پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 950 |
| تعداد مقالات | 7,804 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,961,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,201,234 |
نقد روایت اعظام‌الوزاره از دلایل اعدام ثقه‌الاسلام شهیدی خوانساری بر پایۀ اسناد نویافته | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 9، دوره 30، شماره 26، دی 1399، صفحه 205-237 اصل مقاله (3.75 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2021.35074.1500 | ||
| نویسنده | ||
| مسعود کثیری* | ||
| استاد گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| پیچیدگی شرایط اجتماعی و سیاسی ایران پس از دوران مشروطه، منجر به ظهور طبقات جدیدی در قدرت‌های منطقه‌ای و ضعف و نبودِ اقتدار قدرت مرکزی و بروز آشوب‌ها و ناامنی‌های شدیدی شد که در نهایت با بروز قحطی بزرگ سال‌های آخر قرن گذشته، به اوج شدت خودش رسید. یکی از این حوادث که در منطقۀ حاکم‌نشین ثلاث(گلپایگان، خوانسار و خمین) اتفاق افتاد، ماجرای شورش و طغیان یکی از علمای منطقه به نام آقا میرزا محمدمهدی معروف به ثقه‌الاسلام شهیدی بود که نافرمانی و تمرد او از سال‌ها قبل و همچنین طغیان مسلحانۀ او باعث ایجاد نا امنی در منطقه شد و در نهایت با هجوم قوای دولتی شکست خورده و با تعدادی از همراهانش اعدام شد. هدف از این مقاله، نقد و بررسی روایت اعظام قدسی از ماهیت طغیان و دلایل اعدام آیت‌الله میرزامحمدمهدی ثقه‌الاسلام شهیدی در خوانسار در سال 1336 قمری است. در این پژوهش تلاش شد تا با استفاده از منابع و اسناد خاندانی برجای مانده، مراجعه به کتب و مقالاتی که در حوزۀ تاریخ محلی نوشته شده است، مراجعه به اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، مراجعه به اسناد موجود در کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و همچنین مصاحبه با شخصیت‌های محلی، به روش کتابخانه‌ای و میدانی، تا حد ممکن، پیشینۀ خاندان آیت‌الله ثقه‌الاسلام شهیدی روشن شود و ماهیت و دلایل طغیان او در منطقه که دامنۀ آن به شهرها و استان‌های مجاور و حتی تهران هم کشیده شد، همچنین دلایل اعدام او آشکار شود و روایت دقیق‌تر و نزدیک‌تر به واقعیت از این حادثه تاریخی بیان شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بر خلاف روایات نقل شده در کتب تاریخی، به‌خصوص روایت غالب در کتاب شرح خاطرات من یا روشن‌شدن تاریخ صد سالۀ ایران نوشتۀ حسن اعظام‌الوزاره قدسی، دعوای مربوطه هیچ ارتباطی با موضوعات سیاسی و حوادث انقلابی نداشته و تنها یک دعوای منطقه‌ای بین ایشان و سایر ذی نفوذان بر سر تولیت املاک وقفی و منافع مادی بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منطقۀ ثلاث؛ خوانسار؛ میرزا محمدمهدی؛ ثقه‌الاسلام شهیدی؛ گلپایگان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criticism of E’zam Al-Wezare’s Narrative, About Reasons for the Execution of Seqat Al-Eslam Shahidi Khansari, Based on New Documents | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masood Kasiri | ||
| Profssor, Department of History, Faculty of Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The complexity of the social and political situation in Iran after the constitutional era led to the emergence of local governments and the weakness of the central government. With the famine of the last years of the last century, riots and insecurities intensified. One of these events that took place in the ruling region of Thalas (Golpayegan, Khansar and Khomein) was the revolt of Agha Mirza Mohammad Mehdi (Seqat-alEslam Shahidi). His disobedience has created insecurity in the region for years. He was eventually defeated by government forces and executed along with a number of his comrades. This research uses surviving documents, references to books and articles written in the field of local history, references to documents in the National Archives and Library of Iran, references to documents in the library and document center of the Islamic Consultative Assembly, as well as interviews with local characters. An attempt has been made to find out the background of the Shahidi family through library and field methods and the reasons for his disobedience to the government of Tehran; Also find out the reasons for his execution. The results of this study show that - contrary to the narrations narrated by Azam al-Wazarah - the local wars had nothing to do with political issues and revolutionary events. These incidents were just a personal dispute between the clergy over the endowed lands and material interests. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Thalas region, Khansar, Mirza Mohammad Mehdi, Seqat al-eslam Shahidi, Golpayegan | ||
| مراجع | ||
|
کتاب‌شناخت
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران(ساکما) شمارۀ کارتن، 293002823، 2109719، 293-1-110
کتابخانۀ مجلسی شورای اسلامی ایران(کمام) 18/131/28/2/4
اسناد خاندانی هژبرپور.
ابن‌رضا، مهدی، (1382) ضیاء‌الابصار فی ترجمه علما خوانسار، قم: مؤسسۀ انصاریان للطباعه و النشر.
افاضلی، اکبر، (1380)گلپایگان در گذر تاریخ، قم: نشر سلمان فارسی.
افاضلی، اکبر (1373)توشه‌ای از تاریخ گلپایگان، تهران: انتشارات ابجد.
اشراقی، فیروز (1383) گلپایگان در آینۀ تاریخ، اصفهان: نشر چهارباغ.
اعظام قدسی (اعظام‌الوزاره)، حسن(1379) خاطرات من(تاریخ صدساله ایران)، ج2، تهران: انتشارات کارنگ.
اعتماد السلطنه، محمدحسن‌خان(بی‌تا) المآثر و الاثار، بی‌جا: انتشارات کتابخانه سینایی.
افشار، ایرج(1345) روزنامۀ خاطرات اعتماد السلطنه، تهران:
امینی خوانساری، عبدالحسین(1386) کاروان عشق و جاودان‌نامۀ خوانسار، تهران: نشر قلمرو قلم.
بختیاری، خسروخان(1356) «خاطرات سردار ظفر»، مجلۀ وحید، شمارۀ 207.
کمره‌ای، سیدمحمد(1384) روزنامه خاطرات سیدمحمد کمره‌ای، تهران: نشر اساطیر.
تولایی، حسین، تاریخ مردم خوانسار، http://khansarpeople.blog.ir/1394/01/28/red
زهرایی، فضل‌الله(1341) دورنمای خوانسار، با مقدمه حسین واعظ‌زاده و اشعار شاعر ملی خوانسار یوسف بخشی، تهران: شرکت سهامی چاپ رنگین.
مجد، محمدقلی(1394) قحطی بزرگ(نسل‌کشی ایرانیان در جنگ جهانی اول)، ترجمۀ محمد کریمی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
مرادی‌نیا، محمدجواد(1388) خاطرات آیت‌الله پسندیده، تهران: نشر سورۀ مهر.
میرسیدابواقاسم جعفر موسوی خوانساری(معروف به میرکبیر)(1351) مناهج‌المعارف، با مقدمۀ میرسیداحمد روضاتی، تهران: چاپخانۀ حیدری
مصاحبه با آقای حمیدرضا میر محمدی[1]، خوانسار، 25/11/1398
مصاحبه با دکتر محمودخان کرمپور بختیاری[2]، بارده، 11/12/1398
List of sources with English handwriting: - Afāzelī, Akbar, (2001) Golpayegan through history, Qom: Entešārāt-e Salmān Fārsī. - Afāzelī, Akbar (1373) A baggage from the history of Golpayegan, Tehrān: Entešārāt-e Abĵad - Afšār, Iraĵ (1345) roūznāme ḵāterāt-e Etemād Al-Saltanah, Tehrān - Amīnī ḵānsārī, Abdolḥosseīn (2007) Cāravān ešq va ĵāvedānnāme ḵānsār, Tehrān: našr-e Qalamro Qalam. - Aʼzam Qodsi (Aʼzāmam al-vozarāh), Ḥassan (2000) ḵāterāt-e man (Tārīḵ sad sale Irān), Volume 2, Tehrān: Entešārāt-e Kārang. - Baḵtīārī, ḵosroḵan (1356) "ḵāterāt-e sardār żafar", Vahid Magazine, No. 207. - Ešrāqī, Fīroūz (2004) Golpayegan in the Mirror of History, Isfahān: Entešārāt-e Chaharbagh . - Etemād Al-Saltanah, Mohammad Ḥassan ḵān (Bītā) Al-Māṭīr va Al-Aṭār, Bīĵā: Entešārāt-e ketab ḵāne Sīnāī. - Hažbarpoūr family documents. - Ibn Reza, Mahdi, (2003) Zīa al-Absār fi taĵome ʼolamā ḵānsār , Qom:moasese Ansarian lelṭabaʼe val našr.. - Interview with Mr. Hamidreza Mir Mohammadi, Khansar, 11/25/1398[3] - Interview with Dr. Mahmoud Khan Karampour Bakhtiari, Bardeh, 12/11/1398[4] - Kamrahī, Sayyed Mohammad (2005) roūznāme ḵāterāt-e Sayyed Mohammad Kamrahī, Tehrān: Entešārāt-e Asāṭīr. - Maĵd, Mohammad Qolī (2015) The Great Famine (Genocide of Iranians in World War I), translated by Mohammad Karimi, Tehran: Institute for Political Studies and Research. - Moradīnīā, Mohammad Javād (2009) ḵāterāt-e Ayatollāh Pasandīdeh, Tehran: Entešārāt-e Sūreh-e Mehr. - Mīr sayyed Abolqāsem Jafar Moūsavī ḵānsārī (known as Mīrkabīr) (1351) Menhaj Al-Maʼref, with introduction by Mīrsayyed Ahmad Roẓatī, Tehrān: ĉāpḵāne Heīdarī - Parliamentary Library of the Islamic Council of Iran (Kamām) 18/131/28/2/4 - (Sākmā) Carton No. 293002823, 2109719, 293-1-110 - Tūlāyī, Hossein, History of ḵansār people,http://khansarpeople.blog.ir/1394/01/28/red - Zahrāeī, FaẒlollāh (1341) Perspective of Khansar, with introduction by Hossein Vaezzadeh and poems of the national poet of Khansar Yousef Bakhshi, Tehran: Rangin Printing Company. [1] ایشان نویسندۀ تعدادی مقاله و کتاب دربارۀ تاریخ محلی خوانسار است.
[2] ایشان یکی از بازماندگان خوانین چارلنگ بختیاری است که ضمن درک زمان حیات برخی از کنشگران این ماجرا، مجموعه‌ای از اسناد را هم در اختیار دارند.
[3] He is the author of a number of articles and books on the local history of Khansar. [4] He is one of the survivors of Charlang Bakhtiari Khan, who, while understanding the lives of some of the actors in this story, also has a collection of documents. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 521 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 288 |
||