تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 916 |
تعداد مقالات | 7,528 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,238,759 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,656,490 |
تحلیل محتوای کیفی و کمی گلشن راز شیخ محمود شبستری | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 20، تیر 1398، صفحه 80-105 اصل مقاله (585.82 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2020.23525.1661 | ||
نویسندگان | ||
داود اسپرهم1؛ مائده سادات دربندی* 2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
گلشن راز یکی از متون مطرح در زمینۀ عرفان نظری است و تأثیرپذیری شبستری از اندیشههای ابنعربی در این کتاب بر همه روشن است. این پژوهش به تحلیل محتوای گلشن راز میپردازد تا مشخص شود ابیات آن ذیل چه عناوینی تقسیمبندی میشوند و درنهایت اندیشۀ محوری و حاکم بر این مثنوی چیست. از آنجا که عرفان نظری بر سه قطب خداشناسی، انسانشناسی و عالمشناسی استوار است، ابیات کتاب ذیل این سه قطب قرار میگیرند. بهمنظور تحلیل محتوای متن، 70 درصد از کل ابیات نمونهگیری شدند و مشخص شد که هر بیت با درنظرگرفتن بافت هر واحد متن، ذیل کدام قطب قرار میگیرد. درنهایت بسامد هر قطب تعیین شد. نتایج نشان میدهد بحث دربارۀ انسان و ارتباط حق-انسان بیشترین سهم از کل ابیات را دارد. این مسئله ریشه در این عوامل دارد: 1. شأنی که قرآن و حدیث برای انسان قائلاند، 2. بازبستگی شناخت خدا به شناخت انسان مطابق حدیث نبوی، 3. باور به کون جامع بودن انسان و واسطۀ فیض بودن انسان کامل در عرفان نظری، و 4. اهمیت سلوک نزد متصوفه و تلاش آنان برای رسیدن به وصال حق در عرفان عملی. | ||
کلیدواژهها | ||
گلشن راز؛ تحلیل محتوا؛ عرفان نظری؛ تجلی؛ انسان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Qualitative and Quantitative Content Analysis of Gulshan-i Raz by Sheikh Mahmoud Shabestari | ||
نویسندگان [English] | ||
Davood Sparham1؛ Maedeh Sadat Darbandi2 | ||
1Associate Professor of Persian language and literature in Allame Tabatabaii university | ||
2PhD Candidate of Persian Language and Literature, Allame Tabatabaii University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Gulshan-i Raz is one of the most important texts in theoretical mysticism and the influence of Ibn Arabi’s thoughts on Shabestari is evident in Gulshan-i Raz. This study analyzes the content of Gulshan-i Raz to clarify how the verses could be classified thematically and what the pivotal thought dominating the work is. Since theoretical mysticism is based on theism, anthropology and cosmology, verses are categorized under these three poles. In order to analyze the text, 70% of verses were sampled and it was determined how each verse should be categorized under each pole considering the context of each unit of text. Finally, the frequency of each pole was measured. The results show that discussion about human and the relation between God-human is the most frequent issue in Gulshan-i Raz. This issue is rooted in these factors: firstly, the elevated status of human in the Sublime Qur’an and Hadith; secondly, dependence of theism on human recognition according to Prophetic Hadiths; thirdly, belief in comprehensiveness of human being and perfect man’s function as mediator of grace in theoretical mysticism; and fourthly, the importance of conduct (sulook) to the Sufis and their attempt to eventually become united with God in practical mysticism. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Gulshan-i Raz, Content Analysis, Theoretical Mysticism, Manifestation, Human | ||
مراجع | ||
منابعآشتیانی، سید جلالالدین. (1370). شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم. امیرکبیر. تهران. ابنعربی، محیالدین. (1385). فصوصالحکم. ترجمۀ محمدعلی موحد و صمد موحد. کارنامه. تهران. ــــــــــــــــــ . (1383). ترجمۀ فتوحات مکیه: معارف باب 5 تا 34. ترجمۀ محمد خواجوی. مولی. تهران. ایزوتسو، توشیهیکو (1394). صوفیسم و تائوئیسم. ترجمۀ محمدجواد گوهری. روزنه. تهران. باردن، لورنس. (1374). تحلیل محتوا. ترجمۀ محمد یمنی دوزی سرخابی و ملیحه آشتیانی. دانشگاه شهید بهشتی. تهران. تهانوی، محمد اعلی بن علی. (1967). کشاف اصطلاحات الفنون. تصحیح محمد وجیه و عبدالحق و غلام قادر. به کوشش الویس اسپرنگر تیرولی و ولیم ناسولیس ایرلندی. خیام. تهران. جرجانی، علی بن محمد. (1991). التعریفات. به کوشش محمد بن عبدالحکیم القاضی. دارالکتب اللبنانی. بیروت و دارالکتب المصری. قاهره. جرجانی، میرسیدشریف. (1394). تعریفات: فرهنگ اصطلاحات و معارف اسلامی. ترجمۀ حسن سید عرب و سیما نوربخش. فرزان روز. تهران. حکمت، نصرالله. (1385). متافیزیک خیال در گلشن راز شبستری. فرهنگستان هنر. تهران. خوارزمی، تاجالدین حسین بن حسن. (1393). شرح فصوصالحکم محییالدین ابنعربی. به اهتمام نجیب مایل هروی. مولی. تهران. داعی شیرازی، شاه محمود. (1377). نسائم گلشن. به کوشش پرویز عباسی داکانی. الهام. تهران. دهخدا، علیاکبر. (1365). لغتنامه. دانشگاه تهران: مؤسسۀ دهخدا. تهران. زرینکوب، عبدالحسین. (1368). نقش بر آب. معین. تهران. سجادی، سیدجعفر. (1383). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. طهوری. تهران. ــــــــــــــــ . (1373). فرهنگ معارف اسلامی. کومش. تهران. شبستری، شیخ محمود. (1393). گلشن راز. تصحیح کاظم دزفولیان. طلایه. تهران. ــــــــــــــــــــ . (1368). گلشن راز. تصحیح صمد موحد. طهوری. تهران. شجاری، مرتضی. (1388). انسانشناسی در عرفان و حکمت متعالیه. دانشگاه تبریز. تبریز. عینالقضات همدانی. (1341). مصنفات عین القضات. مقدمه، تصحیح، تحشیه و تعلیق عفیف عسیران. دانشگاه تهران. تهران. قونوی، صدرالدین. (1388). ترجمه و متن کتاب فکوک یا کلید اسرار فصوصالحکم. مقدمه و تصحیح و تعلیق محمد خواجوی. مولی. تهران. ــــــــــــــــ . (1362). رسالة النصوص. تصحیح جلالالدین آشتیانی و تعلیقات آقامیرزاهاشم اشکوری. مرکز نشر دانشگاهی. تهران. کریپندورف، کلوس. (1386). تحلیل محتوا: مبانی روششناسی. ترجمۀ هوشنگ نایبی. نی. تهران. لاهیجی، شمسالدین محمد. (1390). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی. زوار. تهران. لویزن، لئونارد. (1388). فراسوی ایمان و کفر شیخ محمود شبستری. ترجمۀ مجدالدین کیوانی. مرکز. تهران. موحد، صمد. (1365). مجموعه آثار شیخ محمود شبستری. طهوری. تهران. نجم رازی، عبدالله بن محمد. (1387). مرصادالعباد. تصحیح محمدامین ریاحی. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. یثربی، سیدیحیی. (1387). عرفان نظری: تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف. بوستان کتاب. قم. References Ashtiani, Sayyed Jalal-ed-Din (1370): Explanation of Gheysari's introduction on Fusus al-Hikam. Tehran: AmirKabir. Aynul Qodhat-e Hamedani (1341): Mosannafat-e Aynul Qodhat. Introduced, edited and annotated by Afif Osseiran. Tehran: Tehran University. Bardin, Laurence (1374): Content Analysis. Translated by Muhammad Yamani duz Sorkhabi and Malihe Ashtiani. Tehran: Shahid Beheshti University Press. Dehkhoda, Ali-Akbar (1365): Dehkhoda Dictionary. Tehran: Tehran University Press, Dehkhoda Institute. Hekmat, Nassrollah (1385): The Metaphysics of Imagination in Shabestari's Golshan-e Raz. Tehran: Honar Academy. Ibn Arabi (1383): Translation of The Futuhat al-Makkiyya (The Meccan Illuminations) Chapter 5 to 34. Translated by Muhammad Khajavi. Tehran: Mawla. Ibn Arabi (1385): The Fusus al-Hikam (The Ringstons of Wisdom). Translated by Muhammad Ali Movahhed and Samad Movahhed. Tehran: karnameh. Izutsu, Toshihiko (1394): Sufism and Taoism. Translated by Muhammad Javad Guhari. Tehran: Rowzaneh. jurjani, Mir Sayyid Sharif (1394): Ta'rifat(The Definitions), The dictionary of Islamic Learnings and Terms. Translated by Hasan Seyyed Arab and Sima Nourbakhsh. Tehran: Farzan e Rooz. Jurjani, Ali ibn Mohammad (1991): Al-Ta'rifat (The Definitions). By Muhammad ibn Abd-Alhakim Alqazi. Beirut: Dar Al-kotob Al-Lobnani and Cairo: Dar Al-Kotob Al-Mesri. Kharazmi, Taj Al-din Hosein inb Hasan (1393): Sharh e Fusus Al-Hikam. By Najib Mayel Herawi. Tehran: Mawla. Krippendorff, klaus (1386): Content Analysis: an introduction to its methodology. Tehran: ney. Lahiji, Shams al-din Muhammad (1390): Mafatih Al-Ijaz Fi Sharh-i Gulshan-i Raz. Introduced, Edited and annotated by M.barzigar Khalighi and E.Karbasi. Tehran: Zavvar. Lewisohn, Leonard (1388): Beyond Faith and Infidelity: the sufi poetry and teachings of Mahmud Shabestari. Translated by Majd-e din Keiwani. Tehran: Markaz. Movahed, Samad (1365): The Complete Works of Sheikh Mahmud Shabestari. Tehran: Tahouri. Nadjm-i Razi (1387): Mirsad al- Ibad. By Muhammad Amin Riahi. Tehran: elmifarhangi. Qunawi, Sadr al-Din (1362): Kitab al-nusus. Edited by Jalal-ed-Din Ashtiani and Aqa Mirza Hashem Eshkevari. Tehran: Markaze Nashre Daneshgahi. Qunawi, Sadr al-Din (1388): Kitāb al-fukūk. Introduced by Muhammad Khajavi. Tehran: Mawla. Sajjadi, Seyyed Jafar (1373): The Dictionary of Islamic Learnings. Tehran: Koomesh. Sajjadi, Seyyed Jafar (1383): The Dictionary of Mystical Terms and Expressions. Tehran: Tahouri. Shabestari, Sheikh Mahmoud: Gulshan-i Rāz (Rose Garden of Secrets). Edited by Samad Movahed. Tehran: Tahouri. Shabestari, Sheikh Mahmoud (1393): Gulshan-i Rāz (Rose Garden of Secrets). Edited and annotated by Kazem Dezfulian. Tehran: Talaye. Shah Da'i, Shah mahmud (1377): Nasa'im-e-Gulshan. By Parviz Abbasi Dakani. Tehran: Elham. Shajari, Morteza (1388): Islamic Mysticism and Transcendent, Theosophy: An Anthropological Approach. Tabriz University Press: Tabriz. Tahanawi, Muhammad Ala ibn Ali (1967): Kashshaf istilahat al-funun (A dictionary of the technical terms used in the sciences of the musalmans). Edited by Muhammad Wajih and Abd-al-Haqq and Gholam kadir, by W.Nassau and A.Sprenger. Tehran: Khayyam. Yasrebi, Seyyed Yahya (1387): Theorethical Mysticism: A Research into the Evolutionary Trend and the Principles and Issues of Tasawwuf. Qom: Bustan-e Ketab. Zarrinkoub, Abdohossein (1368): Naghsh bar Ab (Drawing on Water). Tehran: Moin. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 599 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |