پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 952 |
| تعداد مقالات | 7,826 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,030,342 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,228,640 |
تحلیل مضمونی نقش‌مایه‌ی درخت زندگی و تزیینات وابسته به آن در مدرسه‌ی یاقوتیه | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 26، خرداد 1399، صفحه 33-42 اصل مقاله (660.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2019.26841.1422 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا فلاح مهتر لو1؛ پری ملک زاده باروق* 2 | ||
| 1مربی گروه نقاشی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه ایران. | ||
| 2مربی گروه نقاشی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه ایران، نویسنده مسئول | ||
| چکیده | ||
| ساخت مدارس در دوره‌ی سلجوقیان، مورد توجه حاکمان و مردم آناتولی بوده و در زمان ایلخانان نیز، این سنت به تبعیت از سلاجقه ادامه می‌یابد. آنچه که مدارس سلجوقی-ایلخانی را از دیگر مدارس تفکیک می‌کند، سردر ورودی می‌باشد. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های این مدارس، مدرسه یاقوتیه واقع در شهر ارزروم می‌باشد. مهمترین نقش‌مایه‌ی به‌کار رفته بر سردر این مدرسه، نقش‌برجسته درخت زندگی به همراه عقاب دوسر و دو شیر متقارن در طرفین درخت زندگی می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل نقش‌مایه‌ی درخت زندگی، و همچنین عقاب دوسر و شیر می‌باشد که به عنوان دو عنصر جدایی ناپذیر در کنار درخت زندگی دیده می‌شوند. پژوهش پیش رو تلاش دارد، ضمن تبیین اهمیت جایگاه نقش‌مایه‌های مذکور، به شناسایی و معرفی یکی از بناهای کمتر شناخته شده دوره ایلخانی و مهمترین تزیینات بکاررفته در آن بپردازد. از آنجا که یکی از مهمترین ویژگی‌های معماری سلجوقی-ایلخانی در آناتولی، استفاده از عناصر تزیینی در معماری و بویژه تزیینات سردر بوده، بررسی این نقوش می تواند امکان جدیدی را برای شناخت هنر این دوره و ارتباط آن با موضوعات فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی و سیاسی را فراهم سازد. سوالات اصلی پژوهش عبارتند از: این نقشمایهها دارای چه مفاهیمی هستند؟ آیا این نقشمایهها با کارکرد بنا ارتباطی دارند؟ بکارگیری این عناصر تزیینی متاثر از کدام باورها و آیین‌ها می‌تواند باشد؟ نتایج نشانگر آنست که تزیینات به‌کار رفته در سردر این مدرسه، تحت تاثیر شمنیسم و در ادامه سنتهای هنری سلجوقیان شکل گرفته‌اند. مقاله‌ی پیش رو به روش توصیفی-تحلیلی و نیز به روش کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی صورت گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سلجوقیان؛ ایلخانان؛ مدرسه‌ی یاقوتیه؛ سردر؛ نقش‌مایه؛ درخت زندگی؛ شیر؛ عقاب دوسر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Thematic Analysis of the Tree of Life Motif and its Associated Ornaments in the Yakutie School | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Z. Fallah Mehtarlou1؛ P. Malekzade Barouq2 | ||
| 1Instructor of Painting Department, Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Urmia University, Urmia, Iran. | ||
| 2Master of Arts Research, Faculty of Architecture and Art, Kashan University, Kashan, Iran, (Corresponding Author). | ||
| چکیده [English] | ||
| Long after the Mongols ruled the Anatolian region, the influence of the Seljuks and their art remained strong. In fact, the architecture of the Ilkhanids is a continuation of the Seljuk architecture. The construction of schools was attended by the governors and people of Anatolia and the tradition continued at the time of the Ilkhanids to follow the Seljuk period, indicating that school building played a special role in this area as a sacred space for education. Attention to education led to the glorious appearance of schools’ entrances in this period. One of the most significant schools in Anatolia is the Yakutiye School in the city of Erzurum which was built in 1310 AD during the reign of Sultan Al-Jaito. The most important motifs used on the entrance of this school are the relief of the tree of life along with the double-headed eagle and two symmetrical lions on the sides of the tree of life. These decorations are magnificently displayed on the entrances of other schools and some religious buildings in the Anatolian region and show the religious beliefs of the Seljuk period. These concepts vary according to the cultural, social, indigenous structure and beliefs of each region and have a special place in each civilization. The aim of this study is to investigate and analyze the tree of life motif, as well as the double-headed eagle and the lion, which are seen as two inseparable elements next to the tree of life. The present research tries to explain the significant status of the mentioned motifs, to identify and introduce one of the lesser known buildings of the Ilkhanid period and the most important decorations used in it. Since one of the most important features of Seljuk-Ilkhanid architecture in Anatolia is the use of decorative elements in architecture and especially entrance decorations, studying these motifs can provide