پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 924 |
| تعداد مقالات | 7,621 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,424,709 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,844,140 |
بیان تصویری در نقوش گیاهی خانه‌های قاجاری شهر کاشان (مطالعه موردی: خانه عباسیان، بروجردی‌ها، طباطبایی‌ها، خانه عامری) | ||
| پژوهش نامه گرافیک نقاشی | ||
| مقاله 7، دوره 5، شماره 9، بهمن 1401، صفحه 86-105 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/pgr.2023.41694.1183 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا شیخی* 1؛ امیرحسین عباسی شوکت آباد2 | ||
| 1دانشیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران، نویسنده مسئول. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| خانه‌های تاریخی کاشان را می‌توان مجموعه بی‌نظیری از معماری تاریخ ایران دانست که از جهت معماری ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و دارای تزئینات معماری بی‌نظیری شامل کتیبه‌نگاری، نقش‌های گیاهی، هندسی و حیوانی است. هدف پژوهش، تحلیل و طبقه‌بندی نقش‌های گیاهی خانه‌های تاریخی کاشان است. از این رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که نقش‌های تزیینیِ خانه‌های تاریخی کاشان شامل چه گونه‌هایی است و در چه دسته‌بندی‌هایی جای میگیرند؟ رویکرد تحقیق کیفی و روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و تاریخی بوده و گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و میدانی انجام گرفته‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد که نقوش گیاهی به‌کاررفته در معماری کاشان در پنج دسته قابل گروه‌بندی هستند: بر اساس شیوه گسترش نقش، سبک، بیان‌فرم، نقوش ترکیبی و فن اجرا. این نقش‌ها شامل درخت سرو، درخت زندگی، گل و گلدان، ریزنقش به عنوان تک‌نگاره، برگ مو، میوه، انگور، برگ‌های پهن، گل‌وبوته، گل‌های رزت، برگ کنگری، برگ و برگچه، گل‌وغنچه، برگ‌های پالمتی، گل نیلوفر آبی و پیچک هستند که به دو سبک واقع‌گرا و غیر واقع‌گرا به کار رفته‌اند. نقوش در فرم‌های اسلیمی، ختایی، لچک و ترنج، دسته گل، تکرارشونده متناسب با فضای معماری شامل فضای مدور زیر گنبد، ستون‌ها، پایه‌های اصلی، طاق و نیم‌طاق‌ها و رخ‌بام استفاده شده‌اند. تزئینات به‌کاررفته در این ابنیه تحت‌تأثیر هنر ایران باستان، نگاره‌های عصر صفوی و تأثیرات هنر اشرافی قاجار به دلیل روابط با غرب بوده و نیز به سبب داشتن آب‌وهوای گرم و خشک و کمبود آب و پوشش گیاهی کاشان، سبب شد تا هنرمندان با به‌کارگیری مضامین گیاهی در پی رفع آن بوده و القاگر طبیعت زنده محیط زندگی خود باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیدواژه‌ها: خانه؛ نقوش گیاهی؛ کاشان؛ قاجار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Visual Expression in the Plant Motifs of Qajar Houses in Kashan City (case study: Abbasian, Boroujerdi, Tabatabai, Ameri Houses) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Sheikhi1؛ Amir Hossein Abbasi Shokat Abad2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Handicrafts, Faculty of Applied Arts, University of Arts, Tehran, Iran, Corresponding Author. | ||
| 2MA. Student, Department of Handicrafts, Faculty of Applied Arts, University of Arts, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| To Iranians, the house is a place of safety and comfort, invocation and birth, and according to this, cultural, social, ethical, economic, biological, and aesthetic aspects are considered in its construction. In the surviving buildings from the past, we can also see the traces of the desire of humans to decorate and beautify their living environment. After Islam entered Iran, Islamic culture, art and thought gave a new look to Iranian art without changing its identity. After Islam, the architecture in Iran was blessed with rich colors, design, elegance and unique precision. The motifs used by Iranian artists were not only used to decorate the building and were always formed based on special concepts. By choosing natural forms to be used in the building, the Iranian artist has created a connection between the material and spiritual world. In decorative motifs and components of Iranian art and architecture, the unity of the whole and the plurality of components prevail, and in a certain stage of its evolution, there are countless types of decorations and it can be seen from the internal and external walls of the building that they have priority over other architectural elements. In addition to the value and formal beauty, these arrays express the cultural and religious secrets hidden in them and shape the ideas and ideals