پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 938 |
| تعداد مقالات | 7,696 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,622,269 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,985,850 |
تبیین شاخصه‌های اصلیِ شکلی و محتوایی نگاره‌های شیعی بر اساس مبانی اعتقادی شیعه | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 23، شهریور 1398، صفحه 93-104 اصل مقاله (1016.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2018.18220.1302 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا مهدی زاده* | ||
| استادیار دانشکده هنر و معماری صبا دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| چکیده | ||
| شیعه(دوازده‌امامی) به‌واسطه بیان یک‌سری از باورها، آموزه‌ها، ارزش‌ها و روایت‌ها، نظام معناییِ خاصی برای شیعیان می‌سازد و از این طریق، به کلیه رفتارهای فردی، اجتماعی و آیینی آنان، شکل ویژه و جلوه متفاوتی می‌بخشد. ازآن‌جاکه، هنر در جوامع سنتی از سایر شئون زندگی جدا نیست و هر مذهبی با در اختیار گرفتن ذهن افراد، در تمامی جنبه‌های زندگی آنان خودنمایی می‌کند، پس، می‌توان انتظار داشت که نگاره‌های شیعی نیز به‌مانند سایر ابعاد زندگی شیعیان، متأثر از مبانی فکری و اعتقادی شیعه، دارای ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی باشند. بر این اساس، تبیین شاخصه‌های اصلی شکلی و محتوایی نگاره‌های شیعی بر مبنای مبانی اعتقادی شیعه، هدف این پژوهش است. بدین منظور، در این مقاله، ابتدا برای ارائه تصویری روشن و دقیق از مذهب شیعه، اصول و مبانی اعتقادی و عناصر و مفاهیم تشکیل‌دهنده این مذهب، بیان شده است. سپس، جنبه‌های اصلی و مهم نگاره‌های دارای مضمون شیعی، یعنی صورت و محتوا، روش بیانی و روایت، از منظر مبانی اعتقادی شیعه، بررسی و تحلیل شده‌اند. پرسش مطرح شده، این است: به‌واسطه چه شاخصه‌هایی می‌توان صفت شیعی را به یک نگاره بخشید؟ روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش، بیانگر این است که به‌صرف بازنمایی مضمونی شیعی در یک نگاره، نمی‌توان صفت شیعی را به آن نگاره بخشید؛ بلکه نگاره‌های شیعی، بایستی از جنبه صورت، محتوا، روش بیانی و روایت، در راستا و بیانگر مبانی اعتقادی شیعه باشند. از طریق این شاخصه‌هاست که نگاره‌های شیعی قابل‌شناسایی می‌شوند و از نگاره‌های مذهبی -که تنها بیانگر مضمونی شیعی هستند- متمایز می‌گردند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌گان کلیدی: شیعه؛ مضامین شیعی؛ نگاره‌های شیعی؛ شاخصه نگاره‌های شیعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the Main Form and Content Characteristics of the Shiite's Figures Based on Foundations of Shi'a Beliefs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali reza mehdizadeh | ||
| چکیده [English] | ||
| Shiite sect (Twelver Imams), through expression of certain beliefs and teachings, values and narratives dictates a special semantic system for the Shiites, and thus gives a special and different form to all their individual, social and ritual behaviors. Since art in traditional societies is not separated from other aspects of life, and every religion expresses itself in the minds of individuals in all aspects of their lives, it can be expected that Shiite figures, as all aspects of Shia lifestyle, to be influenced by the Shiite intellectual and ideological foundations and to have special and unique features. In other words, the Shia should be known as a territory of concepts, words, individuals, beliefs and stories of which its central core of intellectual and belief is the divine legitimacy of Imam Ali (PBUH) in the case of the succession of the holy Prophet Mohammad and the Muslim leadership. The legitimacy that was transferred to his great children from Fatimah’s (his wife) Generation. Overall, the divine legitimacy of Imam Ali (PBUH) in the case of the succession of the holy Prophet Mohammad, infallibility of the Shia Imams, munificence of Imams, judgment of the Imams in the day of resurrection, intercession of Imams and special stories about some events such as Ghadir, constitute the key and significant elements and concepts of the Shia religion, the elements and concepts of which they are beyond the time and space and represent themselves in all fields of the Shia’s life. These elements along with each other make a condensed structure and particular semantic system which gives a particular look and flaunt to all of the individual and plural behaviors of the Shia and the Shiites are distinguished from other religious tendencies, in this way. Since art works are recognizable by form, content and the way of express and converse by the visual language with us, therefore the main indicators of the Shia figuress should be explained and identified by their significant and principal aspects which are form (exterior and appearance), content (intent and backend), the expressive method (applying visual elements) and narrative. What is the difference between the Shia figures and purely religious figures? Accordingly, Explaining the main forms and content based characteristics of the Shiite's figures based on Shi'a beliefs is the purpose of this study. For this purpose, in this study, firstly, in order to present a clear and precise picture of Shi'a sect, the principles and foundations of beliefs, elements and concepts constituting this sect are expressed. Then, the main and important aspects of the Shiite figures in terms of form and content, narrative and expression method are analyzed from the view of the Shiite beliefs. The proposed question is that by what indicators Shiite traits can be given to a figure? The research method is descriptive-analytic and data collection in done through library method. At the first step, it is defined based on research theoretical framework, the foundations of belief and intellectual. Then, in this regard, in order to determine the main indicators of shape and content of the Shia figures, some of these themed figures have been investigated and analyzed from the appearance and content, the expressive method and narrative viewpoints. The results of the research show that due to the only representation of a Shiite subject in a figure, it cannot be attributed to Shiite traits, but Shiite figure in aspect of form, content, expression method and narrative should be conforming basic principles of Shia. Through these indices, Shiite figures are recognizable and distinguishable from religious figures that only represent the Shia subject. According to the presented Image examples, it could be said that as the poet expresses the concept and meaning by using the words and literary devices such as likeness and metaphor, the painter also expresses his visual commentary by the help of visual elements, signs, symbols, visual and pictorial arrangements. The Shia painter can express the desired concepts of the Shia by using visual elements (line, shape, color, area, space and light), visual arrangements, signs, symbols and put the main aspects of the producer of his work (appearance and content, way of express and narrative) in line with Shia beliefs and then guide the audience to the conceptual and belief of the Shia. It seems that the results and conclusions of this study can be used to study about other forms of arts with the Shia theme and identify the indicators of each one and thereupon, providing the basis for studies for the conceptualization of the Shias principles. Hence, it is suggested that different types of art works which have the Shia content, should be investigate and analyzed based on the foundations of beliefs and thoughts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Shiite, Shiite figures, characteristics of Shiite figures | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید(1373). ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی. ابن بابویه، محمدبن علی(1372). عیون اخبار الرضا، ترجمه محمدرضا مستفید و علی اکبر غفاری، تهران: دارالحکمه اسلامیه. ابن بابویه، محمدبن علی(1379). فضائل الشیعه، ترجمه امیر توحیدی، تهران: زواره. ابن بابویه، محمدبن علی(1390). خصال شیخ صدوق، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، تهران: کتابچی افشاری، مرتضی؛ آیت‌اللهی، حبیب‌الله و رجبی، محمدعلی(1389). بررسی روند نمادگرایی شمایل‌ها در نگارگری اسلامی از منظر نشانه‌شناسی، مطالعات هنر اسلامی، شماره 13، 37-54. افضل‌طوسی، عفت‌السادات و مانی، نسیم(1392)، سنگاب‌های اصفهان، هنر قدسی شیعه، باغ نظر، شماره 27، 49-60. اوحدالدین کرمانی، حامدابن ابی‌الفخر(1357). شاهد دل، ترجمه پیتر لمبرن ویلسون و مانوئل ویشر، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. بروجردی، سید ابراهیم(1366). تفسیر جامع، تهران: صدر. بورکهارت، تیتوس(1369). هنر اسلامی، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: سروش. بورکهارت، تیتوس(1376). هنر مقدس، ترجمه جلال ستاری، تهران: سروش. پاکباز، رویین(1379). نقاشی ایرانی از دیرباز تا امروز، تهران: نارستان. جعفریان، رسول(1375). تاریخ تشیع در ایران: از آغاز تا قرن هفتم هجری، جلد 1. قم: انصاریان. حکمت، نصرالله(1384). حکمت و هنر در عرفان ابن عربی، تهران: فرهنگستان هنر. دیلمی، حسن بن محمد(1377). ارشادالقلوب، ترجمه عبدالحسین رضایی، تهران: اسلامیه. رسولی محلاتی، سید هاشم(1375). زندگانی امیر المومنین، تهران: فرهنگ اسلامی. سعدی، مصلح الدین(1385). کلیات سعدی، تهران: هرمس. شایسته فر، مهناز(1384). هنر شیعی، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی. شایگان، داریوش(1379). بت‌های ذهنی و خاطرات ازلی، تهران: امیرکبیر. طباطبایی، محمدحسین(1390). شیعه، به‌کوشش خسرو میرشاهی، تهران: بوستان کتاب. عبادیان، محمود(1383). پدیدارشناسی، تکنولوژی: مسائل شکل و محتوا، زیباشناخت، شماره 10، 11-16. غزالی، محمد(1369). کیمیای سعادت، ترجمه حسین خدیو جم، تهران: علمی فرهنگی. فلدمن، ادموندبورک(1378). تنوع تجارب تجسمی، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: سروش. کوماراسوامی، آناندا(1386). فلسفه هنر مسیحی و شرقی، ترجمه امیرحسین ذکرگو، تهران: فرهنگستان هنر. محمد جعفری، سیدحسین(1389). تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سید تقی آیت‌اللهی، تهران: فرهنگ اسلامی. مظفر، محمدرضا(1380). ویژگی‌های فکری شیعه، ترجمه کاظم خلخالی، تهران: حضور. مفید، محمدبن محمد(1388). ارشاد، سیره ائمه اطهار، ترجمه سید حسن موسوی مجاب، تهران: سرور. مهدی‌زاده، علیرضا(1394). مقایسه تطبیقی نگاره معراج در خمسه نظامی و فالنامه تهماسبی، جلوه هنر، دوره 7، شماره 2، 5-16. نصر، سید حسین(1375). هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران: دفتر مطالعات دینی هنر. نیوتن، اریک(1377). معنی زیبایی، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: علمی فرهنگی. یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز(1393). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی. References Holy Quran (1994). Translated by Mohammad Mahdi Fouladvand, Tehran: Office of Historical and Islamic Studies (Text in Persian). Afshari, M., Ayatollahi, H. & Rajabi, M. (2000). The Study of the Symbolism of Icons in Islamic Painting from the Semiotics’ Point of View, Journal of Islamic Art Studies, 13 (23), 37-54 (Text in Persian). Afzaltousi, E. S. & Mani, N. (2013). Sangtabs (Lavers) of Isfahan, the Sacred Shia Art, Bagh-E Nazar, 27, 49-60 (Text in Persian). Boroujerdi, E. (1988). Comprehensive Interpretation, Collected from the Interpretation of Imam peace be upon him, Tehran: Sadr Publications (Text in Persian). Burkhart, T. (1989). Islamic Art, Translated by Massoud Rajabnia, Tehran: Soroush (Text in Persian). Burkhart, T. (1996). Sacred Art, Translated by Jalal Sattari, Tehran: Soroush (Text in Persian). Coomaraswamy, A. (2007). Christian and Oriental Philosophy of Art., Translated by Amir Hossein Zekrgu, Tehran: Art Academy (Text in Persian). Dailami, H. (1998). Ershad-ol-Gholoub, Translated by Abdolhossein Rezaei, Tehran: Eslamieh (Text in Persian). Ebadian, M. (2004). Phenomenology, Technology, Issues of Form and Content, Zibashenakht, (10). 