a new opportunity to know the art of this period and its relation with cultural, social, religious and political issues. The present article has been done by descriptive-analytical method as well as by desk study of library resources, case study and field observation methodology. The main research questions are: What are the implications of these motifs? Are these motifs related to the function of the building? Which beliefs and rituals can be influenced by the use of these decorative elements? Considering that shamanism is known as the former religion of the Anatolian Turks, the existence of the tree of life motifs, the double-headed eagle and two predators in this region has also been influenced by this belief and religion and it has penetrated and influenced the cultures and beliefs of other regions. The beliefs of Shamanism and its effects gained more power and spread with the Mongol invasion. Meanwhile, the effects of Seljuk art on the front of Ilkhanid monuments are also significant. During the Ilkhanid period, the influences of Seljuk art continued with power, so that this building can be studied in the Anatolian Seljuk architectural category. The results indicate that the decorations used in the entrance of this school were formed under the influence of the Shamanism beliefs and, subsequently, the artistic traditions of the Seljuks. According to researches, the tree of life has been considered in the beliefs of Shamanism as the pillar of the sky or the axis of the universe that connects earth and sky and is a means to reach the dome of the sky, meet the gods, and talk to them. In some cases, there are fruits on the branches of the tree of life that have been used as a symbol of blessing and immortality. The eagle, which is one of the common motifs of ancient civilizations, in this relief is located on the highest part of the composition, emphasizing the concept of sovereignty. In the ritual of shamans, the eagle is the leader of all birds and is considered a sacred animal. The double-headed eagle, with these characteristics, is a symbol of sovereignty, power and the royal emblem. The motive of two predatory animals (lions) around the tree of life is also a sign of the source of energy in life, guardian and protector. In general, the roots of the tree of life motive, in the concept of world and blessing, in the art of this period are reflected in the influence of Central Asian beliefs. According to the concepts used in these motifs, it is concluded that these elements are perfectly proportional to the function of the school building and are compatible as a sacred place in the field of education. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Seljuks-Ilkhanids, Yakytiye School, Entrance, Tree of Life, Lion and Eagle | ||
| مراجع | ||
|
اصغری قمی، محمد(1394). مبانی تزیینات در مساجد و مقایسه آن در دوره سلجوقیان و ایلخانان، همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی، رشت: دانشگاه پیام نور گیلان، 1-10. الیاده، میرچا(1397). تصاویر و نمادها، ترجمه محمد کاظم مهاجری، تهران: پارسه. بلر، شیلا و بلوم، جاناتان ام.(1381). هنر و معماری اسلامی، ترجمه اردشیر اشراقی، تهران: سروش. پورخالقی چترودی، مهدخت(1380). درخت زندگی و ارزش فرهنگی و نمادین آن در باورها، مطالعات ایرانی، شماره 1، 89-126. پورخالقی چترودی، مهدخت(1381). ارزش‌های نمادین درخت در شاهنامه، مشهد: به نشر. حسامی، وحید(1390). مطالعه مفهومی نقش شیر در هنر ایران بعد از اسلام، همایش ملی هنر اسلامی، دانشگاه بیرجند، 1-29. خزایی، محمد(1381). نقش شیر در هنر اسلامی، هنرهای تجسمی، شماره 17، 54-57. خودی، الدوز(1385). معانی نمادین شیر در هنر ایران، کتاب ماه هنر، شماره 97 و 98، 96-105. رضوی، سید ابوالفضل(1390). جایگاه اقتصادی آناتولی در عصر سلجوقیان و ایلخانان، تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، سال دوم، شماره 3، 83- 109. شایسته‌فر، مهناز و موسوی لر، اشرف(1382). بررسی تطبیقی نگاره‌های منسوجات ساسانی و آل بویه(قرن 4 ه./ 10م.) از نظر مبانی هنرهای ایرانی-اسلامی، جلوه هنر، شماره 22، 16-53. کوک، راجر(1386). درخت زندگی، ترجمه سوسن سلیم زاده و هلینا مریم قایمی، تهران: جیهون. کونل، ارنست(1343). هنر اسلامی، ترجمه هوشنگ طاهری، تهران: مشعل آزادی. نجیب اوغلو، گل‌رو(1389)، هندسه و تزیین در معماری اسلامی(طومار توپقاپی)، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: روزنه هال، جیمز(1380). فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. هیلن برند، روبرت(1373). معماری اسلامی، ترجمه باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران: روزنه. References:
Ağaç, S. Sakarya, M. (2015). Hayat Ağacı Sembolizmi, International Journal of Cultural and Social Studies, 1(1), 1-14.
Asghari Gomi, M. (2015). Basics of Decorations in the Mosques and Comparison of Them during the Seljuk and Ilkhanid Period, The National Conference on Iranian-Islamic Architecture and Urbanism, Rasht: Payam Noor University, 1-10 (Text in Persian).
