تحول تاریخی انگارۀ پر جبرئیل در فرهنگ اسلامی تا پایان قرن ششم هجری

قرآن کریم. (1393). ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. پیام عدالت. تهران.

ابن اعثم، ابومحمد احمد الکوفى. (1411ق). الفتوح. ترجمۀ على شیرى. دارالاضواء. بیروت.

ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن. (1412ق). المنتظم فى تاریخ الامم و الملوک. تصحیح محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا. دارالکتب العلمیه. بیروت.

ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد. (1363). العبر تاریخ ابن خلدون. ترجمۀ عبدالمحمد آیتى. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگى. تهران.

ابن سیدالناس، ابوالفتح محمد. (1414ق). عیون الاثر فى فنون المغازى و الشمائل و السیر. تصحیح ابراهیم محمد رمضان.  دارالقلم. بیروت.

ابن کثیر، أبوالفداء اسماعیل الدمشقی. (1407ق). البدایة و النهایة. دارالفکر. بیروت.

ابن هشام، عبدالملک المعافرى. (بی تا). السیرة النبویة. تصحیح مصطفى السقا. دارالمعرفة. بیروت.

الاصبهانی، ابونعیم. (بی‌تا). حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء. تصحیح محمدرضا شفیعى کدکنى‏. دارام القراء للطباعة و النشر. قاهره.

بلعمی، ابوعلی محمد. (1378). تاریخ­نامۀ طبری. تصحیح محمد روشن. ج 1 و 2. سروش. تهران.

ــــــــــــــــــ . (1373). تاریخ­نامۀ طبری. تصحیح محمد روشن. ج 3. البرز. تهران.

بیهقى، احمد بن حسین. (1361) دلائل النبوة. ترجمۀ محمود مهدوى دامغانى. انتشارات علمى و فرهنگى. تهران.

ترمذی، الحکیم. (1428ق). کیفیة السلوک الی رب العالمین. تصحیح عاصم ابراهیم الکیالی. دارالکتب العلمیة. بیروت.

ـــــــــــــ . (بی‌تا). نوادرالاصول فی احادیث الرسول. تصحیح عبدالرحمن عمیرة. دارالجیل. بیروت.

تستری، سهل بن عبدالله. (1423ق). تفسیر التستری. تصحیح محمد باسل عیون السود. دارالکتب العلمیة. بیروت.

ثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد. (1376). ثمارالقلوب فی المضاف و المنسوب. ترجمۀ‌ رضا انزابى‌نژاد. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد.

جاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر. (1424ق). الحیوان. تصحیح محمد باسل عیون السود. دارالکتب العلمیة. بیروت.

جنید، ابوالقاسم بن محمد النهاوندی البغدادی. (1425ق ب). اقواله فی مختلف الموضوعات «ضمن رسائل الجنید». تصحیح جمال رجب سیدبی. داراقراء للطباعه و النشر و التوزیع. دمشق.

جیلانی، عبدالقادر. (1412ق). السفینة القادریه. تصحیح محمد سالم بواب. دارالالباب. بیروت.

خرگوشی، ابوسعد واعظ. (1361). شرف النبى. تصحیح محمد روشن. بابک. تهران.

خوارزمی، ابوبکر. (1424ق). الأمثال المولده. تصحیح محمد حسین الاعرجی. مجمع الثقافی. ابوظبی.

روزبهان بقلى. (1374). شرح شطحیات. انتشارات طهورى. تهران.

زاکانی، عبید. (1347). هجویات و هزلیات عبید زاکانی. تصحیح عباس اقبال.ابن‌سینا. تهران.

سرّاج، ابونصر طوسی. (1914م). اللمع فی التصوّف. تصحیح رینولد آلین نیکلسون. مطبعة بریل. هلند.

سلمی، ابوعبدالرحمن محمد بن الحسین. (1414ق). جوامع آداب الصوفیه «ضمن تسعة کتب فی اصول التصوف و الزهد». تصحیح سلیمان ابراهیم آتش. الناشر للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان‏. بیروت.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1424ق). طبقات الصوفیه. دارالکتب العلمیة. بیروت.

سلیمانی، عبدالرحیم. (1378). کتاب مقدس. انجمن معارف اسلامی. قم.

سمعانى، احمد. (1384). روح الارواح فى شرح اسماء الملک الفتاح. انتشارات علمى و فرهنگى. تهران.

سنایی، مجدود بن آدم. (1383). حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.