that govern the intellectual atmosphere of society. In Iranian architectural decorations, the art of painting is inspired by nature and its surroundings. Kashan city is one of the ancient and historical cities of Iran, which dates back to prehistoric times. In the ups and downs of history, the city faces stagnation and the development of industry and commerce by being destroyed and rebuilt. At the beginning of the Islamic period, the Mongol invasion and the Afghan sedition caused the city to stagnate, and on another occasion, it was credited during the Saljuqi and Safavid periods. The decorations used in the Qajar buildings of Kashan show the traditional effects or a combination of native values and western beliefs prevailing at the time and the impact and manifestation of economic, religious and cultural conditions. The historical buildings of Kashan are mostly related to the Qajar period and the ownership of these houses is mostly owned by the merchants and scholars. Often, the owners of the house were the founders of the house who lived there with their family and servants for generations. These houses have unique architectural decorations, most of which are inscriptions, plant, geometric and animal motifs. Considering the richness of decorations in these houses and also considering the disappearance of these valuable treasures that have identity, beauty, and originality, and the disproportionate copying of motifs, It is necessary to revive these original forms and motifs with research on this topic. The old houses of Kashan have a special architecture and many features that are formed based on certain criteria. These criteria are introversion, observance of the principle of hijab, preservation of privacy and neighborhood rights, observance of the principle of symmetry, observance of the principle of proportion, philanthropy and purity, principles of spatial hierarchy, organism, centralism, and functional classification. The purpose of this research is to analyze and classify the plant motifs of historical houses in Kashan. The questions are, what types of decorative roles are included in the historical houses of Kashan and in what categories do they fit? The research approach is qualitative and the method is descriptive and analytical, and the data collection is based on written sources, experts' assistance and field observation. The statistical population is the historical houses of Kashan, among which the houses with more prominent decorations (the Abbasid house, the Borujerdi house, the Tabatabai house, and the Ameri house) have been examined. Sampling is purposeful and of the type of obvious cases. Many articles have been published about Kashan and in most of these cases, they have relied on the history, culture and architecture of Kashan. Most of the research and data collection methods in these researches were qualitative, library and field. In the meantime, the research on the decorations and motifs of the shell of the building, especially the plant motifs, which has not been addressed with a qualitative approach and descriptive-analytical method and targeted sampling method. The most recent articles include: Milad Bagh Sheikhi (2021), in the article “Study of Exterior Facade Decorations Qajar Buildings of Kashan City”, analyzed and classified the motifs of the exterior of Qajar buildings in Kashan. Zahra Mohammadi Moin (2013), in the master's thesis “Review and study of wall paintings of religious places in Kashan (late Safavid and early Qajar)”, has introduced religious places and investigated the aesthetics and stylistics of the murals of these places. Also, among the old books, we can mention the book Merat al-Qasan, which was written independently about Kashan, which was ordered by the ruler of Kashan, Jalaluddin Mirza Ehtesham al-Mulk, by Abdul Rahim Kalantar Zarrabi. Other examples are Kashan encyclopedia, which is about the Aryans and the Kashi people. Or the collection of the ups and downs of Kashan, which is narrated by others, as well as a collection of writings of travelers who traveled to Iran and described their memories. The findings showed that the plant motifs used in Kashan architecture can be classified into five categories: based on the way they are expanded(including Complete Motifs, Half Motifs, Quarter Motifs, and Repeated Motifs), style(Iranian-Islamic]abstract[,Western Naturalistic Motifs), expression of form (Life Tree, Cypress, Flowers and Pot, Medallion desing - Corner, Micro Motif as a monograph), combined motifs(The combination of plant motifs with animals, The combination of plant motifs with inanimate motifs) and performance technique (Painting, Stucco, Sarooj] water-resistant [mortar, mirror work.