پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 935 |
| تعداد مقالات | 7,687 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,543,601 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,914,071 |
هستی و مرگ در پرتو تجربههای شهودی عطار | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 6، دوره 12، شماره 22، شهریور 1399، صفحه 139-161 اصل مقاله (556.03 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2021.32755.2077 | ||
| نویسندگان | ||
| همایون جمشیدیان* 1؛ لیلا نوروزپور2؛ میثم صدیقی3 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| نگرش عطار به هستی و مرگ برآمده از تجربۀ شهودی است. این تجربه‌ها حاکی از مواجهۀ آدمی با سطح پنهان هستی است. عطار شرح این شهود را تنها ازطریق زبان خواب یا زبان فکرت میسر می‌داند. مسئلۀ اصلی مقاله این است که هستی در تجربههای شهودی عطار چگونه تصویر شده و تأثیر چنین نگرشی به تصور مرگ چیست؟ با بررسی مثنوی‌‌های عطار این نتایج حاصل شد که عناصر هستی در ظاهر، امور مقدر فیزیکی خود را انجام می‌دهند و در باطن، درد طلب آنان را به جنبش وامی‌دارد. آدمیان عموماً گرفتار سراب‌اند. آنکه به گنجِ قعر دریای عالم دست یابد، خداوند را چون آفتابی تابنده در این عالم خواهد دید. در قالب تمثیل ایاز و سلطان، وجه معشوقانۀ سلطان تصویر میشود که تنها در شهود و با «ترک عدد» آشکار میشود و خدا، جهان و انسان یکی است. با چنین نگرشی به هستی، با مرگ، جزء به کل می‌رسد و عین کلی میشود که با صورت‌پذیری از او جدا گشته بود. مرگ را نیز ازطریق تجربههای شبهمرگ مثل فنا، شهود تجلی خداوند و تجربۀ احوال قیامت در دنیا می‌توان تجربه کرد. برخی تصاویر شهودی از مرگ عبارت‌اند از رسیدن نور از بی‌جا، احساس خورشید در درون، خوردن خورشید، فرودآمدن خورشید و محو شبنم در دریا. عارفان گویی همزمان در دو جهان به‌‌سر می‌برند. آدمیان به مراتبِ کوشش خود در فراروی از حواس ظاهر امکان چنان تجاربی را خواهند داشت. چنین نگرشی در زوال ملال و معنادار گشتن هستی و مرگ مؤثر خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عطار؛ تجربة شهودی؛ هستی؛ مرگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Existence and Death in the Light of Attar's Intuitive Experiences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Homayun Jamshidian1؛ Leila Nowruzpur2؛ Maysam Sadighi3 | ||
| 1Associate Professor of Persian Language and Literature, Golestan University, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Persian Language and Literature, Golestan University, Iran | ||
| 3MA student of Persian Language and Literature, Golestan University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Death has always been an important matter in human history. Everyone takes a stance on it based on his/her epistemological and ontological orientation and reaches psychological state, emotions and lifestyle as a result of essential beliefs in it. Some do not believe in the life after death; some feel afraid of it; and others, like Socrates, see the soul of the real philosopher as longing fordeath. Some have considered the grief over death to be unwise, because no one will ever experience death in life. According to some, the grief over death is pointless because we live a short life and would return to nonexistence before we realize it. Obviously, such an idea is based on the assumption that there is no world after death. In addition to these perceptions of death, differences could also be seen in the views of religious people. In Ashʿari theology, the man, despite piety, restlessly feels afraid of the “final moment”. In contrast, the intuitionists, and here Attar, basically have an approach to death which is the result of revelation; not just knowing and believing, and this is derived from their intuitive epistemology and ontology. Attar's view of existence and death is based on intuitive experience. These experiences emanate from man's encounter with the hidden layer of the universe. Attar maintains that intuitive perception is attained only through the language of dreams or the language of deep reflection. How existence has been depicted in Attar’s intuitive experiences and the impact this view has on the perception of death are the main problems of this article. To answer the question, Attar's Masnavies that both explain his mystical teachings and represent his states were analyzed. The results showed that Attar's attitude towards death emanates from his intuition-based epistemological and ontological view. Intuition is one of the means of acquiring recognition which is achieved via facing the depth or hidden layer of the universe. His works show that without intuition there would be no way to reach the truth of existence and death. Ontologically, in contrast to the tangible and material world, which appears to be dreams and fantasies, there are many other worlds whose components, like tangible components of this world, move towards God passionately and with great love; the spiritual world and the world after death is buried below the surface of this world. According to Attar, existents in the universe apparently do their destined physical affairs but inwardly they yearn for moving towards the origin of the universe. Humans are generally caught in a mirage. The one who reaches the treasure at depth of the sea of the world will see God as a shining sun in this world. In the form of the allegory of Ayaz and the Sultan, the loving face of the Sultan is depicted, which