تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 937 |
تعداد مقالات | 7,696 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,621,261 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,985,495 |
دلایل و عوامل مؤثر در مناسبات دولت سلجوقی و امارت اشراف حجاز | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 1، دوره 24، شماره 21، اردیبهشت 1393، صفحه 35-57 اصل مقاله (422.42 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2014.786 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جان احمدی* 1؛ سیدمحمود سامانی2 | ||
1دانشیار و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی | ||
چکیده | ||
دولت سلجوقیان (427-590 ه.ق) در ایران با مقطعی از امارت دیرپای اشراف (358 - 1343 ه.ق) در حجاز همعصر بود. با وجود وجاهت سیاسی و استقلال معنوی اشراف، به دلیل سیطرهی آنها بر حرمین شریفین، پیوسته از سیاستهای دولتهای قدرتمند همجوار تأثیر میگرفت. در میان دولتهای همجوار، سلجوقیان سنّیمذهب که به عنوان حامیان نظامی خلافت عباسی و در زمرهی رقبای دولت فاطمیان شیعی در مصر شناخته شده بودند، با برخورداری از اقتدار و توان نظامی، همهی تلاش خود را برای نفوذ در حرمین شریفین و همراه کردن امارت اشراف با سیاستهای خود به کار بستند. در پژوهش حاضر ضمن توجه به تفاوتهای مذهبی این دو دولت، دلایل روابط سیاسی اشراف با سلجوقیان و عوامل مؤثر بر پایایی روابط امارت اشراف و سلجوقیان را بررسی میکنیم. مطالعات توصیفی، تحلیلی و استنباطی مبتنی بر دادههای کتابخانهای نشان میدهند که سلجوقیان از برقراری این روابط، به دنبال کسب مشروعیت و احراز وجاهت برای دولت خود و عباسیان و کوتاه کردن دست فاطمیان از حرمین شریفین بودند. اشراف به دلیل نداشتن استقلال اقتصادی و اقتدار سیاسی- نظامی و نیاز داشتن به حفظ موجودیت سیاسی و تداوم امارت اشراف، به سلجوقیان متمایل بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
مناسبات؛ سلجوقیان؛ اشراف؛ حجاز؛ حرمین شریفین عباسیان؛ فاطمیان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
the Ashraf of Hijaz and Saljooqs Affair | ||
نویسندگان [English] | ||
Fatemeh Janahmadi1؛ Sayyed Mahmud Samani2 | ||
1Associate Professor, Department of History, Alzahra University | ||
2PhD student in Islamic History and Civilization, Ma’aref University | ||
چکیده [English] | ||
Contemporary to Saljooqs (427-590 H.), the Ashraf (Aristocrate) of Hijaz rule (358-1343 H.) was constantly intervened by neighborings for enjoying the authority over the two sancturies ( Haramayn Sharifayn). As Abbasid military supporters and Fatimid rivals, Saljooqs made a great effort to penetrate to the Ashraf’s to make political agreements. Regarding a religious distinction between the two states, this research studies on the reasons and influential elements on making a long lasting affair between Ashraf and Saljooqs. Based on descriptive, analytic and inferential study, the research finds that Saljooqs were not only after legitimacy and after justification for both themselves and Abbasids; they also sought to cut the hands of Fatimids from the two sanctuaries. On the other hand, Ashraf were keen to keep and continue their political existence for the lack of economic, political and military independence | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Affair, Ashraf of Hijaz, Saljooqs, Abbasids, Fatimids, the two sanctuaries (Haramayn Sharifayn) | ||
مراجع | ||