( These motifs include cypress trees, life tree, flowers and vase, micro motifs as a monograph, vine leaves, fruit, grape, wide leaves, flower and bush, rosette, artichoke leaf, small and big leaves, flowers and buds, palmetto leaves, ivy leaf. They are used in two realistic and non-realistic styles. Repeating patterns in the form of arabesque, khitan, medallion desing-corner, bouquet, fit the architectural space including the circular space under the dome, columns, the main bases, arch and half arch, and cornice. After Islam, Kashan progressed during the Seljuk, Safavid and Qajar eras due to the presence of Kashi ministers; its art and culture flourished due to the residence of artists and scientists, and among other things, the efforts of Amir Kabir during his chancellorship. Also, during the Qajar period, the traditional architecture of this city had a significant growth and development. The decorations used in Kashan buildings are influenced by ancient Iranian art, Sassanid art, the influence of Safavid period paintings such as realism and the influence of Qajar nobility due to its connection with the West. due to hot and dry weather of Kashan and lack of water and vegetation, the artists of this region tried to solve it by using plant motifs and introducing living nature around their living environment. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: House, plant motifs, Kashan, Qajar | ||
| مراجع | ||
|
آروین، عباسعلی؛ نیازی، محسن (1385). «خانه‌های تاریخی کاشان؛ ویژگی‌های اقلیم‌شناختی معماری بومی شهر کاشان»، فصلنامه کاشان شناخت، 3، 107-83
باغ شیخی، میلاد (1400). «مطالعه تزئینات نمای بیرونی بناهای قاجاری شهرستان کاشان»، پژوهشهای باستان‌شناسی ایران، 30 (11)، 247-223. Doi: 10.22084/nbsh.2020.20166.2019
بوسالی، ماریو و شراتو، امبرتو (1383) هنر پارتی و ساسانی، ترجمة یعقوب آژند، تهران: انتشارات مولی.
پنجه باشی، الهه؛ خامه‌چیان، بهناز (1399الف) «مطالعه تصویر در دیوارنگاره‌های خانه بروجردی‌های کاشان در دوره قاجار»، پژوهشنامة گرافیک و نقاشی، 3 (4)، 45-31. Doi: 10.22051/PGR.2019.25651.1034
پنجه‌باشی، الهه؛ خامه‌چیان، بهناز (1399ب) «مطالعه درون مایه دیوارنگاره های کوشک باغ فین کاشان در دوره قاجار»، نشریه گرافیک و نقاشی، 3 (5)، 37-19. Doi: 10.22051/PGR.2021.35869.1105
پوپ، آ.اپهام (1380) شاهکارهای هنر ایران، ترجمه پرویز ناتل خانلری. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
پولاک، ادوارد یاکوب (1361) سفرنامه پولاک ایران و ایرانیان، تهران: خوارزمی.
تاکی، ندا (1389) بررسی معماری خانه‌های کاشان دوره قاجار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته معماری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بهشتی.
حسینی، هاشم (1400). «درآمدی بر شناخت و مفهوم‌شناسی نقوش گیاهی کاشی‌های زرین‌فام هشت پر عصر ایلخانی بر پایه نمونه‌های موجود در موزه آستانه مقدسه قم»، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، 26 (3)، 37-27. Doi: 10.22059/JFAVA.2021.288301.666311
حلّی، سیّد اکبر (1385) «خانه تاریخی تاج، موزه مردم‌شناسی و خانه هنرمندان کاشان»، فرهنگ مردم، 19 و 20، 169-173.
دادور، ابوالقاسم (1393) «نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران»، نگارینه هنراسلامی، 1 (4)، 4-18 Doi: 10.22077/NIA.2014.490
زابلی نژاد، هدی (1387) «بررسی نقوش اصیل قاجاری»، فصلنامه هنر، 87، 140-160.
زمانی، عباس (1352) «طرح اربسک و اسلیمی در آثار تاریخی اسلامی»، مجله هنر و مردم، 126، 34-17.
سرمدی، عباس و امینیان، سیف‌الله (1372) «کاشان: خاطره‌ها و یادگارها»، هنر، 23، 19-38.
سلمانی آرانی، حبیب‌الله (1375) سیمای کاشان (کانون فضیلت)، قم: بشیر.
ضرابی، عبدالکریم. (1378). تاریخ کاشان، تهران: سپهر.
طلوع بهبود، مریم (1387) بررسی نقش گل و گلدان در گچ‌بری‌های خانه‌های کاشان در دوره قاجار در خانه بروجردی‌ها، عباسیان و طباطبائی‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا.
طیبی فرد، الیکا سادات (1388). نیلوفر و مفاهیم آن در هنر ایران، مصر، هند و چین، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، صنایع‌دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر.
