پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,747,076 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,069,771 |
تحلیل داستان‌های کودکان با درونمایۀ عرفانی: مطالعۀ موردی | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 3، دوره 13، شماره 26، آبان 1400، صفحه 55-83 اصل مقاله (433.36 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2021.36689.2220 | ||
| نویسندگان | ||
| فهیمه شانه* 1؛ بهمن نزهت2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی با گرایش ادبیات عرفانی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| چکیده | ||
| در میان آثار ادبی کودکانه، گاه اندیشه‌های عرفانی چنان فشرده و زیبا در قالب داستان به مخاطب ارائه می‌شوند که نه‌تنها لذت خواندن اثر را فزونی می‌بخشند، بلکه سبب جاودانگی اثر ادبی می‌شوند. در این داستان‌ها، مفاهیم شهودی با بیانی ساده برای کودکان نوشته می‌شوند. اگر بخواهیم برای مخاطب کودک، از میان داستان‌های کودکانه، داستان‌های عرفانی را انتخاب کنیم یا اگر بخواهیم از دیدگاه یک پژوهشگر چنین داستان‌هایی را برگزینیمآیا می‌توان تعریفی کلی از ادبیات عرفانی ویژۀ کودکان ارائه کرد که داستان عرفانی ذیل آن بگنجد؟ مبنای نظری این پژوهش در بررسی داستان‌های عرفانی کودکانه، طبقه‌بندی هاشمی‌نژاد از داستان‌های عرفانی بزرگسالان (تنها پژوهش موجود در این زمینه) است. افزون بر آن، در تحلیل سه اثر داستانی، از اهمیت تخیل فلسفی در داستان‌های کودکانه یاد شده است تا بتوان از این راه به تخیل عرفانی کودکان و پرورش آن نقبی زد. در این بررسی، که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با شیوۀ قیاسی انجام شده است، ابتدا دربارۀ چیستی و چگونگی عرفان کودکانه به‌اختصار بحث شده، در پی آن تعریفی با پنج مؤلفه برای ادبیات عرفانی کودک ارائه شده و سرانجام، در تطبیق با ویژگی‌های قصه‌های عرفانی بزرگسالان، ویژگی‌هایی برای داستان عرفانی کودک تعیین شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات کودک؛ کودک؛ درک شهودی؛ تخیل فلسفی؛ داستان عرفانی کودک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Children's Stories Containing Theosophical Themes: A Case Study | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fahimeh Shaneh1؛ Bahman Nozhat2 | ||
| 1PhD Candidate of Persian Language and Literature, minoring in Mystical Literature, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran | ||
| 2Professor of Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In children's literary works, mystical thoughts are at times presented to the audience in such a compact and attractive manner in the form of a story, which not only increase the pleasure of reading the work, but also immortalize the literary work. In these stories, intuitive concepts are written in simple language for children. If we want to choose mystical stories for children, from among children stories, or if we want to choose such stories from the perspective of a researcher, what features can be considered for children mystical stories? Is it possible to provide a general definition of mystical literature specific for children including mystical stories? The theoretical framework of this research for studying children's mystical stories is Hasheminejad's classification of adult mystical stories (the only research available in this field). In addition, in the analysis of the three fictional works, the theory provided by Matthews in Philosophy for Children program, which highlights the importance of children's stories in philosophical imagination, is also partially included. This may aid to find a way to the mystical imagination of children and its cultivation. In the present study, conducted through a descriptive-analytical approach and deductive method, first, the what and how of childlike mysticism is briefly discussed; then, a five-component definition of children's mystical literature is provided; and last, in accordance with the features of adult mystical stories, features set for children mystical stories are presented. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Children’s literature, Child, Intuitive perception, Philosophical imagination, Children mystical story | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم
آقایاری، خسرو (1389). «دین و دنیای مدرن». روشنان: نشریة تخصصی ادبیات کودک و نوجوان. دفتر دهم. صص 45-56.
احمدی، ویدا (1382). «تحلیل عرفانی داستان هانسل و گرتل براساس آموزه‌های قرآن کریم و مثنوی جلال‌الدین مولوی». پژوهشهای ادبی. دورۀ اول. شمارۀ یکم. صص 11-24.
استیس، والتر ترنس (۱۳۸۴). عرفان و فلسفه. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: سروش.