منابع - ابناثیر جزری، علی بن محمد. (1385). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر. - ابنتغری بردی، ابوالمحاسن یوسف. (1392). النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره. به کوشش شلتوت و دیگران. قاهره: وزارة الثقافة و الارشاد القومی. - ابنجبیر، محمدبن احمد. (1370). سفرنامهی ابنجبیر. ترجمهی اتابکی. مشهد: آستان قدس رضوی. - ابنجوزی ابوالفرج عبدالرحمن بن علی. (1412). المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم. به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران. بیروت: دارالکتب العلمیه. - ابنخلدون، عبدالرحمن. (1408). تاریخ ابنخلدون. به کوشش خلیل شحاده. بیروت: دارالفکر. - ابنخلکان، احمدبن محمد. [بیتا]. وفیات الاعیان و انباء الزمان. تحقیق احسان عباس. بیروت: دارالثقافه. - ابنطقطقی، محمدبن علی حسنی. (1433). الاصیلی فی انساب الطالبیین. تحقیق سید مهدی رجائی. قم: کتابخانهی آیتالله مرعشی نجفی. - ابنعنبه حسنی. (1380). عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب. به کوشش محمد حسن. نجف: المطبعه الحیدریه. - ابنفرحون. [بیتا]. تاریخ المدینة المنوره. به کوشش شکری. بیروت: دارالارقم. - ابنفهد المکی، عبدالعزیزبن عمر. (1409). غایة المرام باخبار سلطنة البلد الحرام. به کوشش شلتوت. السعودیه: جامعةالقری. - ابنفهد، نجم عمربن محمد. (1404). اتحاف الوری باخبار امالقری. تحقیق محمدفهیم شلتوت. مکه: امالقری. - ابنکثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیلبن عمر. (1407). البدایه و النهایه. بیروت: دارالفکر. - بنداری اصفهانی، فتحبن علی.(1356). تاریخ سلسلهی سلجوقی. ترجمهی جلیلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - جعفریان، رسول. (1387). اطلس شیعه. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. - -----------. (1389). راه حج. تهران: زیتون سبز، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. - حلمی، احمد کمالالدین. (1378). دولت سلجوقیان. ترجمه و اضافات عبدالله ناصری طاهری. چ 3. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. - خرایشه، سلیمان. (1385). رقابت عباسیان و فاطمیان در سیادت بر حرمین شریفین. ترجمهی رسول جعفریان. تهران: نشر مشعر. - دحلان، احمدبن زینی. (1305).خلاصةالکلام فی بیان امراء البلدالحرام. مصر: المطبعة الخیریه. - ذهبی، شمسالدین محمدبن احمد. (1413). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام. تحقیق عمر عبدالسلام تدمری. بیروت: دار صادر، الکتاب العربی، الثانیه. - راوندی، محمدبن علیبن سلیمان. (1364). راحهالصدور و آیهالسرور در تاریخ آلسلجوق. تصحیح محمد اقبال. تهران: امیرکبیر. - راوه، عبدالفتاح حسین. (1407). تاریخ امراء مکه عبر عصور الاسلام. طائف: مکتبة المعارف. - زیلعی، احمد عمر. (1425). مکه و علاقاتها الخارجیه 301_487 ه. ط الثانیه. بیروت: الدار العربیه للموسوعات. - سباعی، احمد. (1385). تاریخ مکه از آغاز تا شرفای مکه. ترجمهی رسول جعفریان. تهران: مشعر. - ستارزاده، ملیحه. (1386). سلجوقیان. تهران: سمت. - سخاوی شمسالدین. (1414).التحفة اللطیفهفی تاریخ المدینة الشریفه. بیروت: دارالکتب العلمیه. - سمهودی. (2006). وفاء الوفاء. به کوشش محمد عبدالحمید. بیروت: دارالکتب العلمیه. - طقوش. [بیتا]. تاریخ الفاطمیین فی شمال افرقیه و مصر و بلاد الشام. قاهره: دارالنفائس. - طهماسبی، ساسان. (1384). «مکه آوردگاه رقابت امرای ایرانی و مصری (از قرن سوم تا ششم هجری)». تاریخپژوهان. س 1. ش3. - عارف احمد عبدالغنی. (1413). تاریخ امراء مکة المکرمه. دمشق: دارالبشائر. - ---------------. (1418). تاریخ امراء المدینه المنوره. تهران: نشر اقلیم. - عماد الاصفهانی، ابوعبد الله محمدبن محمد. (1980). تاریخ دولت آل سلجوق. بیروت: دارالآفاق الجدیدة. - غازی، عبداللهبن محمد. (1430). افادة الانام. به کوشش ابندهیش. مکه: مکتبة الاسدی. - فاسی، تقیالدین محمدبن احمد. (1956).شفاء الغرام بأخبار البلدالحرام. مکه: مکتبه التهفه الحدیثه. - ----------------------. (1419). العقدالثمین فی تاریخ بلدالامین. تحقیق محمد عبدالقادر احمدعطا. بیروت: دارالکتب العلمیه. - قلقشندی، احمد. (1981). صبح الاعشی و صناعه الانشاء. به کوشش زکار. دمشق: وزارة الثقافه. - محسن الامین.(1371).اعیانالشیعه. به کوشش حسن الامین، بیروت، دار التعارف. - مدیرس، عبد الرحمن. (1422). المدینه المنوره فی العصر المملوکی. ریاض: مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه. - مقریزی، احمدبن علی. (1416). اتعاظ الحنفاء. به کوشش الشیال. مصر: وزارة الاوقاف. - موحدینیا، عباس. (1392). مراسم حج در دورهی اول عباسیان. پایاننامهی کارشناسی ارشد. دانشگاه باقرالعلوم. - میرابوالقاسمی، رقیه و دیگران. (1389). دربارهی حج. تهران: نشر کتاب مرجع. - نویری، احمدبن عبدالوهاب. (1423). نهایة الارب و فنون الادب. قاهره: دارالکتب و الوثائق. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,341 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 726 |