کادویی، بوکا (1397). چینی مآبی اسلامی: هنر ایران در عصر ایلخانی، ترجمه هاشم حسینی و میلاد گاذر، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
کوهزاد. نازنین (1389). بررسی نقوش و نمادهای آیینی در سفالینه‌های دوره اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته هنر اسلامی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان.
کیانی، یوسف (1376) تزئینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
گیرشمن، تانیا (1370) من هم باستان‌شناس‌شدم : خاطرات تانیا گیرشمن ۱۳۱۱ -۱۳۴۶ خورشیدی. ترجمه فیروز دیلقمانی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ کاشان.
مبینی، مهتاب و شافعی، آزاده (1394) «نقش گیاهان اساطیری و مقدس در هنر ساسانی (با تأکید بر نقوش برجسته، فلزی کاری و گچ‌بری)»، جلوه هنر، 14، 69-85. Doi: 10.22051/JJH.2016.2126
محمدی معین، زهره (1392) بررسی و مطالعه تصاویر دیوارنگاره‌های اماکن مذهبی در کاشان (اواخر صفویه و اوایل قاجار). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته تصویرسازی، دانشکدة هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر.
نجومیان، امیرعلی (1387). «تحلیل نشانه‌شناختی خانه‌های تاریخی کاشان»، نامه معماری و شهرسازی، 1، 127-111.
ندیم، فرناز (1386). «نگاهی به نقوش تزئینی در هنر ایران»، نشریه رشد آموزش هنر، 10، 19-14.
نراقی، حسن (1345). تاریخ اجتماعی کاشان، تهران: دانشگاه تهران.
نراقی، حسن (1383). آثار تاریخی شهرستان کاشان و نطنز، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
نصرتی، مسعود (1385). «نگاره ها نمادین در نمد، پیشینه تاریخی»، کتاب ماه هنر، 93و94، 128-118.
نصری، اسماعیل (1400). «بررسی و مطالعه نمونه سفالینه‌های زرین‌فام شهر کاشان محفوظ در موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران»، کاشان شناسی، 14 (2)، 101-118. Doi: 10.22052/KASHAN.2021.243098.1020
ویلسون، اوا (1377) طرح های اسلامی، ترجمة محمدرضا ریاضی، تهران: سمت.
هال، جیمز (1380) فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
References
Arvin, A., Niazi, M. (2006). “The geographical And Architectural Features of Historical Houses in Kashan”, Studies on Kashan, 2(3), 83-107, (Text in Persian).
Bagh Sheikhi, M. (2021). Studying the Exterior Decoration of Qajar Buildings in Kashan City”, Iranian Archaeological Research Quarterly, 30 (11), 223-247, (Text in Persian).
Bussagli. M., Sheraton, U. (2004). Parthian and Sassanian Art, Translated by Yaghoub Ajand, Tehran: Molly Publishing. (Text in Persian).
Dadvar. A. (2014). Plant and Animal Motifs and Symbols in Potteries of Islamic Period in Iran”, Negarineh Islamic Art, 1 (4), 18-4, Doi: 10.22077/NIA.2014.490, (Text in Persian)
Girshman. T. (19991). Archeologue Malgre Moi; Vie Quotidienne d'une Mission Archeologique en Iran, 1970 Translated by Firouz Dilghmani, Tehran: Farhang Kashan Foundation Publications, (Text in Persian).
Hall. J. (2001). Illustrated Dictionary of Symbols in Eastern and Western art, Translated by Roghayeh Behzadi, Tehran: Farhang-e-Moaser, (Text in Persian)
Helli. S. A. (2015), Taj Historical House, Museum of Anthropology and House of Kashan Artists”, People's Culture, 19 & 20, 169-173, (Text in Persian)
Hosseini, H. (2021). An introduction to Cognition and Semantics of plant Designs in Ilkhanid Octagonal Luster Tiles based on Samples of Hazrat Masoomeh Musum”, Honar-Ha-Ye-Ziba Honar-Ha-Ye-Tajassomi, 26 (3), 27-37, Doi: 10.22059/JFAVA.2021.288301.666311, (Text in Persian).
Kadoi. B. (2017). Islamic Chinoiserie: The Art of Mongol Iran, Translated by Hashem Hosseini and Milad Ghazer, Isfahan: Isfahan University Press, (Text in Persian).
Kiani, Y. (1997). Decorations Related to Iranian Architecture during the Islamic period, Tehran: The Cultural Heritage Organization of Iran, (Text in Persian).
