دانشگاه الزهرا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات25
تعداد شماره‌ها951
تعداد مقالات7,816
تعداد مشاهده مقاله12,972,605
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,205,232
شریفی, صالحه, قائمی نیا, علیرضا, شریعتی, غلام محمد. (1399). بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو). جلوه هنر, 17(1), 127-158. doi: 10.22051//tqh.2020.4710
صالحه شریفی; علیرضا قائمی نیا; غلام محمد شریعتی. "بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو)". جلوه هنر, 17, 1, 1399, 127-158. doi: 10.22051//tqh.2020.4710
شریفی, صالحه, قائمی نیا, علیرضا, شریعتی, غلام محمد. (1399). 'بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو)', جلوه هنر, 17(1), pp. 127-158. doi: 10.22051//tqh.2020.4710
شریفی, صالحه, قائمی نیا, علیرضا, شریعتی, غلام محمد. بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو). جلوه هنر, 1399; 17(1): 127-158. doi: 10.22051//tqh.2020.4710

بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو)

تحقیقات علوم قرآن و حدیث
مقاله 5، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 45، فروردین 1399، صفحه 127-158    اصل مقاله (789.68 K)
نوع مقاله: پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051//tqh.2020.4710
نویسندگان
صالحه شریفی* 1؛ علیرضا قائمی نیا2؛ غلام محمد شریعتی3
1دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، جامعة المصطفی العالمیه
2دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
3دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآن، مجتمع آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
چکیده
فهم متن و کشف معنا دغدغه مشترک دو روش «تفسیر قرآن به قرآن» و «نظریه میدان معنایی» است. روش نخست داعیه فهم و تفسیر قرآن در پرتو آیات دیگر را دارد و نظریه میدان معنایی، خود را عهده‌دار کشف معنا از خلال روابط درون‎متنی می‌داند. ایده اصلی نوشتار حاضر، پاسخ به این سوالات است که قواعد معنایابی در دو روش فوق، چه مشترکاتی دارند و آیا زمینه تعامل این دو روش در سطح قواعد وجود دارد؟
پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی، نگاهی همدلانه به قواعد معنایابی این دو روش دارد. بنابراین نگارندگان بررسی اشتراکات آن دو را در سطح قواعد مطمح‌نظر قرار داده‌اند تا از این رهگذر زمینه تلفیق قواعد کارآمد دو روش را فراهم آورند. یافته‌ها نشان می‌دهد مهمترین قواعدی که به طور مشترک در هر دو روش مورد استفاده قرار دارد عبارتند از: توجه به مسائل ادبی، توجه به بافت و سیاق، رتبه‌بندی کلمات و گزاره‌ها، تفکیک معنایی واژگان، تفسیر بر اساس آیات نظیر و توجه به نسبت‌های معنایی؛ هرچند دامنه بهره‌برداری از قواعد فوق و میزان اهتمام هر یک از این دو روش نسبت به موارد یادشده یکسان نیست.
کلیدواژه‌ها
تفسیر قرآن به قرآن؛ نظریه میدان معنایی؛ قواعد؛ کشف معنا
عنوان مقاله [English]
Study of common Rules of “Quran by Quran Interpretation” and “Semantic Field Theory” (Based on Allameh Tabatabai and Izutsu‘s methods)
نویسندگان [English]
Salehe Sharifi1؛ AliReza Ghaeminia2؛ Gholam Mohammad Shariatii3
1PhD Candidate of Comparative Exegesis, Al-Mustafa International University, Iran.
2Associate Professor, Islamic Culture and Thought Research Center, Iran.
3PhD in Exegesis and Quranic Sciences, Imam Khomeini Education and Research Institute.
چکیده [English]
The study and discovery of meaning in the text is a common concern of “Quran by Quran Interpretation” and “Semantic Field Theory”. Both of them try to interpret the text from semantic relations between vocabularies used in it. The main idea of this paper is answering to these questions: what rules has been used by those methods for discovery of meanings in the text? Moreover, are there ways to interact between rules of them?
This research by analytical-descriptive method want to study and analysis common rules that they use for discovering the meaning, and then combine their efficient rules. Results show that important common rules of them are: Attention to issues of literature, Attention to context, ranking of words, To separate the meaning, Interpretation based on parallel-verses, and attention to semantic relations. However, attention and use of these rules has been differed by “Quran by Quran Interpretation” and “Semantic Field Theory”.
کلیدواژه‌ها [English]
Quran by Quran Interpretation, Semantic Field Theory, Rules, discovery of meaning
