تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 909 |
تعداد مقالات | 7,476 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,086,084 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,553,203 |
تحلیل مضمون دیهیم ستانی بر سنتوری خانههای قاجاری شیراز (مطالعه موردی خانه حسنی اردکانی) | |
پژوهش نامه گرافیک نقاشی | |
مقاله 12، دوره 6، شماره 11، اسفند 1402، صفحه 189-203 اصل مقاله (4.64 M) | |
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/pgr.2024.45926.1230 | |
نویسندگان | |
ساحل عرفان منش* 1؛ سکینه خاتون محمودی2 | |
1استادیار گروه صنایع دستی ، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران، نویسنده مسئول. | |
2استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | |
چکیده | |
مضمون دیهیمستانی اردشیر از اورمزد، از موضوعهای مورد توجه کاشینگاران شیرازی است که بر سنتوری برخی از خانهها دیده میشود. خانۀ حسنی اردکانی از این جمله است. بازنمایی این مضمون در کاشینگارۀ مورد بحث، با دگرگونیهایی همراه بوده که از آن جمله میتوان به حذف یا ایجاد تغییر در برخی اجزاء اشاره کرد. بر این مبنا مهمترین مسئله پژوهش حاضر، پرداختن به تغییرات ایجادشده در شیوۀ بازنمایی دیهیمستانی است. این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش است که چرا نقش دیهیمستانی بر سنتوری بسیاری از خانههای قاجاری شهر شیراز مصور گردیده و تغییرات ایجاد شده در سنتوری خانۀ حسنی اردکانی چه تأثیری در دریافت معنا دارد؟ هدف این پژوهش، تبیین چگونگی نمایش دیهیمستانی در سنتوری خانهها است. روش پژوهش تحلیلی-توصیفی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد، تصویر ترسیمشده در سنتوری، عیناً نقش دیهیم بخشی اردشیر اول نیست. با توجه به تغییراتی که در دیهیم و حلقه رخ دادهاست میتوان گفت این دو عنصر نقش اسطورهای خود را در تصاویر خانهها از دست دادهاند. با حذف، جانشینی و همنشینیهایی که در تصویر ایجاد شدهاست میتوان نوعی چرخش صورت اسطورهای به نمایش قدرت و بیان هویت ایرانی در تصویر را مشاهده کرد. ایدئولوژی پنهان در تصویر را نیز با توجه به تغییرات موردِ اشاره، همسطح بودن دو پادشاه و وجود دو حلقه، در نمایش قدرت شاه قاجار و هویت ایرانی وی که صاحب همان فر و شکوه شاهان هخامنشی است، دانست. | |
کلیدواژهها | |
کلیدواژهها: کاشینگاره؛ دیهیمستانی؛ دورۀ قاجار؛ خانههای تاریخی شیراز؛ خانۀ حسنی اردکانی | |
عنوان مقاله [English] | |
Analysing Coronation Theme (Receiving Diadem) on the Pediments of Qajar Houses of Shiraz (Case Study: Hasani Ardakani House) | |
نویسندگان [English] | |
Sahel Erfanmanesh1؛ Sakineh Khatoon Mahmoodii2 | |
1Assistant Professor, Department of Handicrafts, Faculty of Art and Architecture, ,University of Sistan and bluchestan. Zahedan. Iran, Corresponding Author | |
2Assistant Professor, Department of Art Research, Faculty of Art and Architecture, University of Sistan and bluchestan, Zahedan, Iran. | |
چکیده [English] | |
The artistic achievement of the Qajar period is observable most of all in the colourful tile paintings of this period. The desire of the Qajar kings for luxury and displaying it with the glitter of colour and light on the tile background is supposedly a reason for the prosperity of the art of tiling in the Qajar period. The use of pictorial tiles in this period also flourished in the houses of nobles besides decorating palaces, assembly halls for ceremonies, and pavilions with tiles. One of its reasons is the expansion of the art of painting on tiles during the reign of Nasir al-Din Shah and its widespread popularity among the public. Shiraz besides Tehran was also one of the centres of production and use of various types of tiles in this period, whose effects have remained in the historical texture of this city. The diversity of these images reflects people's attitude towards various historical, cultural, and religious narratives, and reveals the changes in the depiction of tiles and their perception of meaning. The authors’ search in a number of these places, i.e., the houses of Atrvash, Hasani Ardakani, Saadat, Yazdian, Ziaian, Manteghinejad, Dokhanchi, Khalili, Qalamfarsa, Tavakoli and Salehi, shows a wide range of visual themes of this collection. Some of the mentioned houses have decorated tiles on the pediments. A common theme has been used in the pediments of some of these houses, among which are Saadat, Hasani Ardakani, Atrvash, and Yazdian houses. Coronation representation is the common theme of these houses, which reveals changes in the representation in comparison with Ardeshir's historical coronation painting of Ahura Mazda. Diadem is one of the most familiar subjects in the ancient bas-reliefs of Iran. The coronation scenes of Sassanid kings are among these: Ardashir I, Shapur I, Bahram I, Ardashir II, and Khosrow II. It seems that the prevailing political situation at the time of each of the Sassanid kings was an influencing factor in the production of such works, and the political institution mixed with religion to instil its superiority, maintain its centrality, and prevent chaos. Theocracy was among the warlike religious principles that have been associated with princes for a long time and were supposedly among the necessities of the royal position. This coronation motif inspired by the Sassanid period becomes also popular in the Qajar period, and the coronation of Ardashir I is more similar to the sample under study in this research in the structure and formal elements. Changes occur in the reproduction of this coronation scheme in the houses of the Qajar period. The manifestations of this transformation are more obvious in the pediment of the Hasani Ardakani house, like the removal or change of some visual components and elements. As for the position of pediment in the houses, which |