Koohzad, N. (2010). Investigation of Motifs and Ritual Symbols in Islamic Period Pottery, Master's thesis, Department of Islamic Art, Faculty of Architecture and Arts, Kashan University, (Text in Persian).
Mobini, M., Shafi'I, A. (2014). The Role of Mythological and Sacred Plants in Sassanid Art (With Emphasis on Relief, Metalworking and Stucco) ”, Glory of Art, 14, 69-85. Doi: 10.22051/JJH.2016.2126, (Text in Persian).
Mohammadi Moin, Z. (2012). Investigation and Studying the Murals of Religious Places in Kashan (Late Safavid and Early Qajar). Master's thesis, Ilustration. Faculty of Visual Arts. Art university, (Text in Persian).
Nadim. F. (2016), Looking at Decorative Motifs in Iranian Art”, Roshd Education Art Journal, 10, 14-19, (Text in Persian).
Najoomian, A. A. (2008). Semiotic analysis of historical houses of Kashan, Architectural and Urban Journal, 1, 111-127, (Text in Persian).
Naraghi. H. (2004). Historical Artifacts of Kashan and Natanz, Tehran: Association of Cultural Artifacts and Treasures, (Text in Persian).
Naraghi. H. (2004). Social History of Kashan, Tehran: University of Tehran (Text in Persian).
Nasri. I. (2021). An Investigation of Luster Pottery Samples Preserved in Glassaware and Ceramic Museum in Kashan”, Studies on Kashan, 14 (2), 101-118, Doi: 10.22052/KASHAN.2021.243098.1020, (Text in Persian).
Nosrati. M. (2006). Symbolic Paintings in Felt, Historical Background”, Mah-e Honar Book, 93 & 94, 128-118, (Text in Persian).
Panjebashi, E., Khamechian, B. (2019a), Studying The Image in the Murals of Kashan’s Boroujerdi House during Qajar Period, Graphic Arts and Painting Art, Volume 3, Number 4, 31-45. Doi: 10.22051/PGR.2019.25651.1034 (Text in Persian).
Panjebashi.E. and Khamechian. B. (2019b). Study of the Themes of the Murals of Kashan Fin Garden Pavilion in the Qajar Period”, Graphic Arts and Painting Arts, 3 (5), 19-37. Doi: 10.22051/PGR.2021.35869.1105, (Text in Persian).
Polak. E. J. (1981). Persien das Land und Seine Bewohner, Tehran: Kharazmi Publication, (Text in Persian)
Pope, A. U. (2001). Masterpieces of Persian Art, Translated by Parviz Natal Khanleri. Tehran: Elmi-o-Farhangi, (Text in Persian).
Salmani Arani, H. (1996) Kashan View, Qom: Bashir, (Text in Persian).
Sarmadi, A., Aminian, S. (1993). Kashan: Memories and Relics, Art, 23, 19-38, (Text in Persian).
Taki. N. (2010). Architectural Survey of Kashan Houses of the Qajar Period, Master's Thesis, Architecture and Urban Planning, Faculty of Architecture and u]Urbanism, Shahid Beheshti University, (Text in Persian).
Tayyibi Fard. E.S. (2009). The Lotus and Its Meanings in the Art of Iran, Egypt, India and China. Master's thesis, Handi Crafts, Faculty of Applied Art, University of Arts, (Text in Persian).
Toloe Bebood, M. (2007). Investigating the Role of Flowers and Vases in the Plasterwork of Kashan Houses during the Qajar Period in the Houses of Boroujerdis, Abbasids and Tabatabais, Master's Thesis, Art Research, Faculty of Art, Al-Zahra University, (Text in Persian).
Wilson. E. (1998). Islamic Designs, Translated by Mohammad Reza Riazi, Tehran: SAMT, (Text in Persian)
Zaboli Nejad, H. (2007). Examination of original Qajar motifs. Art, 87, 140-160, (Text in Persian).
Zabolinejad, H. (2008). Examination of Original Qajar Motifs, Art Quarterly, 87, 140-160, (Text in Persian).
Zamani. A. (1973). Arabesque and Eslimi Design in Islamic Historical Works, Art and People, 126, 34-17, (Text in Persian).
Zarrabi. A. (1999). Tarikh-e Kashan, Tehran: Sepehr, (Text in Persian).
URLs
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 398 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 413 |
||