پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 915 |
| تعداد مقالات | 7,521 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,227,212 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,648,197 |
بررسی علل و عوامل شورش پیشه‌وران تبریز در دوره شاه تهماسب صفوی (979-981 ق.) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 3، دوره 28، شماره 38 - شماره پیاپی 128، شهریور 1397، صفحه 66-87 اصل مقاله (552.12 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2018.16392.1419 | ||
| نویسنده | ||
| محمد رضائی* | ||
| استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
| چکیده | ||
| بین سال‌های (979 ـ 981ق) شورشی علیه حکومت صفویه در تبریز روی داد که در منابع این دوره بازتاب چندانی نیافته است. اگرچه منابع اشاره‌ای به علل و عوامل تکوین شورش نکرده‌اند ولی عوامل سیاسی، اجتماعی و به‌ویژه اقتصادی در قالب مؤلفه‌هایی همچون درگیری با دول مجاور، انتقال پایتخت، اختلاف بین محلات و درگیری‌های فرقه‌ای، افول طریقت‌های صوفیانه و به‌ویژه رکود تجارت به‌صورت آشکار و پنهان در بروز آن اثرگذار بوده‌اند. در پی رکود تجارت و وخامتِ شرایط زندگی به‌ویژه برای پیشه‌وران، با توجه به زمینه‌های آماده، در اثر اجحاف مأموران محلی شورش آغاز گردید و به مدت دو سال تداوم یافت. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با اتکا به منابع و مآخذ موجود درپی مطالعة عوامل و تبیین نقش آن‌ها در تکوین شورش و یافتن پاسخی به سؤال اصلی است که عوامل اجتماعی و اقتصادی چگونه و تا چه میزان در شکل‌گیری این شورش تأثیرگذار بوده‌اند؟ | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیشه‌وران؛ تبریز؛ رکود تجارت؛ شاه‌تهماسب؛ شورش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Riot of Craftsmen during the Dynasty of Shah Tahmasb Safavid in Tabriz (979-981 AH), Causes and Effects | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Rezaei | ||
| Assistant Professor, Department of History of Islamic Civilization, Azarbaijan Shahid Madani University | ||
| چکیده [English] | ||
| At the end of the Shah Tahmasb's reign, from 979 to 981, a riot occurred in Tabriz. This riot is one of the Tabriz citizens’ few riots against the Safavid dynasty. Although the sources don’t mention the causes and effects of the riot's formation, political, social and especially economic factors in the form of components such as conflicts with neighboring states, shifting of capital, the disagreement between the neighborhoods and sectarian conflicts, the decline of the Sufi doctrines and trade recession especially had visible and invisible impacts on them. Following the trade recession and poor living conditions, particularly for craftsmen, the riot was started and continued for two years regarding the available context and due to the local officials’ extortions. The current research being carried out by the method of descriptive-analytical and relying on the available resources studied and explained the causes and their roles in shaping of the riots. Furthermore, it tries to answer this question “how and to what extent social and economic factors had an impact on shaping of this riot?” | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Craftsmen, Tabriz, Trade Stagnation, Shah Tahmasb, riot | ||
| مراجع | ||
|