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. نهج‎البلاغه.
  3. ابن‌فارس، ابی‌الحسین احمد، (1429ق)، معجم مقاییس اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  4. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
  5. البقاعی، برهان الدین، (۱۴۱۵ق)، نظم الدرر، تحقیق: عبدالرزاق غالب المهدی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  6. ایزوتسو، توشیهیکو، (۱۳۹۲ش)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه: احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  7. ایزوتسو، توشیهیکو، (1388ش)، مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: نشر فرزان روز.
  8. ایازی، محمد علی، (۱۳۸۳ش)، «معناشناسی و رابطه آن با دانش تفسیر قرآن کریم»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال اول، شماره ۲، صص 45-65.
  9. ایزدی مبارکه، کامران، (۱۳۸۶ش)، «تأملاتی در میزان کارآیی روش تفسیر قرآن به قرآن»، مقالات و بررسیها، شماره ۸۴، صص 13-31.
  10. بازرگان، عبدالعلی، (۱۳۷۲ش)، نظم قرآن، تهران: انتشارات راه دین.
  11. باقری، مهری، (۱۳۸۸ش)، مقدمات زبان شناسی، تهران: نشر قطره.
  12. پاکتچی، احمد، (۱۳۹۲ش)، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تحقیق: محمد جانی پور، تهران: ‌انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  13. تاجیک، محمدرضا، (1379ش)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
  14. تهانوی، محمد علی، (۱۹۶۳م)، کشاف اصطلاحات الفنون، قاهره: وزارۀ‌الثقافه.
  15. حسین شاه،‌ سیدجبار، (1386ش)، «تبیین و تحلیل معناشناسی جدید و مقایسه تطبیقی آن با علم اصول» (پایان نامه ارشد)، قم: دانشگاه قم.
  16. حسینی معصوم، محمد، (۱۳۹۱ش)، «بررسی و توصیف طنین معنایی و معنی ضمنی واژگان و هم‌نشین‌ها در زبان فارسی»، زبان‌شناسی و گویش های خراسان، شماره 7، صص 2-22.
  17. خامه گر، محمد، (۱۳۸۲ش)، ساختار هندسی سوره های قرآن، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
  18. راد، علی، (۱۳۹۵ش)، غرر قرآن از نظریه تا تفسیر، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
  19. رکعی، محمد؛ نصرتی، ‌شعبان، (۱۳۹۶ش)، میدان های معنایی در کاربست قرآنی، قم: انتشارات دارالحدیث.
  20. سورن، پیتر آ ام، (۱۳۹۴ش)، مکاتب زبان شناسی نوین در غرب، ترجمه: علی ‎محمد حق‎شناس، تهران: انتشارات سمت.
  21. سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر، (۱۴۰۴ق)، الدرالمنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
  22. صادقی تهرانی، محمد، (1406ق)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن بالقرآن و السنة، قم: نشر فرهنگ اسلامی.
  23. صفوی، کوروش، (1387ش)، درآمدی بر معنی شناسی، تهران: انتشارات سوره مهر.
  24. صفوی، محمدرضا، (‌۱۳۹۱ش)، بازخوانی مبانی تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
  25. طاهری نیا، احمد، (۱۳۹۳ش)، نقش علوم ادبی در تفسیر قرآن، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  26. الطباطبایی، محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه‏ى مدرسین.
  27. طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو‏.
  28. العوادی، مشکور کاظم، (۱۴۲۱ق)، البحث الدلالی فی تفسیر المیزان، بیروت: موسسه البلاغ.
  29. عمید زنجانی، عباسعلی، (1387ش)، مبانی و روش های تفسیر قرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  30. عیاشی، محمد بن مسعود، (۱۳۸۰ق)، کتاب التفسیر، تهران: چاپ علمیه.
  31. فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، (1420ق)، مفاتیح الغیب‏، بیروت: دار احیاء التراث العربى‏.
  32. فراهیدى، خلیل بن احمد، (1410ق)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت.
  33. فیومی، احمدبن محمد، (۱۳۴۷ق)، المصباح المنیر، مصر: دارالعصور.
  34. قائمی نیا، علی رضا، (۱۳۹۳ش)، بیولوژی نص، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  35. لاینز، جان، (۱۳۹۱ش)، درآمدی بر معناشناسی زبان، ترجمه: کوروش صفوی، تهران: انتشارات علمی.
  36. معرفت، محمدهادی، (۱۳۸۵ش)، «تفسیر قرآن به قرآن و جایگاه سنت»، پژوهش های قرآنی، شماره ۴۶-۴۷، صص ۱۴-۲۱.
  37. معموری، علی، (1386ش)، «دانش زبان شناسی و کاربردهای آن در مطالعات قرآنی»، فصلنامه قرآن و علم، شماره 1، صص 161-176.
  38. مؤدب، سیدرضا، (1386ش)، مبانی تفسیر قرآن، قم: انتشارات دانشگاه قم.
  39. نصیری، علی، (۱۳۹۵ش)، روش شناسی تفسیر ترتیبی قرآن، قم: نشر وحی و خرد.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 833
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 518


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب