسینی همدانی، سید محمد حسین (1404ق). انوار درخشان. تحقیق محمد باقر بهبودی. تهران: کتاب فروشی لطفی. - خطیب، عبد الکریم (بی تا). التفسیر القرآنی للقرآن. بیروت: دارالفکر العربی. - خویی، ابوالقاسم (1385ش). البیان فی التفسیر القرآن، ترجمه محمد صادق نجمی، هاشم هاشم زاده هریسی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - دارمی، عبدالله بهرام (بی تا)، سنن دارمی، بیروت: دار الإحیاء السنه النبویه. - زرقانی، محمد بن عبدالعظیم (بی تا)، مناهل العرفان فی علوم القرآن. قاهره: دار الاحیاء الکتب العربیه. - الزلمی، مصطفی ابراهیم (2000م). التبیان لرفع غموض النسخ فی القرآن. اربیل: مکتب التفسیر للطباعه و النشر. - زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دارالکتاب العربی. - زید، مصطفی (1971م). النسخ فی القرآن الکریم. بیروت: دارالفکر. - سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله (1406ق). الجدید فی التفسیر القرآن المجید. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. - سور آبادی، ابوبکر عتیق بن محمد (1380ش). تفسیر سور آبادی. تحقیق علی اکبر سعیدی سیرجانی. تهران: فرهنگ نشر نو. - سیوطی، جلال الدین (بی تا). الاتقان فی علوم القرآن. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. قاهره: مکتبه دارالتراث. - سیوطی، جلال الدین ، (1417ق)، اللئالی المصنوعه فی الاحادیث الموضوعه، بیروت: دارالکتب العلمیه. - سید قطب الشاذلی، ابراهیم (1412ق). فی ظلال القرآن. بیروت: دار الشروق. - صادقی تهرانی، محمد (1419ق). البلاغ فی تفسیر القران بالقرآن. قم: مولف. - صبحی صالح (1998م). مباحث فی علوم القرآن. بیروت: دارالعلم الملایین. - صدوق، محمد بابویه (1413 ق)، الاعتقادات، قم: الموتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید. - صدوق، محمد بابویه ، (1405 ق)، من لایحضره الفقیه، بیروت: دارالاضواء. - طالقانی، سید محمود (1362ش). پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار. - طباطبایی، سید محمد حسین (1387ش)، قرآن در اسلام، قم: موسسه بوستان کتاب، چاپ دوم. - طباطبایی، سید محمد حسین ، (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: انتشارات اسلامی جامعه‌ی مدرسین حوزه علمیه قم. - طبرسی، فضل بن حسن (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق جواد بلاغی. تهران: انتشارات ناصر خسرو. - طبری، ابو جعفر محمد بن جریر (1412ق). جامع البیان فی التفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه. - طوسی، محمد بن حسن (بی تا). التبیان فی التفسیر القرآن، با مقدمه شیخ آقا بزرگ تهرانی و تحقیق احمد قصیر عاملی. بیروت: داراحیاء التراث العربی. - عسکری، سید مرتضی (1424ق)، القرآن الکریم و روایات المدرستین. قم: انتشارات دانشکده اصول الدین. - غزالی، محمد (1383ق)، نظرات فی القرآن، مصر: دارالکتب الحدیثه. - فخر الدین رازی، محمد بن عمر (بی تا)، التفسیر الکبیر، تهران: دارالکتب العلمیه. - فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق)، العین، بیروت: دارالهجره. - فضل الله، سید محمد حسین (1419ق)، تفسیر من وحی القرآن، بیروت: دارلملاک لطباعه و النشر. - فیض کاشانی، ملا محسن (1418ق)، الا صفی فی التفسیر القرآن؛ تحقیق محمد حسین درایتی و محمد رضا نعمتی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. - قدردان قراملکی، محمد حسن (1378ش)، «اسلام و نسخ ادیان»، کیهان اندیشه، سال 14. ش83. - قرطبی، ابو عبدالله (1387ق)، الجامع لاحکام القرآن. بی جا: دارالکتب العربی للطباعه و النشر. - کربلائی پازوکی، علی (1380ش)، «نسخ از نگاه تحقیق»، فصلنامه بینات، ش 29. - کلینی، محمد بن یعقوب (1388ق)، اصول کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. - گلایری، علی (1380ش ). «نگاهی به رابطه احکام اسلام با ادیان دیگر»، رواق اندشه.ش4. - مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الانوار. بیروت: موسسه الوفاء. - مسلم نیشابوری (بی تا)، الصحیح، بیروت: دارالفکر. - مطهری، مرتضی (1385ش)، خاتمیت، تهران: انتشارات صدرا، چاپ بیست و یکم. - معرفت، محمد هادی (1416ق)، التمهید فی علوم القرآن. قم: موسسه النشر الاسلامی. - معرفت، محمد هادی ، (1385ش)، علوم قرآنی. تهران: انتشارات سمت. - مفید، محمد بن محمد بن النعمان (1413ق)، الارشاد، قم: آل البیت(ع). - مکی، ابومحمد بن اب طالب (1406ق)، الایضاح لناسخ القرآن و منسوخه. تحقیق احمد حسن فرحات. جده: دارالمنار. - نحاس، ابوجعفر (بی تا)، الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم. قاهره: مطبعه انوار المحمدیه. - نسائی، احمد بن شعیب (1411ق)، السنن الکبری. بیروت: دارالکتب العلمیه. - هانی طاهر (1421ق)، تنزیه آی القرآن عن النسخ و النقصان، فلسطین: الجماعه الاسلامیه الاحمدیه فی الدیار المقدسه. هندی، علی المتقی (1405 ق)، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت: مؤسسه الرساله | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,987 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,243 |
||