پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,424,222 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,542,119 |
مهلتی بایست تا خون شیر شد (زایش شمس تبریزی از خون حسین بن منصور حلاج در یک نسخه تعزیه) | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 10، دوره 9، شماره 17، آذر 1396، صفحه 167-182 اصل مقاله (756.01 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2018.21709.1583 | ||
| نویسنده | ||
| محمد نجاری* | ||
| عضو شورای علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| چکیده | ||
| احتمالاً اصل و مبدأ تعزیه یا شبیه را باید در آیینهای پیش از اسلام واکاوی کرد که پس از اسلام، با الهام از فاجعۀ کربلا به‌عنوان یک نمایش دینی نمود یافت و در دور تکاملی، اشخاص و قصههای دیگری نیز به آن افزوده شد. نسخۀ تعزیه/شبیه «حسین بن منصور حلاج» یکی از این دگردیسیهای مضمونی تعزیه است که در آن، نطفۀ شمس تبریزی از خون کشتۀ حسین بن منصور حلاج بسته میشود. شخصیتهای اصلی این اثر، حسین بن منصور حلاج، شمس تبریزی، ملای روم (مولانا) و دختر و همسر وی هستند. این مقاله ضمن بررسی شخصیت و ساختار قصهپردازی و روایت در تعزیه/شبیه حلاج، به علل این دگردیسی مضمونی می‌پردازد. مطابق یافتهها، شمس در روایتی جدید و اسطورهای، فرزند دختر مولانا و وجه دیگر شخصیت حلاج است و نویسندۀ بینام این نسخۀ تعزیه که با زیست و اندیشۀ این سه عارف بزرگ (حلاج، شمس و مولانا) آشنا بوده، روایتی اسلامی-شیعی و اسطورهای از آن ارایه داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حسین بن منصور حلاج؛ شمس تبریزی؛ مولانا؛ تعزیه؛ روایت نمایشی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Time is Needed for Blood to Change to Milk (Shams Tabrizi's Birth from the Blood of Hossein Ibn Mansour Halaj in One Ta’zieh Script) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Najari | ||
| A Member of Scientific Council of Asian Cultural Documentation Center for Unesco-Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The origin of Ta’zieh (replication of tragic events) could be traced in Pre-Islamic rituals. It appeared after Islam as a religious play, out of inspiration from the tragedy of Karbala, and some characters and stories were added to it in its evolutional process. Ta’zieh script of “Hossein Ibn Mansour Halaj” is one of these conceptual metamorphoses of Ta’zieh in which the embryo of Shams Tabrizi is formed from the blood of the executed Hossein Ibn Mansour Halaj. The main characters of this work are Hossein Ibn Mansour Halaj, Shams Tabrizi, Mowlana Rumi, his daughter and wife. This paper explicates the reason for this conceptual metamorphosis by analyzing the characterization, storytelling and narration in Halaj Ta’zieh. The research findings show that Shams, in a new narration, is the offspring of Mowlana’s daughter and another aspect of Halaj character. The anonymous author of this Ta’zieh script has depicted an Islamic-Shiite and mythological narration representing his familiarity with the life and thoughts of these three great mystics (Halaj, Shams and Mowlana). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hossein Ibn Mansour Halaj, Shams Tabrizi, Mowlana, Ta’zieh, Dramatic Narration | ||
| مراجع | ||
|
- آیدنلو، سجاد. (1391). «مطالعه در داستان‌های عامیانه ایرانی». کتاب هفته. ش 77. - بکتاش، مایل و فرخ غفاری. (1383). تئاتر ایرانی- سه مجلس تعزیه. قطره. تهران. - بیضایی، بهرام. (1391). نمایش در ایران. چ هشتم. روشنگران و مطالعات زنان. تهران. - ثریا، سیدمهدی. (1368). «نمایش مجلس منصور حلاج انگاره‌ای در اسطوره‌پردازی». فصلنامۀ تئاتر. ش 6، 7، 8. - جیحون‌آبادی مکری، حاج نعمتالله. (1345). شاهنامۀ حقیقت به کوشش محمد مکری. انستیتوی ایران و فرانسه. تهران. - دائرة‌المعارف تشیع. (1369). به سرپرستی احمد صدر حاج سیدجوادی و همکاران. بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی. تهران. - دانشنامۀ جهان اسلام. (1375). ج 7. بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی. تهران. - شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1388). غزلیات شمس تبریز. سخن. تهران. - فقیهی، علی‌اصغر. (1347). چگونگی فرمانروایی عضدالدولۀ دیلمی. بی‌جا. - مسکوب، شاهرخ. (1351). سوگ سیاوش (در مرگ و رستاخیز). چ دوم. خوارزمی. تهران. - مولوی، جلال الدین محمد. (1390) فیه ما فیه. شرح کریم زمانی. انتشارات معین. تهران. - نجاری، محمد. (1390). تجلی سیمای حسین بن منصور حلاج در آیینۀ ادبیات نمایشی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. استاد راهنما: کامل احمدنژاد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرانجنوب. - نجاری، محمد و کامل احمدنژاد. (1392). «حلاج در آثار مولانا». فصلنامۀ علمی-پژوهشی ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. ش 32. صص 219-231. - نجاری، محمد. (1394). «نمایشهای نوروزی از دیر تا هنوز در همدان». چکیده مقالات همایش ملی نوروز میراث صلح. به کوشش علیرضا حسنزاده. پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. تهران. صص 128-129. - یارشاطر، احسان. (1367) «تعزیه و هنر بومی در ایران قبل از اسلام». مجموعه مقالات تعزیه و هنر پیشرو بومی. پیتر چلکووسکی. ترجمۀ داود حاتمی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. - Najjari, Mohammad –Kamel Ahmadnezhad (2012). Hossein Ibn Mansur Hallaj in the Mirror of the Dramatic Literatur , “Life Science Journal 2012; 9(3), P. 2225 – 2233. - Rezvani, Majid (1962) Le theatre la danse en Iran. Paris: Maisonneuve et larose. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 893 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 603 |
||