ـ آژند، یعقوب (1365). «سربداران تبریز». کیهان فرهنگی. ش 35. صص 20-18. ـ آژند، یعقوب (1393). «سربداران تبریز». پژوهش هنر. ش 7. صص 26-23. ـ اخضری، علی (1392). «نگرشی بر وضعیت اجتماعی- اقتصادی اصناف و پیشه‌وران در عصر شاه تهماسب صفوی». مطالعات علوم تاریخی خوارزمی. ش1. صص22-9. ـ اسپناقچی پاشازاده، محمد عارف (1379). انقلاب الاسلام بین الخواص و العوام. تصحیح رسول جعفریان. قم: دلیل ما. ـ اسکندر بیک ترکمان (1382). عالم‌آرای عباسی. تصحیح ایرج افشار. ج اول. تهران: امیرکبیر. چ سوم. ـ افوشته‌ای نطنزی، محمود بن هدایت‌الله (1350). نقاوه الآثار فی ذکر الاخیار فی تاریخ الصفویه. تصحیح احسان اشراقی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ـ بدلیسی، شرف خان (1377). شرفنامه. تصحیح ولادیمیر ولییامیوف. تهران: اساطیر. ـ تاورنیه، ژان باتیست (1382). سفرنامه تاورنیه. حمید ارباب شیروانی. تهران: نیلوفر. ـ تذکره شاه‌طهماسب (1343 ق). به سعی و اهتمام عبدالشکور. برلن: کاویانی. ـ جعفریان، رسول (1379). صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. ـ جملی کارری، جووانی فرانچسکو (1348). سفرنامه کارری. عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ. تبریز: اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی. ـ جوهری، یسری عبدالرزاق (1374). تاریخ اکتشافات جغرافیایی. عیسی متقی‌زاده و احمد برادری. تهران: امیرکبیر. ـ دالساندری، وینچنتو (1349). سفرنامه وینچنتو دالساندری در: سفرنامه ونیزیان در ایران. منوچهر امیری. تهران: خوارزمی. ـ رازی، امین احمد (بی‌تا). هفت‌اقلیم. تصحیح جواد فاضل. تهران: علمی. ـ راوندی، مرتضی (1382). تاریخ اجتماعی ایران. ج 2. تهران: نگاه. چ دوم. ـ روملو، حسن بیک (1384). احسن‌التواریخ. به اهتمام عبدالحسین نوایی. ج 3. تهران: اساطیر. ـ رویمر، ﻫ.ر (1380). «دوره صفویان». تاریخ ایران دوره صفویان دانشگاه کمبریج. یعقوب آژند. تهران: جامی. ـ رویمر، هانس روبرت (1380). ایران در راه عصر جدید. ترجمه آذر آهنچی. تهران: دانشگاه تهران. ـ رهر برن، کلاوس میشائیل (1349). نظام ایالات در دوره صفویه. کیکاووس جهانداری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ـ سبزواری، محمدباقر (1383). روضةالانوار عباسی در اخلاق و شیوه کشورداری. تصحیح و تحقیق اسماعیل چنگیزی اردهایی. تهران: میراث مکتوب. چ دوم. ـ سیوری، راجر (1374). ایران عصر صفوی. کامبیز عزیزی. تهران: مرکز. چ چهارم. ـ شاردن، ژان (1372). سفرنامه شاردن. ترجمه اقبال یغمایی. ج 2. تهران: توس. ـ عون‌الهی، سید آغا (1387). تاریخ پانصد ساله تبریز. پرویز شاهمرسی. تهران: امیرکبیر. ـ فرهانی منفرد، مهدی (1388). مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران در عصر صفوی. چ دوم. تهران: امیرکبیر. ـ فریر، رانلد (1380). «تجارت در دوره صفویان». تاریخ ایران دوره صفویان دانشگاه کمبریج. یعقوب آژند. تهران: جامی. ـ فلور، ویلم (1385). نظام قضایی عصر صفوی. حسن زندیه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. ـ فوران، جان (1390). مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی. احمد تدین. تهران: رسا. چ یازدهم ـ قمی، قاضی احمد (1359). خلاصه‌التواریخ. تصحیح احسان اشراقی. تهران: دانشگاه تهران. ـ کیوانی، مهدی (1392). پیشه‌وران و زندگی صنفی آنان در عهد صفوی. ترجمه یزدان فرخی. تهران: امیرکبیر. ـ گنابادی، قاسمی حسینی (1387). شاه اسماعیل‌نامه. تصحیح شجاع کیهانی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ـ لک‌زایی، نجف (1385). چالش سیاست دینی و نظام سلطانی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. ـ منشی قزوینی، بوداق (1378). جواهرالاخبار. تصحیح محسن بهرام‌نژاد. تهران: میراث مکتوب. ـ میراحمدی، مریم (1369). دین و دولت در عصر صفوی. تهران: امیرکبیر. چ دوم ـ نادر میرزا (1360). تاریخ و جغرافیای دارالسلطنه تبریز. تعلیقات محمد مشیری. تهران: اقبال. چ سوم. ـ نوایی، عبدالحسین و غفاری‌فر، عباسقلی (1391). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه. تهران: سمت. چ هشتم. ـ نوایی، عبدالحسین (1349). شاه‌طهماسب صفوی، مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشت‌های تفصیلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ـ نویدی، داریوش (1386). تغییرات اجتماعی ـ اقتصادی در ایران عصر صفوی. هاشم آقاجری. تهران: نشر نی. ـ واعظ کاشفی، مولانا حسین (1350). فتوت‌نامه سلطانی. به اهتمام محمدجعفر محجوب. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ـ واله قزوینی، محمدیوسف (1372). خلد برین. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: بنیاد موقوفات ایرج افشار. چ دوم. ـ وحید قزوینی، محمدطاهر (1383). تاریخ جهان‌آرای عباسی. تصحیح سعید میر محمدصادق. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 838 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 638 |
||