11-16 (Text in Persian). Farhad, M. (2010). Falnama, The Book of Omens, London: Thames & Hudson. Feldman, E. (1999). Varieties of Visual Experience, Translated by Parviz Marzban, Tehran: Soroush (Text in Persian). Ghazali, M. (1990). Kimiya-ye Sa'adat, Translated by Hossein Khadiv-Jam, Tehran: Scientific and Cultural Publishing (Text in Persian). Hekmat, N. (2005). Wisdom and Art in the Sufism of Ibn Arabi, Tehran: Art Academy (Text in Persian). Hill, P. Ralf, W. (1999). Measures of Religiosity, London: Religious Education Press. Hillenbrand, R. (2000). Persian Painting from the Mongols to the Qajars (Pembroke Persian papers), London & New York: I.B.Tauris. Ja'farian, R. (1996). Shiite History in Iran: From the Beginning to the 7th Century (AH), Vol. 1, Qom: Ansariyan (Text in Persian). Jorgensen, M. & Phillips, L. (2014). Theory and Method in Discourse Analysis, Translated by Hadi Jalili, Tehran: Ney Publication (Text in Persian). Kermani, O. & Abifakhr, H. (1979). Witness of Heart, Translated by Peter Lamborn Wilson and Manuel Wiesche, Tehran: The Society of Wisdom and Philosophy of Iran (Text in Persian). Khosronejad, P. (2011). The Art and Material Culture of Iranian Shi’ism, London & New York: I.B.Tauris. Mehdi Zadeh, A. (2015). Comparative Comparison of the Ascension Image in Nizami Khamsa and Tahmasbi's Falnameh, Journal of Jelve-Y- Honar, 2 (2). 5-16 (Text in Persian). Mohammad Jafari, H. (2000). Shia in the Route of History, Translated by Sayyid Taqi Ayatollah, Tehran: Islamic Culture Publication (Text in Persian). Muzaffar, M. (2001). Characteristics of Shiite Belief, Translated by Kazem Khalkhali, Tehran: Hozur Publishing (Text in Persian). Nasr, S. H. (1996). Islamic Art and Spirituality, Translated by Rahim Ghasemian, Tehran: Office of Religious Studies of Art (Text in Persian). Newton, E. (1996). The Meaning of Beauty, Translated by Parviz Marzban, Tehran: Scientific Cultural Publishing (Text in Persian). Pakbaz, R. (1999). Painting in Iran from Ancient Time to Present, Tehran: Narestan (Text in Persian). Rasouli Mahallati, H. (1996). The Life of Amir Al-Momenin,Tehran: Islamic Culture (Text in Persian). Saadi, M. (2006). Koliat-e-Saadi, Tehran: Hermes (Text in Persian). Shaikh Saduq (1993). Uyun Akhbar Al Reza, Translated by Mohammad Reza Mostafid and Ali Akbar Ghaffari, Tehran: Dar al-Hekma Islamiyah (Text in Persian). Shayegan, D. (1990). Mental Idols and Eternal Memory, Tehran: Amir Kabir (Text in Persian). Shayesteh Far, M. (2005). Shiite Art, Tehran: Institute of Islamic Studies (Text in Persian). Sheikh Mofid (2009). Kitab al-Irshad, Translated by Seyyed Hassan Mousavi Mojab, Tehran: Soroor Publication (Text in Persian). Sheikh Saduq (1990). Fazail al-Shi'a, Translation by Amir Tohidi, Tehran: Zavareh (Text in Persian). Sheikh Saduq (2011). Traits of Sheikh Sadooq, Translated by Mohammad Baqer Kamarei, Tehran: Ketabchi (Text in Persian). Tabatabai, M. (2011). Shi'a, by the efforts of Khosrow Mirshahi, Tehran: Boostan Book (Text in Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 771 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 561 |
||