سهروردی، شهاب­الدین یحیی بن حبش بن امیرک. (1375 الف). حکمة الاشراق «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 2. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375 ب). اعتقاد الحکماء «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 2. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375 ج). پرتونامه «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 3. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375 د). آواز پر جبرئیل «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 3. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375 و). یزدان‌شناخت «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 3. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375 ه‍). صفیر سیمرغ «ضمن رسائل شیخ اشراق». مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج 3. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. تهران.

صالحی شامی، محمد بن یوسف. (1414ق). سبل الهدى و الرشاد فى سیرة خیر العباد. تصحیح عادل احمد عبدالموجود و على محمد معوض. دارالکتب العلمیة. بیروت.

صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی. (1395). کمال الدین و تمام النعمه. ترجمۀ محمدباقر کمره‌ای، ج 1. اسلامیه. تهران.

ضیایی، حسین. (1386) شهاب‌الدین سهروردی بنیان‌گذار مکتب اشراق «ضمن تاریخ فلسفۀ اسلامی». ترجمۀ یوسف شاقول و سیما نوربخش. زیر نظر سیدحسین نصر و الیور لیمن. ج دوم. انتشارات حکمت. تهران.

طبری، محمد بن جریر. (1375). تاریخ طبری. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. اساطیر. تهران.

طوسی، تاج‌الدین احمد بن محمد. (1382). قصۀ یوسف. شرکت انتشارات علمى فرهنگى. تهران.

غزالی، ابوحامد محمد. (1383). کیمیاى سعادت. انتشارات علمى و فرهنگى. تهران.

ـــــــــــــــــــ . (1386). احیاء علوم‌الدین. ترجمۀ مؤیدالدین خوارزمی. تصحیح حسین خدیوجم. ج 6. انتشارات علمى و فرهنگى. تهران.

ـــــــــــــــــــ . (1416ق). قواعد العشر «ضمن مجموعه رسائل غزالی». دارالفکر. بیروت.

ـــــــــــــــــــ . (بی‌تا). احیاء علوم‌الدین. تصحیح عبدالرحیم بن حسین حافظ عراقی. دارالکتب العربی. بیروت.

ـــــــــــــــــــ . (1422ق). مکاشفة القلوب المقرب إلى علام الغیوب. دارالمعرفة. بیروت.

غزالی، احمد ابوالفتوح بن محمد طوسی. (1356). مکاتبات احمد غزالى با عین‌القضات همدانى‏. تصحیح نصرالله پورجوادی. خانقاه نعمت‌اللهی. تهران.

قاضى ابرقوه، رفیع‌الدین اسحاق همدانى. (1377). سیرت رسول‌الله. تصحیح اصغر مهدوى. خوارزمی. تهران.

قرطبی، ابوعمر یوسف بن عبدالبر. (1421ق). جامع بیان العلم و فضله. دارالکتب. بیروت.

قشیری، ابوالقاسم عبد الکریم. (2007م). کتاب المعراج. دارالمکتبه بیبلیون. بیروت.

ـــــــــــــــــــ . (1374). رسالۀ قشیریه. ترجمۀ ابوعلى عثمانى. تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. انتشارات علمى و فرهنگى. تهران.

ـــــــــــــــــــ . (1422ق). شرح أسماء الله الحسنى. دارالحرم للتراث. قاهره.

قمی، حسن بن محمد. (1361). تاریخ قم. ترجمۀ حسن بن علی عبد الملک قمى. تصحیح جلال‌الدین تهرانى. توس. تهران.

کربن، هانری. (1391). اسلام ایرانی. ترجمۀ انشاءالله رحمتی. سوفیا. تهران.

ـــــــــــ . (1395). ارض ملکوت. ترجمۀ انشاءالله رحمتی. سوفیا. تهران.

ماحوزی، زهرا و همکاران. (1398). «تحلیل انگارۀ تبدل صفاتی انسان به فرشته در اندیشۀ هجویری». نشریۀ زبان و ادب فارسی. دورۀ 72. ش 239. صص 127-155.

محاسبی، حارث بن اسد. (1986 الف). التوهم «ضمن الوصایا». تصحیح عبدالقادر احمد عطا. دارالکتب العلمیة. بیروت.

ـــــــــــــــــــــ . (1986 ب). فهم الصلاة «ضمن الوصایا». تصحیح عبدالقادر احمد عطا. دارالکتب العلمیة. بیروت.

ـــــــــــــــــــــ . (1986 ج). النصائح «ضمن الوصایا». تصحیح عبدالقادر احمد عطا. دارالکتب العلمیة. بیروت.

محدث نوری، میرزا حسین. (1427ق). دارالسلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام‏. دارالبلاغة. بیروت.

مستملى بخارى، اسماعیل. (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف. اساطیر. تهران.

مسعودی، ابوالحسن على بن حسین. (1409ق). مروج الذهب و معادن الجوهر. تصحیح اسعد داغر. دارالهجرة. قم.

مصاحب، غلامحسین و گروه نویسندگان. (1345). «فرشته در دین اسلام». ضمن دائرةالمعارف فارسی. ج 2. فرانکلین. تهران.

مطربى سمرقندى، سلطان محمد. (1382). تذکرة الشعراء. مرکز پژوهشى میراث مکتوب. تهران.

مقدسى، ابوعبدالله محمد بن أحمد. (1361). احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم. ترجمۀ علینقى منزوى. شرکت مؤلفان و مترجمان ایران. تهران.

مقدسى، مطهر بن طاهر. (1374). آفرینش و تاریخ. ترجمۀ محمدرضا شفیعى کدکنى. آگه. تهران.

مقریزی، تقى الدین احمد. (1420ق). امتاع الاسماع بما للنبى من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع. تصحیح محمد عبدالحمید النمیسى. دارالکتب العلمیة. بیروت.

مکّی، ابوطالب. (1424ق). علم القلوب. تصحیح عبدالقادر احمد عطا. دارالکتب العلمیه. بیروت.

ـــــــــــــ . (1417ق). قوت القلوب فى معاملة المحبوب. دارالکتب العلمیة. بیروت.

میبدی، ابوالفضل رشیدالدین. (1371). کشف‌الاسرار و عدةالابرار. تصحیح علی‌اصغر حکمت. امیرکبیر. تهران.

میدانی، احمد بن محمد النیسابوری. (1366). مجمع الأمثال. آستان قدس رضوی. مشهد.

نفرّی، محمد بن عبدالجبار. (2007م). الاعمال الصوفیة. منشورات الجمل. بغداد.

واقدی، محمد بن عمر. (1409ق). المغازی. تصحیح مارسدن جونس. مؤسسة الأعلمى. بیروت.

واقدى، محمد بن سعد کاتب. (1374). طبقات الکبری. ترجمۀ محمود مهدوى دامغانى. فرهنگ و اندیشه. تهران.

 References

The Holy Quran (E. Fouladvand, Trans.). (2014). Payam Edalat.

Al-Isbahani, A. (n.d.). Huliyah ul Awliya wa Tabaqat Asfiya [The adornment of the saints and the ranks of the spiritual elite](M. Shafiei Kadkani, Ed.). Daram al-Qurae lel-Tebaaha val-Nashr.

Bal’ami, A. (1994). Tarikh nameh Tabari [The history book of Tabari](Vols. 3-5) (M. Roshan, Ed.). Alborz.

Bal’ami, A. (1999). Tarikh nameh Tabari [The history book of Tabari](Vols. 1-2)(M. Roshan, Ed.). Soroush.

Bayhaqi, A. H. (1982). Dalail al-nabovah [Reasons for imamate] (M. Mahdavi Damghani, Trans.). Elmi-Farhangi.

Corbin, H.  (2016). Arze malakout [Heavenly earth] (I. Rahmati, Trans.). Soofia.

Corbin, H. (2012). Islame Irani [Iranian Islam] (I. Rahmati, Trans.). Soofia.

Ghazali, A. (1977). Namahaye Ahmad Ghazali ba Ain al-Quzat Hamadani [The letters of Ahmad Ghazali to Ain al-Quzat Hamadani] (N. Pourjavadi, Ed.). Khangah Nimat-Allahi.

Ghazali, A. (1995). Ghavaed al-ashr: Part of the treatise of Ghazali. Dar al-Fekr.

Ghazali, A. (2001). Mokashefat al-gholoub al-mogharrab ela allam al-ghoyoub. Dar al-Marefat.

Ghazali, A. (2004). Kimiaye sa’adat [The alchemy of happiness]. Elmi-Farhangi.

Ghazali, A. (2007). Ehya al-oloum al-din [The revival of the religious sciences] (Vol. 6) (H. Khadiv Jam, Ed.) (M. al-Din Kharazmi, Trans.). Elmi-Farhangi.

Ghazali, A. (n.d.). Ehya oloum al-din [The revival of the religious sciences] (A. Hafez Iraqi, Ed.). Dar al-Kotob al-Arabi.

Gilani, A. (1991). Al-safinah al-Quaderiah (M. Salem Bawab, Ed.). Dar al-Albab.

Ibn A’tham, A. (1990). Al-Fotuh (A. Shiri, Trans.). Dar-al-Azva.

Ibn al-Jawzi, A. (1991). Al-montazam fi tarikh-alomam val-molouk (M. Ata, & M. Ata, Eds.).Dar Al-Kotob Al-Elmiah.