is revealed only in intuition and by "leaving the number". God, the world and man are united. With such an attitude to existence, with death, the part reaches the whole and becomes the whole that was once separated from Him by form. Death can be experienced through quasi-death experiences like annihilation, the self-manifestation of God, and the experience of the state of resurrection in this world; such experiences is feasible for almost everyone. Some intuitive images of the mystic's encounter with death and eternal life are: appearance of the sun from nowhere, increase of light with death, feeling the sun inside, eating the sun, landing of the sun, and fading the dew in the sea. Mystics seem to live in two worlds simultaneously. Individuals will be able to have such experiences based on their efforts to transcend the external senses. Such an attitude will be effective in reducing the boredom of mundane life and giving meaning to existence and death. Death is not a tragic event at the end of life as mystics keep experiencing it in various forms in this world. Such an attitude is supported in Qur’an, the stories of the prophets, and the stories and experiences of the mystics. The man’s destiny is not separate from existence. Before self-purification, man, depending on the level of the universe, becomes enchanted by the light reflected from the sun, i.e. God, while he himself is a part of the light and like all existents is moving towards the source of light. In this view, with death, man goes to the whole as a part of it. Since God is light and has breathed from his soul into man, then return is the return of light to light. Such an attitude towards existence and death removes the boredom and gives life and death a different meaning. The exquisiteness of death experience is possible only through the intuitive understanding of the universe. In light of the intuitive experience of existence, death takes on a different color, and not only is its dreadfulness removed, but also it becomes a desirable thing and a prelude to a blissful union; which is what the mystics yearn for in their life. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Attar, Intuitive experience, Existence, Death | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابنبابویه، محمدبنعلی. (1380). عللالشرایع. جلد1. ترجمۀ محمد جواد ذهنی تهرانی. قم: نشر مؤمنین. اتو، رودلف. (1380). مفهوم امر قدسی. ترجمۀ همایون همتی. چاپ اول. تهران: انتشارات نقشجهان. استیس، و.ت.(1375). عرفان و فلسفه. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سروش. افلاطون. (1380). دورۀ کامل آثار افلاطون. جلد1. ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. چاپ سوم. تهران: انتشارات خوارزمی. جمشیدیان، همایون و همکاران (1395). «بررسی مکاشفات عرفانی عطار در غزلیات براساس نظریۀ ویلیام جیمز». ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. شمارۀ 43. صص 11-41. جیمز، ویلیام.(1391). تنوع تجربه دینی. چاپ اول. ترجمۀ حسین کیانی. تهران: انتشارات حکمت. حلاج، حسینبنمنصور.(1378). اخبار الحلاج. تصحیح لویی ماسینیون. ترجمۀ محمد فضایلی و سودابه فضایلی. آبادان: نشر پرسش. خدایاری، مصطفی. (1395). «مرگ و موت ارادی از دیدگاه سنایی، عطار و مولانا». تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی. شمارۀ 27. صص 41- 66. رحیمیان، سعید و محبوبه جباره. (1389). «ترس از مرگ در آثار عطار». ادبیات عرفانی. دورۀ دوم، شمارۀ 3. صص 65 – 92. ساجدی، علیمحمد و محبوبه جباره. (1393). «چیستی و اقسام مرگ از نظر عطار». شعرپژوهی. سال ششم. شمارۀ 2. صص 39- 66. شمستبریزی. (1369). مقالات شمس. تصحیح محمدعلی موحد. چاپ اول. تهران: انتشارات خوارزمی. طایفی، شیرزاد. (1396). «نمودهای عرفان عملی و وحدت شهود در دیوان عطار». ادبفارسی. شمارۀ 2. صص 81- 100. عطار نیشابوری، فریدالدینمحمد. (1386). الف. مصیبتنامه. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن. -----------------------. (1386). ب. اسرارنامه. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی. چاپ سوم. تهران: انتشارات سخن. -----------------------. (1387). الف. الهینامه. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن -----------------------. (1387). ب. منطقالطیر. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سخن. فانینگ، استیون. (1384). عارفان مسیحی. ترجمۀ فریدالدینرادمهر. چاپ اول. تهران: انتشارات نیلوفر. فریزر، جیمزجرج. (1384). شاخۀ زرین. ترجمۀ کاظم فیروزمند. چاپ دوم. تهران: نشر آگاه. کاکایی، قاسم و محبوبه جباره. (1393). «بررسی تطبیقی مرگاندیشی از دیدگاه خیام و عطار». اندیشه دینی. دورۀ 14. شمارۀ 52. صص 113- 136. میبدی، ابوالفضلرشیدالدین. (1376). کشفالاسرار و عدهالابرار. جلد3. به کوشش علیاصغر حکمت. چاپ ششم. تهران: انتشارات امیرکبیر. نتن، یان ریچارد. (1397). خدای متعال. ترجمۀ سیده لیلا اصغری. چاپ اول. تهران: انتشارات حکمت. نسفی، عزیزالدینبن محمد. (1381). زبدهالحقایق. تصحیح حقوردی ناصری. چاپ دوم. تهران: انتشارات طهوری. وکیلی، هادی و آزاده اقبالی. (1386). «تجربههای عرفانی مرگ از منظر مطالعات NDE». قبسات. سال دوازدهم. صص 131 – 146. هجویری، ابوالحسنعلیبن عثمان. (1384). کشفالمحجوب. تصحیح محمود عابدی. چاپ دوم. تهران: انتشارات سروش. یالوم، اروین. (1392). خیره به خورشید. ترجمۀ مهدی غبرایی. چاپ چهارم. تهران: نیکونشر. یونگ، کارل گوستاو. (1352). انسان و سمبل‌هایش. ترجمۀ ابوطالب صارمی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر. Alston, Wiliam P. (1996). Religious Experiences asPerception of God, in Philosophy of Religion, Oxford University Press.