Aslanapa, O. (1990). Türk Sanatı, Başlangıcından Beylikler Devrinin Sonuna Kadar, 1. Ve 2. Cilt, İstanbul: Kültür Bakanlığı.
Blair, S. S.; Bloom, J. (2002). The Art and Architecture of Islam, Translated by Ardeshir Eshragi, Tehran: Soroush (Text in Persian).
Cook,Roger.(2007). The tree of Life: Symbol of the center, Susan Salimzadeh, Helina Maryam Gaemi. Tehran: jeihoon(Text in Persian).
Çetin, S. (2012). Anadolu selçuklu dönemi (Geometrik yıldız hayat Ağacı, Nar Ve Rumi) Motiflerinin Heykel Sanatı Bağlamında Yorumlanması, Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
Eliade, M. (2018). Images and Symbols, Translated by Mohammad Kazem Mohajeri, Tehran: Parse (Text in Persian).
Eskici, B. Akın Akyol, A. (2006). Erzurum yakutiye medresesi yapı malzemeleri, bozulmalar ve koruma problemleri, Ankara Ünivesitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(1), 165-188.
Hall, J. (2001). Illustrated Dictionary of Symbols in Eastern and Western art, Translated by Roghayeh Behzadi, Tehran: Farhang-e Moaser (Text in Persian).
Hillenbrand, R. (1994). Islamic Architecture: Form, Function, and Meaning,Translated by Bagher Ayatollahzade Shirazi,Tehran: Rozaneh (Text in Persian).
Korkutan, E. (2011). Erzurum çifte minareli medrese ve yakutiye medresesi taş bezemelerinin takı sanatına uygulanırlığı, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Kuhnel, E. (1964). Islamic Arts, Translated by Houshang Taheri, Tehran:Mashaal-e Azadi (Text in Persian).
Mülayim, S. (2016). İlhanlı Dönemi Anadolu Plastiğinde Asya Çağrışmaları,DergiPark, Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1, 275-297.
Necipoglu, G. (2000). Geometry and Decoration in Islamic Architecture (Topkapi Scroll), Translated by Mehrdad Ghayumi Bidhendi, Tehran: Rozaneh. (Text in Persian).
ÖNEY, G. (1969). Anadolu'da Selçuk Geleneğinde Kuşlu, Çift Başlı Kartallı, Şahinli ve Arslanlı Mezar Taşları, Vakıflar Dergisi, 8, 283-291.
Öney, G. (1971). Anadolu’da Selçuk Mimarisinde Arslan Figürü, XIII, Ankara:Anadolu, 1-41.
Peker, A. U. (1996). Anadolu selçukluları’nın anıtsal mimarisi üzerine kozmoloji temelli bir anlam araştırması, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
Pour Khaleghi Chatroodi, M. (2002). The Symbolic Values of Tree of Life in Shahnameh, Mashhad: Behnashr (Text in Persian).
Pourkhaleghi Chatroodi, M. (2001). Tree of Life and its Cultural and Symbolic Value in Beliefs, Journal of the Iranian Studies, 1, 89-126 (Text in Persian).
Razavi, S. A. (2011). Anatolia's Economic Position in the Seljuk and Ilkhan Era, The History of Iran After Islam, Iranian Islamic Period History, 3(2), 83-109 (Text in Persian).
Shayestefar, M. Mousavilar, A. (2003). A Comparative Study of Sasanian and Al Boyah Textile Patterns (10th Centuries) in Terms of the Basics of Iranian-Islamic Arts, Glory of Art (Jelve-y Honar) Alzahra Scientific Quarterly Journal, 22, 16-53 (Text in Persian).
Taflan, H.(2008). Erzurum yakutiye medresesi taçkapısı üzerindeki taş kabartmalar üzerine bir araştırma, Ankara: Gazi Üniversitesi.
Hesami, V. (2011). Conceptual study of the Role of Milk in Post-Islamic Iranian Art, National Conference on Islamic Art, Birjand University, 1-29.
Khoodi, O. (2006).Symbolic Meanings of Lion in Iranian Art, Ketabe Mahe Honar, 97 & 98, 96-105 (Text in Persian).
Khazaei, M. (2002). The Role of Lion in Islamic Art, Honar-Ha-Ye-Ziba: Honar-Ha-Ye-Tajassomi, 17, 54-57 (Text in Persian).
Cook, R. (2007).The Tree of Life: Symbol of the Centre, Translated by Soosan Salimzadeh and Helina Maryam Ghaemi, Tehran: Jeyhoon (Text in Persian).
Kuhnel, E. (1964). Die Kunst des Islam, Translated by Houshang Taheri, Tehran: Mashal-E-Azadi (Text in Persian).
URLs:
URL1. hayatagacidergisi.com
URL2. iranicaonline.org
URL3. yenibursa.com
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 693 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 539 |
||