Ibn al-Kasir, A. (1986). Al-bidayah val-nihayah [The beginning and the end]. Dar al-Fekr.

Ibn Hesham, A. (n.d.). Al-sirah al-nabaviah (M. Al-Saquah, Ed.). Dar al-Marefah.

Ibn Khaldun, A. (1984). Al-ibar tarikh Ibn Khaldun [Lessons, history of Ibn Khaldun] (A. Ayati, Trans.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Ibn Sayed al-Nas, A. (1993). Oyoun al-asar fi fonoun al-magazi val-shamael val-seyar (M. Ramadan, Ed.). Dar Al-Qalam.

Jahiz, A. (2003). Al-hayvan (M. Al-Oyoun Al-Soud, Ed.). Dar al-Kotob al-Elmiah.

Junaid, A. M. (2004). Aghvaleh fi mokhtalef almozo’at [The quotes around different matters: Part of the letters of Junaid] (J. Rajab Sayedbie, Ed.). Dar Qurae lel-Tebaaha val-Nashr val-Tawzie.

Junaid, A. M. (2004). Al-ghase ila-allah: Part of the letters of Junaid (J. Rajab Sayedbie, Ed.). Dar Qurae lel-tebaaha val-Nashr val-Tawzie.

Kargoushi, A. (1982). Sharaf al-nabi [Honors of the Prophet] (M. Roshan, Ed.). Babak.

Khwarizmi, A. (2003). Al-amsal al-mouledah (M. Hosain al-Araji, Ed.). Ajmah al-Seghafi.

Maghdasi, A. (1982). Ahsan al-taghasim fi marefat al-aghalim (A. Monzavi, Trans.). The Corporation of Writers and Translators of Iran.

Maghdasi, M. (1995). Afarinesh va tarikh [Creation and history] (M. Shafiei Kadkani, Trans.). Agah Publications.

Mahouzi, Z. (2019). Analysis of the idea of conversion of human attributed in Hujwiri’s thoughts. Journal of Persian Language and Literature, 72(239), 127-155.

Makki, A. (1996). Qout-al-ghloub fi moamelat al-mahjoub. Dar al-Kotob al-Elmiah.

Makki, A. (2003). Elm al-gholoub [Science of hearts] (A. Ahmad Ata, Ed.). Dar al-Kotob al-Elmiah.

Maqrizi, T. (1999). Amta-al-asma bema lenabi men al-ahval val-amval val-hafadah val-mata (M. Al-Namisi, Ed.). Dar al-Kotob al-Elmiah.

Masoudi, A. (1988). Morouj al-zahb va zaaden al-jowhar (A. Daghir, Ed.). Dar al-Hijrat.

Meidani, A. (1987). Majma-al-amsal. Astan Qouds Razavi.

Meybodi, A. (1992). Kashf-al-asrar va eddat-al-abrar [Unveiling of truths] (A. Hekmat, Ed.). Amir Kabir.

 Mohaddes Nouri, M. H. (2006). Dar al-salam fima yata’lagh  bel-roya val-manam. Dar Al-Balaghat.

Mohasebi, H. (1986). Al-nasaeh: Part of al-Vasaya (A. A. Ata, Ed.). Dar Al-Kotob Al-Elmiah.

Mohasebi, H. (1986). Al-tavahom: Part of al-Vasaya (A. A. Ata, Ed.). Dar Al-Kotob Al-Elmiah.

Mohasebi, H. (1986). Fahm al-salat [Understanding prayer: Part of al-Vasaya] (A. A. Ata, Ed.).  Dar Al-Kotob Al-Elmiah.

Mosaheb, Gh. (1966). Fereshteh dar dine Islam [The angel in the religion of Islam: Part of the Farsi encyclopedia] (Vol. 2). Franklin.

Mostamli Bokhari, I. (1984). Sharh al-tarrof lemazhab al-tasavof. Asatir.

Motrebi Samarghandi, S. (2003). Tazkirah al-shoara. The Research Center of Mirase Maktoob.

Nefarri, M. (2007). Al-a’mal al-sufiah. Manshourat al-Joumal.

Qazi Abarquh, R. (1998). Sirat rasoul-Allah [Manners of the messenger of God] (A. Mahdavi, Ed.). Kharazmi.

Qomi, H. M. (1982). Tarikhe Qom [The history of Qom] (H. Qomi, Trans.) (J. Tehrani, Ed.). Tous.

Qurtubi, A. Y. (2000). Jaame bayan al-elm va fazl [Comprehensive explanation of science and virtue]. Dar al-Kotob.