امین‌پور، قیصر (1385). شعر و کودکی. چاپ اول. تهران: مروارید.
بیضایی، بهرام (1396). حقیقت و مرد دانا. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
پولادی، کمال (1387). بنیادهای ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
جلایی‌فر، زهرا و سمیرا قیومی (1396). «ظرفیت بازنویسی متون عرفانی به منظور رشد معنوی کودکان با توجه به نظریه آگاهی ارتباطی». زلال معنویت: مجموعه مقالات ششمین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان و معنویت. دانشگاه بیرجند.
حجوانی، مهدی (137۶). «سرانجام بچه‌ها خدا را برمی‌گردانند». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان. دورۀ 5. شمارۀ 18. صص 18-28.
خسرونژاد، مرتضی (1384). معصومیت و تجربه: درآمدی بر فلسفه ادبیات کودک. تهران: مرکز.
دهباشی، مهدی و سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد (1399). تاریخ تصوف: سیر تطور عرفان اسلامی از آغاز تا قرن ششم. چاپ 10. تهران: سمت.
دهریزی، محمد (1399). ادبیات کودک در ایران (درسنامه دانشگاهی). چاپ سوم. تهران: قو.
زرینکوب، عبدالحسین (1392). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.
ژوبرت، کلر (1386). در جست‌وجوی خدا. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ژوبرت، کلر (1389). «ادبیات تخیلی کودکان و قابلیت تبیین مفهوم خدا». روشنان: نشریة تخصصی ادبیات کودک و نوجوان. دفتر دهم. صص 27-36.
سرامی، قدمعلی (1385). «کودکان: عارفان راستین». ادیان و عرفان. سال سوم. شمارۀ 10. صص 187-216.
شعبان‌زاده، مریم و اکرم عارفی (1393). «دگرگونی درونمایۀ قصه‌های عرفانی در بازنویسی‌های آذریزدی». کاوش‌نامه. سال پانزدهم. شمارۀ 28. صص 9-41.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384). «عرفان، نگاه هنری به الاهیات». بخارا. شمارۀ 43. صص 16-34.
قایینی، زهره و محمدهادی محمدی (1395). تاریخ ادبیات کودکان ایران. جلد دوم. چاپ پنجم. تهران: چیستا.
کریمی، عبدالعظیم (1376). «تفکر شهودی در کودکان و ضرورت بازگشت به زندگی». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان. شمارۀ 10. صص 7-26.
ــــــــــــــــــ. (1389). «حس دینی به سبک کودکی». روشنان: نشریة تخصصی ادبیات کودک و نوجوان. دفتر دهم. صص 3-10.
ـــــــــــــــــ. (1392). ««بودن» به سبک «کودکی» (شاعرانگی در زیستن کودکانه)». روشنان: نشریة تخصصی ادبیات کودک و نوجوان. دفتر هفدهم. صص 25-41.
ـــــــــــــــــ. (1395). «بازی و فراغت به مثابة عبادت». نارنج: نشریة تخصصی ادبیات کودک و نوجوان. سال اول. دفتر نخست. صص 9-29.
ـــــــــــــــــ. (1397). «کودک بدون مرز به دنیا می‌آید». سالنامۀ رشد. شمارۀ 12. صص 104-131.
متیوز، گرت بی. (1397). فلسفۀ کودکی (نظریۀ ادبیات کودک و مفهوم کودکی). ترجمۀ سعید حسام‌پور و مریم حسام‌پور. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
مکتبی‌فرد، لیلا (1394). کودک، داستان و تفکر انتقادی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان.
مهدوی، محمدجواد. (1396). «آموزش مفهوم خدا به کودکان در برنامۀ فبک با استفاده از داستان موسی و شبان و براساس الگوی وارتنبرگ». زلال معنویت: مجموعه مقالات ششمین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان و معنویت. دانشگاه بیرجند.
هاشمی‌نژاد، قاسم (1394). رساله در تعریف، تبیین و طبقه‌بندی قصه‌های عرفانی. تهران: هرمس.
نوحی، نزهت (1395). «مثنوی مولوی، هوش معنوی و لذات فلسفه برای کودک». فصلنامه عرفان اسلامی. سال پانزدهم، شمارۀ 59. صص 279-301.
وود، داگلاس (1393). دعاهای زمینی پدربزرگ. ترجمۀ حسین ابراهیمی (الوند). چاپ سوم. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
یثربی، سید یحیی (1389). پژوهشی در نسبت دین و عرفان. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
References The Holy Quran Ahmadi, V. (2003). “Mystical analysis of the story of Hansel and Gretel according to Teachings of Quran and Masnavi”. Literary Researches. 1)1(. 11-24. Aminpour, Q. (2006). Poetry & Childhood. Tehran: Morvarid. Aqayari, kh. (2010). “Religion & Modern World”. Rowshanan: Specialized Journal of Children and Adolescent Literature. (10). 45-56. Beyzaee, B. (2017). Haghighat va Mard Dana )Truth and Wise Man(. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. Dehbashi, M. & Mirbagherifard, S.A.A. (2020). The History of Mysticism (1): The Evolutionary Course Islamic Mysticism from First to 6th century. Tehran: Samt. Dehrizi, M. (2020). Children's literature in Iran. Tehran: Ghoo. Hasheminejad, Q. (2016). Treatise on the definition, explanation and classification of mystical stories. Tehran: Hermes. Hejvani, M. (2000). “Eventually Children Return God”. Journal of Children and Adolescent Literature. 5 (18). 18-28. Jalaeefar, Z. & Qayyoomi, S. (2017). “The capacity to rewrite mystical texts for the spiritual development of children according to Communication Awareness Theory”. Zolaale Ma’naviat: Proceedings of the Sixth National Conference on Children and Adolescent Literature and Spirituality. Birjand Univresity. Jobrt, C. (2007). In Search of God. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. ــــــــــــــــ (2010). “Children's Fiction and the Ability to Explain the Concept of God”. Rowshanan: Specialized Journal of Children and Adolescent Literature. (10). 27-36. Karimi, A. (1997). “Intuitive Thinking in Children & the Necessity of Return to Life”. Journal of Children and Adolescent Literature. (10). 7-26. ـــــــــــــــــــــ (2010). “Religious Sense in a Childish Way”. Rowshanan: Specialized Journal of Children and Adolescent Literature. (10). 3-10. ـــــــــــــــــــــ (2013). “Existence in a Childish Way”. Rowshanan: Specialized Journal of Children and Adolescent Literature. (17). 25-41. ـــــــــــــــــــــ (2016). “Playing and Leisure as Worship”. Naarenj: Specialized Journal of Children and Adolescent Literature. First year. (1). 9-29. ــــــــــــــــــــ (2018). “A child is born without borders”. Roshd yearbook. (12). 104-131. Khosrownejad, M. (2005). Innocence and experience: An Introduction to the Philosophy of Children's Literature. Tehran: Markaz. Mahdavi, M. (2016). “Teaching the Concept of God to children in P4C through Moosa & Shaban story According to Vartenberg Model”. Zolaale Ma’naviat: Proceedings of the Sixth National Conference on Children and Adolescent Literature and Spirituality. Birjand Univresity. Maktabifard, L. (2016). Child, Story & Critical thinking. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. Matthews. Gareth B (2019). The Philosophy of Childhood. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. Noohi, N. (2019). “Mowlavi's Masnavi, Spiritual Intelligence, and Philosophical Joys for Kids”. Religion & Mysticism Quarterly. 15 (52). 279-301. Pooladi, K. (2008). Foundations of Children's Literature. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. Qaeeni, Z. & Mohammadi, M. (2016). History of Iranian children's literature. V. 2. Tehran: Chista. Sarrami, Q. (2007). “Children: True mystics”. Religions and mysticism. (10). 187-216. Shafiei Kadkani, M. (2005). “Mysticism: Artistic View to Theology”. Bukhara. (43). 16-34. sha’banzadeh, M. & Arefi, A. (2014). “Changing the Mystical Themes of Azar Yazdi’s Stories”. Kavoshnameh. 15 (28). 9-41. Stace, W. T. (2005). Mysticism and Philosophy (B Khorramshahi). Tehran: Soroush. Wood, D. (2016). Grandad's Prayers of the Earth. Translated by H. Ebrahimi. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri. Yasrebi, S. (2010). A study on the Rrelationship between Religion & Mysticism. Tehran: Publishing Organization of the Institute of Islamic Culture and Thought. Zarrinkoob, A. (2014). The Value of Sufism Heritage. Tehran: Amir Kabir. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 479 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 361 |
||