References The Holy Quran Alston, W. P. (1996). Religious experiences as perception of God, in Philosophy of Religion. Oxford University Press. 20- 29 Attar Neishabouri, F. M. (2007a). Mosibat-Nama [Book of affliction] (M. R. Shafiei-Kadkani, Ed.). Sokhan Publications. Attar Neishabouri, F. M. (2007b). Asrar-Nama [Book of secrets] (M. R. Shafiei-Kadkani, Ed.) (3rd ed.). Sokhan Publications. Attar Neishabouri, F. M. (2008a). Ilahi-Nama [Book of God] (M. R. Shafiei-Kadkani, Ed.). Sokhan Publications. Attar Neishabouri, F. M. (2008b). Mantiq-ut-Tayr [Conference of the birds] (M. R. Shafiei-Kadkani, Ed.) (4th ed.). Sokhan Publications. Fanning, S. (2005). Christian mystics (F. Radmehr, Trans.). Niloofar Publications. Fraser, J. G. (2005). The golden bough (K. Firoozmand, Trans.) (2nd ed.). Agah Publications. Hallaj, H. M. (1999). Akhbar al-Hallaj [The words of Hallaj] (L. Massignon, Ed.) (M. Fazayeli & S. Fazayeli, Trans.). Porsesh Publications. Hujwiri, A. H. (2005). Kashf ul-mahjoob [Revelation of the veiled] (M. Abedi, Ed.) (2nd ed.). Soroush Publications. Ibn Babawayh, M. A. (2001).‘Ilal al-sharia’ [Reasons of the rulings] (M. J. Zehni Tehrani, Trans.). Mo’menin Publications. James, W. (2012). The varieties of religious experience (H. Kiani, Trans.). Hekmat Publications. Jamshidian, H. Leila Nourouzpour. Motahareh Choubineh (2015). Mystical experiences in the Ghazals of Attar: A review based on William James’ theory. Quarterly Mytho-Mystic Literature Journal, 12 (43), 11-41. Jung, C. G. (1973). Man and his symbols (A. Saremi, Trans.). Amir Kabir Publications. Kakaie, Gh., & Jabbareh, M. (2014). A comparative study of the death: Thinking from Attar’s and Khayyam’s viewpoints. Religious Thought, 14 (3), 113-136. Khodayari, M. (2016). Death and voluntary death from Sanai’s, Attar’s and Mowlana’s points of view. Quarterly Journal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies, 8(27), 41-66. Meybodi, A. R. (1997). Kashf al-asrar va odah al-abrar [The unveiling of secrets] (Vol. 3) (A. A. Hekmat, Ed.) (6th ed.). Amirkabir Publications. Nasafi, A. M. (2002). Zobdat al-haqayeq [The quintessence of reality] (N. Haghverdi, Ed.) (2nd ed.). Tahoori Publications. Netton, I. R. (2018). Allah transcendent (S. L. Asghari, Trans.). Hekmat Publications. Otto, R. (2001). The idea of the holy (H. Hemmati, Trans.) Naqsh-e Jahan Publications. Plato. (2001). Plato: Complete works (M. H. Lotfi & R. Kaviani, Trans.) (3rd ed.). Kharazmi Publications. Rahimian, S., & Jabbareh, M. (2010). Fear of death in Attar’s writings. Mystical Literature, 2 (3), 65-92. Sajedi, A. M., & Jabbareh, M. (2014). A study of the concept of death in Attar’s works. Poetry Research, 6 (2), 39-66. Shams Tabrizi, M. (1990). Maqalate Sham [Shams articles] (M. A. Movahed, Ed.). Kharazmi Publications. Stace, W. T. (1996). Mysticism and philosophy (B. Khorramshahi, Trans.) (4th ed.). Soroush Publications. Taefi, Sh. (2016). Aspects of practical mysticism and unity of intuition in Attar of Nishapur’s Divan. Persian Literature, 7 (2), 81- 100. Vakili, H., & Eghbali. A. (2007). Mystical experience of death based on NDE studies. QABSAT, 12, 131-146. Yalom, E. (2013). Staring at the sun: Overcoming the terror of death (M. Ghabraei, Trans.) (4th ed.). Nikoo Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 330 |
||