Qushayri, A.  (2007). Ketab al- mi’raj [The book of ascension]. Dar al-Maktabat Biblion.

Qushayri, A. (2001). Sharh asma-Allah al-hosna [Explaining beautifulnames of God].Dar Al-Haram Le-Torras.

Qushayri. A. (1995). Resale Qushayri [The treatise of al-Qushayri] (B. Forouzanfar, Ed.). Elmi-Farhangi.

Rouzbehan, B. (1996). Sharhe shathiyat [Description of shathiyat]. Tahouri.

Sadouq, M. (2016). Kamal al-din va tamam al-nimah (Vol. 1). (M. Kamareie, Trans.). Islamiah.

Salehi Shami, M. (1993). Sobol al-hoda va al-rashad fi sirah khair al-ebad (A. Abd Al-Mojoud, & A. Moavaz, Eds.). Dar al-Kotob al-Elmiah.

Sam’ani, A. (2006). Rouh al-arwah fi sharh asma al-malik al-fattah. Elmi-Farhangi.

Sanaie, A. M. (2005). Hadighat al-haghight va shariat al-tarighat (M. Modarres-Razavi, Ed.). Tehran University Press.

Sarraj, A. (1914). Al-lomah fi tasavof (A. R. Nicholson, Ed.). Brill Publications.

Soleimani, A. (1999). Ketabe moghaddas [The Bible]. Society of Islamic Teachings.

Suhrawardi, Sh. (1997). Avaze pare Jebril [Chant of the wing of Gabriel: Part of the treatise of Sheikh al-Ishraq] (Vol. 3) (H. Corbin, Ed.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Suhrawardi, Sh. (1997). E’teghad al-hokama [The belief of the wise: Part of the treatise of Sheikh al-Ishraq] (Vol. 2) (H. Corbin, Ed.). The Institute of   Cultural Studies and Researchers.

Suhrawardi, Sh. (1997). Hikmat al-ishragh [Wisdom of illumination] (Vol. 2) (H. Corbin, Ed.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Suhrawardi, Sh. (1997). Partov-nameh [The book of radiance: Part of the treatise of Sheikh al-Ishraq] (Vol. 3) (H. Corbin, Ed.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Suhrawardi, Sh. (1997). Safir Simurgh [The call of Simurgh: Part of the treatise of Sheikh al-Ishraq] (Vol. 3) (H. Corbin, Ed.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Suhrawardi, Sh. (1997). Yazdan shenakht [Recognition of God: Part of the treatise of Sheikh al-Ishraq] (Vol. 3) (H. Corbin, Ed.). The Institute of Cultural Studies and Researches.

Sulami, A. (1993). Jawameh adaab al-sufiah [Comprehensive manners of Sufism: Part of nine books about principles of Sufism and asceticism] (S. Ibrahim Atash, Ed.). Al-Nasher le-Teba`ah val-Nashr val-Tawzie val-Alan.

Sulami, A. (2003). Tabaghat al-sufiah. Dar al-Kotob al-Elmiah.

Tabari, M. (1996). Tarikhe Tabari [Tabari History](A.Payandeh, Trans.). Asatir.

Tha’alibi, A. (1997). Simar al-quloub fi al-mazaf val-mansoub (R. Anzabi Nijad, Trans.). Ferdowsi, Mash`had University Publications.

Tirmidhi, A. (2007). Keifiah al-solouk ila rab al-alamin [Methods of spiritual journey to lord of universe] (A. Al-Kiali, (Ed.). Dar al-Kotob al-Elmiah.

Tirmidhi, A. (n.d.). Navader al-osoul fi ahadith al-rasoul (A. Amirah, Ed.). Dar al-Jil.

Tousi, T. (2003). Ghese Yusef [The story of Joseph]. Elmi-Farhangi.

Tustari, S. (2002). Tafsir al-tustar (M. Al-Oyoun Al-Soud, Ed.). Dar al-kotob al-Elmiah.

Vaghedi, M. O. (1998). Al-maghazi (M. Jones, Ed.). Institute of al-Alami.

Vaghedi, M. S. (1995). Tabaghat-al-kobra (M. Mahdavi Damghani, Trans). Farhang va Andishe.

Zakani, O. (1996). Hajwiat va hazliat of Obeid Zakani (A. Ighbal, Ed.). Avicenna.

Ziaie, H. (2007). Shahab al-din Suhrawardi bonyangozare maktabe ishragh [Shahab al-din Suhrawardi the founder of illumination school: Part of the history of Islamic philosophy] (Vol. 2) (Y. Shaghoul, & Sima Noorbakhsh, Trans.). Hikmat.